Rządowy projekt ustawy - Prawo geologiczne i górnicze

7) określać zadania dla zastępów ratowniczych udających się do strefy zagrożenia;
8) przyjmować meldunki od zastępów ratowniczych przebywających w strefie zagrożenia oraz
powracających z niej po wykonaniu zadania;
9) przekazywać kierownikowi akcji ratowniczej meldunki o sytuacji i realizacji planu akcji;
10) dopilnować, aby w rejonie bezpośredniego zagrożenia znajdowała się jednocześnie tylko taka
liczba osób, jaka jest niezbędna do sprawnego prowadzenia prac ratowniczych;
11) organizować, we współpracy z lekarzem znajdującym się w bazie ratowniczej, przeglądy lekar-
skie ratowników przed ich wyjściem z bazy ratowniczej do strefy zagrożenia oraz niezbędną
pomocy medyczną;
12) dokonywać zmiany ze swoim zmiennikiem wyłącznie w bazie ratowniczej.
5. W podziemnym zakładzie górniczym kierownik akcji na dole, oprócz zadań wymienionych w
ust. 4, powinien:
1) dokonywać wyboru miejsca (miejsc), w którym urządzona będzie baza ratownicza (bazy ratow-
nicze);
2) dopilnować bieżącego rozpoznania stanu zagrożenia i sytuacji wentylacyjnej w strefie zagroże-
nia i w jej sąsiedztwie;
3) zorganizować pomiary kontrolne w strefie zagrożenia i innych miejscach wyznaczonych przez
kierownika akcji ratowniczej;
4) dopilnować prowadzenia książki meldunków i poleceń, w której odnotowuje się otrzymane po-
lecenia i meldunki przekazywane kierownikowi akcji ratowniczej oraz informacje otrzymane od
ratowników i pracowników zatrudnionych w akcji.
§ 87. 1. W celu zgrupowania w jednym miejscu ratowników górniczych i innych osób oraz
środków materialno-technicznych niezbędnych do wykonywania prac ratowniczych, prawidłowego
wykorzystania tych środków, a także zapewnienia ciągłości kierowania pracami ratowniczymi i ich
nadzorowania oraz zapewnienia możliwie największego bezpieczeństwa zespołom ratowniczym
wykonującym prace ratownicze, powinna być każdorazowo założona i odpowiednio wyposażona
baza ratownicza.
2. W przypadku gdy prace ratownicze są prowadzone w kilku miejscach równocześnie, kierow-
nik akcji ratowniczej powinien rozważyć potrzebę założenia kilku baz, przy czym ta, w której prze-
bywa kierownik akcji na dole (w obiekcie), jest bazą główną, a pozostałe są bazami pomocniczymi.
§ 88. 1. W podziemnym zakładzie górniczym baza ratownicza powinna być zlokalizowana w
miejscu położonym jak najbliżej wykonywanych prac. Miejsce to powinno:
1) być położone poza strefą zagrożenia, a jeżeli jest w polach metanowych lub rejonie, w którym
może wystąpić zagrożenie wybuchem, miejsce to powinno być oddzielone od miejsca zagroże-
nia co najmniej dwoma załamaniami wyrobisk;
2) znajdować się w ustabilizowanym, opływowym prądzie powietrza;
3) zapewniać odpowiednie warunki dla przebywających w niej osób oraz odpowiednie warunki do
prawidłowego składowania środków i urządzeń potrzebnych do prowadzenia prac ratowniczych.
2. W podziemnym zakładzie górniczym wydobywającym kopaliny palne baza ratownicza po-
winna być zlokalizowana w miejscu oddzielonym od strefy zagrożenia pożarowego lub miejsca
możliwego zapoczątkowania wybuchu zaporą przeciwwybuchową.

29
3. W przypadku braku zabezpieczenia, o którym mowa w ust. 2, zabezpieczenie powinno się
wykonać w pierwszej fazie akcji przeciwpożarowej. Do czasu wykonania tego zabezpieczenia bazę
ratowniczą zakłada się w odpowiednio zwiększonej odległości od strefy zagrożenia.
§ 89. 1. W bazie ratowniczej powinny być przygotowane i urządzone miejsca do:
1) pracy kierownika akcji na dole (w obiekcie), kierownika bazy ratowniczej i innych osób kieru-
jących pracami ratowniczymi lub nadzorujących ich wykonanie;
2) pracy mechanika sprzętu ratowniczego;
3) pracy lekarza;
4) wypoczynku ratowników po wykonaniu prac ratowniczych lub oczekujących na wykonanie tych
prac oraz dla zastępu (zastępów) ubezpieczającego;
5) składowania urządzeń, sprzętu i materiałów przygotowanych do użycia w akcji ratowniczej;
6) składowania urządzeń, sprzętu i materiałów niesprawnych lub zużytych podczas wykonywania
prac ratowniczych.
2. Miejsca składowania sprzętu ratowniczego przeznaczonego do użycia w akcji ratowniczej
oraz sprzętu użytego i wymagającego wymiany, kontroli i naprawy powinny być wyraźnie ozna-
czone.
3. W podziemnym zakładzie górniczym, w przypadku zdalnego pobierania prób powietrza i
wykonywania analizy tych prób za pomocą chromatografu lub innych urządzeń, wydziela się część
bazy ratowniczej niezbędnej do zainstalowania odpowiedniego sprzętu oraz do pracy osób obsługu-
jących ten sprzęt lub wyznacza się inne miejsce do jego zainstalowania, odpowiadające wymaga-
niom określonym w § 87.
§ 90. Baza ratownicza powinna mieć stałą łączność telefoniczną lub radiową z pomieszczeniem
kierownika akcji i zastępami wykonującymi prace ratownicze.
§ 91. 1. Bazę ratowniczą wyposaża się stosownie do rozmiarów i rodzajów prowadzonej akcji
ratowniczej.
2. W podziemnym zakładzie górniczym bazę ratowniczą wyposaża się w sprzęt:
1) zasadniczy oraz urządzenia i środki do wykonywania prac ratowniczych;
2) uzupełniający (specjalistyczny sprzęt ratowniczy), zależny od rodzaju prowadzonej akcji ratow-
niczej, ustalany przez kierownika akcji ratowniczej;
3) pomocniczy, ułatwiający działalność bazy lub konieczny do prawidłowego jej funkcjonowania,
ustalany przez kierownika akcji na dole w porozumieniu z kierownikiem bazy ratowniczej.
3. W zakładzie górniczym wydobywającym kopaliny otworami wiertniczymi wyposażenie bazy
ratowniczej w sprzęt ratowniczy oraz urządzenia i środki do wykonywania prac ratowniczych, w
zależności od rodzaju zagrożenia, określa kierownik akcji w porozumieniu z kierownikiem bazy.
4. Wyposażenie bazy ratowniczej w podziemnym zakładzie górniczym określa plan ratownic-
twa.
§ 92. Sprzęt i urządzenia, które nie spełniają wymagań określonych w art. 111 ustawy można
używać do wykonywania prac ratowniczych tylko na podstawie decyzji kierownika akcji ratowni-
czej.

30
§ 93. 1. Do pełnienia funkcji kierownika bazy ratowniczej mogą być wyznaczone tylko te osoby
kierownictwa lub dozoru ruchu zakładu górniczego, które odbyły odpowiednie szkolenie w zakresie
ratownictwa górniczego.
2. Kierownik bazy ratowniczej powinien:
1) przygotować odpowiednie stanowiska dla sprzętu ratowniczego i pomocniczego znajdującego
się w bazie;
2) odpowiednio rozlokować sprzęt w bazie;
3) zorganizować miejsca wyczekiwania i wypoczynku dla ratowników uczestniczących w akcji
ratowniczej;
4) dopilnować wyposażenia bazy w wymagany sprzęt;
5) zorganizować w bazie miejsce pracy dla lekarza;
6) dopilnować właściwego wyposażenia ratowników udających się do wykonywania prac ratowni-
czych w strefie zagrożenia;
7) dopilnować właściwego rozmieszczenia sprzętu kontrolno-pomiarowego obsługiwanego z bazy;
8) bieżąco aktualizować mapę rejonu wykonywania prac ratowniczych znajdującą się w bazie;
9) dopilnować, aby przeprowadzona była kontrola sprzętu stanowiącego wyposażenie zastępu ra-
towniczego, przez mechanika sprzętu ratowniczego oraz przez ratowników i zastępowych;
10) dopilnować przeprowadzenia przez lekarza badań kontrolnych ratowników wchodzących do
strefy zagrożenia i z niej wracających, w przypadku prowadzenia prac w szczególnie trudnych
warunkach;
11) dopilnować udzielania pomocy medycznej osobom poszkodowanym w wypadku;
12) dopilnować dostawy do bazy napojów i żywności;
13) ewidencjonować osoby przybywające do bazy i znajdujące się w rejonie prowadzenia prac ra-
towniczych;
14) dokumentować przebieg akcji ratowniczej, związanej z daną bazą;
15) rejestrować czas wyjścia zastępów ratowniczych z bazy do strefy zagrożenia oraz czas powrotu
zastępów do bazy ratowniczej;
16) w razie wypadku ratownika w aparacie regeneracyjnym (powietrznym butlowym) dopilnować
odczytanie w aparacie, w którym zdarzył się wypadek, zapasu tlenu (powietrza) na manometrze,
a następnie dopilnować zamknięcia zaworu butli i zabezpieczenie aparatu wraz z przykręconą
do niego maską używaną podczas wypadku, do dalszych badań;
17) stale przebywać w bazie ratowniczej.
3. Kierownik bazy ratowniczej podlega kierownikowi akcji ratowniczej na dole (w obiekcie).
§ 94. 1. Osoby przybywające do bazy ratowniczej powinny zgłosić się do kierownika bazy ra-
towniczej.
2. Zastępowi zastępów ratowniczych i kierownicy innych zespołów ratowniczych przybywają-
cych do bazy ratowniczej oraz osoby dozoru zgłaszające się w bazie powinni przedstawić kierow-
nikowi bazy ratowniczej imienny wykaz podległych im osób i kartę udziału zastępu ratowniczego
w akcji ratowniczej.
3. Każda osoba przybyła do bazy może opuścić bazę po uzyskaniu zezwolenia kierownika bazy
ratowniczej.

31
§ 95. 1. Podczas akcji ratowniczej w kopalnianej stacji ratownictwa górniczego powinien być
stale obecny kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego lub jego zastępca.
2. Kierownik kopalnianej stacji ratownictwa podczas akcji ratowniczej powinien zapewnić:
1) przygotowanie odpowiedniej ilości sprawnego sprzętu ratowniczego i pomocniczego, potrzeb-
nego do prowadzenia akcji;
2) przygotowanie odpowiedniej liczby zastępów ratowniczych na poszczególnych zmianach robo-
czych oraz obecność w tych zastępach odpowiednich specjalistów;
3) prowadzenie ścisłej ewidencji ratowników własnych i obcych;
4) przygotowanie odpowiedniej ilości dodatkowej odzieży ochronnej i innych środków;
5) dostawę napojów i żywności;
6) niezbędne środki transportu do przewozu sprzętu i ratowników we współdziałaniu z innymi
służbami zakładu górniczego;
7) dodatkową obsadę mechaników sprzętu ratowniczego, przewidzianych do pracy w kopalnianej
stacji ratownictwa, jak i w bazie ratowniczej.
§ 96. Kierownik akcji ratowniczej zapewnia niezbędne zabezpieczenie medyczne podczas akcji
ratowniczej oraz określa liczbę lekarzy przebywających na zmianie roboczej, konieczną do me-
dycznego zabezpieczenia akcji ratowniczej.
§ 97. 1. W podziemnych zakładach górniczych podczas akcji ratowniczych w bazie ratowniczej
powinien przebywać odpowiednio przeszkolony lekarz.
2. Lekarz powinien przeprowadzać badania lekarskie ratowników przed wyjściem z bazy ratow-
niczej do strefy zagrożenia i po powrocie oraz posiadać do dyspozycji środki i sprzęt medyczny,
niezbędne do udzielania pomocy poszkodowanym i do określania tych parametrów fizjologicznych
ratowników, które są istotne dla oceny stopnia obciążenia organizmów ratowników w związku z
warunkami prowadzonej akcji ratowniczej, a także do udzielania pomocy lekarskiej związanej z
zagrożeniami, jakie może stwarzać praca ratowników w takich warunkach.
§ 98. Miejscem pracy lekarza podczas akcji ratowniczej jest baza ratownicza, w której powinien
być przygotowany sprzęt do udzielania pomocy poszkodowanym oraz, sprzęt do przeprowadzania
badań kontrolnych ratowników udających się do wykonywania prac ratowniczych lub wracających
ze strefy zagrożenia po wykonaniu tych prac.
§ 99. Podczas akcji ratowniczych prowadzonych w atmosferze zawierającej gazy szkodliwe lub
niedostateczną zawartość tlenu, w szczególności: przy pożarach, wybuchach gazów i pyłu węglo-
wego, wyrzutach gazów i skał, nagłych wypływach gazów do wyrobisk, w trudnych warunkach
mikroklimatu i w trudnych warunkach cieplnych oraz podczas erupcji płynu złożowego w zakła-
dach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi, lekarza nie kieruje się do stre-
fy zagrożenia.
§ 100. Uczestniczący w akcjach ratowniczych lekarz, w uzgodnieniu z kierownikiem akcji, mo-
że udzielić pomocy poszkodowanym przebywającym jeszcze w strefie zagrożenia, jeżeli stwierdzi,
że może pracować w warunkach istniejącego zagrożenia.
§ 101. W podziemnym zakładzie górniczym w przypadku powstania zagrożenia i konieczności
podjęcia akcji ratowniczej:

32
1) zastęp dyżurujący lub zastępy zabezpieczające kilka zakładów górniczych powinny niezwłocz-
nie udać się do miejsca wskazanego przez dyspozytora ruchu zakładu górniczego lub osobę kie-
rującą akcją ratowniczą;
2) zastępowy zastępu dyżurującego w drodze do miejsca akcji ratowniczej powinien utrzymywać
łączność z dyspozytorem ruchu zakładu górniczego;
3) po przybyciu na wskazane miejsce zastęp dyżurujący powinien zgłosić się do kierownika akcji
ratowniczej, a następnie przystąpić do wykonywania prac ratowniczych zgodnie z jego polece-
niem;
4) w razie utrzymywania tylko jednego zastępu dyżurującego, wymagane przepisami ubezpiecze-
nie tego zastępu do wykonania prac ratowniczych stanowią zastępy znajdujące się w drodze do
bazy ratowniczej.
§ 102. 1. Liczba osób uczestniczących w akcji ratowniczej powinna być ograniczona tylko do
pracowników zatrudnionych przy wykonywaniu i nadzorowaniu prac ratowniczych i pomocni-
czych.
2. Kierownik akcji ratowniczej określa zakres prac ratowniczych przewidzianych do wykony-
wania przez ratowników górniczych oraz zakres prac wykonywanych przez osoby niebędące ra-
townikami górniczymi.
3. W przypadku prac ratowniczych wykonywanych w związku z powstałym zagrożeniem, w
wyniku którego w strefie zagrożenia powstała lub może powstać atmosfera niezdatna do oddycha-
nia, w strefie tej powinno się zatrudniać wyłącznie ratowników górniczych.
§ 103. 1. Podczas akcji ratowniczych dzielenie zastępu ratowniczego jest niedozwolone.
2. Podczas akcji ratowniczej pracą zastępu ratowniczego kieruje zastępowy.
3. W przypadku gdy podczas prac ratowniczych zastępowy nie może dalej pełnić funkcji, obo-
wiązki zastępowego powinien przejąć jego zastępca.
§ 104. 1. Podczas akcji ratowniczej zastępowy zastępu ratowniczego jest odpowiedzialny za:
1) wyznaczenie swojego zastępcy;
2) dopilnowanie przeprowadzania kontroli aparatów regeneracyjnych (powietrznych butlowych)
przez ratowników podległego mu zastępu, przed wyjściem z bazy;
3) ustalenie miejsca nałożenia masek twarzowych, jeżeli okoliczności nie wymagają ich nałożenia
przy wyjściu z bazy;
4) wykonanie czynności kontrolnych przewidzianych dla zastępowego po nałożeniu masek twa-
rzowych przez ratowników podległego mu zastępu;
5) pobranie z bazy, przez zastęp, wyposażenia niezbędnego do wykonania zleconych prac ratowni-
czych;
6) dokonanie okresowej (co 15 minut) kontroli zapasu tlenu (powietrza) w aparatach regeneracyj-
nych (powietrznych butlowych);
7) przeprowadzenie ponownej kontroli szczelnego założenia masek twarzowych, zapasu tlenu
(powietrza) i stanu aparatów regeneracyjnych (powietrznych butlowych), a zwłaszcza węży, po
przejściu trudnego odcinka drogi;
8) dopilnowanie, aby w warunkach słabej widoczności ratownicy zastępu byli połączeni linką ra-
towniczą;

33