Rządowy projekt ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach

 rozporządzeniu (WE) 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia
2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń
w
zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów,
zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG)
nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady
76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE
(Dz. Urz. UE L 396 z 30.12.2006, str. 1, z późn. zm.).
Wszystkie powyżej wymienione akty prawne były dotychczas wdrożone ustawą
z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych i przepisami
wykonawczymi wydanymi na jej podstawie, co powoduje, że niezbędnym jest dostosowanie
także niektórych aktów wykonawczych wydanych na podstawie tej ustawy do przepisów
rozporządzenia nr 1272/2008.
Z uwagi na odwołania w innych przepisach ustawowych do przepisów o substancjach
i preparatach chemicznych zmianami należało objąć nie tylko podstawową ustawę regulującą
tematykę chemikaliów, ale również następujące inne ustawy:
1) ustawę z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn.
zm.) – w związku z wprowadzeniem nowego nazewnictwa wynikającego
z przepisów rozporządzenia nr 1272/2008;
2) ustawę z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2006 r.
Nr 122, poz. 851, z późn. zm.) – w odniesieniu do nadzoru i kontroli przestrzegania
przepisów ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach oraz wymienionych
tam rozporządzeń wspólnotowych. Dokonane zmiany wynikają z poszerzenia,
w
porównaniu z obecnym stanem prawnym, katalogu podmiotów podlegających
nadzorowi oraz z otrzymanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną dodatkowych
uprawnień i obowiązków, a także są skutkiem zmiany tytułu nowej ustawy o substancjach
chemicznych i ich mieszaninach oraz wprowadzeniem nowego nazewnictwa
wynikającego z przepisów rozporządzenia nr 1272/2008;
3) ustawę z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2007 r. Nr 44,
poz. 287, z późn. zm.) – w związku z rozszerzeniem katalogu uprawnień Inspekcji
Ochrony Środowiska;
 
 
 

2
 
4) ustawę z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151,
poz. 219) – w celu zapewnienia realizacji przez Inspekcję Handlową zadań nałożonych
przez ustawę o substancjach chemicznych i ich mieszaninach oraz rozporządzenia WE;
5) ustawę z dnia 30 marca 2001 r. o kosmetykach (Dz. U. Nr 42, poz. 473,

z późn. zm.) – w zakresie dotyczącym zmiany tytułu nowej ustawy, wprowadzenia
nowego nazewnictwa wynikającego z przepisów rozporządzenia nr 1272/2008 oraz
wdrożenia przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/112/WE z dnia
16 grudnia 2008 r.;
6) ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25,
poz. 150, z późn. zm. ) – w związku ze zmianą tytułu nowej ustawy;
7) ustawę z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. z
2001 r. Nr 63, poz. 638, z późn. zm.) – w zakresie dotyczącym zmiany tytułu nowej
ustawy oraz wprowadzenia nowego nazewnictwa wynikającego z przepisów
rozporządzenia nr 1272/2008;
8) ustawę z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U z 2008 r. Nr 45,
poz.
271, z późn. zm.) – w zakresie dotyczącym zmiany tytułu nowej ustawy,
wprowadzenia nowego nazewnictwa wynikającego z przepisów rozporządzenia
nr 1272/2008, usunięcia błędu w art. 65 ust. 10 ustawy oraz zmian dotyczących Dobrej
Praktyki Laboratoryjnej;
9) ustawę z dnia 13 września 2002 r. o produktach biobójczych (Dz. U. z 2007 r. Nr 39,
poz. 252, z późn. zm.) – w związku z wprowadzeniem zmian dotyczących karty
charakterystyki uregulowanych rozporządzeniem nr 1907/2006 oraz zmiany tytułu nowej
ustawy;
10) ustawę z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za
czyny zabronione pod groźbą kary (Dz. U. Nr 197, poz. 1661, z późn. zm.) – w związku
ze zmianą tytułu nowej ustawy oraz potrzebą uaktualnienia numeracji przepisów objętych
zastosowaniem niniejszego aktu prawnego;
11) ustawę z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz. U.
Nr 208, poz. 2020, z późn. zm.) – w zakresie dotyczącym zmiany tytułu nowej ustawy
oraz wprowadzenia nowego nazewnictwa wynikającego z przepisów rozporządzenia
nr 1272/2008;
 
 
 

3
 
12) ustawę z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 849) –
w zakresie dotyczącym zmiany tytułu nowej ustawy, wprowadzenia nowego nazewnictwa
wynikającego z przepisów rozporządzenia nr 1272/2008 oraz zmian dotyczących Dobrej
Praktyki Laboratoryjnej;
13) ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową (Dz. U.
Nr 121, poz. 1263, z późn. zm.) – w związku ze zmianą tytułu nowej ustawy;
14) ustawę z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych

z eksploatacji (Dz. U. Nr 25, poz. 202, z późn. zm.) – w zakresie dotyczącym zmiany
definicji substancji niebezpiecznej w związku z dostosowaniem ustawy do dyrektywy nr
2008/112/WE;
15) ustawę z dnia 21 stycznia 2005 r. o doświadczeniach na zwierzętach (Dz. U.
Nr 33, poz. 289, z późn. zm.) – w zakresie dotyczącym wprowadzenia nowego
nazewnictwa wynikającego z przepisów rozporządzenia nr 1272/2008;
16) ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1485,
z późn. zm.) – w zakresie dotyczącym zmiany tytułu nowej ustawy oraz wprowadzenia
nowego nazewnictwa wynikającego z przepisów rozporządzenia nr 1272/2008;
17) ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U.
Nr 180, poz. 1495, z późn. zm.) – w związku ze zmianą tytułu nowej ustawy oraz
wprowadzeniem definicji składnika niebezpiecznego w celu dostosowania prawodawstwa
krajowego do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/112/WE;
18) ustawę z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie
(Dz. U. Nr 75, poz. 493, z późn. zm.) – w związku z wprowadzeniem w nowej ustawie
definicji substancji i mieszaniny stwarzającej zagrożenie zgodnie z wymaganiami
rozporządzenia nr 1272/2008;
19) ustawę z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (Dz. U. Nr 168, poz. 1323,
z późn. zm.) – w zakresie dotyczącym wprowadzenia nowego nazewnictwa wynikającego
z przepisów rozporządzenia nr 1272/2008.
I. Prezentowany projekt ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach bazuje,
w znacznym zakresie, na dotychczasowych regulacjach prawnych zawartych w ustawie z dnia
11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych. W ramach projektu zachowano
zakres regulacji ustawy obejmujący: właściwe wykonanie rozporządzeń wspólnotowych
(WE) nr 1907/2006, (WE) nr 648/2004 oraz (WE) nr 689/2008 poprzez określenie
 
 
 

4
 
właściwości organów w zakresie wykonywania określonych w rozporządzeniach zadań
administracyjnych oraz sankcji w przypadku niewypełnienia obowiązków nałożonych tymi
aktami, a także regulujący ograniczenia produkcji, wprowadzania do obrotu lub stosowania
substancji chemicznych, mieszanin lub wyrobów. W ramach powyższego zakresu zachowano
także dotychczasowe przepisy dotyczące klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji
i preparatów (obecnie: mieszanin), jako stanowiące wdrożenie dyrektyw wspólnotowych
67/548/EWG oraz 1999/45/WE i dopuszczone do dalszego stosowania na czas określony
w przepisach przejściowych rozporządzenia (WE) nr 1272/2008. Utrzymano także
dotychczasowy organ właściwy w sprawach substancji i preparatów (obecnie: mieszanin),
jakim jest Inspektor do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych, zwany w projekcie
Inspektorem do spraw Substancji Chemicznych. Przepisy proceduralne i kompetencyjne
w zakresie działania tego organu zostały zachowane. Zarówno ustawa w dotychczasowym
brzmieniu, jak i niniejszy projekt ustawy wdrażają do prawa polskiego przepisy dyrektywy
2004/9/WE w sprawie kontroli i weryfikacji spełniania zasad Dobrej Praktyki Laboratoryjnej
(DPL) oraz dyrektywy 2004/10/WE w sprawie harmonizacji przepisów ustawowych,
wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do stosowania zasad Dobrej Praktyki
Laboratoryjnej i weryfikacji jej stosowania na potrzeby badań substancji chemicznych.
Zachowano dotychczasowe przepisy regulujące sposób oznakowania pojemników
i zbiorników służących do przechowywania substancji niebezpiecznych i preparatów
(mieszanin) niebezpiecznych oraz do pracy z nimi, jako stanowiące wdrożenie części
dyrektywy 92/58/EWG w sprawie minimalnych wymagań dotyczących znaków
bezpieczeństwa i/lub zdrowia w miejscu pracy. Pozostawiono także w projekcie
dotychczasową możliwość określenia przez ministra właściwego do spraw zdrowia
w
porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki kategorii substancji
i preparatów niebezpiecznych, którymi obrót wymaga posiadania określonych kwalifikacji.
Fakultatywny charakter powyższego upoważnienia ustawowego pozwala na skorzystanie
z możliwości dalszej regulacji obrotu w przypadku, gdy zaistnieje taka potrzeba.
Warunki dotyczące transportu towarów niebezpiecznych określone są w odrębnych
przepisach dotyczących transportu drogowego, morskiego, na wodach śródlądowych,
lotniczego czy kolejowego, dlatego też projekt ustawy o substancjach chemicznych i ich
mieszaninach wyłącza z zakresu stosowania warunki transportu substancji i mieszanin.
 
 
 

5
 
II. W porównaniu z dotychczas obowiązującymi przepisami ustawy z dnia 11 stycznia 2001 r.
o substancjach i preparatach chemicznych projekt zawiera wskazane poniżej różnice
(numeracja przepisów tylko w odniesieniu do prezentowanego projektu ustawy):
1. Tytuł ustawy uzyskał brzmienie: ustawa o substancjach chemicznych i ich mieszaninach,
w miejsce poprzedniego tytułu: ustawa o substancjach i preparatach chemicznych.
2. W art. 1:
1) ust. 1 – zakres ustawy został poszerzony w odniesieniu do właściwości organów o zadania
administracyjne i obowiązki wynikające z rozporządzenia nr 1272/2008;
2) ust. 2 – usunięto zwrot „nabywania”, z uwagi na fakt, że ustawa nie reguluje warunków
nabywania substancji, mieszanin lub zawierających je wyrobów. Ponadto zredagowano treść
ust. 2, mając na uwadze zmianę definicji „ograniczenia” w art. 2 pkt 21;
3) ust. 4 pkt 2 – zgodnie z dyrektywą 2006/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
5 kwietnia 2006 r. w sprawie odpadów, odpady nie są substancją, mieszaniną ani wyrobem
w rozumieniu art. 3 rozporządzenia nr 1907/2006 oraz art. 2 rozporządzenia nr 1272/2008.
W związku z powyższym zmieniono brzmienie pkt 2 ust. 4 dotyczącego zakresu wyłączeń od
stosowania przepisów ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach, dostosowując
go do tych rozporządzeń;
4) ust. 4 pkt 3 lit d – rozszerzono zakres przepisów ustawy dotyczących środków ochrony
roślin, w stosunku do dotychczasowych przepisów, o regulacje dotyczące sankcji za ich
niewłaściwą klasyfikację. Owa zmiana wynika z dodania w ustawie art. 41, który określa
sankcje za wprowadzenie do obrotu niewłaściwie zaklasyfikowanych substancji lub
mieszanin;
5) ust. 4 pkt 3 lit f – dostosowano brzmienie przepisu do zmiany wprowadzonej ustawą
z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych (Dz. U. Nr 107, poz. 679).
3. W art. 2:
1) pkt 2 – zmiana art. 2 pkt 2 nastąpiła w związku ze zmianą nazewnictwa odnoszącego się do
zakresu przedmiotowego ustawy. W rozporządzeniu nr 1272/2008 wprowadzono termin
„mieszanina”, który zgodnie z art. 57 tego rozporządzenia zastępuje w rozporządzeniu
nr
1907/2006 termin „preparat”; ze względu na zharmonizowanie przepisów ustawy
z terminologią występującą w przepisach wspólnotowych dotyczących chemikaliów, termin
„preparat” zastąpiono terminem „mieszanina”; definicja „mieszaniny” zawarta w projekcie
nowej ustawy jest tożsama z dotychczasową definicją „preparatu”;
 
 
 

6