Rządowy projekt ustawy o timeshare

OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Podmioty, na które oddziaływać będzie projektowana ustawa

1.1. Uwagi ogólne

Projekt ustawy o timeshare będzie oddziaływał na przedsiębiorców prowadzących działalność
gospodarczą polegającą na zawieraniu umów: timeshare, o długoterminowy produkt
wakacyjny, pośrednictwa w odsprzedaży timeshare lub długoterminowego produktu
wakacyjnego, o uczestnictwo w systemie wymiany, umów powiązanych oraz na
konsumentów zawierających ww. umowy.

1.2. Wpływ na przedsiębiorców

Projektowana ustawa nakłada na przedsiębiorców zawierających umowy: timeshare,
o długoterminowy produkt wakacyjny, pośrednictwa w odsprzedaży i o uczestnictwo
w

systemie wymiany, szereg nowych obowiązków związanych z ich zawieraniem
i wykonywaniem. Dostosowanie się do tych wymogów może wiązać się z koniecznością
poniesienia dodatkowych kosztów finansowych.

Głównym źródłem kosztów pojawiającym się na etapie przedkontraktowym, które będzie
obciążało ww. przedsiębiorców jest konieczność opracowania i stosowania standardowego
formularza informacyjnego, o którym mowa w art. 4 ust. 1 dyrektywy 2008/122,
charakterystycznego dla poszczególnych rodzajów umów oraz standardowego formularza
odstąpienia od umowy, o którym mowa w art. 5 ust. 4 dyrektywy 2008/122. Obecnie
przedsiębiorcy zawierający umowy, na podstawie których konsument nabywa prawo do
korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie w każdym
roku, mają obowiązek sporządzać oraz doręczać konsumentom pisemny prospekt
zawierający, wskazane w ustawie z 2000 r. informacje (art. 2 ust. 1 i art. 3 ust. 1).
W porównaniu do prospektu, standardowy formularz informacyjny jest bardziej
sformalizowany i szczegółowy. Przedsiębiorcy będą musieli ponieść szereg jednorazowych

34
kosztów dostosowawczych do nowych wymogów obejmujących opracowanie ww.
formularzy informacyjnych oraz formularzy odstąpienia od umowy, jak również koszt
przeszkolenia pracowników w zakresie wymogów ich stosowania. Można spodziewać się
zwiększenia kosztów stałych prowadzenia działalności gospodarczej, co wynika ze
zwiększonego zużycia materiałów (koszty eksploatacyjne urządzeń drukujących w przypadku
doręczania formularzy w formie papierowej, koszty stosowania innych trwałych nośników
informacji). Jest dosyć prawdopodobne, że przedsiębiorcy przerzucą ww. koszty na
konsumentów, co w efekcie może doprowadzić to do nieznacznego wzrostu kosztu
produktów będących przedmiotem ww. umów.

Istotnym ułatwieniem dla przedsiębiorców jest natomiast możliwość doręczania ww.
formularzy na innym niż papier trwałym nośniku informacji. Przedsiębiorca może wówczas
skalkulować oraz dokonać wyboru nośnika informacji, który jest dla niego najbardziej
opłacalny.

Obciążeniem dla przedsiębiorców na etapie wykonywania umowy może być zakaz pobierania
od konsumenta jakichkolwiek kosztów w przypadku skorzystania przez niego z prawa do
odstąpienia od umowy (art. 8 dyrektywy 2008/122). Jest to istotna różnica w porównaniu
z obecnie obowiązującą ustawą z 2000 r., która dopuszczała w takiej sytuacji, zastrzeżenie
w umowie prawa przedsiębiorcy do żądania od konsumenta zwrotu kosztów niezbędnych do
jej zawarcia (art. 7 ust. 2). Regulacja ta może dopuszczać sytuacje, w których konsument
będzie korzystał z przedmiotu umowy w okresie odstąpienia od umowy po czym odstąpi od
niej bez ponoszenia jakichkolwiek kosztów. Jest dosyć prawdopodobne, że przedsiębiorcy
chcąc zrekompensować sobie ryzyko pojawiania się takich przypadków, nieznacznie
podniosą ceny oferowanych produktów. Niemniej jednak, w opinii Prezesa UOKiK,
powyższa regulacja spowoduje jedynie nieznaczny wpływ na wzrost kosztów funkcjonowania
przedsiębiorców. Należy zaznaczyć, że na podstawie obecnej ustawy przedsiębiorca ma
prawo obciążyć odstępującego od umowy konsumenta jedynie kosztami zawarcia umowy, na
które składają się zazwyczaj koszty papieru czy wydrukowania umowy. Kosztów tych nie
można mylić z kosztami prowadzenia działalności gospodarczej, tj. kosztami, które
przedsiębiorca poniósłby niezależnie od tego czy umowa z konsumentem zostałaby zawarta
czy też nie, np. koszt utrzymania personelu czy biura (zob. wyrok Sądu Okręgowego
w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 14 stycznia 2004 r.

35
Sygn. akt XVII Amc 4/03). W opinii Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie będą
to więc koszty znaczące.

Ponadto, pewne koszta dla przedsiębiorców zawierających umowy: timeshare,
o długoterminowy produkt wakacyjny (wówczas, gdy przedmiot umowy będzie obejmował
świadczenie, które jest zbliżone lub tożsame do przedmiotu świadczenia objętego treścią
umowy timeshare) oraz o uczestnictwo w systemie wymiany może generować przyznanie
konsumentom określonych roszczeń na wypadek wadliwości przedmiotu umowy.
Przedsiębiorcy będą zobowiązani do poniesienia kosztów naprawy w celu przywrócenia
przedmiotu umowy do umówionego użytku, kosztów związanych z koniecznością obniżenia
ustalonej w umowie ceny w przypadku, gdy przedmiot świadczenia ma wady ograniczające
jego przydatność. Ponadto, przedsiębiorców mogą obciążać koszty związane ze
skorzystaniem przez konsumenta z prawa wypowiedzenia umowy z powodu istnienia wad
uniemożliwiających korzystanie z przedmiotu świadczenia, albo wad przez przedsiębiorcę
nieusuniętych oraz takich, które usunąć się nie dadzą. Wymaga jednak zaznaczenia, że nie
będą to koszty dodatkowe, lecz wynikające z odpowiedzialności kontraktowej ww.
przedsiębiorców. Należy podkreślić, że brak w ustawie dodatkowych regulacji dotyczących
wadliwości przedmiotu świadczenia nie zwalniałby tych przedsiębiorców od obowiązku
naprawienia szkody na zasadach ogólnych Kodeksu cywilnego wynikłej z niewykonania lub
nienależytego wykonania zobowiązania.

Projektowana ustawa nie wprowadza nowych obciążeń dla przedsiębiorców zawierających
umowy powiązane. Przewiduje ona bowiem rozwiązanie analogiczne do obecnie
występującego w ustawie z 2000 r. (zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy z 2000 r. jeżeli ryczałtowe
wynagrodzenie ma być w całości lub części spełnione z wykorzystaniem kredytu lub
pożyczki udzielonych przez przedsiębiorcę albo gdy umowa przewidywała wykorzystanie
kredytu udzielonego na podstawie porozumienia kredytodawcy z przedsiębiorcą, odstąpienie
od umowy, o którym mowa w art. 6 (odstąpienie od umowy „głównej”), jest skuteczne także
wobec umowy kredytu lub pożyczki zawartej przez nabywcę). Zgodnie z nową ustawą
umowa powiązana również ulega automatycznemu rozwiązaniu w razie skorzystania przez
konsumenta z prawa do odstąpienia od umowy timeshare lub umowy o długoterminowy
produkt wakacyjny. Rozwiązanie takie nie będzie więc rodziło nowych kosztów po stronie
przedsiębiorców.

36
1.3. Wpływ na konsumentów

Należy podkreślić, że głównym celem nowej ustawy implementującej dyrektywę 2008/122
jest poszerzenie ochrony prawnej przysługującej konsumentom, którzy często nie posiadając
dostatecznej wiedzy na temat specyfiki nabywanych produktów, podpisują umowy
z wieloletnim okresem obowiązywania z przedsiębiorcami dysponującymi w tym zakresie
nieporównywalnie większą wiedzą i doświadczeniem. Przeważająca większość
proponowanych rozwiązań ma na celu zlikwidowanie lub chociaż zmniejszenie owej
asymetrii informacji przez zapewnienie konsumentom dostępu do bardziej przejrzystej,
rzetelnej i pełniejszej informacji na temat ww. umów, tak aby podejmowane przez nich
decyzje były jak najbardziej świadome i przemyślane. Konsumenci mogą odczuć pozytywny
wpływ proponowanych rozwiązań przez znacznie szerszą informację na temat umowy już na
etapie reklamy. Rozbudowany zakres informacji przedkontraktowych oraz standaryzacja
formy ich przekazywania (standardowy formularz informacyjny) będą natomiast umożliwiały
konsumentom porównanie ofert różnych przedsiębiorców, ułatwiając im dokonanie
świadomego wyboru oferty najkorzystniejszej w danej sytuacji i czasie. Otrzymując
standardowy formularz informacyjny konsumenci będą mogli zapoznać się z nim

np. w domu, a więc w warunkach, które pozbawione są potencjalnie czynników
stresogennych takich, jak: obecność pracownika przedsiębiorcy, innych osób znajdujących się
w lokalu przedsiębiorcy lub miejscu oferowania produktu, czy presja czasu. Potencjalnym
skutkiem takiej regulacji może być więc wzmożona konkurencja przedsiębiorców oferujących
tego typu produkty na rynku, co może przełożyć się na wymierne korzyści ekonomiczne dla
konsumentów i gospodarki.

Jeżeli zaś chodzi o etap wykonywania umowy, korzyścią dla konsumentów będzie
wydłużenie i ujednolicenie we wszystkich państwach członkowskich terminu na odstąpienie
od umowy. Należy bowiem podkreślić, że specyfiką umów objętych zakresem dyrektywy
2008/122 jest to, że mają one bardzo często charakter transgraniczny. Jednolity w całej Unii
Europejskiej tzw. cooling-off period jest terminem pozwalającym konsumentom na staranne
przemyślenie decyzji odnośnie do podpisanej umowy i wycofanie się z niej w określonym
czasie. Pozwala to konsumentom na uchylenie się od skutków błędnej decyzji podjętej pod
wpływem chwili czy pod presją czasu lub sprzedawcy. Istotną korzyść dla konsumentów
będzie stanowiło rozwiązanie zakazujące przedsiębiorcy pobierania jakichkolwiek kosztów

37
w przypadku skorzystania przez konsumenta z odstąpienia od umowy (art. 8 dyrektywy
2008/122).

Opisane powyżej rozwiązania chroniące konsumenta mogą przyczynić się do zwiększenia
zaufania konsumentów do produktów z zakresu szeroko rozumianego timeshare i zwiększenie
ilości zawieranych umów. W konsekwencji może przełożyć się to na rozwój tego sektora
gospodarki.

2. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym na budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego

Projektowana ustawa nie spowoduje skutków finansowych dla sektora finansów publicznych.
W szczególności nie nakłada ona nowych obowiązków na Urząd Ochrony Konkurencji
i Konsumentów oraz rzeczników konsumentów. Wszelkie działania związane z ww.
regulacją będą podejmowane w ramach dotychczasowych struktur tych instytucji. Działania te
nie będą również miały wpływu na wzrost kosztów ich funkcjonowania, ponieważ UOKiK
oraz rzecznicy konsumentów już w chwili obecnej podejmują podobne interwencje związane
z naruszeniem przepisów obowiązującej ustawy z 2000 r. Różnice w zakresie rozwiązań
przyjętych w nowej ustawie nie wpłyną na wzrost ww. kosztów.

3. Wpływ regulacji na rynek pracy

Wzrost zaufania konsumentów do szeroko rozumianej branży timeshare dzięki wprowadzeniu
mechanizmów lepiej chroniących ich prawa, może przyczynić się do wzrostu popytu na tego
rodzaju usługi i w konsekwencji do zwiększenia zatrudnienia w sektorze związanym
z timeshare. Ponadto, wzrośnie wśród przedsiębiorców popyt na różnego rodzaju
umiejętności charakterystyczne dla tego sektora gospodarki.

4. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na
funkcjonowanie przedsiębiorstw

Szeroki zakres zastosowania ustawy o timeshare (nowe rodzaje umów) i ujednolicenie
obowiązków stawianych przedsiębiorcom na poziomie unijnym (np. jednolity okres
odstąpienia od umowy), wpłynie na większą przejrzystość prawa i ułatwi zawieranie oraz

38