Rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych

Projekt przewiduje możliwość dokonania wypłaty środków zgromadzonych na IKZE na
wniosek oszczędzającego po osiągnięciu przez niego wieku 65 lat przy jednoczesnym
dodatkowym obwarowaniu dotyczącym wymaganego okresu gromadzenia oszczędności na
IKZE – dokonywaniu wpłat co najmniej w 5 latach kalendarzowych. Wprowadzenie
minimalnego okresu dokonywania wpłat na IKZE ma służyć zachęceniu oszczędzających do
gromadzenia oszczędności na przyszłą emeryturę w dłuższym terminie. Należy bowiem
wskazać, że długookresowe gromadzenie oszczędności powinno zagwarantować akumulację
środków, które pozwolą oszczędzającym na odpowiednie podwyższenie świadczeń
emerytalnych.
Wypłata środków przed osiągnięciem 65 roku życia wiązać się będzie z objęciem pełnej sumy
wypłaty podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Projekt określa, że w przypadku śmierci oszczędzającego wypłata środków zgromadzonych
na IKZE następuje na wniosek osoby uprawnionej, czyli osoby wskazanej przez
oszczędzającego w umowie o prowadzenie IKZE do otrzymania tych środków w przypadku
jego śmierci.
Wypłata środków zgromadzonych na IKZE może być dokonana jednorazowo albo w ratach,
w zależności od wniosku oszczędzającego albo osoby uprawnionej. W przypadku wypłaty
w ratach środki zgromadzone przez oszczędzającego są wypłacane przez instytucje
finansowe prowadzące IKZE, zgodnie z regulacjami dotyczącymi działania tych instytucji.
Zmiany w ustawie o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych
W związku ze zmianami projektowanymi w ustawie o indywidualnych kontach emerytalnych
dotyczącymi możliwości prowadzenia IKE oraz IKZE na podstawie umowy zawartej
z dobrowolnym funduszem emerytalnym prowadzonym przez powszechne towarzystwo
emerytalne (PTE), istnieje konieczność dokonania odpowiednich zmian w ustawie
o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.
Projekt wprowadza rozszerzenie zakresu przedmiotowego działalności PTE przez
wprowadzenie normy, że PTE może prowadzić również indywidualne konto zabezpieczenia
emerytalnego (IKZE) na podstawie umowy zawartej z dobrowolnym funduszem emerytalnym
prowadzonym przez dane PTE. Zapis taki wskazuje na możliwość prowadzenia IKE oraz
IKZE przez PTE, bez określania obligatoryjności wykonywania takiej działalności. Zmiany
w ustawie o indywidualnych kontach emerytalnych wprowadzają regulację stanowiącą,
18 
 
iż oszczędzający może zawrzeć umowę o prowadzenie IKE oraz IKZE z dobrowolnym
funduszem emerytalnym, prowadzonym przez wybrane przez siebie PTE, zgodnie

z przepisami ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.
Projekt przewiduje, że wpłaty z tytułu zawarcia umowy o prowadzenie IKE oraz IKZE
przez PTE, są dokonywane na wyodrębniony rachunek dobrowolnego funduszu emerytalnego
prowadzonego przez dane PTE. Wyodrębniony rachunek dobrowolnego funduszu
emerytalnego jest otwierany przez PTE z chwilą zawarcia umowy o prowadzenie IKZE.
Wprowadzenie wyodrębnionego rachunku dobrowolnego funduszu emerytalnego ma służyć
łatwej identyfikacji środków gromadzonych w ramach IKE oraz IKZE i ich oddzieleniu od
środków zarządzanych przez dane PTE w otwartym funduszu emerytalnym. Wpłata do
dobrowolnego funduszu emerytalnego prowadzonego przez PTE może być również dokonana
w wyniku wypłaty transferowej środków zgromadzonych na IKE albo IKZE, o której mowa
w ustawie o indywidualnych kontach emerytalnych, a więc w wyniku ich przeniesienia
z dotychczasowej instytucji finansowej prowadzącej IKE albo IKZE oszczędzającego.
Wpłaty na IKE oraz IKZE oraz dokonane wypłaty transferowe są przeliczane na jednostki
rozrachunkowe dobrowolnego funduszu emerytalnego, z którym została zawarta umowa
o prowadzenie IKE albo IKZE.
Do środków wpłaconych do dobrowolnego funduszu emerytalnego w ramach IKE
oraz IKZE będą miały zastosowanie odpowiednie regulacje ustawowe dotyczące zarówno
przeliczania składek na jednostki rozrachunkowe.
Jednocześnie zaś, mając na uwadze dobrowolność gromadzenia środków w ramach
IKE oraz IKZE, oszczędzający w dobrowolnym funduszu emerytalnym będzie uprawniony
do dokonywania rozporządzeń środkami zgromadzonymi przez siebie w tym funduszu na
wyodrębnionym rachunku IKE oraz IKZE, z jednoczesnym wskazaniem, że w przypadku
śmierci oszczędzającego na IKE oraz IKZE zastosowane zostaną regulacje ustawy
o indywidualnych kontach emerytalnych.
Również w zakresie dotyczącym warunków nabycia przez oszczędzającego
w dobrowolnym funduszu emerytalnym uprawnień do wypłaty środków zgromadzonych na
wyodrębnionym rachunku IKE oraz IKZE zastosowanie będą miały odpowiednie przepisy
ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych.
Projekt zawiera nowe rozwiązania dotyczące zmiany przez ubezpieczonego
dotychczasowego funduszu emerytalnego. Zgodnie z projektowanym art. 81 ust. 5a

w przypadku przystąpienia do otwartego funduszu zawarcie umowy z tym funduszem
następuje wyłącznie w trybie korespondencyjnym. Dodatkowo w zmienianym art. 84
19 
 
proponuje się przeniesienie ciężaru obowiązku zawiadomienia dotychczasowego OFE –
z ubezpieczonego na fundusz emerytalny, do którego ubezpieczony przystąpił. Proponuje się
bowiem wprowadzenie regulacji, zgodnie z którą jeżeli członek OFE przystępuje do innego
OFE, fundusz ten jest obowiązany zawiadomić na piśmie dotychczasowy OFE o zawarciu
umowy z tym członkiem.
Z powyższymi regulacjami powiązane są zmiany w zakresie działalności akwizycyjnej
otwartych funduszy emerytalnych, polegające na zakazie prowadzenia tej działalności.
Zmiany w ustawie o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku
Ubezpieczonych
Proponowane zapisy mają na celu zmianę dotyczącą sposobu określania wysokości
płaconych przez PTE kosztów nadzoru oraz kosztów na pokrycie działalności Rzecznika
Ubezpieczonych. Zgodnie z projektowaną zmianą, koszty te mają natomiast stanowić iloczyn
średniej rocznej wartości aktywów OFE zarządzanego przez dane PTE oraz określonej
procentowo stawki, przy czym średnia roczna wartość aktywów OFE ma być wyliczana na
podstawie wartości aktywów OFE ustalanej na ostatni dzień roboczy każdego miesiąca
danego roku kalendarzowego. Przepis ustawy wskazywałby – tak jak ma to miejsce obecnie –
górną granicę stawki, która zostałaby dookreślona przepisami aktów wykonawczych, na
takim poziomie, który zachowałby obecny poziom wpłat ponoszonych przez PTE na rzecz
kosztów nadzoru oraz kosztów na pokrycie działalności Rzecznika Ubezpieczonych.
Zmiany w ustawie o emeryturach i rentach
W celu dostosowania infrastruktury instytucjonalnej funkcjonowania Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych do obecnych uwarunkowań prawnych oraz stanu stosunków
społeczno-gospodarczych, wprowadza się zmiany w ustawie o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, które pozwolą na wydanie nowego rozporządzenia,
które zastąpi obecnie obowiązujące rozporządzenie Rady Ministrów z 1983 r. w sprawie
postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasady wypłaty tych świadczeń, którego
unormowania powinny zostać dostosowane do aktualnie obowiązującego porządku prawnego.
Wydanie nowego rozporządzenia stanie się możliwe po dokonaniu nowelizacji wyżej
wymienionej ustawy, przewidującej konstrukcję przepisu upoważniającego odpowiadającego
zarówno Konstytucji RP, jak i zasadom techniki legislacyjnej.

20 
 
OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Podmioty, na które oddziałuje projektowana ustawa:
− członkowie OFE, ubezpieczeni w FUS oraz oszczędzający na IKE,
− Otwarte Fundusze Emerytalne oraz zarządzające nimi Powszechne Towarzystwa
Emerytalne,
− instytucje finansowe oferujące indywidualne konta emerytalne,
− sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa, jednostki samorządu
terytorialnego, Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Urząd Komisji Nadzoru
Finansowego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Rzecznik Ubezpieczonych, sądy
powszechne,
− Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie.

2. Omówienie konsultacji społecznych

W ramach konsultacji społecznych projekt otrzymały następujące podmioty:
1) Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan,
2) Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych,
3) PTE POLSAT S.A.,
4) PTE POCZTYLION-ARKA S.A.,
5) Business Centre Club,
6) Trójstronna Komisja ds. Społeczno-Gospodarczych,
7) Giełda Papierów Wartościowych,
8) Rzecznik Ubezpieczonych,
9) NSZZ „Solidarność 80”,
10) Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych,
11) Forum Związków Zawodowych,
12) Pracodawcy RP,
13) Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych,
14) Polskie Stowarzyszenie Inwestorów Kapitałowych,
15) Polska Izba Ubezpieczeń,
16) Związek Rzemiosła Polskiego,
17) Krajowy Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność 80”,
21 
 
18) Wolny Związek Zawodowy „Sierpień 80” Konfederacja,
19) Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej,
20) Krajowa Izba Gospodarcza,
21) Związek Banków Polskich,
22) W dniu 24 stycznia 2011 r. projekt został skierowany do Komisji Wspólnej Rządu
i Samorządu Terytorialnego. Projekt był przedmiotem obrad podczas posiedzeń
zespołów problemowych KWRiST oraz podczas posiedzenia plenarnego w dniu
23.02.2011 r. W załączeniu do projektu przekazuje się pismo Sekretarza Komisji
Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego w sprawie opinii KWRiST do projektu.


Uwagi do projektu wpłynęły od:

1) Związku Przedsiębiorstw i Pracodawców,
2) Krajowej Izby Gospodarczej,
3) Polskiej Rady Biznesu,
4) dr Marka Szczepańskiego – Katedra Nauk Ekonomicznych Politechniki Poznańskiej,
5) Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego,
6) Związku Banków Polskich,
7) Business Centre Club,
8) Stowarzyszenia Rynku Kapitałowego UNFE,
9) p. Arkadiusza Hruszowca,
10) Polskiej Izby Pośredników Ubezpieczeniowych i Finansowych,
11) Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego POCZTYLION-ARKA,
12) Polskiej Izby Ubezpieczeń,
13) Giełdy Papierów Wartościowych,
14) Izby Domów Maklerskich,
15) Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej,
16) Stowarzyszenia Emitentów Giełdowych,
17) Polskiego Stowarzyszenia Inwestorów Kapitałowych,
18) PKPP Lewiatan,
19) Związku Rzemiosła Polskiego,
20) Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami,
22