Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym

Ze zmianą art. 10 wiąże się konieczność zmiany art. 18 ust. 3 – przez usunięcie z tego
przepisu odwołania do skreślanego art. 10 ust. 2.
Zmiany art. 11, w którym określono rodzaje dokumentów, na podstawie których
przetwarza się dane w KRK, odnoszą się do zawiadomień przekazywanych do Rejestru przez
inne państwa.
Zmiana art. 11 ust. 1 pkt 4 – podobnie do opisanej powyżej zmiany art. 4 ust. 1 pkt 4 –
ujednolica terminologię zawartą w ustawie.
Natomiast zmiana art. 11 ust. 5 – oprócz analogicznego ujednolicenia terminologii –
ma przede wszystkim na celu rozszerzenie zakresu zastosowania tego przepisu, który
w obecnym brzmieniu przewiduje jedynie przekazywanie zawiadomień dotyczących skazań
przez organy centralne, na wymianę informacji z państwami niebędącymi członkami Unii
Europejskiej.
Nowy przepis art. 11 ust. 6 stanowi, że wskazane powyżej informacje są
przekazywane do KRK za pośrednictwem systemu ECRIS, przy czym – podobnie jak
w przypadku omawianego powyżej zapisu zawartego w art. 4 ust. 1a – wprowadzono
możliwość przekazywania tych informacji na zasadach ogólnych w razie niemożliwości ich
przekazanie poprzez system ECRIS.
Zmiana przepisu art. 12 ust. 1 pkt 1, określającego dane identyfikujące osobę, jakie
powinna zawierać karta rejestracyjna karna, jest realizacją zapisów zawartych w art. 4 ust. 1
oraz w art. 11 ust. 1 lit. a decyzji ramowej. Zgodnie z art. 4 ust. 1 decyzji ramowej, każde
państwo członkowskie Unii Europejskiej jest zobowiązane do zapewnienia, aby wszystkie
wyroki skazujące wydane na jego terytorium były podczas wpisywania do rejestru karnego
opatrzone informacją o obywatelstwie lub obywatelstwach osoby skazanej, natomiast art. 11
ust. 1 lit. a wymienia, jako dane obowiązkowe przekazywane przez państwo członkowskie
w zawiadomieniu o skazaniu, również płeć oraz miejsce urodzenia rozumiane jako
miejscowość oraz państwo urodzenia.
W projekcie określono, jakie dane powinna zawierać informacja o skazaniu
przekazywana przez Rejestr do organów centralnych innych państw członkowskich Unii
Europejskiej. Dodany przepis art. 12 ust. 2b wskazuje, że informacja taka powinna zawierać
dane określone w art. 12 ust. 1 pkt 1 – 6b, to znaczy dane przewidziane dla kart
rejestracyjnych.
 
8 
W proponowanym przepisie uwzględniono również zdarzające się w praktyce
przypadki, w których niektóre z tych danych nie są znane.
Projektowany przepis art. 12 ust. 2c określa natomiast, jakie dane powinna zawierać
informacja o zastosowaniu późniejszych środków przekazywana organom centralnym państw
członkowskich Unii Europejskiej. Zgodnie z założeniami systemu ECRIS, informacja taka
będzie powtórzeniem informacji o skazaniu uzupełnionej jednak o dane dotyczące zmian
ewidencyjnych. Z danych, jakie są przekazywane do KRK w zawiadomieniach o zmianach
ewidencyjnych przez organy krajowe, nie będą przekazywane organom centralnym państw
członkowskich Unii Europejskiej jedynie informacje o rozesłaniu oraz odwołaniu listów
gończych o zastosowaniu oraz uchyleniu aresztu tymczasowego, a także miejscu osadzenia
tymczasowo aresztowanego o rozpoczęciu, zakończeniu oraz miejscu wykonywania kar:
dożywotniego pozbawienia wolności, 25 lat pozbawienia wolności, pozbawienia wolności,
aresztu wojskowego i aresztu, jak również o wykonaniu przez podmiot odpowiedzialny
posiłkowo kary grzywny lub środka karnego ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku
przedmiotów.
Nie będą również przekazywane informacje o rozpoczęciu i miejscu wykonywania
środków zabezpieczających, o których mowa w art. 93 – 98 K.k., natomiast będą
przekazywane dane o zakończeniu wykonywania tych środków oraz o uchyleniu lub
wykonaniu pozostałych środków zabezpieczających. Wynika to z faktu, że tylko takie dane
mogą być przekazywane za pośrednictwem systemu ECRIS.
Natomiast informacje dotyczące stosowania środków wychowawczych, leczniczo-
-wychowawczych lub poprawczych będą umieszczane w zawiadomieniu, jeżeli środek taki
został orzeczony przez sąd karny. Stanowi to nawiązanie do definicji informacji o wyroku
skazującym przekazywanej organom centralnym państw członkowskich Unii Europejskiej,
która wskazuje, że informacja taka odnosi się jedynie do orzeczeń wydawanych przez sądy
karne.
Z uwagi na to, że zawiadomienia takie przesyłane będą za pośrednictwem systemu
ECRIS, tj. w formie elektronicznej poprzez zabezpieczoną sieć rządową s-Testa pomiędzy
uwierzytelnionymi organami centralnymi państw członkowskich UE, nie będą one – zgodnie
z decyzją ECRIS – opatrywane podpisem osoby sporządzającej dokument ani pieczęcią
urzędową.
 
9 
Podobne elementy będą zawierały zawiadomienia o skazaniach oraz o zastosowaniu
późniejszych środków przekazywane do KRK przez organy centralne państw członkowskich
Unii Europejskiej. Projektowana ustawa nie zawiera regulacji dotyczących takich
zawiadomień – z uwagi na to, iż brak jest podstaw do nakładania w drodze prawa krajowego
obowiązków na organy innych państw.
Zawiadomienia takie będą zatem regulowane przez normy prawa krajowego
poszczególnych państw członkowskich – zgodne z przepisami decyzji ramowej.
Zgodnie z art. 4 decyzji ECRIS przy przekazywaniu informacji za pośrednictwem
systemu ECRIS stosować się będzie system kodów, w którym określone wartości liczbowe
będą odpowiadać poszczególnym czynom zabronionym oraz orzeczonym karom, środkom
karnym itd.
Wprowadzenie kodów ma w założeniu ułatwić przesyłanie informacji i ujednolicić
przekazywane dane. Dzięki temu nie będzie konieczności każdorazowego tłumaczenia
przekazanej informacji o skazaniu.
Wobec powyższego, projektowana ustawa zawiera propozycję dodania art. 12a
regulującego ten sposób przekazywania informacji. Same kody oraz sposób posługiwania się
nimi mają zostać określone w rozporządzeniu – przy czym z konieczności kody zawarte
w rozporządzeniu będą tożsame z kodami określonymi w załącznikach A i B do decyzji
ECRIS (muszą one być takie same we wszystkich państwach członkowskich Unii
Europejskiej).
Projektowany art. 12b został wprowadzony w związku z art. 11 ust. 2 decyzji ramowej
określającym, jakie informacje przekazane przez organy centralne innych państw
członkowskich jest zobowiązany przechowywać organ danego państwa.
Zgodnie z projektowanym przepisem, gromadzeniu w Rejestrze podlegają wszystkie
dane zawarte w zawiadomieniach przekazywanych przez organy centralne innych państw
członkowskich, z wyjątkiem odcisków palców.
Art. 11 ust. 1 lit. a decyzji ramowej określa dane obowiązkowe, które mają być
zawarte w zawiadomieniach przekazywanych przez państwa członkowskie Unii Europejskiej,
natomiast art. 11 ust. 1 lit. b i c wskazują dane fakultatywne. Wśród danych, których
gromadzenie jest fakultatywne, art. 11 ust. 1 lit. c wymienia m.in. odciski palców osoby
skazanej. Proponowany przepis wskazuje, stosownie do art. 11 ust. 2 decyzji ramowej,
w jakim zakresie dane zawarte w przekazanym zawiadomieniu będą przechowywane
 
10 
w Rejestrze. Gromadzone będą wszystkie dane określone w art. 11 ust. 1 decyzji, z wyjątkiem
odcisków palców osoby skazanej – z uwagi na brak możliwości technicznej ich
przechowywania w Rejestrze.
Ustawą z dnia z dnia 20 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy
– Kodeks postępowania karnego oraz ustawy – Kodeks karny skarbowy (Dz. U. Nr 48,
poz. 245) został wprowadzony art. 107a K.k., zgodnie z którym w razie skazania przez sąd
innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej zatarcie skazania następuje zgodnie z
prawem państwa wydania.
Art. 4 ust. 3 decyzji ramowej nakłada na organ centralny skazującego państwa
obowiązek niezwłocznego przekazania organowi centralnemu państwa, którego obywatelem
jest dana osoba informacji o usunięciu informacji zawartych w rejestrze karnym.
Z kolei, jak stanowi art. 5 ust. 2 decyzji ramowej, każda zmiana lub usunięcie
informacji z rejestru państwa członkowskiego, w którym nastąpiło skazanie, powinna
pociągać za sobą taką samą zmianę lub usunięcie tej informacji z rejestru przez państwo
członkowskie, którego obywatelem jest dana osoba.
Wobec powyższego przyjęto, że informacje o skazaniach za granicą będą usuwane
z KRK jedynie po otrzymaniu przez Rejestr informacji o zatarciu skazania (zmiana art. 14
ust. 1 oraz dodanie art. 14 ust. 8).
Uznano również, że konieczne będzie objęcie tą regulacją nie tylko skazań, które
nastąpiły w państwach członkowskich Unii Europejskiej, ale również w innych państwach.
W innym przypadku Biuro Informacyjne musiałoby bowiem samodzielnie oceniać – na
podstawie prawa państwa, w którym nastąpiło skazanie, czy zachodzą przesłanki do usunięcia
informacji z Rejestru. Należy stanąć na stanowisku, że Biuro Informacyjne nie jest władne
podejmować takie decyzje.
W przypadku wielu krajów (np. Wielkiej Brytanii, Czech czy Słowacji) czas
gromadzenia informacji o skazaniu w rejestrze karnym jest dużo dłuższy niż w KRK.
W niektórych przypadkach informacja taka jest przechowywana nawet przez 100 lat –
niezależnie od rodzaju orzeczonej kary. Ponadto wiele państw członkowskich Unii
Europejskiej oraz państw trzecich rozróżnia zatarcie skazania od tzw. rehabilitacji, czyli
ograniczenia wydawania informacji z rejestru karnego jedynie do celów postępowania
karnego. Aby uniknąć sytuacji, w której dane skazanie będzie wykazywane w informacji
o osobie przez bardzo długi okres czasu, dłuższy niż w przypadku analogicznych kar
 
11 
orzeczonych przez sądy polskie, proponuje się dodanie nowego art. 14a, przewidującego
niewykazywanie tych skazań po upływie pewnego okresu czasu.
Jako podstawę określenia długości okresów, po których skazania takie nie byłyby
wykazywane, przyjęto obowiązujące w prawie polskim sumy okresów przedawnienia
wykonania kary oraz zatarcia skazania.
Należy podkreślić, że również po upływie tych okresów skazania takie byłyby
wykazywane do celów postępowania karnego.
Ponadto skazania takie byłyby wykazywane na wyraźne żądanie osoby, której
informacja dotyczy.
Zmiana art. 15, polegająca na wyraźnym wskazaniu, że niezwłocznemu
wprowadzeniu do systemu teleinformatycznego podlegają dane i informacje zawarte we
wszystkich dokumentach określonych w art. 11 ust. 1, a nie tylko w kartach rejestracyjnych
i w zawiadomieniach, wynika z konieczności implementacji art. 5 ust. 3 decyzji ramowej,
wprowadzającego obowiązek wykorzystywania dla celów przekazywania właściwym
organom i podmiotom wyłącznie uaktualnionych danych o skazaniach uzyskanych od
organów centralnych innych państw członkowskich Unii Europejskiej.
Z proponowanego brzmienia art. 15 będzie jasno wynikał obowiązek niezwłocznej
aktualizacji w Krajowym Rejestrze Karnym, m.in. danych przekazywanych przez organy
centralne państw członkowskich Unii Europejskiej. Zapis taki, w powiązaniu z przepisami
zmienianej ustawy określającymi rodzaje dokumentów przekazywanych przez organy
centralne, na podstawie których przetwarza się dane dotyczące skazań w innych państwach
Unii Europejskiej oraz usuwa te dane (projektowane brzmienie art. 11 ust. 1 pkt 4 oraz art. 14
ust. 8) oraz przy uwzględnieniu przepisów samej decyzji ramowej nakładających na organy
centralne obowiązek niezwłocznego przekazywania tych dokumentów (art. 4 ust. 2 i 3
decyzji), stanowi dostateczną gwarancję udzielania informacji opartych na aktualnych
danych.
W związku z wprowadzaną przedmiotowym projektem ustawy możliwością składania
wniosków i zapytań o udzielenie informacji z KRK drogą elektroniczną (za pośrednictwem
internetowej platformy Ministerstwa Sprawiedliwości) konieczne stało się wprowadzenie
zapisu, zgodnie z którym przepisów dotyczących składania wniosków i zapytań drogą
elektroniczną nie stosuje się do zapytań przekazywanych do rejestru za pośrednictwem
systemu ECRIS.
 
12