Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny

Druk nr 4253

Warszawa, 18 kwietnia 2011 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Pan

Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o zmianie ustawy - Kodeks karny.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Ryszarda Kalisza.


(-) Romuald Ajchler; (-) Leszek Aleksandrzak; (-) Marek Balicki; (-) Anna
Bańkowska; (-) Eugeniusz Czykwin; (-) Tomasz Garbowski; (-) Tadeusz
Iwiński; (-) Ryszard Kalisz; (-) Tomasz Kamiński; (-) Witold Klepacz; (-) Jan
Kochanowski; (-) Sławomir Kopyciński; (-) Jacek Kowalik; (-) Zbigniew
Kruszewski; (-) Wacław Martyniuk; (-) Zbigniew Matuszczak; (-) Jarosław
Matwiejuk; (-) Tadeusz Motowidło; (-) Artur Ostrowski; (-) Sylwester
Pawłowski; (-) Stanisław Stec; (-) Wiesław Andrzej Szczepański; (-) Tadeusz
Tomaszewski; (-) Bogusław Wontor.



Ustawa
z …………………. 2011 roku
o zmianie ustawy – Kodeks karny

Art. 1.
W ustawie z 06 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553, Nr
128, poz. 840, z 1999 r. Nr 64, poz. 729, Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 48, poz. 548,
Nr 93, poz. 1027, Nr 116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071, z 2003 r. Nr 111,
poz. 1061, Nr 121, poz. 1142, Nr 179, poz. 1750, Nr 199, poz. 1935, Nr 228, poz.
2255, 2004 r. Nr 25, poz. 219, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889, Nr 243, poz. 2426, z
2005 r. Nr 86, poz. 732, Nr 90, poz. 757, Nr 132, poz. 1109, Nr 163, poz. 1363, Nr
178, poz. 1479, Nr 180, poz. 1493, z 2006 r. Nr 190, poz. 1409, Nr 218, poz. 1592,
Nr 226, poz. 1648, z 2007 r. Nr 89, poz. 589, Nr 123, poz. 850, Nr 124, poz. 859, Nr
192, poz. 1378, z 2008 r. Nr 90, poz. 560, Nr 122, poz. 782, Nr 171, poz. 1056, Nr
173, poz. 1080, Nr 214, poz. 1344, z 2009 r. Nr 62, poz. 504, Nr 63, poz. 533, Nr
166, poz. 1317, Nr 168, poz. 1323, Nr 190, poz. 1474, Nr 201, poz. 1540, Nr 206,
poz. 1589, z 2010 r. Nr 7, poz. 46, Nr 40, poz. 227 i 229, Nr 98, poz. 625 i 626, Nr
125, poz. 842, Nr 127, poz. 857, Nr 152, poz. 1018 i poz. 1021) wprowadza się
następujące zmiany:

1) art. 119 § 1 otrzymuje brzmienie:
§ 1 Kto stosuje przemoc lub groźbę bezprawną wobec grupy osób lub
poszczególnej osoby z powodu przynależności narodowej, etnicznej,
rasowej, politycznej, wyznaniowej lub z powodu bezwyznaniowości, jak
również ze względu na płeć, tożsamość płciową, wiek, niepełnosprawność
bądź orientację seksualną,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

2) art. 256 § 1 otrzymuje brzmienie:
§ 1 Kto publicznie propaguje faszystowski lub inny totalitarny ustrój państwa
lub wywołuje albo szerzy nienawiść lub pogardę na tle różnic
narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu
na bezwyznaniowość, płeć, tożsamość płciową, wiek, niepełnosprawność
bądź orientację seksualną,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.

3) art. 257 otrzymuje brzmienie:
Art. 257.
Kto publicznie znieważa grupę ludności albo poszczególną osobę z powodu
przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu
bezwyznaniowości, jak również ze względu na płeć, tożsamość płciową, wiek,
niepełnosprawność bądź orientację seksualną lub z takich powodów narusza
nietykalność cielesną innej osoby, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art. 2.
Ustawa wchodzi w ycie z chwilą ogłoszenia.





UZASADNIENIE
Zasadniczym celem proponowanej nowelizacji ustawy z 06 czerwca 1997
roku – Kodeks karny (Dz.U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553 z pó n. zm.; dalej jako „kodeks
karny” lub „kk”) jest zapewnienie skutecznej ochrony prawnokarnej przed
przestępstwami popełnianymi z nienawi ci (hate crimes) z uwagi na płeć, to samo ć
płciową, wiek, niepełnosprawno ć oraz orientację seksualną.
Wskazany cel ma jednoznacznie antydyskryminacyjny charakter, sięgając w
pierwszym rzędzie do zawartych w Konstytucji RP:
1. zakazu dyskryminacji z jakiegokolwiek powodu (art. 32 ust. 2 Konstytucji RP),
2. zasady
równo ci wobec prawa (art. 32 ust. 1 zd. pierwsze Konstytucji RP),
3. nakazu traktowania wszystkich w równy sposób przez władze publiczne (art. 32
ust. 1 zd. drugie Konstytucji RP).
Przywołane postanowienia Konstytucji RP znajdują te potwierdzenie w
zobowiązaniach międzynarodowych Rzeczpospolitej Polskiej. Ograniczając się w
tym zakresie do trzech najwyrazistszych przykładów zakazów dyskryminacji
niezale nie od przesłanek, mo na przywołać:
1.
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (Dz. U. z 1977 roku, Nr
38, poz. 167), którego art. 26 stanowi:
Wszyscy
są równi wobec prawa i są uprawnieni bez żadnej dyskryminacji do
jednakowej ochrony prawnej. Jakakolwiek dyskryminacja w tym zakresie
powinna być ustawowo zakazana oraz powinna być zagwarantowana przez
ustawę równa dla wszystkich i skuteczna ochrona przed dyskryminacją z takich
względów, jak: rasa, kolor skóry, płeć, język, religia, poglądy polityczne lub inne,
pochodzenie narodowe lub społeczne, sytuacja majątkowa, urodzenie lub
jakiekolwiek inne okoliczności;
2.
Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych (Dz. U.
z 1977 roku, Nr 38, poz. 169), którego art. 2 ust. 2 stanowi:
Państwa Strony niniejszego Paktu zobowiązują się zagwarantować wykonywanie
praw wymienionych w niniejszym Pakcie bez żadnej dyskryminacji ze względu na
rasę, kolor skóry, płeć, język, religię, poglądy polityczne lub inne, pochodzenie
narodowe lub społeczne, sytuację majątkową, urodzenie lub jakiekolwiek inne
okoliczności;
3.
Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolno ci (Dz. U. z 1993
roku, Nr 61, poz. 284), której art. 14 stanowi:

Korzystanie z praw i wolności wymienionych w niniejszej Konwencji powinno być
zapewnione bez dyskryminacji wynikającej z takich powodów jak płeć, rasa, kolor
skóry, język, religia, przekonania polityczne i inne, pochodzenie narodowe lub
społeczne, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie bądź z
jakichkolwiek innych przyczyn.
Wskazać nale y, e wy ej wymienione zapisy Konstytucji RP nie doczekały
się - jak dotąd – pełnego odzwierciedlenia w obowiązujących regulacjach
prawnokarnych. Jak się wydaje, zdecydowały o tym – nieaktualne z dzisiejszego
punktu widzenia - uwarunkowania społeczno-obyczajowe. Obecny stan ochrony
prawnokarnej nie odpowiada współczesnym potrzebom społecznym, kształtowanym
m.in. przez coraz pełniejszą i wyra niejszą obecno ć w przestrzeni publicznej
przedstawicieli grup do tej pory wykluczanych, marginalizowanych i lekcewa onych:
kobiet,
osób transpłciowych,
osób starszych,
osób niepełnosprawnych,
osób homoseksualnych i osób biseksualnych.
Obowiązujące regulacje nie uwzględniają te nowych lub wcze niej
nieobecnych bąd marginalizowanych zagro eń, przed jakimi chronić winno prawo
karne. Najwyra niejszym z tych zagro eń jest zjawisko homofobii – irracjonalnego,
faktycznie bezpodstawnego, ale kulturowo zakorzenionego i przybierającego
rozmaite formy lęku przed osobami homoseksualnymi i osobami biseksualnymi –
odpowiedzialne za ich dyskryminację społeczną, wykluczenie, potępienie, nienawi ć
oraz agresję wobec tych osób.
Uwzględnienia wymaga te zjawisko transfobii, stanowiące swoisty
odpowiednik homofobii, wymierzony wobec osób transpłciowych. Wyró nikiem tej
grupy osób nie jest orientacja seksualna, ale szeroko pojęta to samo ć płciowa, tj.
przynale no ć danej osoby do danej płci biologicznej, względnie sytuowanie się
pomiędzy płciami biologicznymi, a ponadto relacja płci biologicznej i płci psychicznej
do płci społecznej (płci kulturowej, ang.
gender). Najszerzej znaną postacią