Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Australią o zabezpieczeniu społecznym, podpisanej w Warszawie dnia 7 października 2009 r.

Odnosząc się do kosztów wypłaty polskich świadczeń, przyznanych zgodnie
z Umową, nie można także zapominać o kosztach Strony australijskiej, która na podstawie
Umowy będzie transferować do Polski proporcjonalne emerytury australijskie, do których prawo
nabywa się nie na podstawie opłaconych składek, ale z tytułu okresów stałego pobytu w wieku
produkcyjnym w Australii.
Biorąc powyższe pod uwagę należy uznać, że ogólny bilans zawarcia Umowy,
mimo określonych obciążeń dla funduszy ubezpieczeń, z uwagi na jej pozytywne skutki społeczne
oraz ekonomiczne (stworzenie warunków do dalszego rozwoju polsko-australijskiej współpracy
gospodarczej) będzie dla Polski korzystny.
4. Tryb
związania Rzeczypospolitej Polskiej Umową
Umowa ustala reguły związane z zabezpieczeniem społecznym obywateli polskich
i obywateli australijskich, a kwestie te stanowią materię, w której Konstytucja Rzeczypospolitej
Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.) wymaga ustawy i które
nie były dotąd regulowane prawnie. Należy uznać, iż przepisy Umowy w tym zakresie, odbiegają
od obowiązującego ustawodawstwa. Obecny stan prawny uniemożliwia bowiem dostęp do
świadczeń znacznej grupie osób w Rzeczypospolitej Polskiej i w Australii, których zbyt krótkie
okresy ubezpieczenia w Rzeczypospolitej Polskiej lub okresy stałego pobytu w Australii nie
pozwalają na uzyskanie prawa do świadczeń.
Okoliczności te powodują, że jest spełniona przesłanka art. 89 ust. 1 pkt 5 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej, a zatem Umowa podlega ratyfikacji za uprzednią zgodą wyrażoną
w ustawie. Po udzieleniu zgody ustawowej związanie Rzeczypospolitej Polskiej Umową nastąpi
w trybie określonym w art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach
międzynarodowych (Dz. U. Nr 39, poz. 443 oraz z 2002 r. Nr 216, poz. 1824), tj. w drodze
ratyfikacji.
5. Podmioty prawa krajowego, których Umowa dotyczy
Umowa będzie miała zastosowanie do pracowników, osób pracujących na własny rachunek
(również rolników), ubezpieczonych każdego z państw oraz emerytów i rencistów, a także osób
wywodzących swoje prawa od tych osób. Będzie się odnosić do osób fizycznych w zakresie
prawa do emerytur, rent z tytułu niezdolności do pracy, rent rodzinnych, jednorazowych
odszkodowań i rent z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz zasiłków
pogrzebowych, a także w zakresie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.


9
6. Sposób, w jaki Umowa dotyczy spraw uregulowanych w prawie wewnętrznym
Postanowienia Umowy, stanowiące łącznik między polskim a australijskim systemem
ubezpieczenia społecznego, odnoszą się do spraw uregulowanych w następujących ustawach:
1) ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U.
z 2007 r. Nr 11, poz. 74, z późn. zm.),
2) ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227),
3) ustawa z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych
(Dz. U. z 2004 r. Nr 159, poz. 1667, z późn. zm.),
4) ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz. U. Nr 228,
poz. 1507),
5) ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r.
Nr 50, poz. 291, z późn. zm.),
6) ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków
przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322).
7. rodki prawne, jakie powinny zostać przyjęte w celu wykonania Umowy
Wejście w życie Umowy nie pociągnie za sobą konieczności dokonywania zmian w polskim
ustawodawstwie wewnętrznym. Wymogiem niezbędnym jest zawarcie przez właściwe władze obu
państw Porozumienia Administracyjnego w sprawie stosowania Umowy, zgodnie z delegacją
zapisaną w art. 15 Umowy. Porozumienie Administracyjne w sprawie stosowania Umowy między
Rzecząpospolitą Polską a Australią o zabezpieczeniu społecznym, podpisanej dnia 7 października
2009 r. w Warszawie, zostało podpisane jednocześnie z Umową.
27/12/BS

10

UMOWA
mi dzy
Rzecz pospolit Polsk
a
Australi
o zabezpieczeniu społecznym








Rzeczpospolita Polska
i
Australia
zwane dalej „Stronami”,
pragn c wzmocnić istniej c przyjaźń

pomiędzy obu państwami,

oraz

pragn c uregulować wzajemne stosunki w zakresie wiadczeń z zabezpieczenia
społecznego i obowi zku ubezpieczenia
uzgodniły, co następuje:


2

CZ
Ć I
POSTANOWIENIA OGÓLNE


Artykuł 1
Definicje

1. Dla celów niniejszej Umowy:

(1) „ustawodawstwo” oznacza,
(a) w odniesieniu do Australii, prawo okre lone w artykule 2 ustęp 1 punkt (1)
litera (a) z wyj tkiem stosowania postanowień Czę ci II niniejszej Umowy
(w tym stosowania postanowień innych Czę ci niniejszej Umowy, jeżeli
maj one wpływ na stosowanie postanowień tej Czę ci), w której oznacza
to przepisy prawa okre lone w artykule 2 ustęp 1 punkt (1) litera (b),
(b) w odniesieniu do Rzeczypospolitej Polskiej, ustawy i inne przepisy
prawne, o których mowa w artykule 2 ustęp 1 punkt (2);

(2) „władza wła ciwa” oznacza,

(a) w odniesieniu do Australii, Sekretarza Federalnego Ministerstwa
odpowiedzialnego za ustawodawstwo, o którym mowa w artykule 2 ustęp
1 punkt (1) litera (a), z wyj tkiem stosowania postanowień Czę ci II
niniejszej Umowy (w tym stosowania postanowień innych Czę ci
niniejszej Umowy, jeżeli maj one wpływ na stosowanie postanowień tej
Czę ci), w której oznaczaj one Komisarza do spraw Systemu
Podatkowego lub jego upoważnionego przedstawiciela,

(b) w odniesieniu do Rzeczypospolitej Polskiej - ministra wła ciwego do
spraw zabezpieczenia społecznego;

(3) „instytucja wła ciwa” oznacza, instytucję odpowiedzialn za stosowanie
ustawodawstwa;

(4) „instytucja ł cznikowa” oznacza, instytucję zapewniaj c koordynację i wymianę
informacji między instytucjami obu Stron, uczestnicz c w stosowaniu niniejszej
Umowy;

(5) „ wiadczenie” oznacza, emeryturę, rentę lub inne wiadczenie okre lone w
artykule 2, w tym wszystkie dodatkowe sumy, podwyżki lub dodatki przysługuj ce
osobie uprawnionej, ale w odniesieniu do Australii nie obejmuje żadnego
wiadczenia, płatno ci lub uprawnienia, wynikaj cego z przepisów dotycz cych
gwarancji emerytalnej;

(6) „okres ubezpieczenia” oznacza, w odniesieniu do Rzeczypospolitej Polskiej, okres
składkowy, okres równorzędny lub nieskładkowy;

(7) „okres stałego pobytu w Australii w wieku produkcyjnym” oznacza, okres
okre lony jako taki w ustawodawstwie Australii, ale który nie obejmuje okresu
uważanego zgodnie z artykułem 11 za okres, w którym osoba miała stały pobyt w
Australii;


3