Rządowy projekt ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3

Rodzice zobowiązani będą do informowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
o każdej zmianie mającej wpływ na opłacanie składek za nianię.
Nie będą refundowane koszty składek, w przypadku gdy niania zatrudniona jest przez
osoby pełniące funkcję rodziny zastępczej zawodowej.
Mając na uwadze, że obecnie większość niań pracuje nieformalnie, wprowadzenie
tego rozwiązania przyczynić się może do:
− zwiększenia zainteresowania pracą w charakterze niani osób młodszych, niemających
prawa do emerytury czy renty,
− zwiększenia ochrony socjalnej osób zatrudnionych jako nianie.
Rodzina, która podpisała umowę uaktywniającą z nianią, za którą Zakład Ubezpieczeń
Społecznych opłaca składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, nie może
korzystać z innych form opieki nad danym dzieckiem, wymienionych w projekcie ustawy.
Nie przewiduje się możliwości jednoczesnego korzystania z dwóch mechanizmów
pomocy. Osoby, które nadal korzystają z ulgi na podstawie umowy aktywizacyjnej
z osobą bezrobotną w celu wykonywania pracy zarobkowej w gospodarstwie domowym,
a będą chciały skorzystać z projektowanego rozwiązania, będą mogły wybrać rozwiązanie
korzystniejsze.

Nadzór

Wójt, burmistrz lub prezydent miasta nadzoruje instytucje opieki nad dziećmi do lat 3,
które uzyskały wpis do rejestru lub znajdują się w wykazie opiekunów dziennych, odnośnie
do warunków i jakości sprawowanej opieki, zgodnie z określonymi w przepisach
standardami.

W przypadku stwierdzenia, iż podmiot prowadzący nie spełnia określonych
w przepisach standardów dotyczących sprawowanej opieki, organy prowadzące nadzór
zobowiązują go do usunięcia nieprawidłowości. Nieusunięcie nieprawidłowości skutkuje
wykreśleniem z rejestru lub rozwiązaniem umowy w przypadku dziennego opiekuna.
Czynności nadzorczych dokonują osoby upoważnione przez wójta, burmistrza,
prezydenta miasta.

Nadzór sprawowany jest na podstawie planu nadzoru przyjętego przez radę gminy
w drodze uchwały.



8


Szkolenia
Minister właściwy do spraw rodziny określi, w drodze rozporządzenia, zakres
programowy poszczególnych szkoleń. Celem rozporządzenia będzie jednolite uregulowanie
wymagań oraz zapewnienie odpowiednich standardów odnośnie do podstawowych
kwalifikacji, jakie powinny posiadać osoby podejmujące pracę w zakresie opieki nad
dzieckiem.
Podmioty zainteresowane organizacją szkoleń przedkładać będą ministrowi
właściwemu do spraw rodziny program szkolenia. Jeśli będzie on zgodny z warunkami
określonymi w wymienionym wyżej rozporządzeniu, minister właściwy do spraw rodziny
zatwierdzi program szkolenia. Zaakceptowanie programu szkolenia, w drodze decyzji
administracyjnej, skutkować będzie umieszczeniem tego programu oraz nazwiska (nazwy)
jego autora na liście programów stanowiących podstawę do szkolenia osób do opieki nad
dziećmi. Lista programów udostępniona będzie w Biuletynie Informacji Publicznej. Tylko
według programów zaakceptowanych przez ministra właściwego do spraw rodziny możliwe
będzie szkolenie pracowników poszczególnych form opieki nad dzieckiem do lat 3.
Nie będzie natomiast prowadzony rejestr podmiotów szkolących, ich wybór będzie należał
do zainteresowanych szkoleniem, ponoszących koszty tego szkolenia.

Zmiany w przepisach obowiązujących
Zmiana ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
(Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z pó n. zm.) ma na celu:
– zwolnienie z opodatkowania świadczeń otrzymanych z zakładowego funduszu świadczeń
socjalnych, związanych z pobytem dzieci osób uprawnionych do tych świadczeń w żłobkach
lub klubach dziecięcych,
– wskazanie, że koszty uzyskania przychodu przez nianie ustala się na poziomie 20 %,
– wprowadzenie możliwości płacenia przez nianie comiesięcznych zaliczek na podatek
dochodowy od osób fizycznych.
Zmiana ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U.
z 2007 r. Nr 14, poz. 89, z pó n. zm.) ma na celu wyłączenia żłobków z pojęcia zakładu
opieki zdrowotnej.
Zmiana ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych
(Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335, z pó n. zm.) ma na celu zmianę definicji działalności
socjalnej w ten sposób, aby obejmowała ona również opiekę nad dziećmi w klubach
dziecięcych.
9


Zmiana ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156,
poz. 1118, z pó n. zm.) ma na celu zmianę kategorii budowlanej żłobków (zmiana z kategorii
XI na kategorię IX). Zmiana ta oznaczać będzie, że do żłobków nie będzie się stosować
kategorii budowlanej przeznaczonej pod działalność zdrowotną.
Zmiana ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U.
z 2009 r. Nr 151, poz. 1217, z pó n. zm.) oznacza, że pielęgniarka zatrudniona
w żłobku, na stanowisku pielęgniarki, nie będzie tracić prawa wykonywania zawodu.
Zmiana ustawy z dnia 13 pa dziernika 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
(Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z pó n. zm.) ma na celu umożliwienie opłacania za
nianie, z budżetu państwa, przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, składek na ubezpieczenia
społeczne.
Zmiana ustawy z dnia 30 pa dziernika 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu
wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322) ma na celu
umożliwienie opłacania za nianie, z budżetu państwa, przez Zakład Ubezpieczeń
Społecznych, składek uprawniających do świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób
zawodowych.
Zmiana ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku
pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z pó n. zm.) znosi wymóg opłacania składek na
Fundusz Pracy za osoby wykonujące pracę na podstawie umowy uaktywniającej, bez prawa
otrzymywania zasiłku dla bezrobotnych.
Zmiana ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027) ma na celu
umożliwienie opłacania za nianie, z budżetu państwa, przez Zakład Ubezpieczeń
Społecznych, składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Zmiana ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U.
Nr 164, poz. 365, z pó n. zm.) ma na celu umożliwienie korzystania ze żłobków lub klubów
dziecięcych dzieciom studentów i uczestników studiów doktoranckich.

Przepisy przejściowe
Przewiduje się dwie grupy przepisów przejściowych:

1. Dotyczące żłobków – przekształcenie z mocy prawa obecnych żłobków w żłobki
w rozumieniu projektowanej ustawy oraz wpis do rejestru z mocy prawa.
10


2. Dotyczące pracowników żłobków – pracownicy obecnych żłobków z mocy prawa
(art. 231 Kodeksu pracy) staną się pracownikami żłobków utworzonych na podstawie
projektowanej ustawy. Pracownicy żłobków zatrudnieni do opieki nad dziećmi, którzy nie
posiadają średniego wykształcenia, będą zobligowani, w ciągu trzech lat od wejścia w życie
ustawy, do jego uzupełnienia. Osoby będące pracownikami żłobków nie będą zobowiązane do
przechodzenia kursów kwalifikacyjnych. Ponadto pielęgniarki (położne) zatrudnione

w żłobkach w dniu wejścia ustawy w życie i pracujące tam nadal na stanowisku opiekunki
uważać się będzie za osoby wykonujące zawód pielęgniarki (położnej), nie dłużej jednak niż
przez okres 15 lat od dnia wejścia w życie ustawy.
Obecnie ustawa o zakładach opieki zdrowotnej stawia inne, niż w projektowanych
regulacjach, wymagania odnośnie do kwalifikacji osób zatrudnionych w żłobkach. Zgodnie
z nowymi propozycjami w formach opieki nad dziećmi będą zatrudnieni opiekunowie, a nie
– jak dotychczas – pielęgniarki. W związku z tym personel zatrudniony w obecnych żłobkach
będzie zobowiązany do zmiany stanowisk (pielęgniarki wykonujące obecnie funkcje
opiekuńcze i pielęgnacyjne, a zatrudnione na etacie pielęgniarki, otrzymają propozycję
zatrudnienia na etacie opiekuna).
Przewiduje się, że podmioty prowadzące do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy
działalność gospodarczą, polegającą na sprawowaniu opieki nad dziećmi, mogą prowadzić tę
działalność na podstawie dotychczasowych przepisów.

Wejście ustawy w życie
Mając na uwadze systemowe zmiany proponowane w ustawie przewiduje się,
że projektowana ustawa wejdzie w życie po upływie 3-miesięcznego okresu vacatio legis.

Zgodność z prawem Unii Europejskiej
Problematyka regulowana przez projekt ustawy nie jest objęta przepisami prawa Unii
Europejskiej.

Notyfikacja
Projekt ustawy nie podlega procedurze notyfikacji w rozumieniu przepisów
dotyczących notyfikacji norm i aktów prawnych.


11


Działalność lobbingowa
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337) projekt ustawy
został umieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej.
aden podmiot nie zgłosił zainteresowania pracami nad projektem ustawy w trybie
ww. ustawy.


12