Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo atomowe oraz o zmianie niektórych innych ustaw

funkcjonują one zgodnie z założeniami projektowymi, z uwzględnieniem zasady
optymalizacji narażenia na promieniowanie;
6) klarownie określone konfiguracje ruchowe obiektu, włącznie z ograniczeniami w
przypadku wyłączeń niektórych układów bezpieczeństwa;
7) czasy zadziałania systemów zabezpieczeń i bezpieczeństwa obiektu w odpowiedzi
na odchylenia od określonych ograniczeń i warunków eksploatacji.
§ 24. W projekcie obiektu jądrowego określa się zbiór awarii projektowych na
podstawie katalogu postulowanych zdarzeń inicjujących dla obiektu jądrowego i jego
lokalizacji, w celu określenia granicznych warunków, które obiekt ma wytrzymać bez
przekroczenia dopuszczalnych limitów ochrony radiologicznej.
§ 25. 1. Projekt obiektu jądrowego zapewnia:
1) automatyczne uruchamianie systemów bezpieczeństwa niezbędnych do tego, żeby
zapobiec eskalacji postulowanego zdarzenia inicjującego do poważniejszego
stanu, w szczególności mogącego zagrozić następnej barierze fizycznej;
2) nieautomatyczne uruchamianie tych systemów bezpieczeństwa, których
uruchamianie automatyczne nie jest konieczne dla zapobieżenia eskalacji
postulowanego zdarzenia inicjującego;
3) odpowiednią aparaturę kontrolno-pomiarową, monitorującą i sterowania ręcznego
umożliwiającą operatorowi prawidłowe zdiagnozowanie stanu obiektu
i
doprowadzenie go we właściwym czasie do stanu bezpiecznego
długookresowego wyłączenia.
2. Wszelkie urządzenia konieczne do ręcznego sterowania oraz opanowania stanów
zakłóceń lub awarii, są zlokalizowane w miejscach najbardziej odpowiednich dla
zapewnienia ich dyspozycyjności w razie potrzeby oraz umożliwienia dostępu
człowieka w przewidywanych warunkach środowiskowych.
§ 26.
1.
W projekcie obiektu jądrowego określa się sekwencje awarii
pozaprojektowych, dla których można wskazać rozsądnie możliwe do zastosowania w
praktyce środki zapobiegawcze lub łagodzące, zwiększające zdolność obiektu do
wytrzymania tych awarii, bez przekroczenia akceptowalnych skutków
radiologicznych. Zbiór takich sekwencji awarii określa rozszerzone warunki
projektowe.
2. Obiekt jądrowy projektuje się tak, żeby w razie wystąpienia rozszerzonych
warunków projektowych, mógł on zostać doprowadzony do stanu kontrolowanego
przy utrzymaniu funkcji obudowy bezpieczeństwa, a w konsekwencji by praktycznie
wykluczone były znaczne uwolnienia substancji promieniotwórczych do środowiska.
3. Przy projektowaniu środków zapobiegawczych lub łagodzących, o których mowa
w ust. 1, nie jest konieczne stosowanie zachowawczego podejścia.
§ 27. 1. W projekcie obiektu jądrowego:
1) wykazuje się zdolność elementów konstrukcji, systemów i urządzeń do
przetrwania i wykonywania wymaganych funkcji podczas rozszerzonych
warunków projektowych;
2) zapewnia się, że systemy i urządzenia potrzebne do zapobiegania powstaniu lub
łagodzenia skutków rozszerzonych warunków projektowych:
a) są, w praktycznie możliwym stopniu, niezależne od systemów i urządzeń
wykorzystywanych przy częstszych awariach,

14
b) są dobrane z uwzględnieniem warunków zewnętrznych (środowiska pracy)
powstających wskutek rozszerzonych warunków projektowych – włączając
ciężkie awarie i mogą pracować w tych warunkach,
c) posiadają niezawodność współmierną do funkcji, której wykonanie przez nie
jest wymagane.
2. W szczególności, rozwiązania projektowe obudowy bezpieczeństwa wraz z jej
systemami bezpieczeństwa gwarantują sprostanie skrajnym scenariuszom awaryjnym,
wybranym na podstawie osądu inżynierskiego i
probabilistycznych analiz
bezpieczeństwa, obejmującym w szczególności stopienie rdzenia reaktora.
§ 28.
W rozszerzonych warunkach projektowych uwzględnia się co najmniej
następujące sekwencje złożone:
1) przewidywane stany przejściowe bez awaryjnego wyłączenia reaktora, mogące
prowadzić do uwolnień substancji promieniotwórczych poza pierwotną obudowę
bezpieczeństwa, w szczególności - przewidywane zdarzenia eksploatacyjne przy
założeniu niepowodzenia w wyłączeniu reaktora;
2) całkowity zanik zasilania elektrycznego prądem przemiennym;
3) rozerwanie głównego rurociągu pary świeżej połączone z wtórnymi rozerwaniami
rurek wytwornic pary;
4) awarie związane z ominięciem obudowy bezpieczeństwa;
5) rozerwanie rurociągu obiegu chłodzenia reaktora, z jednoczesną utratą jednego
ciągu systemu awaryjnego chłodzenia rdzenia;
6) niekontrolowany spadek poziomu wody podczas pracy z obniżonym poziomem
wody podczas remontu lub wymiany paliwa w reaktorze;
7) całkowita utrata funkcji systemu chłodzenia głównych urządzeń jądrowych
elektrowni;
8) utrata możliwości odprowadzania ciepła do ostatecznego ujścia (odbiornika);
9) niekontrolowane rozcieńczenie zatrucia chłodziwa kwasem borowym w reaktorze;
10) rozerwanie wielu rurek wymiany ciepła w wytwornicy pary;
11) rozerwanie rurociągu parowego z jednoczesnym rozerwaniem rurki wymiany
ciepła w wytwornicy pary.
§ 29. Rozwiązania projektowe reaktora – przez odpowiednie połączenie cech jego
samoregulacji i zastosowanie zróżnicowanych układów – zmniejszają
prawdopodobieństwo wystąpienia przewidywanych stanów przejściowych bez
awaryjnego wyłączenia reaktora, a gdy one wystąpią, ograniczają jakiekolwiek
uszkodzenie rdzenia i zapobiegają utracie integralności granicy ciśnieniowej obiegu
chłodzenia reaktora.
§ 30. Projekt obiektu jądrowego uwzględnia sekwencje awaryjne z ominięciem
obudowy bezpieczeństwa, nawet bez stopienia paliwa, lecz mogące prowadzić do
bezpośredniego uwolnienia substancji promieniotwórczych poza pierwotną obudowę
bezpieczeństwa. rodki techniczne stosowane niezależnie od prawdopodobieństwa
takich awarii obejmują:
1) zastosowanie odpowiednich zapasów bezpieczeństwa przy projektowaniu
systemów połączonych z obiegiem chłodzenia reaktora;
2) minimalizację liczby przepustów przez pierwotną obudowę bezpieczeństwa;
3) zastosowanie armatury o odpowiedniej niezawodności i zwielokrotnieniu na
rurociągach połączonych z obiegiem chłodzenia reaktora, przechodzących przez
pierwotną obudowę bezpieczeństwa;

15
4) zastosowanie niezawodnych środków bezpieczeństwa celem wyeliminowania
możliwości utraty chłodziwa w przypadku rozerwań rurek wytwornicy pary.
§ 31. 1. Obiekt jądrowy projektuje się tak, żeby zapobiec ciężkim awariom, które
mogłyby prowadzić do wczesnego uszkodzenia pierwotnej obudowy bezpieczeństwa,
albo wykazuje się, iż prawdopodobieństwo ich wystąpienia jest na tyle małe, że nie
muszą być one uwzględniane w projekcie. Do takich awarii należą w szczególności:
1) wybuch wodoru;
2) uszkodzenie zbiornika reaktora przy wysokim ciśnieniu;
3) wybuch parowy, który mógłby zagrozić integralności pierwotnej obudowy
bezpieczeństwa;
4) awarie reaktywnościowe, w tym heterogeniczne rozcieńczenie boru.
2. Projekt obiektu jądrowego przewiduje zastosowanie środków technicznych:
1) dla zapobieżenia uszkodzeniu zbiornika reaktora przy wysokim ciśnieniu, które
mogłoby prowadzić do wytrysku pod wysokim ciśnieniem materiału stopionego
rdzenia i bezpośredniego grzania obudowy bezpieczeństwa, lub powstania
odłamków o wysokiej energii, które mogłyby uszkodzić obudowę
bezpieczeństwa;
2) służących ograniczeniu przez system obudowy bezpieczeństwa skutków ciężkich
awarii związanych z degradacją rdzenia, w szczególności przez:
a) zatrzymanie i chłodzenie stopionego rdzenia,
b) ograniczenie skutków oddziaływania stopionego rdzenia z betonem,
c) ograniczenie przecieków z obudowy bezpieczeństwa, uwzględniając
obciążenia związane z utlenianiem koszulek paliwowych i spalaniem wodoru
oraz inne obciążenia mogące wystąpić przy bardziej prawdopodobnych
ciężkich awariach,
d) wydłużenie czasu, po upływie którego potrzebne będą jakiekolwiek
interwencje operatora lub działania celem opanowania awarii.
§ 32. 1. W projekcie elektrowni jądrowej uwzględnia się skutki uderzenia samolotów,
włączając duże samoloty pasażerskie. Stosując analizy oparte na najlepszym
oszacowaniu określa się odpowiednie rozwiązania projektowe oraz wykazuje się, że
przy ograniczonych działaniach operatora:
1) rdzeń reaktora pozostaje chłodzony lub obudowa bezpieczeństwa pozostaje
nienaruszona;
2) utrzymuje się chłodzenie wypalonego paliwa lub integralność basenu wypalonego
paliwa.
2. Ocenę bezpieczeństwa przeprowadza się przy założeniu uderzenia
reprezentatywnego dużego samolotu pasażerskiego używanego w Polsce w
długodystansowych rejsach, z ładunkiem paliwa typowym dla takich rejsów, oraz
przy prędkości i kącie uderzenia określonych z uwzględnieniem możliwości
sterowania dużym samolotem pasażerskim, przez zarówno doświadczonych jak
i niedoświadczonych pilotów, na niskiej wysokości typowej dla obudowy
bezpieczeństwa i budynku paliwowego.




16
Dział III
Ogólne wymagania bezpieczeństwa j drowego i ochrony radiologicznej
dotycz ce projektowania systemów oraz elementów konstrukcji i wyposażenia
obiektu j drowego istotnych dla bezpieczeństwa

Rozdział 1
Zasady ogólne

§ 33. 1. Istotne dla bezpieczeństwa systemy oraz elementy konstrukcji i wyposażenia
obiektu jądrowego projektuje się tak, by były one w stanie wytrzymać z
wystarczającą niezawodnością zidentyfikowane postulowane zdarzenia inicjujące.
2. Obiekt
jądrowy wyposaża się w systemy zapewniające wypełnienie
fundamentalnych funkcji bezpieczeństwa, o których mowa w § 6 ust. 1.
3. Przy projektowaniu systemów, o których mowa w ust. 2, stosuje się zasady
zapewniające wykonanie przez nie funkcji bezpieczeństwa, nawet w razie
uszkodzenia lub nieprawidłowego działania, takie jak: zwielokrotnienie, separacja
fizyczna i niezależność funkcjonalna, oraz różnorodność rozwiązań. Najważniejsze
systemy, konieczne do doprowadzenia obiektu do stanu bezpiecznego wyłączenia
i utrzymania go w tym stanie, być projektuje się tak, żeby były zdolne do wypełnienia
swoich funkcji nawet w razie niesprawności jakiegokolwiek elementu danego
systemu i nawet wówczas gdy jakikolwiek inny element tego samego systemu lub
systemu wspomagającego albo pomocniczego koniecznego do jego pracy jest
wyłączony z eksploatacji celem przeprowadzenia wymaganych zabiegów utrzymania
lub do remontu.
4. Dla zapewnienia wypełniania funkcji bezpieczeństwa w rozwiązaniach
projektowych obiektu jądrowego wykorzystuje się przede wszystkim, w stopniu
praktycznie możliwym, wbudowane cechy bezpieczeństwa. Tam, gdzie dla
zapewnienie wypełniania funkcji bezpieczeństwa nie jest możliwe przez
wykorzystanie wbudowanych cech bezpieczeństwa, priorytetem jest stosowanie
układów i urządzeń nie wymagających zasilania elektrycznego ze źródeł
zewnętrznych (spoza obiektu), albo takich, które w razie utraty zasilania będą
przyjmować stan preferowany z punktu widzenia bezpieczeństwa.
5. Obiekt jądrowy wyposaża się w systemy zasilania elektrycznego ze źródeł
wewnętrznych i zewnętrznych (spoza obiektu). Wykonanie funkcji bezpieczeństwa
powinno być możliwe przy wykorzystaniu jakiegokolwiek z tych dwóch źródeł
zasilania elektrycznego.
6. Celem określenia i oceny zagrożeń bezpieczeństwa, w różnych stanach obiektu
jądrowego, prowadzi się analizy bezpieczeństwa jego rozwiązań projektowych
zarówno metodami deterministycznymi jak i probabilistycznymi.
§ 34. Tam, gdzie jest to możliwe, konstrukcje, systemy i urządzenia istotne dla
bezpieczeństwa projektuje się zgodnie z najnowszymi lub aktualnie obowiązującymi
normami, stosując rozwiązania sprawdzone w poprzednich równoważnych
zastosowaniach o niezawodności dobranej tak, by była ona zgodna z celami
bezpieczeństwa jądrowego przyjętymi dla projektu. Tam gdzie wykorzystuje się
normy przemysłowe, należy je wyraźnie określić i ocenić czy wystarczają one do

17
danego zastosowania, czy też należy je zmodyfikować lub uzupełnić tak by zapewnić,
że osiągnięta będzie niezawodność współmierna z funkcją bezpieczeństwa
wypełnianą przez daną konstrukcję, system lub urządzenie.
§ 35. W razie wprowadzenia urządzenia lub rozwiązania projektowego, które nie były
wcześniej sprawdzone, lub gdy występuje odstępstwo od ustalonej praktyki
technicznej, wykazuje się bezpieczeństwo poprzez odpowiednio przeprowadzone
programy badawcze albo poprzez analizę doświadczenia eksploatacyjnego z
podobnych instalacji. Takie nowe urządzenia lub rozwiązania muszą być
odpowiednio sprawdzone przed uruchomieniem i muszą być nadzorowane w czasie
eksploatacji by sprawdzić, czy ich oczekiwane zachowanie jest osiągalne w praktyce.
§ 36.
Przy wyborze wyposażenia elektrowni jądrowej zwraca się uwagę na
przypadkowe sytuacje eksploatacyjne i na zachowanie się systemów nie sprzyjające
bezpieczeństwu, takie jak w szczególności nie zrealizowanie wyłączenia reaktora,
mimo że wymaga tego sytuacja. Jeśli należy oczekiwać możliwego wystąpienia
uszkodzeń elementu konstrukcji, systemu lub urządzenia i trzeba zapobiec mu w
drodze projektowej, to pierwszeństwo daje się takim urządzeniom, które wykazują
przewidywalny sposób działania i znany jest charakter mogących wystąpić w nich
uszkodzeń wymagających napraw lub wymiany elementu.
Rozdział 2
Uszkodzenia ze wspólnej przyczyny, kryterium pojedynczego uszkodzenia, stan
bezpieczny po uszkodzeniu

§ 37. Projektując obiekt jądrowy analizuje się możliwości wystąpienia uszkodzeń ze
wspólnej przyczyny systemów oraz elementów istotnych dla bezpieczeństwa, wynik
tej analizy wskazuje gdzie w projekcie obiektu jądrowego należy zastosować zasady
różnorodności, zwielokrotnienia (redundancji) i niezależności dla uzyskania
koniecznego poziomu ich niezawodności.
§ 38. Systemy i urządzenia istotne dla bezpieczeństwa obiektu jądrowego projektuje
się tak, żeby po ich uszkodzeniu przechodziły one w stan bezpieczny.
§ 39. 1. Do każdej grupy bezpieczeństwa włączonej do projektu obiektu jądrowego
stosuje się kryterium pojedynczego uszkodzenia. Uszkodzenia wtórne powstałe na
skutek wystąpienia zakładanego pojedynczego uszkodzenia uważa się za będące
częścią tego pojedynczego uszkodzenia.
2. Wymaganą niezawodność określonej grupy bezpieczeństwa, dla każdego
postulowanego wydarzenia inicjującego, przy założeniu, że wystąpi pojedyncze
uszkodzenie, zapewnia się przez odpowiedni dobór środków technicznych
obejmujący: stosowanie elementów sprawdzonych, zwielokrotnienie (redundancję),
różnorodność, rozdzielenie fizyczne i funkcjonalne oraz odizolowanie elementów.
§ 40. Zgodność z kryterium pojedynczego uszkodzenia uznaje się za osiągniętą
wówczas, gdy na podstawie analiz niezawodnościowych, zostanie wykazane, że
każda grupa bezpieczeństwa realizuje własną funkcję bezpieczeństwa przy
następujących założeniach:
1) założono, że wystąpiły wszystkie potencjalnie szkodliwe dla grupy
bezpieczeństwa skutki postulowanych zdarzeń inicjujących;

18