Rządowy projekt ustawy o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców

Zgodnie z przepisami ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
pracodawcy mogą tworzyć zakładowy fundusz szkoleniowy przeznaczony na finansowanie
lub współfinansowanie kosztów kształcenia ustawicznego pracowników i pracodawców.
Wpłaty na ten fundusz nie mogą być jednak zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.
Kosztami takimi mogą być dopiero wydatki na szkolenie pracowników sfinansowane ze
środków funduszu szkoleniowego. Norma ta wynika z art. 23 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26
lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz z art. 16 ust. 1 pkt 9 ustawy
z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, które to przepisy
stanowią, iż co do zasady nie uznaje się za koszt uzyskania przychodów odpisów i wpłat na
różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika. Wyjątek od powyższej reguły dotyczy
jedynie tych wpłat i odpisów, których obowiązek lub możliwość tworzenia w ciężar kosztów
przewidziano w odrębnych ustawach. Przepisy ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy nie zawierają stosownego zastrzeżenia.
Proponowana zmiana w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach runku pracy
zmierza do wprowadzenia odstępstwa od powyższej ogólnej zasady przewidzianej przepisami
art. 23 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 16 ust. 1 pkt 9
ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i w konsekwencji uznania wydatku na
fundusz szkoleniowy za koszt uzyskania przychodu w momencie dokonywania wpłaty (a nie
w momencie wydatkowania środków zgromadzonych w tym funduszu).
Jednocześnie dla zapewnienia, aby środki zgromadzone na funduszu szkoleniowym
były faktycznie wydatkowane na cele, dla których utworzono fundusz, w ustawach
o podatkach dochodowych proponuje się wprowadzenie przepisów wyłączających stosowanie
omawianej preferencji (możliwości zaliczania do kosztów podatkowych wpłat na fundusz
szkoleniowy) w określonych sytuacjach, tj. niewykorzystania ich w roku podatkowym,
w którym zostały wpłacone do tego funduszu, lub w ciągu roku podatkowego następującego
po tym roku, wykorzystania ich niezgodnie z przepisami ustawy o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy lub w przypadku likwidacji funduszu szkoleniowego. W przypadku
zaistnienia ww. sytuacji środki funduszu szkoleniowego będą zaliczone do przychodów
pracodawcy.

V. Zmiany w ustawie z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych
w razie niewypłacalności pracodawcy:
14
Projekt ustawy wprowadza zmiany do ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie
roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, ukierunkowane na
podwyższenie ochrony roszczeń pracowniczych poprzez skrócenie do minimum okresu
oczekiwania na wypłatę świadczeń pracowniczych należnych od niewypłacalnego
pracodawcy, jak i zrównanie praw dłużników Funduszu Gwarantowanych wiadczeń
Pracowniczych będących osobami fizycznymi, prowadzących i nieprowadzących działalności
gospodarczej, polegające na:
1) przyspieszeniu wypłaty należnych świadczeń pracowniczych poprzez umożliwienie
wypłaty na ich poczet zaliczki z Funduszu Gwarantowanych wiadczeń Pracowniczych,
w wysokości nie wyższej jednak niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Zaliczka może
być wypłacona w okresie po złożeniu do sądu wniosku o ogłoszenie upadłości
pracodawcy spełniającego wymogi wskazane w art. 22 – 25 ustawy z dnia 28 lutego
2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze. Powyższe umożliwi wypłacanie przez
Fundusz Gwarantowanych wiadczeń Pracowniczych zaliczki na poczet przyszłego
świadczenia bez konieczności oczekiwania na ostateczne rozstrzygnięcie sądu w sprawie
wniosku o ogłoszenie upadłości. Zaliczka będzie wypłacana bezpośrednio pracownikowi
po przedłożeniu przez pracodawcę wniosku do kierownika Biura Terenowego Funduszu
Gwarantowanych
wiadczeń Pracowniczych wraz ze zbiorczym wykazem
niezaspokojonych roszczeń pracowniczych oraz poświadczoną za zgodność z oryginałem
kopią wniosku o ogłoszenie upadłości złożonego w sądzie wraz z dołączonymi do niego
dokumentami. Wypłacona pracownikom zaliczka poprzez uwzględnienie jej w art. 23
ust. 1 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy
stanowi podstawę do dochodzenia jej wraz z naliczonymi odsetkami ustawowymi. Tym
samym należy stwierdzić, iż wypłata zaliczki na podstawie art. 14a nie stanowi pomocy
de minimis.
2) umożliwieniu osobie fizycznej będącej dłużnikiem Funduszu Gwarantowanych
wiadczeń Pracowniczych, prowadzącej działalność gospodarczą, ubieganie się
w Funduszu Gwarantowanych wiadczeń Pracowniczych o określenie warunków zwrotu
wypłaconych świadczeń, jak również wnioskowanie o odstąpienie w całości lub w części
od ich dochodzenia, co w aktualnym stanie prawnym nie było możliwe i prowadziło do
nierównego traktowania dłużników Funduszu Gwarantowanych wiadczeń
Pracowniczych będących osobami fizycznymi prowadzącymi i nieprowadzącymi
działalności gospodarczej, co jest sprzeczne z Konstytucją RP zobowiązującą do równego
15
traktowania podmiotów, jak i obowiązującymi unormowaniami unijnymi w zakresie
równego traktowania.


W projekcie ustawy określono:
– możliwość wypłacania ze środków Funduszu Gwarantowanych wiadczeń
Pracowniczych także innych świadczeń, na zasadach określonych w innych
obowiązujących ustawach, o ile Fundusz Gwarantowanych wiadczeń Pracowniczych
otrzyma dodatkowe środki finansowe przewidziane na ich wypłatę;
– możliwość dokonania przez Dysponenta Funduszu Gwarantowanych wiadczeń
Pracowniczych przesunięć w planie finansowym Funduszu Gwarantowanych
wiadczeń Pracowniczych kwot na finansowanie poszczególnych zadań oraz na
finansowanie nowych nieprzewidzianych w planie zadań w przypadku ich
wprowadzenia ustawą, z zastrzeżeniem, iż łączna kwota środków na finansowanie
zadań wynikających z ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności
pracodawcy nie powinna zostać zmniejszona.

16
OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Podmioty
objęte skutkami wejścia w życie ustawy
Regulacje zawarte w projekcie ustawy bezpośrednio dotyczyć będą:
− pracowników,
− przedsiębiorców,
− pracodawców,
− starostów,
− powiatowych
urzędów pracy,
− Biur Terenowych Funduszu Gwarantowanych wiadczeń Pracowniczych,
− marszałków województw,
− ministrów
właściwych do spraw: pracy, gospodarki i Skarbu Państwa.

2.
Zakres konsultacji społecznych
Projekt ustawy został poddany uzgodnieniom międzyresortowym i konsultacjom
społecznym w trybie ustaw o związkach zawodowych oraz organizacjach pracodawców oraz
konsultacjom z organizacjami pracodawców. Projekt został przekazany do opinii
następującym podmiotom:
1. Forum
Związków Zawodowych,
2. Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”,
3. Ogólnopolskiemu Porozumieniu Związków Zawodowych,
4. Business Centre Club,
5. Konfederacji Pracodawców Polskich,
6. Krajowej Izbie Gospodarczej,
7. Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”,
8. Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych,
9. Związkowi Rzemiosła Polskiego,
10. Związkowi Powiatów Polskich,
11. Naczelnej Radzie Zatrudniania,
12. Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
17
Projekt ustawy został zamieszczony na stronie internetowej Ministerstwa Pracy
i Polityki Społecznej oraz zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności
lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.)
w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. aden podmiot
nie zgłosił zainteresowania projektem w trybie tej ustawy.
Projekt ustawy, w wersji skierowanej do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji
społecznych, został omówiony i przedyskutowany na posiedzeniu Zespołu Prawa Pracy
i Układów Zbiorowych Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych w dniu
25 maja 2009 r.
W zakresie problematyki prawa pracy głównym problemem było wyodrębnienie tych
rozwiązań prawnych, które miałyby mieć zastosowanie do wszystkich pracodawców, a nie
tylko do pracodawców w przejściowych trudnościach finansowych.
Ta sugestia Zespołu znalazła odzwierciedlenie w tekście projektu ustawy w art. 3.
Do projektu ustawy zgłosili uwagi:
1) członkowie Naczelnej Rady Zatrudnienia – przedstawiciel NSZZ „Solidarność”, który
generalnie oceniając jako pozytywne zmiany w rozdziałach 2 i 3, przedstawił uwagi do
rozdziałów 3 – 5 projektu ustawy. Zostały uwzględnione uwagi dotyczące:
a)
doprecyzowania definicji pracodawcy w przejściowych trudnościach
finansowych,
b)
trybu potwierdzania spełnienia kryteriów, że pracodawca znajduje się
w przejściowych trudnościach finansowych – przy czym nie została
uwzględniona uwaga dotycząca przeprowadzania tego postępowania przed
sądem powszechnym,
c) konieczności przygotowania projektów aktów wykonawczych do projektu
ustawy,
d) konieczności wprowadzenia zmian w art. 108 ustawy z dnia 20 kwietnia
2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz analogicznych
zmian w ustawie z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych
w razie niewypłacalności pracodawcy.
2) Business Centre Club – popierając projekt zgłosił zastrzeżenia, które zostały uwzględnione
w zakresie:
– tytułu ustawy,
18