Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz niektórych innych ustaw
projekt dotyczy poprawy skuteczności egzekwowania odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, usprawnienia postępowania w sprawach o naruszenie dyscypliny, racjonalizacji kosztów dochodzenia odpowiedzialności, poszerzenie zakresu podmiotowego osób objetych odpowiedzialnością, zmodyfikowania wymiaru kar za naruszenia
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 4465
- Data wpłynięcia: 2011-07-21
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o zmianie ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz niektórych innych ustaw
- data uchwalenia: 2011-08-19
- adres publikacyjny:
4465
wykonywanych na rzecz obywateli.
Do oszacowania zmiany limitów wydatków jednostek sektora finansów publicznych,
przeznaczonych na finansowanie działalności związanej z dochodzeniem odpowiedzialności
za naruszenie dyscypliny finansów publicznych zastosowane zostały wartości wskaźników
makroekonomicznych na lata 2010 – 2020, określone w wytycznych Ministra Finansów
dotyczących stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą
oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw, opublikowanych 31 grudnia
2010 r. w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów oraz wskaźnik CPI w roku
2009 i 2010 zgodnie z Komunikatem Prezesa GUS z dnia 14 stycznia 2010 r. w sprawie
średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w 2009 r. oraz
Komunikatem Prezesa GUS z dnia 13 stycznia 2011 r. w sprawie średniorocznego wskaźnika
cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w 2010 r.
Do oszacowania limitów przyjęto następujące wskaźniki makroekonomiczne:
1) dla lat 2010 – 2014: przeciętne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej oraz
CPI – dynamika średnioroczna, przy czym założono, że wydatki na wynagrodzenia
organów właściwych w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych będą
rosły w tempie wzrostu przeciętnego wynagrodzenia, a wydatki na koszty ich obsługi
w tempie wzrostu inflacji;
2) dla lat 2015 – 2020: PKB – dynamika realna oraz CPI – dynamika średnioroczna, przy
czym założono, że wydatki na wynagrodzenia organów właściwych w sprawach o
naruszenie dyscypliny finansów publicznych będą rosły w tempie realnego PKB
powiększonego o inflację, a wydatki na koszty ich obsługi w tempie wzrostu inflacji;
3) wydatki na obsługę organów właściwych w sprawach o naruszenie dyscypliny
finansów publicznych zostały oszacowane na podstawie danych źródłowych odnośnie
do tych kosztów, zebranych w 2008 r., przyjmując, że w latach 2009 i 2010 wydatki te
rosły w tempie średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych.
Wydatki na obsługę po wejściu w życie ustawy (w roku 2011 r.) zostały powiększone
o koszty zatrudnienia dodatkowo 11 osób – 652 tys. zł, przy czym założono, że koszty
te będą rosły w tempie wzrostu inflacji, tak jak pozostałe wydatki przeznaczone na
obsługę organów właściwych w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów
publicznych,
53
4) wydatki na miesięczne wynagrodzenia ryczałtowe i ryczałtowe wynagrodzenia za
udział w rozprawach zostały oszacowane na podstawie wysokości tych wynagrodzeń
w roku 2010, zgodnie z art. 26 i art. 65 – 66 ustawy.
Przewiduje się zmianę poziomu wydatków jednostek sektora finansów publicznych,
finansowanych z budżetu państwa, w związku z wejściem w życie projektowanych zmian,
polegającą na zmniejszeniu wydatków przeznaczonych na finansowanie działalności
organów właściwych w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych (koszty ich
obsługi oraz miesięcznych wynagrodzeń ryczałtowych oraz ryczałtowych wynagrodzeń za
udział w rozprawie, przysługujących osobom pełniącym funkcje w organach właściwych w
sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych). Zmniejszenie wydatków w
kolejnych latach budżetowych przedstawia się następująco:
w roku 2011 – zmniejszenie o kwotę 342 tys. zł;
w roku 2012 – zmniejszenie o kwotę 341 tys. zł;
w roku 2013 – zmniejszenie o kwotę 362 tys. zł;
w roku 2014 – zmniejszenie o kwotę 411 tys. zł;
w roku 2015 – zmniejszenie o kwotę 466 tys. zł;
w roku 2016 – zmniejszenie o kwotę 515 tys. zł;
w roku 2017 – zmniejszenie o kwotę 575 tys. zł;
w roku 2018 – zmniejszenie o kwotę 673 tys. zł;
w roku 2019 – zmniejszenie o kwotę 703 tys. zł;
w roku 2020 – zmniejszenie o kwotę 770 tys. zł.
Proponuje się określenie maksymalnego limitu wydatków, w zakresie budżetu państwa,
przeznaczonych na finansowanie działalności organów właściwych w sprawach o naruszenie
dyscypliny finansów publicznych na okres 10 lat budżetowych wykonywania ustawy w
następującej wysokości dla kolejnych lat:
w roku 2011 – 9 836 tys. zł;
w roku 2012 – 10 022 tys. zł;
w roku 2013 – 10 330 tys. zł;
w roku 2014 – 10 770 tys. zł;
54
w roku 2015 – 11 240 tys. zł;
w roku 2016 – 11 690 tys. zł;
w roku 2017 – 12 198 tys. zł;
w roku 2018 – 12 719 tys. zł;
w roku 2019 – 13 254 tys. zł;
w roku 2020 – 13 801 tys. zł.
W przypadku zagrożenia przekroczenia na dany rok budżetowy maksymalnego limitu
wydatków zastosowany zostanie mechanizm korygujący w postaci zmniejszenia, nie więcej
niż o 50 %, miesięcznych wynagrodzeń ryczałtowych, przysługujących osobom pełniącym
funkcje w organach właściwych w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Organem monitorującym wykonanie zadań wynikających z ustawy, w tym wykorzystania
maksymalnych limitów wydatków na ich realizację, będzie minister właściwy do spraw
finansów publicznych. Decyzję o wdrożeniu mechanizmu korygującego podejmie minister
właściwy do spraw finansów publicznych, określając w drodze rozporządzenia, wysokość
miesięcznych wynagrodzeń ryczałtowych, przysługujących osobom pełniącym funkcje w
organach właściwych w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz termin
(okres), w jakim wynagrodzenia w nowej wysokości będą wypłacane.
Poza obszarem objętym nowelizacją odnośnie wydatków na działalność organów właściwych
w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych nie wystąpią zmiany innych
wydatków jednostek sektora finansów publicznych.
Przewiduje
się, że ustawa wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia jej
ogłoszenia. Proponowany termin uwzględnia możliwość dostosowania się adresatów norm
do zmienionego stanu prawnego.
Projektowana ustawa nie podlega notyfikacji w trybie przepisów rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego
systemu notyfikacji norm i aktów prawnych.
Zakres spraw regulowanych projektowaną ustawą nie jest objęty regulacjami prawa
Unii Europejskiej.
55
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
Wpływ projektowanej regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i
budżety jednostek samorządu terytorialnego
Projektowane zmiany nie wpływają bezpośrednio na sektor finansów publicznych, a ich
wejście w życie wiąże się z nieznacznymi oszczędnościami w wydatkach z budżetu państwa.
Zakłada się natomiast istotny pośredni wpływ proponowanych rozwiązań na sektor finansów
publicznych. Zaproponowane w projekcie zmiany będą miały wpływ na zachowania osób
gospodarujących środkami publicznymi, w szczególności kierowników jednostek sektora
finansów publicznych. Funkcje realizowane przez postępowanie w sprawach o naruszenie
dyscypliny finansów publicznych mogą przyczynić się w przyszłości do bardziej zgodnego z
prawem gospodarowania środkami publicznymi. Przedmiotem spraw w postępowaniu o
naruszenie dyscypliny finansów publicznych są okoliczności, które nastąpiły w przeszłości;
prowadzenie postępowania ex post nie ma zatem bezpośredniego wpływu, a jedynie pośredni
na zachowania osób gospodarujących środkami publicznymi. Postępowanie w sprawie o
naruszenie dyscypliny finansów publicznych może stanowić istotne uzupełnienie innych
narzędzi (np. kontroli zarządczej), nie będzie natomiast narzędziem podstawowym
zapewniającym przestrzeganie przepisów dotyczących gospodarki finansowej. Należy je
traktować jako narzędzie pomocnicze, sprzyjające gospodarowaniu środkami publicznymi w
sektorze finansów publicznych zgodnie z prawem (poprzez wywieranie presji w zakresie
prewencji ogólnej).
Sprawy związane z dochodzeniem odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów
publicznych nie zostały wyodrębnione w układzie zadaniowym jako nowe zadanie lub
podzadanie w rozumieniu art. 2 pkt 3 lit. a i b ustawy o finansach publicznych. Proponuje się,
by miernikiem dla oceny efektywności dochodzenia odpowiedzialności za naruszenie
dyscypliny finansów publicznych była relacja (%) liczby osób, którym prawomocnym
orzeczeniem przypisano odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
56
do liczby osób objętych postanowieniami o wszczęciu postępowania wyjaśniającego. Relacja
ta w pierwszym roku obowiązywania ustawy powinna wynosić nie mniej niż 30 %.
Przewiduje się nieznaczne skutki finansowe projektowanych zmian regulujących
finansowanie działalności organów właściwych w sprawach o naruszenie dyscypliny
finansów publicznych.
Postulowana w projekcie nowa organizacja komisji orzekających, uwzględniająca
dotychczasowe obłożenie sprawami poszczególnych komisji, przyczyni się do zmniejszenia
kosztów ich funkcjonowania.
Łączna kwota rocznych wydatków ponoszonych na działalność organów właściwych w
sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz ich obsługę (wg danych za
2008 r.) wynosi ok. 9,6 mln zł (z tego 5,2 mln zł na wynagrodzenia osób pełniących funkcje
w postępowaniu i 4,4 mln zł na sfinansowanie kosztów obsługi), w tym na:
1) Główną Komisję Orzekającą (GKO), Głównego Rzecznika Dyscypliny Finansów
Publicznych i jego zastępców oraz obsługę: ok. 2,3 mln zł,
2) Wspólną Komisję Orzekającą (przy Szefie Kancelarii Prezydenta RP), Komisję
Orzekającą przy Szefie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz resortowe komisje
orzekające przy ministrach (17 Ministerstw), rzeczników właściwych dla spraw
rozpatrywanych przez te komisje, ich zastępców oraz ich obsługę: ok. 2,7 mln zł,
3) regionalne komisje orzekające przy regionalnych izbach obrachunkowych (16 komisji),
rzeczników właściwych dla spraw rozpatrywanych przez te komisje, ich zastępców oraz
ich obsługę: ok. 4,6 mln zł.
Przewidywane do sfinansowania w 2010 r. wydatki na wynagrodzenia osób pełniących
funkcje w postępowaniu o naruszenie dyscypliny finansów publicznych wyniosą ok. 5,5
mln zł. Wydatki ponoszone na obsługę tych organów nie powinny ulec znaczącym zmianom.
Łączne wydatki wyniosą zatem ok. 10 mln zł rocznie.
Tabela (str. 60) przedstawia porównanie ogólnych szacunkowych wydatków ponoszonych na
wynagrodzenia (ryczałtowe wynagrodzenie miesięczne oraz ryczałtowe wynagrodzenie za
udział w rozprawie lub posiedzeniu) członków komisji orzekających i GKO oraz rzeczników
dyscypliny finansów publicznych i ich zastępców, Głównego Rzecznika Dyscypliny
Finansów Publicznych i jego zastępców – na podstawie obecnie obowiązujących przepisów i
proponowanych zmian.
57