Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny

Stosunek Polek i Polaków do osób homoseksualnych i osób biseksualnych a
tak e sytuacja i odczucia tych osób były w ostatnich latach przedmiotem szeregu
badań. Poni ej zaprezentowane zostaną:
wybrane wyniki badań opinii publicznej ukazujące nastawienie społeczne w
szczególno ci do osób homoseksualnych (informacje dotyczące danego badania
ka dorazowo towarzyszą przedstawianym wynikom),
najwa niejsze ustalenia raportu Sytuacja społeczna osób biseksualnych i
homoseksualnych w Polsce. Raport za lata 2005 i 2006, przygotowanego
wspólnie przez dwie organizacje pozarządowe walczące z dyskryminacją osób
homoseksualnych i osób biseksualnych: Stowarzyszenie „Lambda-Warszawa”
oraz Stowarzyszenie „Kampania Przeciw Homofobii”.
Brak statystyk policyjnych dotyczących orientacji seksualnej osób pokrzywdzonych
(oparty na wyja nieniu, e orientacja seksualna to jedna z „danych wra liwych”,
których Policja nie mo e gromadzić ani przetwarzać) wymusza rekonstrukcję sytuacji
w oparciu o powy sze dane.

Sytuacja społeczna osób homoseksualnych i osób biseksualnych – badania
opinii publicznej
Sonda CBOS z 1-4 lipca 2005 roku przeprowadzony na grupie 1021
dorosłych Polek i Polaków w ramach badania „Bie ące problemy i wydarzenia”.
W ramach przedmiotowego sonda u respondentkom i respondentom zadano
szereg pytań dotyczących osób homoseksualnych, tego, jak są postrzegane oraz
jakie prawa powinny im przysługiwać.
83,0% osób uczestniczących w badaniu stwierdziło, e nie zna adnej osoby
homoseksualnej.
78,0% osób uczestniczących w badaniu odmówiło osobom homoseksualnym
prawa do zachowania zgodnie z „ich sposobem bycia” w miejscach publicznych.
osobom uczestniczącym w badaniu zadano pytanie „Jak by
zareagowała/zareagował, gdyby osoba homoseksualna została…?”,
przedstawiając respondentom i respondentkom szereg sytuacji; odpowiedzi
przedstawiono poni ej.


Jak byś zareagowała/zareagował,
homoseksualny
homoseksualna
gdyby osoba homoseksualna
mężczyzna
kobieta
została…
procenty
twoim sąsiadem/twoją sąsiadką
nie miałbym/miałabym nic
56
54
przeciwko
byłbym/byłabym przeciwko temu
38
40
trudno powiedzieć
6
6
twoim bliskim współpracownikiem/twoją bliską współpracownicą
nie miałbym/miałabym nic
45
42
przeciwko
byłbym/byłabym przeciwko temu
50
53
trudno powiedzieć
5
5
twoim przeło onym/twoją przeło oną
nie miałbym/miałabym nic
41
42
przeciwko
byłbym/byłabym przeciwko temu
53
53
trudno powiedzieć
6
5
posłem/posłanką z twojego okręgu wyborczego
nie miałbym/miałabym nic
37
38
przeciwko
byłbym/byłabym przeciwko temu
57
56
trudno powiedzieć
6
6
nauczycielem/nauczycielką twoich dzieci
nie miałbym/miałabym nic
19
21
przeciwko
byłbym/byłabym przeciwko temu
77
75
trudno powiedzieć
4
4
opiekunem/opiekunką twoich dzieci
nie miałbym/miałabym nic
11
14
przeciwko
byłbym/byłabym przeciwko temu
86
83
trudno powiedzieć
3
3
Na pytanie „co by zrobił/zrobiła, gdyby twoje dziecko okazało się osobą
homoseksualną?”, respondenci i respondentki udzielili następujących
odpowiedzi:
o zaakceptowałbym/zaakceptowałabym to bez trudu – 6,0%
o zaakceptowałbym/zaakceptowałabym to z trudem – 47,0%
o nie zaakceptowałbym/nie zaakceptowałabym tego i próbowałabym/
próbowałbym to zmienić – 38,0%
o trudno powiedzieć – 9,0%
Zapytane o stosunek do homoseksualno ci, osoby uczestniczące w badaniu
udzieliły następujących odpowiedzi:
o homoseksualno ć jest czym normalnym – 6,0%
o homoseksualno ć nie jest czym normalnym, ale powinna być tolerowana –
55,0%
o homoseksualno ć nie jest czym normalnym i nie powinna być tolerowana –
34,0%
o trudno powiedzieć – 7,0%

Sonda CBOS z 9–12 maja 2008 roku przeprowadzony na grupie 1116
dorosłych Polek i Polaków w ramach badania „Aktualne problemy i wydarzenia”.
W ramach przedmiotowego sonda u respondentkom i respondentom zadano
szereg pytań dotyczących osób homoseksualnych, tego, jak są postrzegane oraz
jakie prawa powinny im przysługiwać.
83,0% osób uczestniczących w badaniu stwierdziło, e nie zna adnej osoby
homoseksualnej (wynik identyczny jak w badaniu z lipca 2005 roku).
69,0% osób uczestniczących w badaniu odmówiło osobom homoseksualnym
prawa do zachowania zgodnie z „ich sposobem bycia” w miejscach publicznych.
Zapytane o stosunek do homoseksualno ci, osoby uczestniczące w badaniu
udzieliły następujących odpowiedzi:
o homoseksualno ć jest czym normalnym – 8,0%
o homoseksualno ć nie jest czym normalnym, ale powinna być tolerowana –
52,0%
o homoseksualno ć nie jest czym normalnym i nie powinna być tolerowana –
31,0%
o trudno powiedzieć – 9,0%
Zapytane o to, jakie jest nastawienie większo ci społeczeństwa do
homoseksualno ci, osoby uczestniczące w badaniu udzieliły następujących
odpowiedzi:
o
yczliwe – 1%
o obojętne – 25%
o wrogie – 66%
o trudno powiedzieć – 8%
Zapytane o to, jakie powinno być nastawienie państwa do osób
homoseksualnych, osoby uczestniczące w badaniu udzieliły następujących
odpowiedzi:
o państwo powinno ochraniać osoby homoseksualne – 13%
o państwo powinno obojętnie traktować osoby homoseksualne – 57%
o państwo powinno zwalczać osoby homoseksualne – 20%
o trudno powiedzieć – 10%
W konkluzji przeprowadzonych badań oraz po porównaniu ich wyników z
wynikami badań przeprowadzonymi od 1988 roku, CBOS stwierdza, e postawy
społeczne wobec osób homoseksualnych są trwałe i mocno ugruntowane, czego
dowodzi zdecydowanie i konsekwencja, z jaką znacząca grupa respondentów
sprzeciwia się przyznaniu im jakichkolwiek praw. Wydaje się, że ani zmiana ustroju,
ani wstąpienie do Unii Europejskiej nie zmieniły istotnie nastawienia społeczeństwa.
Chwilowe zmiany opinii zanotowaliśmy w momencie, kiedy restrykcje wymierzone w
homoseksualistów wiązano z możliwymi zagrożeniami swobody zrzeszania się
innych grup: być może wtedy niektórzy przestali myśleć o prawach gejów i lesbijek w
kontekście swoich opinii na temat homoseksualizmu, a zaczęli widzieć je jako część
porządku demokratycznego.

Sytuacja społeczna osób homoseksualnych i osób biseksualnych – raport
Lambdy-Warszawa i Kampanii Przeciw Homofobii
Przygotowując wspomniany raport Sytuacja społeczna osób biseksualnych i
homoseksualnych w Polsce. Raport za lata 2005 i 2006 (dalej jako „Raport”)
przeprowadzono badanie ankietowe na osobach homoseksualnych i osobach
biseksualnych. Ogółem badaniem objęto 1002 osoby (z tego 51,6% stanowili
homoseksualni mę czy ni, 29,5% - homoseksualne kobiety, 11,7% - biseksualne
kobiety, 6,4% - biseksualni mę czy ni, oraz 0,8% - inni respondenci; charakterystyki
swojej orientacji seksualnej samodzielnie dokonywali ka dy z respondentów i ka da
z respondentek). 51,9% respondentów i respondentek mie ciło się w przedziale
wiekowym od 18 do 25 roku ycia, 36,5% - w przedziale od 26 do 40 roku ycia.
Ponad 70,0% respondentów i respondentek pochodziło z miast o liczbie ludno ci
przekraczającej 100 000 mieszkańców. 45,2% osób objętych badaniem podało, e
legitymuje się wykształceniem rednim, 34,2% - wykształceniem wy szym. Jak z
powy szego opisu wynika, badaniem objęto przede wszystkim osoby lepiej
wykształcone i mieszkające w większych miastach, co ma dla wyników badania
znaczenie o tyle, e po osobach z tej grupy mo na oczekiwać rzeczowej oceny
otoczenia i niewielkiej skłonno ci do wyolbrzymiania zagro eń czy nieprawidłowego
relacjonowania swoich do wiadczeń i spostrze eń.
Osobom objętym badaniem zadano szereg pytań dotyczących ich sytuacji w
latach 2005-2006. Poni ej przedstawiono wyniki badania oraz odpowiedzi na pytania
relewantne z punktu widzenia projektowanych zmian kodeksu karnego.
Przemoc fizyczna
17,6% osób objętych badaniem stwierdziło, e – w związku z tym, e
wiedziano o ich homoseksualno ci lub biseksualno ci albo przypuszczano, e są
homoseksualne lub biseksualne - do wiadczyło przemocy fizycznej (13,6%
wszystkich respondentek i 20,2% wszystkich respondentów). 39,5% spo ród tych
osób do wiadczyło przemocy fizycznej jeden raz, 18,6% - dwukrotnie, a 41,9% -
trzykrotnie lub czę ciej. Odpowiedzi dotyczyły wyłącznie okresu objętego badaniem,
tj. lat 2005-2006.
Wyró niono następujące formy przemocy fizycznej, której do wiadczyły
osoby objęte badaniem (w nawiasach ilo ć osób, które zgłosiły do wiadczenie danej
formy przemocy; procenty nie sumują się do 100, poniewa mo na było wybrać
więcej ni jedną formę):
potrącanie, uderzanie, szarpanie albo kopanie (67,6%),
pobicie (24,4%),
atak z bronią (1,7%),
zaczepki seksualne naruszające nietykalno ć cielesną, np. dotykanie wbrew woli
(32,4%),
przemoc seksualna (4,0%),
inne formy naruszenia nietykalno ci cielesnej (8,5%).