Rządowy projekt ustawy o Polskiej Akademii Nauk

UZASADNIENIE

W
związku z wejściem w życie ustawy z dnia ……….. o Polskiej Akademii Nauk
(Dz. U. Nr …, poz. ….) minister właściwy do spraw nauki został upoważniony do wydania
rozporządzenia, które określi tryb prac Komisji do spraw etyki w nauce. Projekt
rozporządzenia jest wykonaniem upoważnienia zawartego w art. 36 ust. 5 ustawy.
Zgodnie z ustawą o Polskiej Akademii Nauk, Zgromadzenie Ogólne Akademii wybiera
Komisję do spraw etyki w nauce w składzie 7 osób (po 2 osoby reprezentujące wydziały
Akademii i 1 osoba wskazana przez Prezesa Akademii).
Do zadań Komisji należy:
1) wyrażanie opinii w sprawach dotyczących naruszenia zasad etyki w nauce przez
pracowników uczelni publicznych, instytutów naukowych i pomocniczych
jednostkach naukowych PAN oraz instytutów badawczych (w trzyosobowych
składach orzekających),
2) opracowanie i przedstawienie do uchwalenia przez Zgromadzenie Ogólne Akademii
kodeksu etyki w nauce.
Projektowane rozporządzenie określa tryb prac Komisji i zespołów orzekających w sprawach
naruszeń zasad etyki w nauce w sposób zapewniający ich sprawne działanie. Komisja i
zespoły orzekające działają na posiedzeniach.

Projektowane rozporządzenie przewiduje, że Komisja opracowuje kodeks etyki
pracownika naukowego w pełnym składzie. Posiedzenia Komisji prowadzi Przewodniczący
lub upoważniony przez niego członek Komisji.
Zespół orzekający wypracowuje opinie w sprawach dotyczących naruszeń zasad etyki w
nauce na posiedzeniach niejawnych, podejmując rozstrzygnięcia większością głosów.
Członek zespołu orzekającego nie może być równocześnie rzecznikiem dyscyplinarnym
w sprawie rozpatrywanej przez ten zespół, ani członkiem składu orzekającego komisji
dyscyplinarnej, co zapewni bezstronność opinii.
Obecność członków zespołu na posiedzeniu jest obowiązkowa, a zaproponowany tryb
jego pracy uwzględnia konieczność wcześniejszego zapoznania się członków zespołu z
dokumentami i materiałami przeznaczonymi do rozpatrzenia. Sposób przygotowania
dokumentów na posiedzenie zespołu określa jego przewodniczący.
4
Z posiedzenia zespołu sporządza się protokół, który zawiera listę członków
uczestniczących w posiedzeniu, przebieg obrad oraz podjęte rozstrzygnięcia i przyjęte
postanowienia. Przewodniczący zespołu podpisuje protokół, którego kopię otrzymują
wszyscy członkowie zespołu. Członkowie zespołu mogą zgłaszać uwagi do protokołu, które
są rozpatrywane na kolejnym posiedzeniu.
Projektowane rozporządzenie określa tryb pracy Komisji w sposób umożliwiający
podejmowanie rozstrzygnięć również poza posiedzeniami, w trybie obiegowym, z
zachowaniem formy pisemnej uzgadniania stanowisk oraz obowiązku ich przedstawienia na
najbliższym posiedzeniu Komisji.
Tryb pracy Komisji określony w projektowanym rozporządzeniu pozwala na szczegółowe
zapoznanie się z niezbędnymi dokumentami i materiałami, ze stanowiskiem pozostałych
członków Komisji oraz na osiągnięcie konsensusu w rozstrzyganych sprawach.
Z każdego posiedzenia Komisji i zespołów orzekających sporządzany jest protokół.

Projekt rozporządzenia zostanie zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej
Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższe)

z dnia…………….2009 r.
w sprawie szczegółowego trybu tworzenia, ł czenia, podziału, reorganizacji
i likwidacji instytutów naukowych oraz szczegółowego trybu tworzenia i
likwidacji pomocniczych jednostek naukowych Polskiej Akademii Nauk

Na podstawie art. 48 ustawy z dnia ……………… o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. Nr ….,
poz. …….) zarządza się, co następuje:
Rozdział 1
Utworzenie instytutu naukowego lub pomocniczej jednostki naukowej

§ 1. 1. Utworzenie instytutu naukowego lub pomocniczej jednostki naukowej Polskiej
Akademii Nauk, zwanej dalej „Akademią”, jest poprzedzone postępowaniem
przygotowawczym, które ma na celu przeprowadzenie analizy oraz ocenę zasadności i
warunków ich utworzenia.
2. Prezes Akademii, na wniosek właściwego wiceprezesa Akademii, powołuje zespół
przygotowawczy w celu wykonania zadań, o których mowa w ust. 1.
§ 2. 1. Zespół, o którym mowa w § 1 ust. 2, przygotowuje ocenę zawierającą w
szczególności:
1) określenie dziedziny i zakresu badań naukowych lub prac rozwojowych, w jakich
powstała potrzeba koncentracji pracowników naukowych i aparatury badawczej;
2) ustalenie możliwości spełnienia warunków koniecznych do uzyskania przez tworzony
instytut uprawnień do nadawania stopnia naukowego doktora lub doktora habilitowanego
oraz innych wymagań;

1) Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego kieruje działem administracji rządowej - nauka na podstawie § 1 ust.
2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu
działania Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (Dz. U. Nr 216, poz. 1596).
3) określenie warunków lokalowych, wyposażenia oraz środków finansowych niezbędnych
do rozpoczęcia działalności przez tworzony instytut naukowy lub pomocniczą jednostkę
naukową Akademii.
§ 3. 1. Pracami zespołu kieruje osoba wyznaczona przez Prezesa Akademii.
2. W skład zespołu wchodzą również:
1) dwaj członkowie Akademii reprezentujący właściwy wydział,

2) dwaj pracownicy naukowi posiadający co najmniej stopień naukowy doktora,
reprezentujący dziedzinę nauki właściwą dla tworzonego instytutu,
3) dwaj specjaliści praktycy reprezentujący właściwą dziedzinę nauki, jeżeli przedmiot
działania instytutu tego wymaga.
3. W przypadku tworzenia instytutu w miejsce likwidowanego instytutu naukowego lub
pomocniczej jednostki naukowej, w skład zespołu, oprócz osób wymienionych w ust. 2,
wchodzą: dyrektor, główny księgowy i przedstawiciel rady naukowej tego instytutu lub
jednostki.

§ 4. 1. Zespół przedstawia ocenę, o której mowa w § 1 ust. 1, na posiedzeniu wydziału.
2. Wydział, w drodze uchwały, wyraża opinię o zasadności utworzenia instytutu, którą
przedstawia Prezesowi Akademii.

Rozdział 2
Ł czenie instytutów naukowych

§ 5. 1. Przed złożeniem wniosku w sprawie połączenia instytutów przewodniczący rady
kuratorów powołuje komisję w składzie:
1) dwóch członków rady kuratorów, o których mowa w art. 26 ust. 3 ustawy z dnia ... o
Polskiej Akademii Nauk, zwanej dalej „ustawą”;
2) dyrektor, główny księgowy i członek rady naukowej każdego z instytutów, którego
postępowanie przygotowawcze dotyczy.

2. Do składu komisji mogą być powołane również inne osoby.

3. Pracami komisji kieruje przewodniczący wybrany spośród jej członków wymienionych
w ust. 1 pkt 1.

2
§ 6.
1. Komisja dokonuje oceny merytorycznej oraz oceny stanu majątkowego i
organizacyjno-prawnego łączonych instytutów oraz opracowuje warunki, na jakich zostanie
dokonane ich połączenie.
2. Komisja opracowuje projekt umowy pomiędzy instytutami.

§ 7. Instytut powstały w wyniku połączenia przejmuje pracowników łączonych
instytutów. Do pracowników łączonych instytutów stosuje się art. 231 Kodeksu pracy.

§ 8. Przejęciu podlegają wszystkie aktywa i pasywa łączonych instytutów.

§ 9. Prezes Akademii odwołuje dyrektorów łączonych instytutów i powierza to
stanowisko tymczasowemu kierownikowi do czasu wyboru dyrektora instytutu powstałego w
wyniku połączenia, jednak nie dłużej niż przez okres 3 miesięcy.

Rozdział 3
Podział instytutu naukowego

§ 10. W celu dokonania merytorycznej oraz oceny stanu majątkowego i organizacyjno-
prawnego oraz warunków podziału instytutu Prezes Akademii powołuje komisję w składzie:
1) dwaj członkowie rady kuratorów, o których mowa w art. 26 ust. 3 ustawy,
2) dyrektor, główny księgowy i członek rady naukowej instytutu, którego postępowanie
dotyczy.

2. Do składu komisji mogą być powołane również inne osoby.

§ 11. 1. Podział instytutu następuje według stanu na dzień poprzedzający dzień podziału,
na podstawie zweryfikowanego sprawozdania finansowego.
2. Zasady przejęcia pracowników i podziału mienia, o których mowa w art. 44 ust. 2
ustawy, określa umowa. Projekt umowy opracowuje komisja, o której mowa w § 10.
3. Do pracowników instytutu podlegającego podziałowi stosuje się art. 231 Kodeksu
pracy.
Rozdział 4
Reorganizacja instytutu naukowego
3
§ 12. Reorganizacja instytutu następuje w drodze zmian w akcie o utworzeniu instytutu, a
następnie zmian w jego statucie i regulaminie organizacyjnym.
§ 13. Dyrektor instytutu naukowego występuje z wnioskiem w sprawie reorganizacji
instytutu, po uzyskaniu opinii rady naukowej tego instytutu.
§ 14. Do reorganizacji, o której mowa w art. 45 pkt 3 i 4 ustawy, stosuje się
odpowiednio przepisy dotyczące podziału instytutu.
§ 15. Wydział, w drodze uchwały, wyraża opinię o zasadności reorganizacji instytutu,
którą przedstawia Prezesowi Akademii.

Rozdział 5
Likwidacja instytutu naukowego lub pomocniczej jednostki naukowej
§ 16. 1. Przed zgłoszeniem wniosku o likwidację instytutu lub pomocniczej jednostki
naukowej Prezes Akademii, na wniosek właściwego wiceprezesa Akademii, powołuje zespół
opiniujący.
2. Zespół przygotowuje opinię zawierającą w szczególności:
1) ocenę działalności merytorycznej, efektywności i możliwości dalszego wykonywania
zadań przez instytut lub pomocniczą jednostkę naukową;
2) ocenę stanu ekonomiczno-finansowego, ze szczególnym uwzględnieniem stanu
majątkowego, wartości niematerialnych i prawnych, w tym praw autorskich;
3) ocenę możliwości kontynuacji badań naukowych lub prac badawczo-rozwojowych;
4) sposób dokonania likwidacji, stosownie do art. 46 ustawy;
5) wskazanie kandydata na likwidatora.
§ 17. 1. Pracami zespołu opiniującego kieruje osoba wskazana przez właściwego
wiceprezesa Akademii.
2. W skład zespołu opiniującego wchodzą również:
1) dwaj członkowie rady kuratorów, o których mowa w art. 26 ust. 3 ustawy;
2) członek rady naukowej likwidowanego instytutu;
3) dyrektor i główny księgowy likwidowanego instytutu.

4