Rządowy projekt ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3

OCENA SKUTKÓW REGULACJI

Podmioty, na które oddziałuje projektowana ustawa
Rozwiązania ustawy będą skierowane do:
1) dzieci od 20. tygodnia życia do 3 lat, a w wyjątkowych przypadkach do 4 lat,
2) rodziców,
chcących podjąć pracę,
3) osób
wykonujących usługi opiekuńcze w poszczególnych formach opieki,
4) samorządu gminy, który będzie tworzył, kontrolował i wspierał, a także przekształcał
placówki opieki nad dziećmi oraz zawierał umowy z osobami fizycznymi chcącymi
sprawować opiekę w formie opiekunki albo opiekuna dziennego; będzie również
prowadził rejestr żłobków i klubów dziecięcych, wykaz dziennych opiekunów,
5) ministra właściwego do spraw rodziny – będzie on określał standardy szkoleń
oraz warunki lokalowe i sanitarne, w których prowadzone będą żłobki lub kluby
dziecięce, będzie również monitorował wykonywanie w kraju, w formach określonych
w projektowanej ustawie, opieki nad dziećmi w wieku do lat 3.
Ponadto, zakres kompetencji ministra właściwego do spraw zdrowia pomniejszony
zostanie o zadania związane z organizacją i funkcjonowaniem żłobków.

Przeprowadzone konsultacje
Projekt został poddany konsultacjom międzyresortowym z Komisją Wspólną Rządu
i Samorządu Terytorialnego, Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, a także z następującymi
partnerami społecznymi:
1. Polską Konfederacją Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”,
2. Business Centre Club,
3. Komisją Krajową NSZZ „Solidarność ’80”,
4. Forum
Związków Zawodowych,
5. Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych,
6. NSZZ
„Solidarność”,
7. Konfederacją Pracodawców Polskich,
8. Ogólnopolską Federacją Organizacji Pozarządowych,
9. Związkiem Rzemiosła Polskiego.

Projekt ustawy nie został uzgodniony z Komisją Wspólną Rządu i Samorządu
Terytorialnego. Zgłoszone przez partnerów społecznych uwagi zostały uzgodnione.
13



Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym na budżet państwa
i budżety jednostek samorządu terytorialnego
Wydatki na żłobki w 2008 r. wyniosły 319,3 mln zł, to jest 885 zł przeciętnie na jedno
dziecko przebywające w żłobku (wszystkie wydatki identyfikowane w Rozdziale 85305;
przyjęto liczbę dzieci przebywających w żłobkach na dzień 31.12.2008 r. – 29,1 tys. dzieci).

Rozwiązania zawarte w projektowanej ustawie będą powodować wpływy do budżetu
państwa z tytułu:
– wzrostu dochodów z podatku dochodowego od osób fizycznych od wynagrodzeń
osób, które powrócą na rynek pracy w związku z możliwością posłania dziecka do jednej
z projektowanych instytucji opieki,
– wzrostu dochodów z podatku dochodowego od osób fizycznych od wynagrodzeń
osób, zatrudnionych w jednej z proponowanych instytucji opieki,
a także ograniczenie wydatków budżetu państwa z tytułu:
– opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i zdrowotne osób
przebywających na urlopach wychowawczych,
– korzystania ze świadczeń rodzinnych i świadczeń pomocy społecznej.
Wpływy dotyczyć będą również FUS i NFZ w związku ze wzrostem liczby
zatrudnionych osób.
Przedstawiona powyżej skala dodatnich efektów dla budżetu państwa zrekompensuje
wzrost kosztów związanych:
– z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne za
nianie,
– ze spadkiem dochodów budżetu państwa z tytułu podatków opłacanych przez
przedsiębiorców będących konsekwencją zwiększenia kosztów uzyskania przychodu
z tytułu organizacji żłobka lub klubu dziecięcego.
Wejście w życie ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 będzie miało
pozytywny wpływ na budżet państwa. W przypadku budżetów jednostek samorządu
terytorialnego, proponowane rozwiązania nie będą powodowały wydatków innych niż te,
które wynikają z obowiązujących przepisów.

W załączeniu przedstawiono przykładowe skutki finansowe z tytułu:
– zatrudnienia niani (zał. nr 1) oraz
14


– organizacji i prowadzenia żłobka przez gminę dla 10 i 30 dzieci (zał. nr 2).

Wpływ regulacji na rynek pracy, konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorstw, w tym na
funkcjonowanie przedsiębiorstw oraz na sytuację i rozwój regionalny
Regulacja spowoduje:
a) zwiększenie dostępności do wysokiej jakości placówek opieki nad dziećmi i
usług opiekuńczych dla dzieci do lat 3, a w konsekwencji objęcie opieką
większej liczby dzieci w tym wieku,
b) zwiększenie możliwości powrotu na rynek pracy rodziców,
c) wsparcie rodzin w sprawowaniu przez nie funkcji opiekuńczej wobec dzieci,
co pozwoli na dokonanie przez rodzinę optymalnego dla danej rodziny wyboru
modelu godzenia pracy z wychowaniem dzieci,
d) pozwoli kobietom na wykorzystanie w większym stopniu posiadanego kapitału
wiedzy i jego rozwój,
e) poprawę szans kobiet na rynku pracy i wzrost ich zatrudnienia, który wpłynie
pozytywnie na sytuację materialną rodziny i przełoży się na spadek zagrożenia
ubóstwem,
f)
ograniczoną presję na przechodzenie na wcześniejszą emeryturę babć
i dziadków (od 2009 r. nie ma możliwości nabywania uprawnień do
przechodzenia na wcześniejszą emeryturę).
Tworzenie nowych form opieki nad dziećmi przez gminy nie ma charakteru
obligatoryjnego i zależne jest od możliwości organizacyjnych gminy.



15


Załącznik nr 1


Skutki finansowe rozwiązań w zakresie zatrudniania niań do opieki nad dziećmi
do lat 3

Proponuje się:

opłacanie przez budżet państwa za nianie składek na ubezpieczenia społeczne oraz
zdrowotne od podstawy w wysokości minimalnego wynagrodzenia
(1 317 zł)


Założenie: niania otrzymuje najniższe wynagrodzenie – 1 317 zł, z budżetu państwa
opłacane są składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne

1. Wydatki budżetu państwa w związku z opłacaniem składek za nianię – 6 366,84 zł
(miesięcznie 530,57 zł), w tym:
a) składki na ubezpieczenia społeczne: 5 139,48 zł (miesięcznie 428,29 zł),
b) składka na ubezpieczenie zdrowotne: 1 227,36 zł (miesięcznie 102,28 zł).

2. Dochód budżetu państwa z tytułu odprowadzonego podatku dochodowego od osób
fizycznych od wynagrodzenia niani: 1 719,76 zł (miesięcznie 143,31 zł).

Saldo wyżej wymienionych skutków (poz. 1 – poz. 2): wydatki budżetu państwa
w skali roku – 4 647,08 zł (miesięcznie 387,26 zł).
16


Załącznik nr 2

Skutki finansowe związane z organizacją i prowadzeniem żłobków przez gminy
W zależności od przyjętego wariantu w gminach może wystąpić wzrost wydatków lub
wzrost dochodów.
Największy wzrost wydatków (366 343,92 zł) wiąże się z przyjęciem wariantu A.2,
w którym gmina organizuje i prowadzi żłobek dla 30 dzieci oraz ponosi pełne koszty pobytu
dziecka w żłobku.
Natomiast najwyższy wzrost dochodów gminy (35 416,08 zł) wiąże się z przyjęciem
wariantu D.2, w którym gmina organizuje i prowadzi żłobek dla 30 dzieci, a koszty pobytu
dziecka w żłobku ponoszą w całości rodzice.
Reszta wariantów partycypacji gmin i rodziców w kosztach utrzymania miejsca

w żłobku zawiera się w zakresie ograniczonym wydatkami i dochodami opisanymi
powyżej.

Wariant A.1. Założenie: Gmina organizuje i prowadzi żłobek dla 10 dzieci; pełne koszty
pobytu dziecka w żłobku ponosi gmina – 1 116,00 zł miesięcznie

1. Zwiększenie wydatków gminy na prowadzenie żłobka – 133 920,00 zł rocznie
[1 116 zł na dziecko x 10 dzieci x 12 miesięcy].
2. Zwiększenie dochodów budżetu gminy z tytułu wzrostu podatku dochodowego
od osób fizycznych w związku z:
a) powrotem na rynek pracy rodziców dzieci umieszczonych w żłobku – (przewidywane
wynagrodzenie rodzica wyniesie 3 359,00 zł miesięcznie) – 10 166,40 zł
[84,72 zł – udział gminy w zaliczce na podatek dochodowy od osób fizycznych x 10
rodziców x 12 miesięcy],
b) wzrostem zatrudnienia o 2 etaty w związku z utworzeniem żłobka (koszt etatu dla
pracodawcy 3 389,40 zł ) – rocznie – 1 638,96 zł
[68,29 zł – udział gminy w zaliczce na podatek dochodowy od osób fizycznych x 2
etaty x 12 miesięcy].

Saldo wyżej wymienionych skutków (poz. 1 minus 2): wzrost wydatków gminy –
122 114,64 zł.


17