Rządowy projekt ustawy - Prawo geologiczne i górnicze

§ 121. W przypadku wielokrotnego używania aparatów regeneracyjnych lub powietrznych bu-
tlowych w wyrobiskach, mechanik sprzętu ratowniczego zakładu górniczego powinien znajdować
się w bazie ratowniczej.
§ 122. Wykonywanie czynności kontrolnych w strefie zagrożenia, w której występuje atmosfera
niezdatna do oddychania, jest dozwolone wyłącznie przez osoby będące ratownikami górniczymi,
udające się do tej strefy wraz z zastępem ratowniczym, zgodnie z wymaganiami określonymi w
§ 113.
§ 123. W przypadku gdy wypadkowi uległ ratownik używający aparatu regeneracyjnego lub
powietrznego butlowego:
1) zastępowy, po wyjściu zastępu ze strefy zagrożenia i po zdjęciu maski twarzowej poszkodowa-
nemu, powinien odczytać wskazanie manometru, zamknąć dopływ tlenu (powietrza) w aparacie
poszkodowanego oraz oddać poszkodowanego pod opiekę lekarską;
2) kierownik bazy ratowniczej powinien zabezpieczyć i przekazać do kopalnianej stacji ratownic-
twa górniczego aparat regeneracyjny lub powietrzny butlowy poszkodowanego, wraz z przyłą-
czoną do niego maską twarzową używaną podczas wypadku;
3) aparat, wraz z maską twarzową, a w przypadku aparatu regeneracyjnego również z pochłania-
czem CO , do czasu przekazania specjalistycznej jednostce, powinien być zabezpieczony przez
2
kierownika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego w zamkniętym pomieszczeniu.

Rozdział 7
Organizacja specjalistycznych służb ratownictwa do wykonywania prac w podziemnych za-
kładach górniczych

§ 124. 1. Do prowadzenia akcji ratowniczych i wykonywania prac profilaktycznych w podziem-
nych zakładach górniczych wymagających zastosowania specjalnych technik, w szczególności alpi-
nistycznych lub nurkowych, przedsiębiorca, w zależności od rodzaju zagrożeń występujących w
zakładach górniczych, w porozumieniu z właściwą jednostką ratownictwa górniczego powołuje
specjalistyczną służbę ratowniczą, którą stanowią:
1) co najmniej dwa zastępy ratownicze tej samej specjalności;
2) mechanicy specjalistycznego sprzętu ratowniczego;
3) kierownicy specjalistycznych zastępów;
4) lekarze przygotowani do współdziałania ze specjalistycznymi zastępami.
2. Specjalistyczna służba ratownicza, o której mowa w ust. 1, może być powołana w ramach
służby ratownictwa przedsiębiorcy lub w jednostce ratownictwa.
§ 125. 1. Członkiem specjalistycznego zastępu może być tylko ratownik górniczy, po odbyciu
specjalistycznych badań lekarskich i ukończeniu kurs dla ratowników zastępów specjalistycznych.
2. Zastępowym specjalistycznego zastępu może być osoba, o co najmniej 3-letnim stażu pracy
w specjalistycznym zastępie i ukończeniu kurs dla zastępowych zastępów specjalistycznych.


39
§ 126. Mechanikiem specjalistycznego sprzętu ratowniczego może być osoba, która:
1) jest mechanikiem sprzętu ratowniczego drużyny ratowniczej;
2) jest czynnym lub byłym członkiem specjalistycznego zastępu;
3) ukończyła z wynikiem pozytywnym specjalistyczny kurs sprzętu ratowniczego.
§ 127. 1. Kierownikiem specjalistycznych zastępów może być osoba, która:
1) jest osobą dozoru lub zawodowym ratownikiem górniczym;
2) ukończyła kurs kierowników akcji na dole lub kierowników baz ratowniczych;
3) ukończyła kurs dla kierowników zastępów specjalistycznych;
4) uczestniczy w ćwiczeniach.
2. Kierownik specjalistycznych zastępów powinien:
1) uzgadniać z kierownikiem akcji ratowniczej decyzje dotyczące wykonania prac wymagających
zastosowania specjalnych technik;
2) określać możliwości wykonywania zadań specjalistycznych zastępów w akcjach ratowniczych i
pracach profilaktycznych;
3) nadzorować prace wykonywane przez specjalistyczne zastępy i czuwać nad przestrzeganiem
zasad bezpieczeństwa pracy specjalistycznych zastępów;
4) uczestniczyć w specjalistycznych ćwiczeniach ratowniczych i zgrupowaniach szkoleniowych.
§ 128. 1. Obowiązki lekarza przygotowanego do współdziałania z specjalistycznymi zastępami
może pełnić lekarz, który został odpowiednio przeszkolony.
2. Lekarz przygotowany do współdziałania z specjalistycznymi zastępami powinien:
1) uczestniczyć w akcjach ratowniczych i pracach profilaktycznych, przeprowadzanych z udziałem
specjalistycznych zastępów;
2) dokonywać oceny stanu zdrowia ratowników górniczych przed i po powrocie do bazy oraz
sprawować opiekę lekarską nad ratownikami górniczymi, którzy ulegli wypadkowi podczas
wykonywania specjalistycznych prac.
§ 129. W jednostce ratownictwa i zakładzie górniczym utrzymującym specjalistyczne zastępy
powinna być prowadzona dokumentacja. Rodzaj i wzory dokumentacji ustala odpowiednio kierow-
nik jednostki ratownictwa lub kierownik ruchu zakładu górniczego w porozumieniu z kierownikiem
jednostki ratownictwa.
§ 130. 1. Osoby, o których mowa w § 123 ust. 1 pkt 1, 2 i 3, powinny brać udział w ciągu roku
w ćwiczeniach specjalistycznych.
2. Kierownik właściwej jednostki ratownictwa górniczego ustala:
1) programy kursów, o których mowa w § 124, § 125 pkt 3 i § 126 ust. 1 pkt 2 i 3;
2) programy ćwiczeń specjalistycznych, o których mowa w ust. 1.

40

Rozdział 8
Przepis końcowy
§ 131. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2009 r.3)

MINISTER GOSPODARKI
w porozumieniu:
MINISTER SPRAW WEWN TRZNYCH I ADMINISTRACJI
MINISTER RODOWISKA

MINISTER ZDROWIA



1) Minister Gospodarki kieruje działem administracji rządowej — środowisko, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporzą-
dzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Go-
spodarki (Dz. U. Nr 216, poz. 1593).
2) Niniejsze rozporządzenie dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia następujących aktów prawnych Wspólnot
Europejskich:
1) dyrektywy Rady 92/91/EWG z dnia 3 listopada 1992 r. dotyczącej minimalnych wymagań mających na celu po-
prawę warunków bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników w zakładach górniczych wydobywających ko-
paliny otworami wiertniczymi (jedenasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy
89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 348 z 28.11.1992, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5,
t. 2, str. 118, z późn. zm.);
2) dyrektywy Rady 92/104/EWG z dnia 3 grudnia 1992 r. w sprawie minimalnych wymagań w zakresie poprawy
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników odkrywkowego i podziemnego przemysłu wydobywczego (dwu-
nasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 404
z 31.12.1992, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 2, str. 134, z późn. zm.).
3) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 12 czerwca 2002 r.
w sprawie ratownictwa górniczego (Dz. U. Nr 94, poz. 838, z 2004 r. Nr 102, poz. 1073 oraz z 2007 r. Nr 204,
poz. 1476), które na podstawie art. 215 ustawy z dnia ..................................... 2009 r. — Prawo geologiczne i górnicze
tracą moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

41
Załączniki
do rozporządzenia
Ministra Gospodarki
z dnia .............................. 2009 r.
Załącznik nr 1
RODZAJE DOKUMENTACJI W ZAKRESIE RATOWNICTWA GÓRNICZEGO
1. Dziennik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego (wzór nr 1).
2. Ewidencja członków drużyny ratowniczej (wzór nr 2).
3. Dziennik zastępów specjalistycznych ratowników górniczych nurków (wzór nr 3).
4. Ewidencja osób dozoru ruchu nienależących do drużyny ratowniczej (wzór nr 4).
5. Księga kontroli aparatów regeneracyjnych (wzór nr 5).
6. Księga kontroli aparatów powietrznych butlowych (wzór nr 6).
7. Księga kontroli aparatów regeneracyjnych ucieczkowych i sprzętu ochrony układu oddechowego przy-
stosowanego do ewakuacji poszkodowanego (wzór nr 7).
8. Księga kontroli aparatów nurkowych (wzór nr 8).
9. Księga kontroli masek twarzowych do aparatów regeneracyjnych (wzór nr 9).
10. Księga kontroli masek twarzowych do aparatów powietrznych butlowych (wzór nr 10).
11. Księga kontroli sprzętu oczyszczającego ucieczkowego (wzór nr 11).
12. Księga kontroli aparatów regeneracyjnych ucieczkowych z tlenem chemicznie związanym (wzór nr 12).
13. Księga ewidencji i kontroli aparatów regeneracyjnych ucieczkowych (wzór nr 13).
14. Księga kontroli sprzętu ratowniczego (wzór nr 14).
15. Księga pracy przetłaczarki tlenu (wzór nr 15).
16. Ewidencja butli na gazy sprężone (wzór nr 16).
17. Księga ewidencji atestów tlenu (wzór nr 17).
18. Książka sprężeń w komorze dekompresyjnej (wzór nr 18).
19. Książka czynności nurkowych (wzór nr 19).
20. Książka pracy sprężarki (wzór nr 20).
21. Książka prowadzenia akcji ratowniczej (wzór nr 21).
22. Książka prowadzenia prac profilaktycznych (wzór nr 22).
23. Karta udziału zastępu w akcji ratowniczej (wzór nr 23).
24. Karta udziału zastępu w pracach profilaktycznych (wzór nr 24).
25. Karta ratownika górniczego (wzór nr 25).
26. Książeczka ratownika górniczego (wzór nr 26).
27. Zobowiązanie kandydata na ratownika (wzór nr 27).
28. Karta wezwania ratownika górniczego (wzór nr 28).
29. Księga kontroli benzynowych lamp wskaźnikowych (wzór nr 29).
30. Księga kontroli lamp akumulatorowych (wzór nr 30).
Obowiązek posiadania dokumentów określonych w pkt 1, 3, 4, 8, 11, 19, 21, 22, 28 i 29 nie dotyczy jednostki
ratownictwa.

42
Załącznik nr 2
SPOSOBY PROWADZENIA AKCJI RATOWNICZYCH W ZAKŁADACH GÓRNICZYCH
1. Akcje ratownicze w przypadku pożarów podziemnych.
Akcje ratownicze w polach niemetanowych
1.1. Za akcję ratowniczą przeciwpożarową, zwaną dalej „akcją przeciwpożarową”, uznaje się
wszelkie prace prowadzone w celu:
1) ratowania ludzi zagrożonych w wyniku pożaru podziemnego;
2) ograniczenia rozwoju pożaru;
3) zlikwidowania pożaru;
4) otamowania wyrobisk, w których rejonie powstał pożar;
5) zacieśnienia lub likwidacji pola pożarowego;
6) usuwania skutków pożaru powstałego w wyniku wybuchu: metanu, pyłu węglowego lub
gazów pożarowych.
1.2. Kierownik akcji ratowniczej po zlokalizowaniu miejsca pożaru powinien w szczególności
określić strefę zagrożenia pożarowego, liczbę zagrożonych ludzi oraz podjąć działania zmie-
rzające do ich wycofania ze strefy, uwzględniając zaistniałą sytuację wentylacyjną i zagro-
żenie pożarowe.
1.3. Prace ratownicze, prowadzone w celu ratowania załogi oraz likwidacji pożaru, powinny być
wykonywane na podstawie planu akcji przeciwpożarowej, wpisanego do książki prowadze-
nia akcji ratowniczej. Książka ta powinna znajdować się u kierownika akcji.
1.3.1. Plan akcji przeciwpożarowej zawiera:
1) ustalenie granic strefy zagrożenia pożarowego i sposobu wycofania z niej ludzi;
2) zakres robót, jaki należy wykonać w celu likwidacji zagrożenia pożarowego;
3) ustalenia dotyczące środków technicznych niezbędnych do prowadzenia akcji przeciw-
pożarowej oraz sposób jej organizacji;
4) liczbę osób zaangażowanych w kierowaniu akcją przeciwpożarową i liczbę zastępów
ratowniczych do wykonania zaplanowanych robót;
5) sposób kontroli zaplanowanych zadań;
6) przypuszczalny czas realizacji zadań.
1.3.2. Plan akcji przeciwpożarowej powinien być na bieżąco korygowany i uwzględniać zmiany
mogące powstać podczas jej trwania.
1.4. Kierownik akcji ratowniczej powinien niezwłocznie zorganizować pomiar parametrów fizy-
kochemicznych powietrza i gazów pożarowych (skład chemiczny, temperatura, wilgotność,
prędkość, ilość) w celu bieżącego rozpoznania stanu pożaru oraz występujących w strefie
zagrożenia przemian gazowych, a także oceny zagrożenia wybuchowego.
1.5. Do pomiarów składu chemicznego powietrza i gazów pożarowych powinny być przede
wszystkim stosowane urządzenia do zdalnego pobierania prób, współpracujące z chromato-
grafem gazowym lub innymi analizatorami gazów.

86