Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Drugiej poprawki do Konwencji z Espoo, przyjętej podczas III Spotkania Stron Konwencji, Decyzją nr III/7 w dniu 4 czerwca 2004 r. w Cavtat

Druk nr 4384

Warszawa, 30 czerwca 2011 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-73-11


Pan

Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Szanowny Panie Marszałku
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy


- o ratyfikacji Drugiej poprawki do
Konwencji z Espoo, przyjętej podczas
III Spotkania Stron Konwencji,
Decyzją nr III/7 w dniu 4 czerwca 2004
r. w Cavtat.

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodno ci
proponowanej regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w
tej sprawie w toku prac parlamentarnych zostali upoważnieni Minister Spraw
Zagranicznych i Minister rodowiska.

Z poważaniem

(-) Donald Tusk

Projekt



U S T A W A
z dnia


o ratyfikacji Drugiej poprawki do Konwencji z Espoo, przyjętej
podczas III Spotkania Stron Konwencji, Decyzją nr III/7,
w dniu 4 czerwca 2004 r. w Cavtat

Art. 1. Wyraża się zgodę na dokonanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej ratyfikacji Drugiej poprawki do Konwencji z Espoo, przyjętej podczas
III Spotkania Stron Konwencji, Decyzją nr III/7, w dniu 4 czerwca 2004 r. w Cavtat.
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
6-06-aa

UZASADNIENIE

1. Potrzeba i cel ratyfikacji Drugiej poprawki do Konwencji z Espoo
Konwencja o ocenach oddziaływania na rodowisko w kontek cie transgranicznym
sporządzona w Espoo dnia 25 lutego 1991 r. (Dz. U. z 1999 r. Nr 96, poz. 1110), zwana dalej
„Konwencją z Espoo”, została przygotowana w ramach Europejskiej Komisji Gospodarczej
Organizacji Narodów Zjednoczonych, zwanej dalej „EKG ONZ” i jest aktem prawa
międzynarodowego o charakterze wiążącym, który w cało ci po więcony jest instrumentowi
oceny oddziaływania na rodowisko w kontek cie transgranicznym.
Konwencja z Espoo została ratyfikowana przez Rzeczpospolitą Polską dnia
12 czerwca 1997 r., natomiast zgodnie z O wiadczeniem Rządowym z dnia 24 wrze nia
1999
r. w sprawie ratyfikacji przez Rzeczpospolitą Polską Konwencji o
ocenach
oddziaływania na rodowisko w kontek cie transgranicznym, sporządzonej w Espoo dnia
25 lutego 1991 r. (Dz. U. z 1999 r. Nr 96, poz. 1111) weszła w życie dnia 10 wrze nia
1997 r., czyli przed dniem wej cia w życie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z pó n. zm.), zwanej dalej „Konstytucją RP”.
Co więcej, Konwencja z Espoo wraz z jej dwoma poprawkami, jako umowa
wielostronna zatwierdzona przez Radę Unii Europejskiej, a co za tym idzie wiążąca swoimi
postanowieniami instytucje Unii Europejskiej oraz Państwa Członkowskie Unii Europejskiej,
ma pierwszeństwo przed unijnymi aktami prawnymi przyjętymi w ramach Traktatu o Unii
Europejskiej (TUE) oraz Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), które to
Traktaty na mocy Traktatu z Lizbony sporządzonego dnia 13 grudnia 2007 r. (Dz. U.
z 2009 r. Nr 203, poz. 1569) zmieniły Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający
Wspólnotę Europejską. Oznacza to, że akty prawa unijnego, które są wiążące dla
Rzeczypospolitej Polskiej jako Państwa Członkowskiego Unii Europejskiej, należy
interpretować zgodnie z przedmiotową umową wielostronną i jej poprawkami.
Procedurę oceny oddziaływania na rodowisko, w tym również w kontek cie
transgranicznym, przeprowadza się dla każdej planowanej działalno ci mogącej znacząco
oddziaływać na rodowisko, której realizacja wiąże się z zamierzeniem budowlanym lub
jakąkolwiek inną ingerencją w rodowisko polegającą na przekształceniu lub zmianie sposobu
wykorzystania terenu, w tym również na wydobywaniu kopalin. Stanowi ona obligatoryjny
element procesu decyzyjnego zmierzającego do wydania zezwolenia na realizację
planowanego przedsięwzięcia, będący jednocze nie instrumentem pomocniczym
zapewniającym równorzędne traktowanie aspektów ochrony rodowiska z zagadnieniami
społecznymi, ekonomicznymi i innymi uwarunkowaniami zarówno w trakcie realizacji,
eksploatacji, jak i ewentualnej likwidacji przedsięwzięcia.
Ocena oddziaływania na rodowisko jest jednym z podstawowych instrumentów
prawnych ochrony rodowiska, będącym najlepszym wyrazem realizacji zasad prewencji
i przezorno ci w
procesie inwestycyjnym, z których wynika obowiązek oszacowania
potencjalnych negatywnych skutków realizacji planowanych zamierzeń o charakterze
strategicznym i inwestycyjnym dla rodowiska, a następnie konieczno ć zastosowania
rozwiązań skutecznie zapobiegających oraz minimalizujących te oddziaływania.
Konwencja z Espoo stwarza międzynarodowe ramy prawne dla procedury oceny
oddziaływania na rodowisko, w przypadkach gdy działalno ć realizowana w jednym
państwie, tj. na obszarze Strony pochodzenia, zasięgiem oddziaływania obejmuje terytorium
innego państwa, czyli Strony narażonej, mogąc tym samym powodować znaczące negatywne
skutki dla rodowiska. Jednocze nie Konwencja z Espoo nakłada na jej Strony obowiązek
poszukiwania wszelkich możliwych do podjęcia rodków w celu kontroli, zapobiegania bąd
ograniczania znaczącego, szkodliwego transgranicznego oddziaływania na rodowisko.
Należy zaznaczyć, że Konwencja z Espoo zapewnia wła ciwym organom
administracji oraz społeczeństwu Strony narażonej możliwo ć udziału w postępowaniu
w sprawie transgranicznej oceny oddziaływania na rodowisko przed podjęciem decyzji, a co
za tym idzie daje możliwo ć wpływania na sposób realizacji zamierzonego przedsięwzięcia
mogącego znacząco negatywnie oddziaływać na terytorium państwa narażonego.
Jednocze nie Konwencja z Espoo nakłada na Stronę pochodzenia realizującą planowane
przedsięwzięcie mogące oddziaływać transgranicznie następujące obowiązki:
1) informowania o planowanej działalno ci państw narażenia, na terytorium których
w
wyniku realizacji zamierzonego przedsięwzięcia może ujawnić się znaczące
oddziaływanie transgraniczne,
2) wykonania i udostępnienia zainteresowanym państwom sąsiedzkim dokumentacji
oceny oddziaływania na rodowisko,
3) niezwłocznego zaproponowania Stronie narażonej, po ukończeniu dokumentacji oceny
oddziaływania na rodowisko konsultacji transgranicznych, mających na celu m.in.
przedyskutowanie potencjalnego oddziaływania transgranicznego planowanej
działalno ci oraz rodków eliminowania lub redukowania tego oddziaływania,

2
4) umożliwienia udziału w postępowaniu społeczno ci lokalnych z państw narażonych,
na prawach równych tym, jakie przysługują społeczeństwu państwa, w którym ma być
realizowana działalno ć,
5) przekazania Stronie narażenia decyzji końcowej w celu weryfikacji jej zgodno ci co
do ustaleń podjętych w trakcie postępowania transgranicznego zarówno na etapie
zgłaszania uwag i zastrzeżeń przez społeczeństwo Strony narażonej w wyniku analizy
dokumentacji oceny oddziaływania na rodowisko, jak również na etapie konsultacji
transgranicznych,
6) fakultatywnego wykonania analizy porealizacyjnej, która ma pozwolić na
zweryfikowanie stopnia zgodno ci badań i analiz wykonanych na etapie oceny
oddziaływania na rodowisko oraz skuteczno ci zastosowanych rodków
redukujących i minimalizujących oddziaływania planowanego przedsięwzięcia
w trakcie jego eksploatacji z rzeczywistym oddziaływaniem.
Do Konwencji z Espoo wprowadzone zostały dwie poprawki – w 2001 r. i 2004 r.
Pierwsza poprawka do Konwencji z Espoo miała na celu umożliwienie przystąpienia do
Konwencji państwom będącym członkami ONZ, ale spoza regionu EKG ONZ oraz
rozszerzyła definicję „opinii publicznej” obejmując nią również organizacje osób fizycznych
lub prawnych.
Z kolei Druga poprawka do Konwencji z Espoo miała na celu przede wszystkim
podniesienie znaczenia ocen oddziaływania na rodowisko w regionie oraz wzmocnienie
współpracy międzynarodowej w tym zakresie m.in. przez:
1) umożliwienie Stronom narażonym uczestnictwa w postępowaniu transgranicznym
w
sprawie oceny oddziaływania na rodowisko na etapie ustalania zakresu
dokumentacji przygotowywanej w ramach oceny oddziaływania na rodowisko, czyli
na tzw. etapie scopingu (nowy artykuł 2 ustęp 11 wprowadzony Drugą poprawką do
Konwencji z Espoo),
2) zmodyfikowanie załącznika I do Konwencji z Espoo okre lającego listę przedsięwzięć
obligatoryjnie wymagających oceny oddziaływania na rodowisko w kontek cie
transgranicznym.
Zasadniczą zmianą jest umożliwienie państwu narażenia udziału w postępowaniu
w sprawie oceny oddziaływania na rodowisko w kontek cie transgranicznym już na etapie
scopingu, gdzie okre lany jest zakres dokumentacji oceny oddziaływania na rodowisko, co
w znaczący sposób może spowodować poprawę jako ci merytorycznej dokumentacji

3