Rządowy projekt ustawy o kierujących pojazdami

(parkowanie
Parkowanie boczne.
prostopadłe, skośne,
Częstym sposobem parkowania jest
boczne, przodem,
ustawienie samochodu wzdłuż krawężnika),
tyłem) w zależności od pomiędzy stojącymi samochodami.
warunków terenowych Kolejność czynności:
i aktualnej sytuacji.
- Ustawiamy samochód równolegle do

stojącego samochodu, za którym chcemy
zaparkować, zachowując odległość ok. 1,5 ÷
2 m. od tego samochodu. O taką samą
odległość wyprzedzamy ten samochód.
- Włączany wsteczny bieg, prawy
kierunkowskaz i powoli cofając skręcamy
kierownicę w prawo. Gdy samochód ustawi
się pod kątem ok. 45 o do osi jezdni –
szybkimi ruchami „odwracamy” kierownicę,
wykonując skręt w lewo. Prędkość jazdy
samochodu regulujemy jadąc „na pół
sprzęgle”. Staramy się jechać równomiernie i
jak najwolniej, obserwując drogę za
samochodem.
I tu uwaga: Musimy na moment odwrócić
głowę i sprawdzić, czy przód naszego
samochodu zataczając łuk w lewo nie
zaczepi o tył samochodu, za którym
parkujemy.
W ten sposób doprowadzamy samochód do
pozycji równoległej do krawężnika.


TEMAT III Jazda w ruchu miejskim. Hamowanie. Zmniejszenie prędkości jazdy.
Zatrzymanie pojazdu. Hamowanie na wzniesieniu i spadku drogi. Ruszanie na
wzniesieniu z pomocą hamulca pomocniczego. Ruszanie na wzniesieniu z pomocą
hamulca zasadniczego.

Czas realizacji: 1 godzina zajęć teoretycznych.
Cele nauczanie.
Treść nauczania.
Wskazówki
metodyczne.
Jazda w ruchu miejskim.
Proponuje się wykład
Wpojenie płynności
Jazda w ruchu miejskim wymaga od
jako metodę
jazdy jako jednej z
kierowcy:
nauczania.
podstawowych zasad - stosowania zasad i przepisów ruchu
bezpieczeństwa!
drogowego.
Uzmysłowienie
- znacznego napięcia uwagi
konieczności
- szybkich zmian decyzji,
automatyzacji obsługi - szerokiego kąta obserwacji drogi,
urządzeń w
- zdolności przewidywania poczynań innych
samochodzie w
użytkowników drogi,
sytuacji skupienia
- w przypadku konieczności zatrzymania
uwagi na innych,
pojazdu należy tyle samo uwagi poświęcić
ważniejszych w danej
na obserwację sytuacji przed pojazdem co i
chwili zagadnieniach.
za pojazdem,
Uświadomienie
- po zatrzymaniu pojazdu wynikającym z
konieczności uczenie
warunków ruchu – włączyć w porę I bieg
się patrzenia daleko, co aby być gotowym do kontynuowania jazdy.
ułatwia prowadzenie

samochodu po linii
Przejazd przez skrzyżowanie.
prostej i poszerza kąt
Podczas oczekiwania na wjazd na
widzenia.
skrzyżowanie należy bacznie obserwować
Wpajanie elastyczności ruch na skrzyżowaniu, uwzględniać szybkość
w podejmowaniu
poruszających się pojazdów
niektórych decyzji np. i w porę ustalić moment dogodny do
podczas ruszania na
wjechania na skrzyżowanie, aby wjazd był
skrzyżowaniu.
bezpieczny i nie powodował zachwiania

płynności ruchu innych pojazdów.
Opuszczenie skrzyżowania powinno być
możliwie szybkie.
Gdy ruch na skrzyżowaniu jest kierowany –
na wjazd oczekuje wiele pojazdów. Należy
być przygotowanym , że w momencie
ruszenia, kiedy nastawieni jesteśmy na jak
najszybsze przejechanie przez skrzyżowanie
– nagle będziemy musieli zmienić decyzję i
zatrzymać pojazd, bo będą tego wymagały
warunki ruchu (np. wtargnięcie pieszego).
Uświadomienie faktu, Hamowanie.
Proponuje się
że najlepszym
Układ hamulcowy i jego obsługa stanowią
opowiadanie jako
zagwarantowaniem
drugi w hierarchii ważności element
metodę nauczania.
bezpieczeństwa jest
bezpieczeństwa jazdy.

przestrzeń (bez
Dwa cele hamowania:
ograniczeń). W ruchu
A/ Zmniejszenie prędkości jazdy.
drogowym, zagrożenie W czasie hamowanie nie należy naciskać
najczęściej związane
pedału sprzęgła. Samochód poruszający się
jest z brakiem wolnej
na „luzie” lub wciśniętym sprzęgle posiada
przestrzeni – bo na
gorszą sterowność. Wymyka się jeden z
drodze stoi inny
elementów sterujących szybkością jazdy
samochód, bo na
(hamownie silnikiem i dociążenie kół
przejściu dla pieszych przedniej osi).
znajdują się piesi, bo z B/ Zatrzymanie pojazdu.
zatoki wyjeżdża
Mówiąc o zatrzymaniu samochodu, musimy
autobus itp.
rozróżnić dwa przypadki:
Te sytuacje zazwyczaj - samochód jadący szybko – zatrzymujemy
zmuszają nas do
naciskając najpierw hamulec, zmniejszając
hamowania
szybkość jadącego samochodu a w końcowej
fazie hamowania naciskamy „sprzęgło”, w
celu odłączenia silnika od kół napędowych,
- samochód jadący wolno zatrzymujemy
naciskając najpierw „sprzęgło” a potem
hamulec.
Uświadomienie
Hamowanie na wzniesieniu i spadku
Zajęcia prowadzone
działających na pojazd drogi.
w sali wykładowej.
składowych sił
Podczas hamowania na spadku drogi, sile
Proponuje się wykład
grawitacji, w czasie
hamowania przeciwdziała składowa siły
jako metodę
hamowania na
ciężkości, która skierowana jest w kierunku
nauczania.
wzniesieniu
jazdy.
Niezbędną pomocą
i spadku drogi.
Podczas hamowanie na wzniesieniu, ta sama dydaktyczną będzie
składowa siły ciężkości skierowana jest w
tablica.
kierunku przeciwnym do kierunku jazdy i
wspomaga siłę hamowania.
Uzmysłowienie
Ruszanie na wzniesieniu z pomocą
Najwłaściwszą
działania składowej
hamulca pomocniczego.
metodą wydaje się

siły ciężkości
Ruszanie na wzniesieniu kryje w sobie
opowiadanie,
powodującej staczanie trudny do opanowania moment cofania się
uzupełnione
się pojazdu, po
samochodu po zwolnieniu hamulca.
rysunkami na tablicy,
zwolnieniu hamulca.
Ruszanie z użyciem hamulca pomocniczego: przeźroczami i itp.
Przygotowanie do
- samochód unieruchomiony za pomocą
opanowanie stresu,
hamulca zasadniczego,
wywołanego
- włączamy I bieg,
koniecznością
- zaciągamy hamulec pomocniczy, trzymając
precyzyjnego
przycisk, aby nie zadziałała blokada i
zrównoważenia
zwalniamy hamulec zasadniczy,
składowej siły
- lekko zwiększamy obroty silnika i
ciężkości z siłą
rozpoczynamy
napędową pojazdu a
zwalnianie pedału sprzęgła do momentu
następnie ruszenie pod kiedy silnik zaczyna „ciągnąć”,
górkę.
- w tym momencie jednocześnie zwiększamy

nieco obroty silnika - zwalniamy hamulec
pomocniczy i płynnie puszczamy sprzęgło.
Im bardziej strome jest wzniesienie tym
wyższe obroty silnika potrzebne są do
ruszenia.
Uzmysłowienie
Ruszanie na wzniesieniu z pomocą
Najwłaściwszą
konieczności
hamulca zasadniczego. Na niewielkiej
metodą wydaje się
szybkiego przełożenia pochyłości możemy ruszyć bez użycia
opowiadanie,
prawej nogi z pedału
hamulca pomocniczego:
uzupełnione
hamulca na pedał gazu - należy lekko wyluzować sprzęgło
rysunkami na tablicy,
i precyzyjnego nim
(skasować jałowy ruch sprzęgła do momenty przeźroczami i itp
operowania.
kiedy zaczyna ciągnąć)
- szybko przełożyć nogę z hamulca na gaz i
po zwiększeniu obrotów - dalej puszczać
sprzęgło.


TEMAT IV Technika zmiany biegów podczas jazdy z różnymi prędkościami. Zmiana
biegów w górę z prawidłowym dopasowaniem obrotów. Zmiana biegów w dół z
wyrównaniem obrotów silnika przed włączeniem niższego biegu i puszczeniem sprzęgła.

Czas realizacji: 1 godzina zajęć teoretycznych.
Cele nauczania.
Treść nauczania.
Wskazówki
metodyczne.
Przypomnienie roli
Technika zmiany biegów podczas jazdy z
Sugeruje się metodę
skrzyni biegów jako
różnymi prędkościami.
wykładu, uzupełnioną
elementu służącego do Skrzynia biegów w samochodzie służy do
planszami
wykorzystania mocy
pełnego wykorzystania mocy silnika przy
charakterystyki mocy
silnika i osiągania
ograniczonych jego obrotach. Moc silnika
silnika i
odpowiedniej
rośnie wraz z obrotami ale tylko do pewnego charakterystyki
prędkości lub mocy
momentu.
prędkości jazdy w
pojazdu.
Dla obrotów silnika wyróżnia się kilka
funkcji obrotów
Przypomnienie wiedzy wielkości charakterystycznych:
silnika na
o mocy silnika w
- „wolne obroty” lub ”obroty biegu
poszczególnych
funkcji obrotów i
jałowego”-
biegach
wielkościach
- „obroty maksymalnego momentu -
(charakterystyka
charakterystycznych
samochód ma najlepsze przyspieszenie.
piłowa).
(obroty maks.
- „obroty maksymalnej mocy” to obroty,
momentu i maks.
przy których silnik osiąga największą moc.

mocy) dla tej
Przełożenia skrzyni przekładniowej (biegi)
zależności.
dopasowują możliwości silnika do

obciążenia.
Samochód posiada największą moc i
przyspieszenia na biegu pierwszym – za to
prędkość jego jest niewielka. Im wyższy bieg
tym moc i przyspieszenia mniejsze za to
prędkość większa. Stąd, często przy
wyprzedzaniu, schodzimy na niższy bieg aby
mieć lepsze przyspieszenie, bo skróci to czas
wyprzedzania i przebywania na lewej
połowie jezdni, przeznaczonej dla pojazdów
jadących z przeciwka.
Uświadomienie
Zmiana biegów w górę z prawidłowym
Sugeruje się metodę
potrzeby zdobycia
dopasowaniem obrotów.
pogadanki,
umiejętności
Do prawidłowego wykonania zmiany
uzupełnioną
skoordynowanej pracy biegów, niezbędne jest wyczucie,
planszami
rąk i nóg podczas
umiejętność wybrania odpowiedniego
charakterystyki mocy
zmiany biegów,
momentu zmiany biegu a także dopasowanie silnika i
wyczucia i tempa
tempa zmiany biegów do szybkości jazdy
charakterystyki
zmiany biegów w
samochodu i warunków w jakich zmieniamy prędkości jazdy w
zależności od
bieg.
funkcji obrotów
warunków
Przygotowanie – polega na przełożeniu lewej silnika na
w jakich zmieniamy
nogi nad pedał sprzęgła z jednoczesnym
poszczególnych
bieg
przełożeniem prawej ręki z kierownicy na
biegach
lewarek zmiany biegów.
(charakterystyka
Zmiana biegu:
piłowa).
- Lewa noga wciska pedał sprzęgła a
jednocześnie prawa noga zwalnia pedał
„gazu” (ruchy obu nóg są zdecydowane).
- Prawa ręka (odpowiednio ułożona na
lewarku) przesuwa lewarek na „luz” a
następnie na zamierzony bieg.
- Puszczamy sprzęgło ruchem płynnym z
jednoczesnym „dodaniem gazu”,
zwiększając obroty silnika
Uświadomienie
Zmiana biegów w dół z wyrównaniem
Sugeruje się metodę
warunków w jakich
obrotów silnika przed włączeniem
pogadanki,
możemy przejść z
niższego biegu i puszczeniem sprzęgła.
uzupełnioną
biegu wyższego na
Podstawowym warunkiem przejścia z
planszami
niższy.
wyższego biegu na niższy jest zmniejszenie
charakterystyki mocy
Uzmysłowienie
prędkości jazdy co najmniej do maksymalnej silnika i
konieczności
prędkości na niższym biegu.
charakterystyki
dopasowania
Zmiana biegu – redukcja.
prędkości jazdy w
(zwiększenia) obrotów - Przygotowanie – jw.
funkcji obrotów
silnika do obrotów
- Wciskamy sprzęgło, puszczamy gaz,
silnika na
wymaganych na
przesuwamy lewarek na luz (czynności te
poszczególnych
niższym biegu, bez
wykonujemy prawie równocześnie
biegach
straty prędkości jazdy. - Zwiększamy obroty, przez krótkotrwałe
(charakterystyka
Uzmysłowienie
naciśnięcie pedału gazu, tak aby obroty
piłowa).
czynności manualnych. silnika przekroczyły obroty wymagane przy
Uchwycenia
danej prędkości na niższym biegu.
najwłaściwszego
- Włączamy niższy bieg i natychmiast
momentu
puszczamy sprzęgło z jednoczesnym
i tempa zmiany biegów dodaniem gazu.

w dół.
Czas jaki upłynie od momentu
Uświadomienie
krótkotrwałego zwiększenia obrotów (tzw.
konsekwencji
przegazówki) do momentu puszczenia
niedopasowania
sprzęgła musi być na tyle krótki aby obroty
obrotów silnika
silnika nie spadły poniżej wartości,
podczas redukcji
wymaganej dla określonej prędkości na
biegów. Zagrożenie
niższym biegu.
poślizgu kół
napędzających w
wyniku zbyt mocnego
dohamowania
silnikiem.


TEMAT V Charakterystyki samochodów. Zwiększenie przyczepności przednich kół
w momencie rozpoczynania skrętu - dociążanie przodu. Pokonywanie łuków i zakrętów.
Tory przejazdu przez zakręty. Dobór prędkości przed wejściem w zakręt - hamowanie,
zmiana biegu w dół.

Czas realizacji: 1 godzina zajęć teoretycznych + 1 godzina ćwiczeń.
Cele nauczania.
Treść nauczania.
Wskazówki
metodyczne.
Poznanie
Charakterystyki samochodów.
Proponuje się
charakterystyki pod
Charakterystykę samochodu odzwierciedla
realizację tematu w
sterownej i
jego zdolność do pokonywania zakrętów.
formie opowiadania.
nadsterownej
Samochód o charakterystyce nadsterownej –
samochodu jako oceny zachowuje się w zakręcie tak, jakby chciał
jego zdolności do
pokonać zakręt, mimo niewielkiego
pokonywania
skręcenia kół przedniej osi. Tył samochodu
zakrętów.
jest „wyrzucany” z zakrętu, powodując

skręcanie samochodu w kierunku zakrętu.

Samochód z charakterystyką pod sterowną

niechętnie pokonuje zakręty. W tym

przypadku przód samochodu nie chce

zmienić toru jazdy zmuszając kierowcę do

wykonania głębszego skrętu niż wynikałoby

to z krzywizny zakrętu.

Czynnikiem decydującym o charakterystyce

pojazdu jest usytuowanie środka ciężkości.
Uświadomienie
W przypadku samochodu, umieszczenie
zmiany charakterystyki silnika w znaczący sposób wpływa na
pojazdu, wywołanej
charakterystykę. Samochód z silnikiem z
rozłożeniem ładunku – przodu powinien być podsterowny a z
przesunięciem środka
silnikiem z tyłu powinien być nadsterowny.
ciężkości.
Sposób rozłożenia ładunku może wpłynąć na
zmianę charakterystyki – przesunięcie środka
ciężkości. Ładunek należy rozkładać
równomiernie.
W samochodzie niebagatelny wpływ na
charakterystykę ma umieszczenie osi
napędowej. Napęd przedni kojarzony jest z
podsterownością, napęd tylny skłania do
nadsterowności.
Uświadomienie
Zwiększenie przyczepności przednich kół
Proponuje się