Rządowy projekt ustawy o Polskiej Akademii Nauk

Druk nr 1587

Warszawa, 6 stycznia 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-212, 213, 214, 215, 216-08


Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekty
ustaw:

1) o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju,
2) o Narodowym Centrum Nauki,
3) o instytutach badawczych,
4) o Polskiej Akademii Nauk,
5) o zasadach finansowania nauki.

W załączeniu przedstawiam także opinie dotyczące zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w
tych sprawach w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister Nauki
i Szkolnictwa Wyższego.

wz. Wiceprezes Rady Ministrów

(-) Waldemar Pawlak
Projekt



U S T A W A
z dnia
o Polskiej Akademii Nauk

Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. Polska Akademia Nauk, zwana dalej „Akademią”, jest państwową instytucją
naukową. Działa przez wyłonioną w drodze wyborów korporację uczonych oraz instytuty
naukowe, pomocnicze jednostki naukowe i inne jednostki organizacyjne Akademii.
Art. 2. 1. Akademia służy rozwojowi, promocji, integracji i upowszechnianiu nauki oraz
przyczynia się do rozwoju edukacji i wzbogacania kultury narodowej.
2. Zadania Akademii wykonują organy i struktury korporacyjne Akademii oraz tworzone
przez Akademię instytuty naukowe, pomocnicze jednostki naukowe i inne jednostki
organizacyjne.
3. Do zadań Akademii należy w szczególności:
1) prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych;
2) wspieranie rozwoju osób rozpoczynających karierę naukową, o których mowa w art. 2
pkt 3 ustawy z dnia… o Narodowym Centrum Nauki (Dz. U. Nr……., poz. ……);
3) kształcenie na studiach doktoranckich, studiach podyplomowych i w innych formach;
4) formułowanie zasad etyki w nauce;
5) przedstawianie opinii i programów dotyczących spraw nauki oraz wykorzystywania
wyników badań naukowych i prac rozwojowych w praktyce;
6) wykonywanie na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałka Sejmu lub
Senatu, ministrów lub centralnych organów administracji rządowej lub z inicjatywy
własnej opinii, ocen, ekspertyz i prognoz dotyczących spraw istotnych dla planowania
i realizacji polityki państwa;

7) opiniowanie projektów aktów normatywnych dotyczących nauki, jej zastosowań oraz
kształcenia;
8) współpraca z uczelniami i innymi instytucjami naukowymi, w szczególności w zakresie
realizacji badań naukowych i prac rozwojowych;
9) współpraca z podmiotami gospodarczymi w zakresie badań naukowych i prac
rozwojowych w celu ich wdrożenia;
10) rozwijanie międzynarodowej współpracy naukowej przez tworzenie konsorcjów
naukowych i prowadzenie projektów badawczych wspólnie z partnerami zagranicznymi;
11) uczestnictwo w międzynarodowych organizacjach naukowych i programach badawczych
oraz współdziałanie z zagranicznymi instytucjami naukowymi;
12) zawieranie z międzynarodowymi organizacjami naukowymi i zagranicznymi instytucjami
naukowymi umów o współpracy naukowej.
4. Zadania określone w ust. 3 pkt 1 – 3 oraz 8 – 10 wykonują instytuty naukowe,
a zadania określone w ust. 3 pkt 4 – 7 oraz 11 i 12 wykonują organy i struktury korporacyjne
Akademii.
Art. 3. 1. Akademia posiada osobowość prawną.
2. Siedzibą Akademii jest miasto stołeczne Warszawa.
3. Akademia używa pieczęci okrągłej z wizerunkiem godła Rzeczypospolitej Polskiej
pośrodku i nazwą „Polska Akademia Nauk” w otoku.
Art. 4. 1. Zakres i tryb działania organów Akademii i jej jednostek organizacyjnych
ustala statut Akademii.
2. Statut i jego zmiany uchwala Zgromadzenie Ogólne Akademii. Uchwały te podlegają
zatwierdzeniu przez Prezesa Rady Ministrów.
Art. 5. 1. Prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór nad Akademią w zakresie zgodności
działania jej organów z przepisami ustawy i statutem Akademii, z wyłączeniem gospodarki
finansowej. Prezes Akademii przedstawia Prezesowi Rady Ministrów roczne sprawozdanie
z działalności Akademii.
2. Prezes Rady Ministrów może uchylić uchwałę organów Akademii, niedotyczącą
prowadzenia badań naukowych i prac rozwojowych, w przypadku stwierdzenia jej
niezgodności z przepisami ustawy lub statutem Akademii. Uchylenie uchwały następuje
w drodze decyzji administracyjnej, w terminie 6 miesięcy od dnia powzięcia wiadomości
o podjęciu uchwały.

2
Art. 6. 1. Mienie Akademii obejmuje prawa majątkowe, w szczególności prawo
własności, prawo użytkowania wieczystego gruntów oraz własność budynków i urządzeń
trwale związanych z tymi gruntami. Mienie Akademii jest przeznaczone do realizacji zadań
określonych w art. 2 oraz na wyposażenie instytutów naukowych, pomocniczych jednostek
naukowych oraz innych jednostek organizacyjnych Akademii.
2. Akademia jest zwolniona z opłat rocznych za użytkowanie wieczyste gruntów
stanowiących własność Skarbu Państwa, jeżeli grunty te są wykorzystywane na realizację
zadań określonych w art. 2.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do użytkowania wieczystego gruntów wchodzących
w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Akademia, z tytułu użytkowania
wieczystego tych gruntów, ponosi opłaty określone w przepisach o gospodarowaniu
nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.
Art. 7. 1. Gospodarowanie mieniem Akademii odbywa się zgodnie z zasadą celowości,
gospodarności i oszczędności.
2. Nieruchomości stanowiące mienie Akademii tworzą katalog nieruchomości.
3. Gospodarowanie katalogiem nieruchomości polega na prowadzeniu ewidencji zgodnej
z katastrem nieruchomości i przekazywaniu nieruchomości na realizację zadań statutowych
instytutów naukowych, pomocniczych jednostek naukowych oraz innych jednostek
organizacyjnych Akademii.
Rozdział 2
Członkowie Akademii
Art. 8. 1. Członkowie Akademii są wybierani przez Zgromadzenie Ogólne Akademii
spośród uczonych, którzy wyróżniają się szczególnym dorobkiem naukowym i autorytetem
w środowisku naukowym oraz posiadają nieposzlakowaną opinię.
2. Kandydatem na członka Akademii może zostać osoba, która uzyskała pisemne
rekomendacje co najmniej:
1) 3 uczonych z kraju,
2) 2 uczonych z zagranicy
– którzy wyróżniają się szczególnym dorobkiem naukowym i autorytetem.
3. Tryb zgłaszania kandydatów oraz sposób i tryb wyboru członków Akademii określa
regulamin uchwalony przez Zgromadzenie Ogólne Akademii.
Art. 9. 1. W skład Akademii wchodzą członkowie krajowi: rzeczywiści

3
i korespondenci oraz członkowie zagraniczni.
2. Członkiem krajowym może zostać:
1) osoba posiadająca obywatelstwo polskie;
2) obywatel państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy
o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członek
jego rodziny, posiadający prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej;
3) cudzoziemiec, któremu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej udzielono
zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego
Wspólnot Europejskich.
3. Członkiem zagranicznym może zostać osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego.
4. Członkowie zagraniczni nie mogą pełnić w Akademii funkcji z wyboru.
5. Członek krajowy, który zrzekł się obywatelstwa polskiego, cudzoziemiec, o którym
mowa w ust. 2 pkt 2, który utracił prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, lub cudzoziemiec, któremu zostało cofnięte zezwolenie na
osiedlenie się lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich
udzielone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z mocy ustawy uzyskuje status członka
zagranicznego.
Art. 10. 1. Członkostwo w Akademii jest dożywotnie.
2. Członek Akademii może stracić status członka w razie naruszenia zasad etyki w nauce
albo w razie skazania prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne lub umyślne
przestępstwo skarbowe. Uchwałę w tej sprawie podejmuje Zgromadzenie Ogólne Akademii
większością dwóch trzecich głosów.
3. Tryb pozbawiania członkostwa określa regulamin uchwalony przez Zgromadzenie
Ogólne Akademii.
Art. 11. Liczbę członków krajowych Akademii ustala się na nie więcej niż 350.
Art. 12. 1. Członek krajowy Akademii uczestniczy w realizacji ustawowych zadań
Akademii, w szczególności:
1) bierze udział w pracach Zgromadzenia Ogólnego Akademii, właściwego wydziału,
oddziału, komitetu naukowego i problemowego;
2) przyczynia się do upowszechniania wyników nauki.

4