Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym

1) ERTMS – europejski system zarządzania ruchem kolejowym obejmujący
systemy ERTMS/ETCS i ERTMS/GSM-R;
2) ERTMS/ETCS – system sterowania pociągiem nadzorujący, w czasie
rzeczywistym, zgodność prowadzenia przez maszynistę pojazdu kolejowego ze
wskazaniami sygnalizatorów;
3) ERTMS/GSM-R – przeznaczony dla kolei, cyfrowy, naziemny, system łączności
radiowej zapewniający łączność głosową pomiędzy pracownikami zatrudnionymi na
stanowiskach związanych z prowadzeniem ruchu kolejowego a pracownikami
zatrudnionymi przy obsłudze pociągów oraz umożliwiający przesyłanie danych
związanych z zarządzaniem ruchem kolejowym;
4) STM – specyficzny moduł transmisyjny pośredniczący między:
a) eksploatowanym na polskich liniach systemem bezpiecznej kontroli jazdy
pociągu, należącym do klasy systemów automatycznego ostrzegania, jakim jest
system Samoczynnego Hamowania Pociągu, oraz
b) wykorzystywaną na polskich liniach kolejowych funkcją hamowania
obszarowego, jaką jest funkcja „radioskop”,
a urządzeniami pokładowymi ERTMS/ETCS.
Rozdział 2
Wykaz składników interoperacyjności podsystemów systemu kolei
§ 3. Składniki interoperacyjności podsystemów systemu kolei wymienionych w art.
25a ust. 2 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym określa załącznik
do rozporządzenia.
Rozdział 3
Zasadnicze wymagania dotycz ce interoperacyjności systemu kolei dla
podsystemów i składników interoperacyjności systemu kolei
§ 4. 1. Części składowe systemu kolei – mające wpływ na bezpieczeństwo
funkcjonowania systemu, w tym szczególnie związane z ruchem pociągu – powinny
być projektowane, konstruowane, montowane, budowane, utrzymywane i
monitorowane w sposób zapewniający bezpieczeństwo funkcjonowania systemu, w
tym w przypadkach zaburzeń tego funkcjonowania.
2. Parametry dotyczące oddziaływania „koło-szyna” powinny zapewniać stabilność
pociągu gwarantującą jego bezpieczną jazdę z maksymalną dozwoloną prędkością.
3. Części składowe systemu kolei powinny być projektowane, budowane i
konstruowane w taki sposób aby:
1) wytrzymywały normalne lub wyjątkowe obciążenia, którym będą poddawane
podczas ich eksploatacji;
2) minimalizowały skutki awarii mających wpływ na poziom bezpieczeństwa
funkcjonowania systemu.
4. Konstrukcja pojazdów kolejowych oraz budowli i urządzeń wchodzących w skład
linii kolejowych systemu kolei, jak i rodzaj stosowanych w nich materiałów powinny,
w przypadku pożaru, ograniczać powstawanie i rozprzestrzenianie się ognia i dymu
oraz skutki ich działania.

2

5. Urządzenia obsługiwane przez pracowników kolejowych lub pasażerów powinny
być zaprojektowane w taki sposób, aby w dających się przewidzieć przypadkach ich
użycia niezgodnie z instrukcjami obsługi, nie narażały na niebezpieczeństwo (nie
zagrażały zdrowiu ani nie zmniejszały poziomu ogólnego bezpieczeństwa).
§ 5. Części składowe systemu kolei związane z ruchem pociągów powinny być
monitorowane i utrzymywane w sposób zapewniający ich prawidłową eksploatację w
zakładanych warunkach.
§ 6. 1. Materiały stosowane do budowy i utrzymania systemu kolei nie powinny
stanowić zagrożenia dla zdrowia osób mających do nich dostęp.
2. Materiały, o których mowa w ust. 1, powinny być wybierane, rozmieszczane i
wykorzystywane w sposób zapewniający ograniczenie, zwłaszcza w przypadku
pożaru, emisji szkodliwych i niebezpiecznych oparów lub gazów, w tym produktów
termicznego rozkładu i spalania.
§ 7. 1. System kolei powinien być projektowany zgodnie z przepisami o ochronie
środowiska w sposób uwzględniający skutki oddziaływania na środowisko naturalne,
wynikające z jego lokalizacji i eksploatacji.
2. Materiały stosowane do budowy i utrzymania elementów systemu kolei nie
powinny emitować, zwłaszcza w przypadku pożaru, oparów lub gazów oraz
produktów termicznego rozkładu i spalania szkodliwych lub niebezpiecznych dla
środowiska.
§ 8.
1.
Pojazdy kolejowe i urządzenia zapewniające ich zasilanie z sieci
elektroenergetycznej powinny być zaprojektowane i wyprodukowane w taki sposób,
aby zapewniały kompatybilność elektromagnetyczną z urządzeniami, instalacjami lub
sieciami, których funkcjonowanie mogłyby zakłócać.
2. Eksploatacja systemu kolei, w normalnych warunkach utrzymania, nie powinna
powodować powstawania drgań oraz hałasu przekraczających dopuszczalne
poziomy określone w przepisach o ochronie środowiska.
§ 9. Charakterystyki urządzeń stacjonarnych stosowanych w infrastrukturze kolejowej
wchodzącej w skład systemu kolei powinny zapewniać wzajemną zgodność
techniczną tych urządzeń oraz ich zgodność z parametrami technicznymi pojazdów
kolejowych używanych w tym systemie. W przypadkach tych części systemu kolei,
dla których trudno uzyskać zgodność, dopuszcza się stosowanie rozwiązań
tymczasowych, pozwalających docelowo uzyskać zgodność.
§ 10. 1. Infrastruktura kolejowa wchodząca w skład systemu kolei do której mają
dostęp pasażerowie, powinna być zaprojektowana i wykonana w taki sposób, aby
ograniczała zagrożenia dla ich zdrowia.
2.
W podsystemie strukturalnym o nazwie infrastruktura, w celu zapewnienia
bezpieczeństwa ruchu kolejowego w systemie kolei, powinny być stosowane środki:
1) zapobiegające niepożądanemu dostępowi do urządzeń oraz miejsc ich
instalacji;
2) ograniczające ryzyko narażenia pasażerów na niebezpieczeństwo na stacjach,
przez które pociągi przejeżdżają, bez zatrzymania.
3. Podsystem, o którym mowa w ust. 1, powinien być tak zaprojektowany i
wybudowany, aby ograniczyć zagrożenia dla bezpieczeństwa osób, w tym związane
z drogami dostępu, ewakuacji, peronami, nośnością elementów konstrukcji,

3

możliwością wystąpienia pożaru. Długie tunele powinny być projektowane,
budowane i eksploatowane z uwzględnieniem norm wymaganych w systemie kolei.
§ 11. Urządzenia, budowle i inne obiekty wchodzące w skład podsystemu
strukturalnego o nazwie energia powinny być wykonane i utrzymane w taki sposób,
aby ich funkcjonowanie, w każdych warunkach, nie obniżało poziomu
bezpieczeństwa osób i pojazdów kolejowych eksploatowanych w systemie kolei.
§ 12. Wpływ funkcjonowania urządzeń i budowli wchodzących w skład podsystemu
strukturalnego o nazwie energia na środowisko naturalne nie może przekraczać
dopuszczalnych wartości, określonych w przepisach o ochronie środowiska.
§ 13. Urządzenia i budowle wchodzące w skład podsystemu strukturalnego o nazwie
energia powinny:
1) umożliwiać pociągom osiąganie wymaganych parametrów pracy;
2) być kompatybilne z urządzeniami służącymi do odbioru prądu, zamontowanymi
na pojazdach kolejowych.
§ 14. 1. Urządzenia i budowle wchodzące w skład podsystemu strukturalnego o
nazwie sterowanie oraz procedury związane z prowadzeniem ruchu kolejowego
powinny umożliwiać pociągom jazdę przy zachowaniu wymaganego poziomu
bezpieczeństwa. Części składowe podsystemu zainstalowane w kabinie maszynisty
powinny umożliwiać niezakłóconą jazdę pociągu, zgodnie z założonymi warunkami,
w całym systemie kolei.
2. Urządzenia wchodzące w skład podsystemu strukturalnego o nazwie sterowanie
powinny być tak skonstruowane aby w warunkach awaryjnych zapewniały one
bezpieczny przejazd pociągu, który otrzymał już zezwolenie na jazdę.
§ 15. Po wprowadzeniu do użytkowania urządzeń podsystemu strukturalnego o
nazwie sterowanie wprowadzane później części podsystemu o nazwie infrastruktura i
nowy tabor powinny być dostosowane do jego wykorzystania.
§ 16.
1.
W podsystemie strukturalnym o nazwie tabor konstrukcja pojazdów
kolejowych i połączeń między nimi powinna być zaprojektowana w taki sposób, aby
chroniła pasażerów oraz przedziały pasażerskie i obsługi w czasie kolizji lub
wykolejenia.
2. Tabor poruszający się w długich tunelach powinien być projektowany, budowany i
eksploatowany z uwzględnieniem norm wymaganych w systemie kolei.
3. Pojazdy kolejowe powinny być:
1) wyposażone w:
a) systemy hamowania zapewniające charakterystykę hamowania oraz
oddziaływania „koło-szyna”, których parametry są zgodne z konstrukcją torów i
obiektów inżynieryjnych oraz z systemami sygnalizacji,
b) system awaryjnego oświetlenia o natężeniu i czasie działania, zapewniającym
wymagany poziom bezpieczeństwa,
c) wewnętrzny system nagłaśniający umożliwiający obsłudze pociągu i
personelowi nadzoru ruchu przekazywanie informacji pasażerom;
2) projektowane, konstruowane, budowane i eksploatowane w taki sposób aby:

4

a) był ograniczony dostęp osób nieuprawnionych do urządzeń i instalacji
elektrycznych znajdujących się pod napięciem,
b) w przypadku zagrożenia pasażerowie, za pomocą odpowiednich urządzeń,
mieli możliwość powiadomienia o nim maszynisty lub innego pracownika
zatrudnionego przy obsłudze tego pojazdu,
c) system otwierania i zamykania drzwi wejściowych zapewniał pasażerom
bezpieczeństwo,
d) były zapewnione odpowiednio oznakowane wyjścia awaryjne.
e) sposób zapewniający spełnienie szczególnych warunków bezpieczeństwa w
tunelach o długości przekraczającej 1.000 m.
4. Urządzenia i instalacje elektryczne stanowiące wyposażenie pojazdów kolejowych
nie powinny obniżać poziomu bezpieczeństwa i zakłócać funkcjonowania urządzeń
wchodzących w skład systemów sterowania ruchem pociągów w systemie kolei.
§ 17.
W podsystemie strukturalnym o nazwie tabor, konstrukcja istotnych dla
bezpieczeństwa i eksploatacji elementów wyposażenia pojazdów kolejowych,
układów jezdnych, napędowych i hamowania oraz system kontroli i sterowania
pojazdem kolejowym powinny, w dających się przewidzieć sytuacjach awaryjnych,
umożliwiać jazdę pociągu bez ujemnych skutków dla pozostałych elementów
wyposażenia tych pojazdów.
§ 18. 1. Urządzenia i instalacje elektryczne wchodzące w skład podsystemu, o
którym mowa w § 17, powinny być zgodne technicznie z urządzeniami wchodzącymi
w skład podsystemu strukturalnego o nazwie sterowanie.
2. Charakterystyki urządzeń do odbioru prądu zamontowanych na pojazdach
trakcyjnych powinny umożliwiać im jazdę z wykorzystaniem systemów zasilania
energią elektryczną, stosowanych w systemie kolei.
3. Charakterystyki pojazdów kolejowych powinny umożliwiać im jazdę na tych liniach
kolejowych wchodzących w skład systemu kolei, na których jest przewidziana
eksploatacja tych pojazdów.
§ 19. Urządzenia techniczne oraz procedury utrzymania stosowane w zakładach
utrzymania taboru powinny zapewnić bezpieczne funkcjonowanie podsystemu o
nazwie utrzymanie oraz nie powinny:
1) stanowić zagrożenia dla zdrowia oraz bezpieczeństwa personelu zakładów;
2) przekraczać dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń lub natężeń innego
rodzaju uciążliwości dla środowiska.
§ 20. Urządzenia wchodzące w skład podsystemu funkcjonalnego o nazwie
utrzymanie powinny zapewniać bezpieczeństwo, ochronę zdrowia i wygodę ich
użycia przez personel zakładów utrzymania taboru przy obsłudze wszystkich typów
pociągów w systemie kolei, dla których zostały one przeznaczone.
§ 21. System kolei, w normalnych warunkach utrzymania, nie powinien powodować
powstawania drgań oraz hałasu przekraczających dopuszczalne poziomy określone
w przepisach o ochronie środowiska.
§ 22.
Zasady eksploatacji sieci kolejowej oraz kwalifikacje posiadane przez
maszynistów i pozostały personel pokładowy, a także przez pracowników
zatrudnionych przy zarządzaniu ruchem kolejowym powinny, przy uwzględnieniu

5

zróżnicowania warunków występujących w ruchu krajowym oraz na granicach
państw, zapewniać bezpieczeństwo ruchu kolejowego i efektywność funkcjonowania
systemu kolei.
§ 23. Stosowane przez przewoźników kolejowych oraz zarządców infrastruktury
zasady eksploatacji i utrzymania systemu kolei, w tym systemy zapewnienia jakości
w zakładach utrzymania taboru oraz na stanowiskach zarządzania ruchem
kolejowym, a także posiadane kwalifikacje i szkolenia odbyte przez zatrudniony tam
personel, powinny zapewniać wysoki poziom bezpieczeństwa funkcjonowania,
niezawodność, dyspozycyjność i efektywność systemu kolei.
§ 24.
Aplikacje telematyczne stosowane przez zarządców infrastruktury i
przewoźników kolejowych powinny zapewnić jakość usług dotyczących przewozów
pasażerskich i towarowych na minimalnym poziomie ustalonym dla systemu kolei, a
w szczególności:
1) bazy danych, oprogramowanie komputerowe i protokoły komunikacyjne,
wykorzystywane dla realizacji aplikacji telematycznych, powinny być tak
zaprojektowane aby zapewnić jak największe możliwości wymiany danych pomiędzy
różnymi aplikacjami oraz różnymi operatorami systemów telematycznych;
2) aplikacje telematyczne, o których mowa w pkt 1, powinny zapewnić łatwy
dostęp do informacji ich użytkownikom;
3) sposób użycia, modyfikacji, zarządzania i utrzymania baz danych,
oprogramowania komputerowego i protokoły komunikacyjne powinny zapewniać
efektywność funkcjonowania i jakość systemów telematycznych na poziomie
wymaganym w systemie kolei;
4) eksploatacja systemów telematycznych powinna odbywać się przy zapewnieniu
warunków dotyczących ergonomii i ochrony zdrowia użytkowników, określonych
odrębnymi przepisami;
5) gromadzenie i przesyłanie danych powinno być prowadzone z uwzględnieniem
zróżnicowania zawartości i struktury danych dotyczących bezpieczeństwa
funkcjonowania systemu kolei.
Rozdział 4
Procedury weryfikacji zgodności podsystemów oraz procedury oceny
zgodności składników interoperacyjności, deklaracja weryfikacji WE
podsystemów i deklaracja WE zgodności i przydatności do stosowania
składników interoperacyjności

§ 25.
Dla systemu kolei konwencjonalnych procedury weryfikacji zgodności
podsystemów oraz procedury oceny zgodności i przydatności do stosowania
składników interoperacyjności z zasadniczymi wymaganiami, określa dla podsystemu
o nazwie:
1) sterowanie – decyzja Komisji nr 2006/679/WE z dnia 28 marca 2006 r.
dotycząca technicznej specyfikacji dla interoperacyjności odnoszącej się do
podsystemu sterowania ruchem kolejowym systemu kolei konwencjonalnych (Dz.
Urz. UE L 284 z 16.10.2006, str. 1, L 342 z 07.12.2006, str. 1 i L 67 z 07.03.2007, str.
13) zmieniona decyzją Komisji nr 2008/386/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r.
zmieniającą załącznik A do decyzji 2006/679/WE dotyczącej technicznej specyfikacji

6