Rządowy projekt ustawy - Prawo geologiczne i górnicze

2) wspólnie z innymi osobami zorganizować, przy najbliższym aparacie telefonicznym lub innym
środku łączności, punkt łączności z dyspozytorem ruchu zakładu górniczego, w celu stałego
utrzymywania z nim kontaktu i pośredniczenia w porozumieniu się osób kierujących akcją ra-
towniczą z pracownikami przebywającymi w miejscu zagrożenia lub w jego sąsiedztwie;
3) podporządkować się ściśle poleceniom dyspozytora ruchu i osób kierownictwa lub dozoru ru-
chu.
§ 75. Dyspozytor ruchu w podziemnym zakładzie górniczym po otrzymaniu wiadomości o za-
grożeniu i wpisaniu jej w książce raportowej prowadzi akcje ratowniczą, do czasu przejęcia jej
prowadzenia przez kierownika ruchu zakładu górniczego i wykonuje następujące czynności:
1) uruchamia telefon alarmowy;
2) powiadamia o niebezpieczeństwie osobę kierownictwa lub dozoru ruchu, przebywającą najbliżej
miejsca zagrożenia, z jednoczesnym skierowaniem jej do tego miejsca, w celu zorganizowania
akcji zabezpieczenia ludzi i likwidacji zagrożenia;
3) wyznacza strefę zagrożenia (skażenia), obejmującą wyrobiska lub rejony zakładu górniczego, w
których przejawiają się lub mogą przejawiać się skutki niebezpiecznego zdarzenia, zagrażające
bezpieczeństwu ludzi lub ruchu zakładu górniczego, wstrzymuje ruch na zagrożonych stanowi-
skach pracy oraz ustala sposób zabezpieczenia tej strefy;
4) określa liczbę zagrożonych ludzi oraz wszelkimi dostępnymi środkami powiadamia ich o nie-
bezpieczeństwie;
5) podejmuje działania zmierzające do wycofania ludzi znajdujących się w wyrobiskach zagrożo-
nych i wskazuje im miejsca, do których powinni się wycofać ze strefy zagrożonej;
6) kieruje do udziału w akcji ratowniczej dyżurujące zastępy ratownicze;
7) powiadamia o zagrożeniu kierownika ruchu zakładu górniczego lub jego zastępcę, osobę kie-
rownictwa lub dozoru ruchu odpowiedzialną za pracę w zakładzie górniczym na danej zmianie
roboczej, kopalnianą stację ratownictwa górniczego oraz inne osoby i instytucje, zgodnie z usta-
leniami planu ratownictwa;
8) dokonuje oceny stanu zagrożenia oraz podejmuje niezbędne działania przewidziane w Planie
ratownictwa na okoliczność wystąpienia zdarzenia, w szczególności mające na celu likwidację
zagrożenia i maksymalne ograniczenie strat;
9) powołuje kierownika akcji na dole (w obiekcie) i kierownika bazy ratowniczej;
10) powołuje sztab doradczy kierownika akcji ratowniczej, zwany dalej „sztabem akcji”, spośród
służb zakładu górniczego, oraz wyznacza kierownika sztabu akcji;
11) ustala lokalizację bazy ratowniczej i sposób jej zabezpieczenia przed skutkami zagrożenia;
12) wyznacza, w razie potrzeby, miejsca pomocniczych baz ratowniczych oraz określić ich zakres
działania i sposób organizacji;
13) ustala miejsca, z których prowadzona będzie kontrola stanu zagrożenia, w szczególności kontro-
la parametrów fizykochemicznych powietrza i gazów pożarowych, a także warunków mikro-
klimatu (temperatury i wilgotności względnej);
14) współpracuje z osobami wchodzącymi w skład sztabu akcji, tak aby sztab ten był w pełni zo-
rientowany co do zakresu prac, jakie w ramach akcji wykonują poszczególne służby zakładu
górniczego oraz inne podmioty;
15) zapewnia prowadzenie odpowiedniej dokumentacji obrazującej przebieg zagrożenia oraz dzia-
łań zmierzających do jego likwidacji;

24
16) przekazuje dokładne informacje o stanie zagrożenia oraz podjętych działaniach kierownikowi
ruchu zakładu górniczego, po przejęciu przez niego kierownictwa akcji ratowniczej.
§ 76. Rozmowy prowadzone przez telefon alarmowy rejestruje się z podaniem czasu ich prze-
prowadzania.
§ 77. 1. Szczegółowe sposoby prowadzenia akcji ratowniczej, w tym przeciwpożarowej oraz w
trudnych warunkach mikroklimatu, w podziemnym zakładzie górniczym oraz akcji ratowniczej w
zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi określa załącznik nr 2 do
rozporządzenia.
2. Kierownik ruchu odkrywkowego zakładu górniczego, w którym stwierdzono lub przewiduje
się występowanie zagrożeń, opracowuje szczegółowy sposób prowadzenia akcji ratowniczej dla
bezpieczeństwa ruchu zakładu górniczego oraz na wypadek powstania zagrożenia życia i zdrowia
załogi, w szczególności na skutek pożaru, powstania osuwisk, wdarcia się wody do wyrobiska oraz
wypływu gazu.
3. W przypadku wystąpienia pożaru w odkrywkowym zakładzie górniczym:
1) akcję ratowniczą na terenie zakładu górniczego organizuje komendant zakładowej straży pożar-
nej (kierownik innej jednostki ratowniczej) lub inna osoba wyznaczona przez kierownika ruchu
zakładu górniczego;
2) w zakładowej straży pożarnej (innej jednostce ratowniczej) podczas akcji ratowniczej stosuje się
regulaminy i zasady obsługi sprzętu obowiązujące w Państwowej Straży Pożarnej;
3) podczas prowadzenia akcji ratowniczej ze względu na bezpieczeństwo załogi lub mienia zakła-
du górniczego kierujący działaniem ratowniczym może odstąpić od zasad działania uznanych
powszechnie za bezpieczne;
4) kierujący działaniem ratowniczym:
a) wydaje rozkazy i polecenia,
b) dzieli teren akcji na odcinki bojowe i wyznacza ich dowódców,
c) powołuje sztab akcji lub zespół doradców składający się ze specjalistów różnych dziedzin,
d) żąda pomocy od osób dozoru i załogi zakładu górniczego;
5) każda osoba, która zauważyła pożar, powinna natychmiast:
a) zaalarmować:
— pracowników zatrudnionych w rejonie pożaru,
— straż pożarną,
— dyspozytora,
b) przystąpić do akcji ratowniczej polegającej na:
— ratowaniu życia zagrożonych osób,
— gaszeniu pożaru za pomocą urządzeń i sprzętu gaśniczego,
— wykonywaniu poleceń kierującego akcją ratowniczą;
6) dyspozytorzy zakładu górniczego powinni współorganizować akcję ratowniczą, w szczególno-
ści:
a) prowadzić jednostki straży pożarnych za pomocą radiotelefonu odpowiednią drogą do miej-
sca pożaru,

25
b) zapewnić osoby pilotujące w przypadku braku możliwości kontaktowania się z jednostkami
straży pożarnych drogą radiową,
c) przygotować odpowiedni pojazd do holowania samochodów pożarniczych w przypadku
utrudnionego dojazdu.
4. Szczegółowe sposoby prowadzenia akcji ratowniczej z udziałem zastępów specjalistycznych,
ustala kierownik akcji ratowniczej w uzgodnieniu z kierownikiem właściwej jednostki ratownictwa
górniczego, uwzględniając wymagania określone w przepisach dotyczących tych zastępów.
5. Przy prowadzeniu akcji ratowniczych lub prac profilaktycznych w celu likwidacji stanu za-
grożenia pożarowego, wybuchu gazu lub pyłu węglowego można wykorzystać gazy inertne. Szcze-
gółowe zasady stosowania gazów inertnych podczas prowadzenia akcji ratowniczych i prac profi-
laktycznych, określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.
§ 78. 1. W przypadkach wystąpienia zagrożenia zdrowia i życia ludzi, możliwości wystąpienia
atmosfery niezdatnej do oddychania lub trudnych warunków mikroklimatu, akcję ratowniczą pro-
wadzi się z udziałem zastępów właściwej jednostki ratownictwa. W innych przypadkach o potrze-
bie wezwania do akcji służb ratowniczych tej jednostki oraz zastępów ratowniczych innych przed-
siębiorców decyduje kierownik akcji ratowniczej.
2. Przedstawiciel jednostki ratownictwa, będący zawodowym ratownikiem górniczym i biorący
udział w akcji ratowniczej w wyrobiskach podziemnych (w obiekcie), powinien współpracować z
kierownikiem akcji na dole (w obiekcie), w szczególności w zakresie:
1) wyposażenia bazy w sprzęt ratowniczy oraz wyposażenia w sprzęt niezbędny do realizacji zada-
nia przewidzianego do wykonania na danej zmianie roboczej;
2) pracy kierownika bazy, lekarza oraz mechanika sprzętu ratowniczego zatrudnionego w bazie;
3) przygotowania zastępów ratowniczych przed ich wyjściem z bazy do wykonania prac ratowni-
czych;
4) kontroli przestrzegania czasu pracy zastępów ratowniczych w strefie zagrożenia;
5) kontroli pracy pozostałych specjalistów z jednostki ratownictwa, zatrudnionych przy pracach
pomiarowych i innych.
3. Pracujący w sztabie akcji przedstawiciel jednostki ratownictwa w szczególności powinien:
1) ściśle współpracować z kierownikiem akcji ratowniczej i członkami sztabu akcji, w zakresie
sposobu jej organizacji;
2) doradzać w zakresie zabezpieczenia medycznego akcji ratowniczej;
3) koordynować pracę pracowników jednostki ratownictwa biorących udział w akcji ratowniczej.
§ 79. Kierownik ruchu zakładu górniczego po przejęciu prowadzenia akcji, powinien:
1) dokonać oceny wydanych poleceń przez dyspozytora ruchu i wykonanych czynności w czasie
prowadzonej akcji;
2) dokonać oceny stanu zagrożenia załogi, ruchu zakładu górniczego oraz zagrożenia bezpieczeń-
stwa powszechnego, w związku z zaistniałym zdarzeniem;
3) kontynuować prowadzenie akcji zgodnie z wymaganiami określonymi w § 74;
4) opracować plan likwidacji zagrożenia, który powinien być aktualizowany na bieżąco;
5) określić liczbę zastępów ratowniczych oraz liczbę innych pracowników zakładu górniczego po-
trzebnych do likwidacji zagrożenia oraz ustalić sposób koordynacji wykonywania tych prac;

26
6) ustalić rodzaje, ilości urządzeń i sprzętu, koniecznych do realizacji planu likwidacji zagrożenia;
7) ustalić sposób i częstotliwość kontroli stanu zagrożenia podczas trwania akcji ratowniczej oraz
sposób kontroli miejsca zagrożenia po zakończeniu akcji;
8) ustalić, w zależności od potrzeb, zakres udziału w akcji służb ratownictwa górniczego zakładu
górniczego oraz innych podmiotów przewidzianych planem ratownictwa.
§ 80. Kierownik akcji ratowniczej powinien mieć do dyspozycji odrębne pomieszczenie w po-
bliżu sztabu akcji, w którym znajdują się środki łączności umożliwiające bezpośrednie połączenie
ze sztabem akcji, bazą ratowniczą oraz osobami i służbami określonymi w planie ratownictwa.
§ 81. W pomieszczeniach sztabu akcji ratowniczej powinny być zainstalowane urządzenia
umożliwiające nasłuch i rejestrację rozmów prowadzonych przez kierownika akcji ratowniczej z
kierownikiem akcji na dole, kierownikiem bazy lub innymi osobami przebywającymi w bazie ra-
towniczej lub w strefie zagrożenia oraz nasłuch i rejestrację rozmów prowadzonych przez kierow-
nika akcji na dole z zastępami ratowniczymi.
§ 82. W pomieszczeniu kierownika akcji ratowniczej przebywać mogą jedynie:
1) sekretarz techniczny kierownika akcji;
2) osoba odpowiedzialna za stan wentylacji w podziemnym zakładzie górniczym;
3) przedstawiciel jednostki ratownictwa;
4) inne osoby wezwane przez kierownika akcji ratowniczej.
§ 83. 1. Sekretarz techniczny kierownika akcji ratowniczej powinien prowadzić „Książkę pro-
wadzenia akcji ratowniczej”, obrazującą przebieg prac oraz działań zmierzających do likwidacji
zagrożenia.
2. Książka prowadzenia akcji ratowniczej powinna zawierać w szczególności:
1) nazwę zakładu górniczego (obiektu), datę i godzinę rozpoczęcia akcji ratowniczej;
2) nazwisko i imię oraz stanowisko służbowe kierownika akcji ratowniczej;
3) polecenia kierownika akcji, osoby odpowiedzialne za wykonanie poleceń, termin wykonania,
adnotacje o wykonaniu poleceń;
4) plan likwidacji zagrożenia;
5) zapisy przebiegu akcji ratowniczej.
§ 84. 1. W sztabie akcji ratowniczej powinni przebywać przedstawiciele jednostki ratownictwa.
W zależności od potrzeb kierownik akcji ratowniczej może zaprosić do prac w sztabie akcji:
1) przedstawicieli jednostek naukowych;
2) innych specjalistów.
2. Kierownik akcji ratowniczej powinien konsultować ze sztabem akcji decyzje dotyczące w
szczególności:
1) zasięgu strefy zagrożenia (skażenia) i sposobu jej zabezpieczenia;
2) lokalizacji bazy ratowniczej i sposobu jej zabezpieczenia;
3) liczby ratowników jednocześnie zatrudnionych w strefie zagrożenia (skażenia) i sposobu ich
zabezpieczenia.

27
§ 85. Sztab akcji, działając w porozumieniu z kierownikiem akcji ratowniczej, powinien w
szczególności dopilnować:
1) prawidłowego rozliczenia liczby pracowników zakładu górniczego, znajdujących się w strefie
zagrożenia i sposobu wycofania tych pracowników;
2) bieżącego śledzenia przebiegu akcji ratowniczej oraz analizowania skuteczności działań podej-
mowanych w ramach realizacji planu akcji ratowniczej;
3) powiadomienia rodzin pracowników zagrożonych lub poszkodowanych o powstałych wypad-
kach;
4) zorganizowania specjalistycznej opieki lekarskiej dla poszkodowanych i zorganizowania trans-
portu poszkodowanych do szpitali;
5) opracowania projektów decyzji dotyczących likwidacji zagrożenia, dostosowanych do aktualnej
sytuacji, i przekazywania na piśmie uwag kierownikowi akcji ratowniczej;
6) skuteczności działań podejmowanych w ramach realizacji planu akcji i przekazywania wnio-
sków kierownikowi akcji;
7) prawidłowej realizacji poleceń wydanych przez kierownika akcji służbom pomocniczym w za-
kładzie górniczym oraz innym służbom spoza zakładu;
8) zapewnienia właściwej liczby ratowników i pracowników pomocniczych do realizacji planu ak-
cji ratowniczej na każdej zmianie roboczej;
9) zapewnienia niezbędnego sprzętu i materiałów do wyposażenia ratowników zatrudnionych w
akcji oraz do prac wykonywanych przez pomocnicze służby w zakładzie górniczym;
10) sporządzania niezbędnych dokumentów dla kierownictwa akcji ratowniczej oraz dla osób kon-
trolujących przebieg akcji.
§ 86. 1. Funkcję kierownika akcji ratowniczej na dole (w obiekcie) powinna pełnić wyznaczona
osoba kierownictwa lub dozoru ruchu zakładu górniczego, która odbyła odpowiednie szkolenie z
zakresu ratownictwa górniczego.
2. W zakładzie górniczym wydobywającym kopaliny otworami wiertniczymi kierownik akcji
ratowniczej, w zależności od potrzeby, powołuje kierownika akcji w obiekcie.
3. Kierownik akcji ratowniczej na dole (w obiekcie) jest jedyną osobą uprawnioną do wydawa-
nia poleceń zastępom ratowniczym i innym pracownikom zatrudnionym w akcji ratowniczej. Kie-
rownik akcji na dole (w obiekcie) podlega kierownikowi akcji ratowniczej.
4. Kierownik akcji ratowniczej na dole (w obiekcie) powinien niezwłocznie:
1) realizować plan akcji ustalony przez kierownika akcji ratowniczej;
2) wykonywać tylko polecenia kierownika akcji ratowniczej; w przypadku wystąpienia nagłego
niebezpieczeństwa może podejmować samodzielne decyzje, o których powinien powiadomić
kierownika akcji ratowniczej;
3) współpracować z kierownikiem bazy ratowniczej oraz osobami dozoru zatrudnionymi w akcji i
przy pracach związanych z likwidacją zagrożenia;
4) dopilnować sprawnego wyprowadzania ludzi ze strefy zagrożenia;
5) dopilnować prawidłowego zabezpieczenia dojść do strefy zagrożenia;
6) organizować łączność między bazą ratowniczą a pomieszczeniem kierownika akcji ratowniczej
oraz zastępami ratowniczymi udającymi się do strefy zagrożenia;

28