Rządowy projekt ustawy - Prawo geologiczne i górnicze

12) Politechniki Wrocławskiej;
13) Polskiej Akademii Nauk — Instytutu Geofizyki oraz Instytutu Mechaniki Górotworu;
14) Przedsiębiorstwa Miernictwa Górniczego sp. z o.o.;
15) Krajowej Izby Gospodarczej;
16) Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej;
17) Polskiej Izby Gospodarczej „Ekorozwój”;
18) Zarządu Głównego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa.
Omówienie wyników konsultacji społecznych zostanie dokonane w wersji projektu kierowanej
do uzgodnień międzyresortowych.
Ponadto, stosownie do art. 3 pkt 5 ustawy z dnia 6 maja 2005 r. o Komisji Wspólnej Rządu i
Samorządu Terytorialnego oraz o przedstawicielach Rzeczypospolitej Polskiej w Komitecie Regio-
nów Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 90, poz. 759), projekt zostanie skierowany do zaopiniowania
przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego.
3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jed-
nostek samorządu terytorialnego.
Wejście w życie projektowanego rozporządzenia nie spowoduje zwiększenia wydatków budżetu
państwa oraz nie będzie miało wpływu na budżety jednostek samorządu terytorialnego.
4. Wpływ regulacji na rynek pracy.
Projektowane rozporządzenie nie będzie miało bezpośredniego wpływu na rynek pracy. Uprosz-
czenie wymagań w zakresie dokumentacji mierniczo-geologicznej nie spowoduje wymiernych
zmian liczebności pracowników zatrudnionych przy sporządzaniu tej dokumentacji.
5. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funk-
cjonowanie przedsiębiorstw.
Przewiduje się pozytywny wpływ regulacji na funkcjonowanie przedsiębiorstw prowadzących
wydobywanie kopalin ze złóż. Ustawowe zniesienie oraz obowiązku sporządzania dokumentacji
mierniczo-geologicznej w odniesieniu do przedsiębiorców prowadzących wydobycie kopaliny na
podstawie koncesji udzielonej przez starostę, a w konsekwencji brak uregulowań dotyczących tych
podmiotów w rozporządzeniu, wpłynie znacząco na obniżenie kosztów i odbiurokratyzowanie dzia-
łalności górniczej.
6. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionalny.
Nie przewiduje się oddziaływania projektowanego rozporządzenia w powyższym zakresie.
7. Źródła finansowania projektowanych rozwiązań.
Realizacja przepisów projektowanego rozporządzenia nie wymaga pozyskiwania dodatkowych
źródeł finansowania.
29

WST PNA OPINIA O ZGODNOŚCI PROJEKTU
Z PRAWEM UNII EUROPEJSKIEJ
Na podstawie § 10 ust. 7 uchwały nr 49 Rady Ministrów z dnia 19 marca 2002 r. — Regulamin
pracy Rady Ministrów (M. P. Nr 13, poz. 221 i Nr 30, poz. 482, z 2004 r. Nr 42, poz. 734, z 2005 r.
Nr 55, poz. 757 oraz z 2006 r. Nr 40, poz. 439) przedstawia się następującą opinię:
Projektowana regulacja ma na celu uregulowanie niektórych szczegółowych wymagań dotyczą-
cych dokumentacji mierniczo-geologicznej.
Problematyka trybu tworzenia i treści dokumentów związanych z prowadzeniem działalności
górniczej, z wyjątkiem zezwoleń na poszukiwanie, badanie i produkcję węglowodorów oraz doku-
mentu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, nie jest co do zasady przedmiotem regulacji prawa Unii
Europejskiej.
Jednakże w dyrektywie 92/104/EWG z dnia 3 grudnia 1992 r. w sprawie minimalnych wymagań
w zakresie poprawy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników odkrywkowego i podziemne-
go przemysłu wydobywczego (dwunasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrek-
tywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 404 z 31.12.1992, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie
specjalne, rozdz. 5, t. 2, str. 134, z późn. zm.) w załączniku w części C („szczególne minimalne
wymagania stosowane w odniesieniu do podziemnego przemysłu wydobywczego”) w pkt 2, doty-
czącym „planów wyrobisk podziemnych”, wskazano, że „Należy opracować mapy wyrobisk pod-
ziemnych w skali, która będzie czytelna. Dodatkowo, oprócz dróg i pól eksploatacyjnych, muszą
one zawierać informacje, które mogą mieć wpływ na eksploatację i bezpieczeństwo. Muszą być
łatwo dostępne i przechowywane tak długo, jak to jest konieczne ze względu na bezpieczeństwo.
(pkt 2.1) Plany wyrobisk podziemnych muszą być regularnie aktualizowane i przechowywane w
dostępnym miejscu. (pkt 2.2)”. Tym samym, zarówno art. 114 (w związku z art. 115 pkt 5, nakłada-
jącym na przedsiębiorcę obowiązek posiadania i odpowiedniego przechowywania dokumentacji
prowadzenia ruchu zakładu górniczego) ustawy z dnia ................................ — Prawo geologiczne i
górnicze, jak i projektowane rozporządzenie, regulując m.in. problematykę sporządzania, w odpo-
wiedniej skali, dokumentów kartograficznych, w tym map wyrobisk górniczych, ma na celu wdro-
żenie przepisów prawa Unii Europejskiej. Problematyka ewidencjonowania i przechowywania map,
ze względu na wąski zakres upoważnienia ustawowego zamieszczonego w art. 114 ust. 7 ustawy z
dnia ................................ — Prawo geologiczne i górnicze, będzie natomiast regulowana w przepi-
sach wydanych na podstawie art. 118 ust. 1 tej ustawy (szczegółowe wymagania dotyczące prowa-
dzenia ruchu zakładów górniczych).
W konkluzji należy stwierdzić, że projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie
dokumentacji mierniczo-geologicznej jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
12/36zb
30
Projekt
z dnia 7 sierpnia 2008 r.
ROZPORZ DZENIE
MINISTRA ŚRODOWISKA1)
z dnia ............................................................ 2008 r.
w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych2)
Na podstawie art. 116 ust. 4 ustawy z dnia ..................................... . — Prawo geologiczne i górnicze
(Dz. U. Nr ..., poz. ...) zarządza się, co następuje:

Rozdział 1
Rozporządzenie określa:
1) kryteria oceny zagrożeń naturalnych: tąpaniami, metanowymi, wyrzutami gazów i skał, wybuchami
pyłu węglowego, klimatycznymi, wodnymi, osuwiskowymi, erupcyjnymi, siarkowodorowymi, sub-
stancjami promieniotwórczymi, zależnie od rodzaju kopaliny, natężenia zagrożeń, przestrzeni wy-
stępowania zagrożeń oraz rodzaju zakładu górniczego;
2) dokumentację, w oparciu o którą dokonuje się zaliczeń do poszczególnych stopni, kategorii lub klas
zagrożeń, inną niż wyniki badań przeprowadzonych przez rzeczoznawcę do spraw ruchu zakładu
górniczego oraz opinia tego rzeczoznawcy;
3) przypadki, w których zaliczeń, o którzy mowa w pkt 2, dokonuje się także w oparciu o dokumenta-
cję inną niż wymieniona w pkt 2.

Rozdział 2
Zagrożenie tąpaniami
§ 2. 1. Zagrożenie tąpaniami powstaje, jeżeli w górotworze skłonnym do tąpań istnieje możliwość wy-
stąpienia: wstrząsu górotworu lub odprężenia w wyrobisku górniczym, zwanym dalej „wyrobiskiem”, lub
tąpnięcia w rezultacie niekorzystnych warunków górniczo-geologicznych w wyrobisku lub w jego otoczeniu.
2. Górotworem skłonnym do tąpań jest górotwór, w którym istnieje możliwość kumulowania energii i jej
nagłego wyzwolenia w momencie zmiany lub zniszczenia jego struktury.
3. Wstrząsem górotworu jest wyładowanie energii nagromadzonej w górotworze, objawiające się drga-
niami górotworu, powietrzną falą uderzeniową i zjawiskami akustycznymi, niepowodujące pogorszenia
funkcjonalności wyrobisk i bezpieczeństwa ich użytkowania.
4. Odprężeniem w wyrobisku jest zjawisko dynamiczne spowodowane wstrząsem górotworu, w wyniku
którego wyrobisko lub jego odcinek uległo uszkodzeniu w nieznacznym stopniu, niepowodującym lub po-
wodującym w nieznacznym stopniu utratę jego funkcjonalności lub pogorszenie bezpieczeństwa jego użyt-
kowania.
5. Tąpnięciem jest zjawisko dynamiczne spowodowane wstrząsem górotworu, w wyniku którego wyro-
bisko lub jego odcinek uległo gwałtownemu zniszczeniu lub uszkodzeniu, w następstwie czego nastąpiła
całkowita albo znaczna utrata jego funkcjonalności lub bezpieczeństwa jego użytkowania.
§ 3. 1. W podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny zaliczeniu do jednego
z dwóch stopni zagrożenia tąpaniami podlegają pokłady lub ich części.
2. Do pierwszego stopnia zagrożenia tąpaniami zalicza się pokłady lub ich części zalegające w górotwo-
rze skłonnym do tąpań, w których:
1) dokonano odprężenia:
a) przez wybranie pokładu odprężającego lub jego warstwy z zawałem stropu w odległości nie większej niż
50 m pod pokładem odprężanym lub 20 m nad tym pokładem, lub
b) przez wybranie pokładu odprężającego lub jego warstwy z podsadzką hydrauliczną w odległości nie
większej niż 30 m pod pokładem odprężanym lub 15 m nad tym pokładem, lub
c) w przypadku grubego pokładu — przez czyste wybranie warstwy tego pokładu
— a po odprężeniu nie wystąpiło tąpnięcie, albo
d) nie zachowując parametrów określonych w pkt 1 lit. a—c, ale wyniki badań geofizycznych i opinia rze-
czoznawcy do spraw ruchu zakładu górniczego, zwanego dalej „rzeczoznawcą”, uzasadniają takie zali-
czenie w związku z występującymi warunkami geologiczno-górniczymi oraz własnościami geomecha-
nicznymi pokładu i skał otaczających, albo
2) nie dokonano odprężenia, ale wyniki badań i opinia rzeczoznawcy uzasadniają takie zaliczenie w związ-
ku z występującymi warunkami geologiczno-górniczymi oraz własnościami geomechanicznymi pokładu
i skał otaczających.
3. Odprężeniem pokładu lub jego części jest dokonanie takich zabiegów technicznych w tej partii pokła-
du lub w jego sąsiedztwie, w szczególności eksploatacji sąsiednich pokładów, których skutkiem jest pozba-
wienie tej partii pokładu zdolności do kumulowania energii lub obniżenie tej zdolności.
4. Skuteczność odprężenia, o którym mowa w ust. 2 pkt 1 lit. a—c, jest potwierdzana badaniami geofi-
zycznymi z częstotliwością określoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego na podstawie opinii ko-
palnianego zespołu do spraw tąpań.
5. Do drugiego stopnia zagrożenia tąpaniami zalicza się pokłady lub ich części zalegające w górotworze
skłonnym do tąpań, w których:
1) nie dokonano odprężenia w sposób określony w ust. 2, lub
2) wystąpiło tąpnięcie.
§ 4. 1. W podziemnych zakładach górniczych wydobywających rudy miedzi zaliczeniu do jednego
z dwóch stopni zagrożenia tąpaniami podlegają złoża lub ich części.
2. Do pierwszego stopnia zagrożenia tąpaniami zalicza się złoże lub część złoża zbudowaną ze skał
skłonnych do tąpań, przy uwzględnieniu klas stropu i spągu określonych w opinii rzeczoznawcy, jeżeli przy
jego nieprzerwanej eksploatacji w niezmienionych warunkach geologiczno-górniczych nie wystąpiło tąpnię-
cie lub wystąpił wstrząs górotworu o energii nie większej niż 107 J, zlokalizowany w rejonie frontu rozcinki
lub w odległości do 400 m przed tym frontem.
3. Do drugiego stopnia zagrożenia tąpaniami zalicza się złoże lub jego część złoża zbudowaną ze skał
skłonnych do tąpań, przy uwzględnieniu klas stropu i spągu określonych w opinii rzeczoznawcy, jeżeli
w ciągu ostatnich 2 lat jego nieprzerwanej eksploatacji w niezmienionych warunkach geologiczno-
górniczych wystąpiło tąpnięcie lub wystąpił wstrząs górotworu o energii większej niż 107 J, zlokalizowany
w rejonie frontu rozcinki lub w odległości do 400 m przed tym frontem.

2
4. Skałami skłonnymi do tąpań, o których mowa w ust. 2 i 3, są skały, w których jest możliwe kumulo-
wanie się energii i jej nagłe wyzwolenie w momencie zmiany lub zniszczenia ich struktury.
§ 5. Dokumentacja, na podstawie której dokonuje się zaliczenia pokładu (złoża) lub jego części do od-
powiedniego stopnia zagrożenia tąpaniami, zawiera:
1) opis budowy geologicznej pokładu (złoża);
2) profile geologiczne pokładu (złoża), wraz ze skałami otaczającymi, przedstawiające sytuację geologiczną
do odległości nie mniejszej niż 160 m w kierunku stropu i 60 m w kierunku spągu;
3) opis czynników wpływających na powstanie zagrożenia tąpaniami;
4) wyniki przeprowadzonych badań oraz opinię rzeczoznawcy, jeżeli dokonuje się zaliczenia, o którym
mowa w § 2 ust. 2 albo § 3 ust. 2 lub 3;
5) w przypadku podziemnych zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny — mapy pokładów,
w skali nie mniejszej niż 1 : 2 000, z naniesionymi krawędziami i resztkami pokładów sąsiednich do od-
ległości stwierdzonego wpływu, jednak nie mniejszej niż 160 m w kierunku stropu pokładu i 60 m w kie-
runku spągu pokładu;
6) w przypadku podziemnych zakładów górniczych wydobywających rudy miedzi — mapy wyrobisk,
w skali nie mniejszej niż 1 : 5 000, z uwidocznionymi zaszłościami eksploatacyjnymi do odległości nie
mniejszej niż 400 m od naniesionej propozycji granicy stopnia zagrożenia.

Rozdział 3
Zagrożenie metanowe
§ 6. Zagrożenie metanowe powstaje, jeżeli istnieje możliwość wystąpienia w atmosferze kopalnianej stę-
żenia metanu, które może spowodować powstanie mieszaniny beztlenowej, zapalenie metanu lub jego wy-
buch, stwarzając niebezpieczeństwo dla pracowników lub ruchu zakładu górniczego.
§ 7. 1. W podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny zaliczeniu do jednej
z czterech kategorii zagrożenia metanowego podlegają udostępnione pokłady lub ich części.
2. Udostępnione pokłady lub ich części zalicza się do:
1) pierwszej kategorii zagrożenia metanowego, jeżeli objętościowa ilość metanu pochodzenia naturalnego
zawarta w jednostce wagowej w głębi calizny węglowej, zwana dalej „metanonośnością”, wynosi od 0,1
do 2,5 m3/Mg, w przeliczeniu na czystą substancję węglową;
2) drugiej kategorii zagrożenia metanowego, jeżeli metanonośność jest większa niż 2,5 m3/Mg, lecz nie jest
większa niż 4,5 m3/Mg, w przeliczeniu na czystą substancję węglową;
3) trzeciej kategorii zagrożenia metanowego, jeżeli metanonośność jest większa niż 4,5 m3/Mg, lecz nie jest
większa niż 8 m3/Mg, w przeliczeniu na czystą substancję węglową;
4) czwartej kategorii zagrożenia metanowego, jeżeli metanonośność jest większa niż 8 m3/Mg, w przelicze-
niu na czystą substancję węglową, lub wystąpił nagły wypływ metanu albo wyrzut metanu i skał.
3. Podczas zaliczania pokładu lub jego części do odpowiednich kategorii zagrożenia metanowego
uwzględnia się wyniki badań zagrożenia metanowego w sąsiednich zakładach górniczych.
§ 8. 1. W przypadku stwierdzenia występowania metanu w części pokładu, pokład ten, w granicach ob-
szaru górniczego lub tej części pokładu, w której są planowane albo prowadzone roboty górnicze, zalicza się
do tej samej kategorii zagrożenia metanowego według kryteriów określonych w § 6 ust 2.

3