Rządowy projekt ustawy o Polskiej Akademii Nauk

OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Podmioty, na które oddziałuje projektowana ustawa
Projektowana ustawa ma na celu zmiany w funkcjonowaniu Polskiej Akademii Nauk,
w tym stworzenie podstaw prawnych do koncentracji materialnego i intelektualnego
potencjału Akademii. Zatem ustawa będzie oddziaływać bezpośrednio na strukturę
korporacyjną i jednostki organizacyjne, głównie naukowe, Polskiej Akademii Nauk.

2. Konsultacje społeczne i środowiskowe
W trakcie prac nad ustawą przeprowadzono konsultacje z przedstawicielami różnych
środowisk naukowych, tj. z Prezesem Polskiej Akademii Nauk, Prezesem Polskiej Akademii
Umiejętności, Przewodniczącym Rady Głównej Jednostek Badawczo-Rozwojowych,
Przewodniczącym Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich oraz
Przewodniczącym Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. Projekt został również przesłany do
Business Centre Club, Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych „Lewiatan” oraz
Konfederacji Pracodawców Polskich.
Projekt poddany był również uzgodnieniom ze związkami zawodowymi działającymi
w obszarze nauki – NSZZ „Solidarność” oraz OPZZ.
W tym trybie uwagi zgłosił m.in. Prezes Polskiej Akademii Nauk. Zgłoszono
propozycję dalszego pozostawania PAN pod nadzorem Prezesa Rady Ministrów, co zostało
uwzględnione. Zaproponowano wprowadzenie kategorii członka-seniora Akademii, po
osiągnięciu 75. roku życia. Propozycję uwzględniono częściowo, w projekcie członkowie
Akademii powyżej 70. roku życia otrzymują status członka-seniora i uczestniczą w pracach
Akademii bez biernego prawa wyborczego i nie uczestniczą w radach kuratorów. Zgłoszono
propozycję utworzenia stanowiska Kanclerza Akademii, co zostało uwzględnione. Prezes
PAN zaproponował utworzenie centrów badawczych PAN, co zostało uwzględnione. Prezes
PAN zgłosił także wątpliwości co do proponowanego w projekcie ustawy składu Prezydium
Akademii, liczby i zakresu dziedzinowego wydziałów Akademii, liczby komitetów i zasad ich
tworzenia, sposobu zgłaszania i wyboru nowych członków Akademii. Uwagi Prezesa PAN
zostały uwzględnione w zakresie tworzenia wydziałów Akademii oraz wyboru nowych
członków Akademii.
W uwagach Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich pozytywnie opiniuje
się rozwiązania zmierzające do większej integracji PAN i uczelni akademickich, popiera się
kierunki zmian zmierzające do ułatwienia współpracy i przekształceń o charakterze

11
konsolidacyjnym, a także prawo do tworzenia spółek przez Akademię i jej instytuty. Również
z aprobatą KRASP spotkały się regulacje zawarte w projekcie ustawy dotyczące harmonizacji
przepisów z zakresu stosunków pracy w PAN z podobnymi regulacjami w uczelniach.
Krajowa Sekcja Nauki NSZZ „Solidarność” proponuje przekształcenie Polskiej
Akademii Nauk z państwowej jednostki administracyjnej w wysokiej rangi korporację
uczonych. W opinii KSN NSZZ „Solidarność” część propozycji zawartych w projekcie
ustawy wyraża tę tendencję, niektóre jednak reprezentują odmienny kierunek. Pozytywnie
odniesiono się do przepisów promujących rozwój młodych naukowców. Zwrócono jednak
uwagę, że niektóre regulacje mogą powodować dyskryminację ze względu na wiek.
Pozytywnie odniesiono się do ujęcia w projekcie ustawy zagadnień etycznych.
Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych w swojej opinii podniosło
problem podniesienia rangi instytutów naukowych PAN, co powinno oznaczać również
zwiększenie wymagań w trakcie przechodzenia Polski do gospodarki opartej na wiedzy.
Krytycznie odniesiono się do koncepcji związków instytutów, co zostało uwzględnione.
Konfederacja Pracodawców Polskich zgłosiła uwagi odnoszące się do nadmiernej
ingerencji państwa w strukturę PAN (np. redukcja liczby wydziałów, utworzenie rad
kuratorów, związki instytutów), co częściowo zostało uwzględnione. Zaproponowano
wprowadzenie statusu członka-seniora, krytycznie odniesiono się do koncepcji nowej
struktury Prezydium PAN (wprowadzono status członka-seniora).
Projekt poddany był również szerokim konsultacjom społecznym z całym
środowiskiem naukowym.
W trakcie konsultacji społecznych wpłynęło łącznie 115 opinii, w tym 19 opinii
podmiotów zbiorowych oraz 96 opinii indywidualnych.
Ponadto, projekt ustawy został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej
Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższe)

z dnia…………….2009 r.
w sprawie uposa enia członków krajowych Polskiej Akademii Nauk

Na podstawie art. 13 ust. 3 ustawy z dnia ……………… o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U.
Nr …., poz. …….) zarządza się, co następuje:
§ 1. Członkowie krajowi Polskiej Akademii Nauk otrzymują uposażenie miesięczne w
wysokości:
1) członkowie rzeczywiści – 82 % minimalnej stawki wynagrodzenia zasadniczego
określonej dla profesora instytutu naukowego Polskiej Akademii Nauk;
2) członkowie korespondenci – 61 % minimalnej stawki wynagrodzenia zasadniczego
określonej dla profesora instytutu naukowego Polskiej Akademii Nauk.
§ 2. Uposażenie, o którym mowa w § 1, przysługuje od dnia następującego po dniu
wyboru, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy.
§ 3. Traci moc rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 1999 r. w sprawie
uposażenia członków krajowych Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. Nr 110, poz. 1260).
§ 4. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem …….. i ma zastosowanie do uposażeń
należnych od dnia ……………
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego
1) Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego kieruje działem administracji rządowej - nauka na podstawie § 1 ust.
2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu
działania Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (Dz. U. Nr 216, poz. 1596).
UZASADNIENIE

W
związku z wejściem w życie ustawy z dnia ……….. o Polskiej Akademii Nauk
(Dz. U. Nr …, poz. ….), na podstawie art. 13 ust. 3 ustawy minister właściwy do spraw nauki
został upoważniony do wydania rozporządzenia, które określi wysokość miesięcznego
uposażenia członka krajowego Polskiej Akademii Nauk.
Projektowane rozporządzenie ustala wysokość uposażenia członków krajowych Polskiej
Akademii Nauk przy zastosowaniu procentowego wskaźnika minimalnej stawki
wynagrodzenia zasadniczego określonej dla profesora instytutu naukowego Polskiej
Akademii Nauk, dla członka rzeczywistego – 82%, a dla członka korespondenta – 61%.
Projekt nie przewiduje zmian dotyczących procentowego wskaźnika uposażenia członka
krajowego Polskiej Akademii Nauk, określonego w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 21
grudnia 1999 r. w sprawie uposażenia członków krajowych Polskiej Akademii Nauk (Dz. U.
Nr 110, poz. 1260).


Projekt rozporządzenia zostanie zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej
Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższe)

z dnia……………2009 r.
w sprawie trybu pracy Komisji do spraw etyki w nauce

Na podstawie art. 36 ust. 5 ustawy z dnia ……………… o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U.
Nr …., poz. …….) zarządza się, co następuje:
§ 1. 1. Komisja do spraw etyki w nauce, zwana dalej „Komisją”, jest powoływana w
składzie, o którym mowa w art. 36 ust. 1 ustawy z dnia .... o Polskiej Akademii Nauk, zwanej
dalej „ustawą”, na okres kadencji organów Polskiej Akademii Nauk pochodzących z wyboru.
2. Pierwsze posiedzenie Komisji zwołuje Prezes Polskiej Akademii Nauk w terminie
30 dni od dnia jej powołania.

§ 2. 1. Uchwała Komisji zawierająca kodeks etyki pracownika naukowego, o którym
mowa w art. 35 ust. 2 ustawy, jest podejmowana na posiedzeniu w pełnym składzie zwykłą
większością głosów w głosowaniu jawnym.
2. Posiedzenia Komisji zwołuje i prowadzi Przewodniczący Komisji lub upoważniony
przez niego członek Komisji.
3. W przypadku nieobecności na posiedzeniu, członek Komisji może nadesłać w formie
pisemnej swoje stanowisko w sprawach przewidzianych do rozpatrzenia na posiedzeniu.

§ 3. 1. Przyjęcie przez Komisję ustaleń może odbywać się na wniosek Przewodniczącego
Komisji również poza posiedzeniem Komisji w drodze korespondencyjnego uzgodnienia
stanowisk.
2. Ustalenia, o których mowa w ust. 1, są przedstawiane na najbliższym posiedzeniu
Komisji.


1) Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego kieruje działem administracji rządowej - nauka na podstawie § 1 ust.
2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu
działania Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (Dz. U. Nr 216, poz. 1596).
§ 4. Przewodniczący Komisji przedstawia projekt kodeksu etyki pracownika naukowego
Prezesowi Polskiej Akademii Nauk.

§ 5. 1. Zespół orzekający, o którym mowa w art. 36 ust. 3 ustawy, zwany dalej
„zespołem”, wypracowuje opinie w sprawach dotyczących naruszeń zasad etyki w nauce, o
których mowa w art. art. 35 ust. 1 ustawy, na posiedzeniach niejawnych, podejmując
rozstrzygnięcia zwykłą większością głosów.
2. Członek zespołu nie może być równocześnie rzecznikiem dyscyplinarnym w sprawie
rozpatrywanej przez ten zespół, ani członkiem składu orzekającego komisji dyscyplinarnej.


§
6. 1. Członkowie zespołu otrzymują zawiadomienia o posiedzeniu wraz z porządkiem
obrad oraz dokumentami i materiałami przeznaczonymi do rozpatrzenia nie później niż na
7 dni przed planowanym posiedzeniem.
2. W uzasadnionych przypadkach termin określony w ust. 1 może być skrócony za zgodą
przewodniczącego zespołu.
3. Sposób przygotowania dokumentów na posiedzenie zespołu określa jego
przewodniczący.

§ 7. 1. Obecność członków zespołu na posiedzeniu jest obowiązkowa.
2. O przyczynach nieobecności na posiedzeniu członek zespołu powiadamia przed tym
posiedzeniem przewodniczącego zespołu lub osobę przez niego upoważnioną.

§ 8. 1. Z posiedzenia zespołu sporządza się protokół, który zawiera listę członków
uczestniczących w posiedzeniu, przebieg obrad oraz podjęte rozstrzygnięcia i przyjęte
postanowienia.
2. Przewodniczący zespołu podpisuje protokół.
3. Kopię protokołu otrzymują wszyscy członkowie zespołu.
4. Członkowie zespołu mogą zgłaszać uwagi do protokołu, które są rozpatrywane na
kolejnym posiedzeniu.

§ 9. Zespół jest obowiązany przedstawić właściwej komisji dyscyplinarnej opinię w
sprawie dotyczącej naruszeń zasad etyki w nauce w terminie nie dłuższym niż ……………..

§ 10. Obsługę prac zespołu i Komisji zapewnia Kancelaria Polskiej Akademii Nauk.
2

§ 11. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego


3