Poselski projekt ustawy o zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych

4
podstawie których pobierana jest ta opłata, są przedmiotem wniosku Rzecznika
Praw Obywatelskich do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie ich
niezgodności z Konstytucją RP. Zarzuty Rzecznika Praw Obywatelskich
dotyczą kształtu systemu poboru i egzekucji opłat, który jest generalnie
nieefektywny, co w efekcie prowadzi do całkowitego zaprzeczenia zasady
powszechności, sprawiedliwości i równości ponoszenia ciężarów publicznych. Z
danych KRRiT, przedstawiających stan na dzień 31 grudnia 2007 r. wynika, że z
liczby 13 337 040 gospodarstw domowych 57,2 % gospodarstw domowych
posiada zarejestrowany odbiornik TV. Abonament radiowo-telewizyjny opłaca
jedynie 43,5 % gospodarstw domowych. Wychodząc naprzeciw powszechnej
krytyce dotyczącej funkcjonowania opłat abonamentowych wnioskodawcy
proponują jej całkowite zlikwidowanie, a więc uchylenie w całości ustawy o
opłatach abonamentowych.
Jednakże do czasu wejścia w życie projektowanej ustawy i utraty mocy
obowiązującej ustawy o opłatach abonamentowych użytkownicy odbiorników
radiowych i telewizyjnych, uiszczają tę opłatę na dotychczasowych zasadach,
tym bardziej, że w przypadku stwierdzenia, w wyniku kontroli, naruszenia
obowiązku uiszczania opłaty abonamentowej, ustawa o opłatach
abonamentowych przewiduje stosowanie przepisów o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji.
Mając na uwadze fakt, że na władzy publicznej spoczywa obowiązek
stworzenia efektywnego modelu zasilania finansowego mediów publicznych,
pozwalającego na realizację przez radio i telewizję tzw. misji publicznej,
projekt ustawy proponuje model finansowania zadań publicznych w dziedzinie
usług medialnych oparty w całości na dotacji z budżetu państwa.
KRRiT, otrzymywać będzie z budżetu państwa środki finansowe na realizację
zadań wynikających z projektu ustawy. rodki te KRRiT gromadziłaby na
specjalnym wyodrębnionym rachunku bankowym – Funduszu Zadań
Publicznych (art.17 ust. 3 projektu ustawy). rodki z pierwszej części

5
przeznaczonej dla nadawców publicznych dzielone będą pomiędzy spółki
radiowe i telewizyjne. Projekt ustawy przewiduje w art. 25 wprowadzenie
kontroli wykonywania licencji programowej przez nadawcę, któremu
przyznano taką licencję . Kontrolę będą przeprowadzali wyspecjalizowani,
upoważnieni pracownicy KRRiT.
Nadawcy publiczni i niepubliczni, którym przyznano licencję programową, a
co za tym idzie przekazano na jej realizację środki publiczne, będą mieli
obowiązek corocznego opracowania i przedłożenia KRRiT, w terminie do dnia
15 lutego roku następnego ,sprawozdania z realizacji licencji programowej. Aby
zapewnić publiczny wgląd do tych sprawozdań, projekt ustawy przewiduje, że
będą one publikowane na stronie internetowej nadawcy oraz w Biuletynie
Informacji Publicznej KRRiT. Sprawozdania te pełnią istotną rolę, albowiem na
ich podstawie KRRiT, po uzyskaniu opinii Rady Programowej, podejmować
będzie uchwałę w sprawie absolutorium programowego dla nadawcy.
Nieudzielanie absolutorium programowego może stanowić przesłankę
odwołania zarządu spółki radiowej lub telewizyjnej.
W art. 31 projektu ustawy zawarte są projektowane zmiany w ustawie z
dnia 23 grudnia 1993 r. o radiofonii i telewizji.
W punkcie pierwszym proponuje się zmiany w katalogu zadań KRRiT.
Projektodawcy proponują, aby KRRiT przestała być kreatorem polityki państwa
w dziedzinie radiofonii i telewizji, a skupiła się jedynie na opiniowaniu
kierunków polityki państwa w dziedzinie radiofonii i telewizji. Ponadto
proponuje się uzupełnienie katalogu zadań KRRiT i zadania nałożone na ten
organ w projektowanych przepisach ustawy o zadaniach publicznych w
dziedzinie usług medialnych, a mianowicie do zadań KRRiT należałoby również
przyznawanie licencji programowych na wykonywanie zadań publicznych w
dziedzinie usług medialnych, zawieranie umów z nadawcami o finansowanie
zadań publicznych, zgodnie z przyznaną licencją programową. KRRiT
powoływałaby również członków tworzonej ni mniejszą ustawą Rady

6
Programowej przy KRRiT, a także udzielałaby absolutorium programowego
beneficjentom licencji programowych.
Istotne zmiany przewiduje się w zakresie liczby członków KRRiT,
sposobie ich powoływania, a także w odniesieniu do wymagań, jakie
powinni spełniać kandydaci na członków KRRiT. KRRiT według nowych
przepisów liczyłaby 7 członków, z których 3 powoływanych byłoby przez
Sejm, 2 – przez Senat i 2 – przez Prezydenta. Osoby te byłyby
powoływane spośród kandydatów wyróżniających się odpowiednimi
kwalifikacjami, wiedzą i doświadczeniem, a także posiadających
rekomendacje renomowanych uczelni lub ogólnokrajowych stowarzyszeń
twórców i dziennikarzy. Projektowana ustawa wprowadza także
rotacyjność członków KRRiT. Co dwa lata będzie się kończyła kadencja
jednego z członków Krajowej Rady, powoływanego przez Sejm,
natomiast co trzy lata kończyć się będzie kadencja jednego z członków
Krajowej Rady, powoływanych przez Prezydenta i Senat.

Proponuje
się również zmiany w odniesieniu do sposobu podejmowania
decyzji przez KRRiT. Po wejściu w życie projektowanych zmian KRRiT
podejmowałaby decyzje bezwzględną większością głosów ustawowej liczby
członków, a nie – jak jest obecnie – większością 2/3 głosów. Wprowadzenie tej
zmiany przyczyni się do lepszego funkcjonowania KRRiT oraz sprawniejszego
podejmowania uchwał przez ten organ.
Wnioskodawcy
proponują również doprecyzowanie wymogów, jakie
powinny spełniać programy, audycje i inne usługi medialne oferowane przez
nadawców w ramach realizacji misji publicznej. Powinny to być programy
najwyższej jakości, zwierające treści, o których mowa w art. 3 ustawy o
zadaniach publicznych w dziedzinie usług medialnych, gdzie określono sposób
realizacji misji publicznej.

7
Jedną z najistotniejszych zmian wprowadzanych niniejszą ustawą jest
zmiana struktury organizacyjnej publicznej radiofonii i telewizji. Regionalną
telewizję publiczną stanowić będzie 16 spółek telewizyjnych, które zostaną
utworzone na bazie obecnych terenowych oddziałów Telewizji polskiej –
Spółka Akcyjna. Zmiana ta przyczyni się do znacznie efektywniejszego
wykonywania zadań składających się na realizację misji publicznej, a także
sprawniejszego zarządzania podmiotami tworzącymi telewizję publiczną.
Przewiduje się utworzenie 16 regionalnych spółek telewizyjnych. Likwidacji w
związku z tym ulegną dotychczasowe oddziały terenowe Telewizji Polskiej –
Spółka Akcyjna. Podkreślić należy, że kształt struktury organizacyjnej
podmiotów tworzących publiczną radiofonię i telewizję będzie zależny od woli
parlamentu, ponieważ wnioskodawcy proponują właśnie w ustawie, bez
odsyłania w tym zakresie do aktu wykonawczego, określić zarówno liczbę
spółek radiowych i telewizyjnych, jak i ich siedziby.
Wnioskodawcy
proponują również wprowadzenie zmian w zakresie
sposobu zarządzania spółkami tworzącymi publiczną radiofonię i telewizję. Po
zmianach, zarząd regionalnej spółki radiowej i regionalnej spółki telewizyjnej
byłby jednoosobowy, natomiast zarząd Telewizji polskiej – Spółka Akcyjna i
Polskiego Radia – Spółka Akcyjna byłby trzyosobowy. Zarząd (członkowie
zarządu) powoływani będą przez rady nadzorcze w drodze jawnego konkursu,
którego zasady i tryb przeprowadzenia zostanie określony przez KRRiT w
rozporządzeniu. Wprowadzenie jednoosobowych (w większości) zarządów
przyczyni się do usprawnienia procesu zarządzania spółkami radiowymi i
telewizyjnymi, a także – co bardzo istotne – uczyni przejrzystymi zasady
odpowiedzialności za zarządzanie tymi spółkami.

Zmniejszona zostanie również liczba członków rad nadzorczych – z
obecnych 5 – 9, na które pozwala ustawa – do trzech, spośród których dwóch
powoływać będzie KRRiT, a jednego – minister właściwy do spraw Skarbu
Państwa. Wprowadza się także możliwość odwołania członka rady nadzorczej

8
przed upływem kadencji z powodów wskazanych w projektowanym art. 28 ust.
5b.
Wnioskodawcy
proponują również zniesienie funkcjonujących obecnie
rad programowych publicznej radiofonii i telewizji. Zniesienie tych organów
uzasadnione jest przede wszystkim utworzeniem Rady Programowej przy
KRRiT, a także – jak wynika z dotychczasowych doświadczeń – niezbyt wielką
efektywnością funkcjonowania tych rad programowych w spółkach publicznej
radiofonii i telewizji.

Zmiany w tym zakresie (wprowadzenie jednoosobowych zarządów albo
zmniejszenie liczby członków zarządu, ograniczenie liczby członków rad
nadzorczych, likwidacja rad programowych przy spółkach) powinny w
znaczącym stopniu przyczynić się do zmniejszenia kosztów funkcjonowania i
utrzymania spółek publicznej radiofonii i telewizji, a tym samym spowodować,
że większe środki zostaną przeznaczone na zadania związane ściśle z
wykonywaniem misji publicznej, do wypełniania której podmioty te zostały
powołane.
Wnioskodawcy
proponują również wprowadzenie pewnych preferencji,
polegających na częściowym (w wysokości 50 %) zwolnieniu nadawców
pożytku publicznego, którymi są szkoły publiczne, uczelnie lub jednostki
organizacyjne gminy powołane do prowadzenia działalności kulturalnej, z opłat
za używanie częstotliwości. Rozwiązanie to służyć ma promowaniu
dynamicznie rozwijających się programów tworzonych przez społeczności
lokalne, szkolne i akademickie.
Pozostałe zmiany w ustawie o radiofonii i telewizji mają charakter zmian
porządkowych, doprecyzowujących i dostosowawczych lub stanowią
legislacyjną konsekwencję omówionych wcześniej zmian merytorycznych.
Ponadto w projekcie ustawy zawarte są zmiany w szeregu innych ustaw,
będące konsekwencja rozwiązań przyjętych w projektowanej ustawie, a także z
mian w ustawie o radiofonii i telewizji.