Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego

Stanowisko Rządu
wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego
I.
Podstawowe zagadnienia regulowane w poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o Banku
Gospodarstwa Krajowego dotyczą możliwości podniesienia poziomu funduszy własnych Banku
poprzez zaciągniecie tzw. pożyczek podporządkowanych.
Przyjęcie zaproponowanego rozwiązania stworzyłoby możliwość udzielenia BGK pożyczki
podporządkowanej z budżetu państwa na podstawie art. 101 ust. 1 pkt. 3 ustawy
z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych.
II.
W ocenie Rządu RP rozwiązania proponowane w poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy
o Banku Gospodarstwa Krajowego, zasługują na pełne poparcie.
Obecnie Bank Gospodarstwa Krajowego jako bank państwowy ma ograniczoną możliwość
zwiększenia funduszy własnych do dokapitalizowania z zysku netto oraz ze środków budżetowych.
Mając na względzie specyficzną rolę Banku Gospodarstwa Krajowego, należałoby stworzyć
dodatkowe możliwości służące powiększeniu jego funduszy. Bank ten jest bowiem jedynym bankiem
państwowym, a jego działalność koncentruje się na realizacji programów rządowych, a tym samym
uzasadnione jest wyposażenie go w fundusze własne na poziomie zapewniającym bezpieczne
wykonywanie powierzonych przez Rząd RP zadań.

Jak wynika z praktyki pożyczki podporządkowane udzielane są najczęściej jednostce zależnej przez
kontrolującą ją jednostkę dominującą. W przypadku BGK, jako banku państwowego, obecnie nie
istnieje taka możliwość. W związku z powyższym zasadne jest stworzenie prawnej możliwości
udzielenia przez właściciela (Skarb Państwa) pożyczki podporządkowanej Bankowi Gospodarstwa
Krajowego, co pozwoli na zwiększenie funduszy własnych Banku (pożyczki podporządkowane
zaliczane są do funduszy uzupełniających stanowiących wraz z funduszami podstawowymi fundusze
własne banku).
W odniesieniu do oceny skutków regulacji należy mieć na uwadze, że realizacja rozwiązań
przewidzianych w projekcie ustawy wiąże się z transferem środków budżetowych jako rozchód
budżetu państwa w przypadku udzielenia pożyczek z budżetu państwa i przychód budżetu państwa
z tytułu spłaty udzielonych pożyczek oraz wpływem odsetek od udzielonych pożyczek jako dochód
budżetu państwa. W przypadku finansowania pożyczki podporządkowanej przychodami z tytułu
emisji skarbowych papierów wartościowych należy zaznaczyć, że operacja taka miałaby wpływ na
wydatki budżetu państwa (z tytułu kosztów obsługi długu). Niemniej jednak obciążenie strony
wydatkowej w wyniku takiej operacji byłoby zdecydowanie niższe niż w przypadku podwyższenia
funduszu statutowego Banku Gospodarstwa Krajowego poprzez bezzwrotne przekazanie środków
pieniężnych.

Ponadto należy zauważyć, że obecny poziom funduszy własnych podstawowych Banku
Gospodarstwa Krajowego wynosi ok. 5,6 mld zł po dokapitalizowaniu w czerwcu br. o 3,9 mld zł
w związku z likwidacją funduszy KFM, KFPK, FPU.
Zwiększyło to przejściowo współczynnik wypłacalności do poziomu 46,7% z 12,2% na koniec 2008 r.
Niemniej jednak, prowadzone symulacje, w szczególności w zakresie wpływu finansowania
pomostowego KFD oraz pełnej realizacji zadań wynikających z Planu Stabilności i Rozwoju,
wskazują na możliwość obniżenia współczynnika wypłacalności Banku do poziomu 12 - 21%, co
może zakłócić realizację ewentualnych kolejnych dużych programów rządowych w przypadku braku
możliwości dokapitalizowania BGK przez budżet państwa. Dlatego też, szczególnego znaczenia
nabiera możliwość dofinansowania Banku poprzez pożyczki podporządkowane, co należy traktować
jako rozwiązanie doraźne, ale zgodne z tzw. dobrą praktyką bankową, umożliwiające dalszą realizację
programów rządowych.

W przypadku udzielenia pożyczek ze środków Skarbu Państwa w związku z obsługą programów
koszty udzielonych przez BGK kredytów będą wyższe jedynie o koszty finansowe. Jednakże,
w związku z tym faktem, nie powinno nastąpić osłabienie pozycji konkurencyjnej Banku na rynku,
gdyż koszty te nie będą przenoszone bezpośrednio na klienta. Będą one pomniejszały realizowaną
marżę Banku w tym zakresie, przy czym zakłada się, że BGK będzie rekompensował sobie utratę
dochodów poprzez rozwój współpracy z klientem na innych obszarach obsługi bankowej.


2
Należy także wskazać, że zasadnicze znaczenie dla banków mają fundusze stabilne, jednakże
szczególnego znaczenia nabiera również kwestia posiadania możliwości zaciągania pożyczek
podporządkowanych w sytuacjach awaryjnych. Ponadto regulacje nadzorcze wymagają od banków
posiadania kapitałowych planów awaryjnych (Uchwała KNF 383/2008).

Otrzymanie pożyczek podporządkowanych wpłynie na możliwość zwiększenia akcji kredytowej BGK
w stosunku do wartości udzielonej pożyczki podporządkow
anej:
-12,5-krotnie jeśli zostanie zainwestowana w kredyty dla MŚP dla
zaangażowań powyżej 1 mln EUR,
-16 krotnie jeśli zostanie zainwestowana w kredyty dla
MŚP dla zaangażowań poniżej 1 mln EUR,
- 50-krotnie w przypadku akcji kredytowej skierowanej do JST.

Na podkreślenie zasługuje przedmiotowy przepis projektu ustawy, który stanowi wyłącznie
możliwość zaciągnięcia pożyczki podporządkowanej z budżetu państwa, nie powoduje natomiast
obowiązku udzielenia takiej pożyczki.


3