Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Drugiej poprawki do Konwencji z Espoo, przyjętej podczas III Spotkania Stron Konwencji, Decyzją nr III/7 w dniu 4 czerwca 2004 r. w Cavtat

sporządzanej w ramach oceny oddziaływania na rodowisko, na podstawie której
podejmowana jest decyzja końcowa.
Oznacza to również możliwo ć przyspieszenia procedury oceny oddziaływania na
rodowisko w kontek cie transgranicznym ze względu na fakt, że już na etapie
opracowywania dokumentacji są uwzględniane uwagi i wnioski Strony narażenia.
Jednocze nie należy podkre lić fakt, że możliwo ć taka pozwala na rozpoznanie
potencjalnego rodzaju oddziaływania na rodowisko na jak najwcze niejszym etapie
inwestycyjnym.
Biorąc powyższe pod uwagę, Strony Konwencji z Espoo uznały powyższy mechanizm
za bardzo pomocny, a
przez fakultatywny przepis – za niekolidujący z krajowym
prawodawstwem w sprawie ocen oddziaływania na rodowisko.
adna z powyższych poprawek nie weszła jeszcze w życie. Jak stanowi artykuł
14 ustęp 4 Konwencji z Espoo, poprawki wejdą w życie dla Stron, które je ratyfikowały,
zatwierdziły lub przyjęły dziewięćdziesiątego dnia od dnia otrzymania przez depozytariusza
zawiadomienia o ich ratyfikacji, co najmniej przez trzy czwarte tych Stron. Przy czym Druga
poprawka do Konwencji z Espoo doprecyzowała, że chodzi o trzy czwarte tych Stron
w chwili przyjęcia przedmiotowych poprawek przez Strony Konwencji. Natomiast
w stosunku do każdej innej Strony poprawki wchodzą w życie dziewięćdziesiątego dnia po
złożeniu przez Stronę dokumentu ratyfikacji, zatwierdzenia lub przyjęcia poprawek.
Ponadto, należy podkre lić, że Druga poprawka do Konwencji z Espoo nie podlegała
podpisaniu przez Strony Konwencji. Została ona przyjęta w trybie art. 14 Konwencji z Espoo
na III Spotkaniu Stron Konwencji Decyzją nr III/7 w dniu 4 czerwca 2004 r.
Do chwili obecnej Drugą poprawkę do Konwencji z Espoo ratyfikowały, zatwierdziły
lub przyjęły następujące państwa: Królestwo Hiszpanii, Królestwo Niderlandów, Królestwo
Norwegii, Królestwo Szwecji, Republika Albanii, Republika Austrii, Republika Bułgarii,
Republika Chorwacji, Republika Czarnogóry, Republika Czeska, Republika Estońska,
Republika Federalna Niemiec, Republika Litewska, Republika Słowacka, Republika
Węgierska, Wielkie Księstwo Luksemburga oraz Unia Europejska.

2. Różnice między dotychczasowym i projektowanym stanem prawnym
2.1. Obowiązujący stan prawny w Rzeczypospolitej Polskiej
Obowiązujące przepisy krajowe dotyczące ocen oddziaływania na rodowisko, które
stanowią transpozycję dyrektywy Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie
oceny wpływu wywieranego przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na

4
rodowisko zmienionej dyrektywą 97/11/WE, 2003/35/WE i 2009/31/WE, zwanej dalej
„dyrektywą 85/337/EWG”, zostały implementowane ustawą z dnia 3 pa dziernika 2008 r.
o udostępnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
rodowiska oraz o ocenach oddziaływania na rodowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z pó n.
zm.), zwanej dalej „ustawą oo ”, oraz rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada
2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na rodowisko (Dz. U.
Nr 213, poz. 1397), zwanym dalej „rozporządzeniem ws. przedsięwzięć”.
Ustawa oo i rozporządzenie ws. przedsięwzięć są również w pełni zgodne
z postanowieniami Konwencji z Espoo.
Postępowanie w sprawie transgranicznego oddziaływania na rodowisko jest
uregulowane w dziale VI (art. 104 – 120) ustawy oo , gdzie wyszczególniono następujące
rodzaje postępowań:
1) postępowanie w sprawie transgranicznego oddziaływania pochodzącego
z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w przypadku przedsięwzięć (rozdział 2),
2) postępowanie w sprawie transgranicznego oddziaływania pochodzącego
z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w przypadku projektów polityk, strategii,
planów i programów (rozdział 3),
3) postępowanie w przypadku oddziaływania pochodzącego z zagranicy (rozdział 4).
Natomiast rozporządzenie ws. przedsięwzięć dokonuje specyfikacji planowanych
przedsięwzięć na podlegające obligatoryjnej ocenie oddziaływania na rodowisko i na
przedsięwzięcia, co do których obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania na
rodowisko może wyniknąć na etapie kwalifikacji tzw. screeningu. Rozporządzenie to
transponuje załącznik 1 i 2 dyrektywy 85/337/EWG oraz jest w pełni zgodne z załącznikiem
I do Konwencji z Espoo poprawionym przez Drugą poprawkę do Konwencji z Espoo.
Zgodnie z regulacją zawartą w art. 104 ust. 1 ustawy oo postępowanie dotyczące
transgranicznego oddziaływania na rodowisko przeprowadza się w razie stwierdzenia
możliwo ci znaczącego transgranicznego oddziaływania na rodowisko pochodzącego
z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (RP jako strona pochodzenia) na skutek:
1) realizacji planowanych przedsięwzięć objętych:
– decyzją o rodowiskowych uwarunkowaniach,
– decyzjami, o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 1, 10, 14 i 18 ustawy oo ;
2) realizacji projektów polityk, strategii, planów lub programów, o których mowa
w art. 46 lub 47 ustawy oo .

5
Ponadto, jak stanowi art. 104 ust. 1 ustawy oo , postępowanie w sprawie
transgranicznego oddziaływania na rodowisko przeprowadza się również na wniosek innego
państwa, na którego terytorium może oddziaływać przedsięwzięcie albo realizacja projektu
dokumentu, o którym mowa w art. 46 i 47 ustawy oo .
Z drugiej strony, w przypadku gdy możliwe oddziaływanie pochodzące spoza granic
Rzeczypospolitej Polskiej mogłoby ujawnić się na jej terytorium (RP jako strona narażenia),
postępowanie w sprawie transgranicznego oddziaływania na rodowisko przeprowadza się
zgodnie z art. 105 oraz przepisami zawartymi w rozdziale 4 działu VI ustawy oo .
Jeżeli Rzeczpospolita Polska (strona pochodzenia) planuje realizację przedsięwzięcia
mogącego znacząco oddziaływać na terytorium innego państwa, wówczas postępowanie
w sprawie transgranicznego oddziaływania na rodowisko przebiega w następujący sposób:
1) organ administracji wła ciwy do wydania decyzji, o których mowa w art. 104 ust. 1
pkt 1 ustawy oo , przeprowadzający ocenę oddziaływania na rodowisko,
w przypadku stwierdzenia możliwo ci znaczącego transgranicznego oddziaływania na
rodowisko na skutek realizacji planowanego przedsięwzięcia, wydaje na podstawie
art. 108 ust. 1 pkt 1 ustawy oo postanowienie o konieczno ci przeprowadzenia
postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na rodowisko, w którym
jednocze nie ustala zakres dokumentacji niezbędnej do przeprowadzenia tego
postępowania oraz nakłada obowiązek jej sporządzenia przez wnioskodawcę w języku
państwa, na którego terytorium może oddziaływać przedsięwzięcie,
2) organ administracji niezwłocznie informuje Generalnego Dyrektora Ochrony
rodowiska o
możliwo ci transgranicznego oddziaływania na rodowisko
planowanego przedsięwzięcia i przekazuje mu kartę informacyjną przedsięwzięcia,
3) następnie Generalny Dyrektor Ochrony rodowiska, na podstawie art. 109 ustawy oo ,
po uzyskaniu informacji o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na rodowisko
planowanego przedsięwzięcia, niezwłocznie powiadamia o tym państwo, na którego
terytorium przedsięwzięcie to może oddziaływać. Jednocze nie informuje to państwo
o decyzji, która ma być dla danego przedsięwzięcia wydana i o organie wła ciwym do
jej wydania, oraz załącza kartę informacyjną przedsięwzięcia. W powiadomieniu
o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na rodowisko Generalny Dyrektor
Ochrony rodowiska proponuje termin na odpowied , czy państwo narażone jest
zainteresowane uczestnictwem w postępowaniu w
sprawie transgranicznego
oddziaływania na rodowisko,

6
4) jeżeli strona narażona powiadomi, że jest zainteresowana uczestnictwem
w postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania na rodowisko, wówczas
uzgadnia się z tym państwem terminy etapów postępowania, biorąc pod uwagę
konieczno ć zapewnienia możliwo ci udziału w postępowaniu wła ciwych organów
oraz społeczeństwa tego państwa,
5) umożliwia się państwu narażenia złożenie uwag i wniosków dotyczących karty
informacyjnej przedsięwzięcia, które następnie rozpatruje się przy wydaniu
postanowień, o których mowa w art. 63 ust. 1 i art. 69 ust. 3 ustawy oo ,
6) kolejnym etapem jest przekazanie stronie narażonej raportu o oddziaływaniu na
rodowisko w celu zapewnienia udziału społeczeństwa strony narażonej w procedurze
transgranicznej oraz zgłoszenie uwag i wniosków,
7) następnie organ administracji przeprowadzający ocenę oddziaływania przedsięwzięcia
na
rodowisko prowadzi, za po rednictwem Generalnego Dyrektora Ochrony
rodowiska, konsultacje z państwem, na którego terytorium może oddziaływać
przedsięwzięcie, dotyczące rodków eliminowania lub ograniczania transgranicznego
oddziaływania na rodowisko. Generalny Dyrektor Ochrony rodowiska może przejąć
prowadzenie ww. konsultacji jeżeli uzna to za celowe ze względu na wagę i zawiło ć
sprawy,
8) jak stanowi art. 111 ust. 2 ustawy oo , uwagi i wnioski złożone przez państwo
uczestniczące w
postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania na
rodowisko, w tym wyniki konsultacji, o których mowa w art. 110 ustawy oo ,
rozpatruje się i
uwzględnia przy wydawaniu decyzji o rodowiskowych
uwarunkowaniach. Ponadto, uzasadnienie decyzji o
rodowiskowych
uwarunkowaniach, zgodnie z art. 85 ust. 2 pkt 1 lit. b ustawy oo , powinno zawierać
informacje, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały
uwzględnione wyniki postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na
rodowisko, jeżeli zostało ono przeprowadzone,
9) Generalny Dyrektor Ochrony rodowiska przekazuje państwu uczestniczącemu
w postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania na rodowisko decyzję,
o której mowa w art. 104 ust. 1 pkt 1 ustawy oo ,
10) w przypadku gdy postępowanie w sprawie transgranicznego oddziaływania na
rodowisko prowadzi się w toku postępowania zmierzającego do wydania decyzji
okre lonych w art. 72 ust. 1 pkt 1, 10, 14 i 18 ustawy oo , na mocy art. 91 ust. 1
ustawy oo , uzasadnienie postanowienia, o którym mowa w art. 90 ust. 1 ustawy oo ,

7
powinno zawierać wyniki postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na
rodowisko, jeżeli zostało ono przeprowadzone zgodnie z działem VI ustawy oo .
W tym miejscu należy zauważyć, że obowiązujące ustawodawstwo krajowe
przez art. 111 ust. 1 ustawy oo zapewnienia udział strony narażenia na etapie okre lania
zakresu dokumentacji oceny oddziaływania na rodowisko, czyli raportu o oddziaływaniu na
rodowisko, co bezpo rednio wynika z Drugiej poprawki do Konwencji z Espoo.
2.2.
Stan prawny okre lony w Drugiej poprawce do Konwencji z Espoo
Tekst Drugiej poprawki do Konwencji z Espoo wprowadza następujące zmiany do
postanowień Konwencji z Espoo:
1) w artykule 2 po ustępie 10 dodaje się nowy ustęp w brzmieniu:
„11. Je li Strona pochodzenia zamierza przeprowadzić postępowanie w celu okre lenia
tre ci dokumentacji dotyczącej oceny oddziaływania na rodowisko, Stronie narażonej
należy zapewnić w stosownym zakresie możliwo ć uczestniczenia w tym postępowaniu.”,
2) w artykule 8 po wyrazie Konwencji, dodaje się wyrażenie:
„i z wszelkich protokołów do niej, których są Stroną”,
3) w artykule 11 ustęp 2 punkt (c) zastępuje się nowym punktem w brzmieniu:
„(c) będą poszukiwać, je li to stosowne, usług i współpracy ze strony kompetentnych
organów posiadających specjalistyczną wiedzę związaną z osiągnięciem celów niniejszej
Konwencji.”,
4) w artykule 11 dodaje się dwa nowe punkty w brzemieniu:
„(g) opracują, gdy to stosowne, protokoły do niniejszej Konwencji;
(h) ustanowią organy pomocnicze, jakie uważają za niezbędne dla wdrożenia niniejszej
Konwencji.”,
5) w artykule 14 w ustępie 4 drugie zdanie zastępuje się nowym zdaniem w brzmieniu:
„Wejdą one w życie dla Stron, które je ratyfikowały, zatwierdziły lub przyjęły,
dziewięćdziesiątego dnia od dnia otrzymania przez depozytariusza zawiadomienia o ich
ratyfikacji, zatwierdzeniu lub przyjęciu przez co najmniej trzy czwarte Stron w chwili ich
przyjęcia.”,
6) po artykule 14 dodaje się nowy artykuł w brzemieniu:
„Artykuł 14 bis
Przegląd zgodno ci
1. Strony dokonają przeglądu zgodno ci z postanowieniami niniejszej Konwencji na
podstawie procedury w sprawie zgodno ci, którą będzie stanowić procedura o charakterze
nieantagonistycznym i wspomagającym przyjęta przez Spotkanie Stron. Przegląd będzie

8