Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Warszawa, 16 lutego 2010 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-5(4)/10

Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
poselskiego projektu ustawy


- o zmianie ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych (druk nr 2652).


Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra
Finansów do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac parlamentarnych.


(-) Donald Tusk









Stanowisko Rządu

wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych (druk sejmowy nr 2652)


Pismem z dnia 2 września 2009 r. do laski marszałkowskiej został skierowany poselski
projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Projekt ten dotyczy poszerzenia zakresu przedmiotowego zwolnienia podatkowego zawartego
w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm.).
Opiniowany projekt ustawy proponuje nadać powołanemu zwolnieniu przedmiotowemu
brzmienie, stosownie do postanowień którego wolna od podatku dochodowego byłaby
wartość rzeczowych świadczeń otrzymywanych przez pracownika, sfinansowanych w całości
ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych
oraz kwoty otrzymane przez pracownika ze środków zakładowego funduszu świadczeń lub
funduszy związków zawodowych, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu
świadczeń socjalnych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty
380 zł; rzeczowymi świadczeniami są w szczególności: paczki świąteczne dla dzieci, bony,
talony lub kupony uprawniające pracowników do nabycia towarów lub usług oraz bilety na
imprezy sportowe lub kulturalne.
W art. 2 projekt stanowi, iż ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2010 r.
W obecnym stanie prawnym wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymywanych
przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w
przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz
otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze
środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych,
łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł; rzeczowymi
świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub
usługi.
Porównanie treści zacytowanych przepisów wskazuje, iż celem przedmiotowej inicjatywy
legislacyjnej jest objęcie zwolnieniem zawartym w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych, także świadczeń w postaci bonów, talonów lub kuponów
uprawniających pracowników do nabycia towarów lub usług oraz biletów na imprezy
sportowe lub kulturalne.
Proponowane brzmienie wymaga jednak poprawki redakcyjnej bowiem fragment „o której
mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych” nie nawiązuje do
pozostałej treści przepisu (wystąpił błąd polegający na pominięciu wyrazów).
Ponadto wobec objęcia projektowaną normą generalnie „świadczeń rzeczowych” ich
przykładowe wymienianie w dalszej części przepisu wydaje się zbędne.
Istotne bowiem jest, iż w obecnym stanie prawnym bilety na imprezy sportowe lub kulturalne
(wobec braku wyłączenia) korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 67
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Odnosząc się do propozycji zwolnienia z opodatkowania bonów towarowych Rząd zauważa,
iż przepisy podatkowe, w latach ubiegłych, przewidywały możliwość zwolnienia z
opodatkowania bonu (jako rzeczowego świadczenia). Ustawa z dnia 12 listopada 2003 r. o
zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. Nr 202, poz. 1956, ze zm.) zmieniła zakres zwolnienia przedmiotowego dotyczącego
rzeczowych świadczeń otrzymywanych przez pracownika. Zmiana ta weszła w życie od dnia
1 stycznia 2004 r. i w zakresie wyłączenia ze zwolnienia świadczeń w postaci bonów
wychodziła naprzeciw postulatom zgłaszanym przez drobnych kupców.
Obecnie obowiązujące brzmienie omawianego zwolnienia zostało nadane ustawą z dnia 17
lipca 2009 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obejmującą
rządowe propozycje działań antykryzysowych. Ustawa ta została opublikowana w Dzienniku
Ustaw z ubiegłego roku Nr 125, poz. 1037 i weszła w życie 22 sierpnia 2009 r.
Należy także dodać, iż Związek Rzemiosła Polskiego opiniując powołaną powyżej
nowelizację ustawy opowiedział się za rozwiązaniem proponowanym w tej ustawie,
zakładającym poszerzenie zwolnienia od podatku o kwoty z funduszy socjalnych i
związkowych wydatkowane na cele socjalne, bez wprowadzania zwolnień dla bonów i
talonów towarowych. W pracach nad ww. nowelizacją podniesiono, iż przyjęcie zwolnienia
dla pieniędzy wydatkowanych na cele socjalne jest rozwiązaniem uniwersalnym,
nieukierunkowującym wydatkowania otrzymanych kwot na duże sieci handlowe, w
przeciwieństwie do sytuacji, kiedy przepisem byłyby objęte także bony i talony towarowe.
Pracownik, otrzymując pieniądze, ma możliwość wyboru dostawcy, u którego dokona
zakupu.
Takie rozwiązanie nie preferuje żadnej grupy dostawców, w tym sieci
wielkopowierzchniowych i stwarza większe szanse, że jakaś część zakupów za otrzymane
środki pieniężne zostanie dokonana w drobnym handlu, firmach branży spożywczej, a także
turystyki i rekreacji oraz oznacza także dodatkowy popyt.
Po
przyjęciu nowelizacji podatnicy otrzymujący od pracodawcy lub związku zawodowego
bon (talon lub inny znak) musieliby udać się do wyznaczonej sieci sklepów, czy
usługodawców i nie mogliby dokonać swobodnego wyboru. Zaproponowana zmiana nie
dotyczyłaby wszystkich przedsiębiorców, a jedynie tych, którzy zdecydowali się na wejście
do systemu rozliczeń dokonywanych także za pomocą bonów (talonów lub innych znaków).
W związku z tym mogłyby nastąpić pewne przesunięcia między dochodami różnych
podmiotów w kierunku tych, które akceptują wymianę bonów na towary lub usługi.

Obecny stan prawny obejmujący zwolnieniem także świadczenia o charakterze pieniężnym
niewątpliwie daje podatnikowi prawo swobodnego wyboru sprzedawcy, czy usługodawcy.
Proponowana nowelizacja nie podnosi kwoty zwolnionego od opodatkowania świadczenia,
zatem co do zasady należy zgodzić się ze stwierdzeniem zawartym w uzasadnieniu, iż nie
wpływa ona na wysokość dochodów sektora finansów publicznych.
Należy dodać, iż w prawie podatkowym zasada sprawiedliwości, wyrażająca się między
innymi powszechnością i równością opodatkowania, łączy się ze swobodą ustawodawcy w
kształtowaniu ulg i zwolnień podatkowych, a także ich znoszeniu lub ograniczaniu.
Zwolnienia podatkowe nie stanowią standardu prawnego, lecz są wyjątkiem od
powszechności i równości obowiązków podatkowych. Trybunał Konstytucyjny uznaje, iż
ustawodawcy przysługuje swoboda w kształtowaniu ulg i zwolnień podatkowych oraz ich
znoszenia lub ograniczania. Istnieje zatem możliwość wprowadzenia zwolnienia
przedmiotowego w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jednakże wprowadzenie odstępstwa od zasady powszechności opodatkowania musiałoby być
uzasadnione szczególnymi przesłankami. Rozszerzenie zwolnienia w proponowanym
kształcie trudne byłoby do uzasadnienia tymi przesłankami.
Mając na uwadze powyższe, Rada Ministrów nie może poprzeć poselskiego projektu ustawy
o zmianie ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych (druk nr 2652) i wnioskuje
o jego odrzucenie.