Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw

Art. 165 i 166
Uchylenie art. 165 ust. 1 oraz art. 166 ust. 5 ustawy – Prawo telekomunikacyjne jest
konsekwencją wprowadzenia przepisów art. 180a wprost związanych z implementacją
dyrektywy 2006/24/WE. W istocie przepisy art. 180a zastępują uchylone przepisy w sposób
zgodny z przepisami dyrektywy.

Art. 169
Doprecyzowano, iż dane osobowe udostępniane są ograniczone do danych posiadanych przez
przedsiębiorcę telekomunikacyjnego.

Art. 171
Zmiany wprowadzone w art. 171 mają charakter zmian porządkujących w związku ze zmianą
przepisów działu VIII ustawy. Wynikają również z konieczności dostosowania tego przepisu
do przepisów dyrektywy o prywatności i łączności elektronicznej, w szczególności w zakresie
używanej terminologii. W art. 171 ust. 8 i 10 wprowadzono pojęcie „przedsiębiorca
telekomunikacyjny”. Określone obowiązki powinny ciążyć na wszystkich przedsiębiorcach
telekomunikacyjnych, a nie tylko na operatorach sieci czy też na dostawcach publicznie
dostępnych usług telekomunikacyjnych. Ponadto w ust. 10 wprowadzono przepis, iż do
udostępniania danych ust. 9, stosuje się art. 180d.

Art. 176 – 182
Obowiązki na rzecz obronności, bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku
publicznego
Zmiany proponowane w art. 176 – 182 ustawy – Prawo telekomunikacyjne są zmianami,
których wprowadzenie ma za zadanie dopasowanie siatki pojęciowej stosowanej w ustawie –
Prawo telekomunikacyjne i w ustawach kompetencyjnych precyzujących zadania organów
państwowych posiadających uprawnienia do prowadzenia działań operacyjnych
z wykorzystaniem telekomunikacji, a także w innych przepisach ustawowych dotyczących
sytuacji szczególnych zagrożeń i powinności przedsiębiorców związanych z wykonywaniem
obowiązków związanych z obronnością państwa. Wprowadzone zmiany mają za zadanie
wyraźne odróżnienie, przez wydzielenie odrębnych tematycznie jednostek redakcyjnych
ustawy, obowiązków związanych z działaniami przedsiębiorców telekomunikacyjnych
w sytuacjach szczególnych zagrożeń, wprowadzania dodatkowych ograniczeń i obowiązków
w funkcjonowaniu sieci telekomunikacyjnych i świadczeniu usług oraz utrzymywaniu
i odtwarzaniu zdolności usługowych przedsiębiorców na zasadach preferencyjnych,
współpracy z uprawnionymi organami państwowymi prowadzącymi działania operacyjne
oraz obowiązków w zakresie zachowywania danych związanych z połączeniami
telekomunikacyjnymi, obligatoryjnie zatrzymywanych przez przedsiębiorcę na potrzeby
ścigania sprawców przestępstw i prowadzenia w tym względzie postępowań sądowych.
Dotychczasowy kształt przepisów działu VIII powodował powstawanie trudności
interpretacyjnych, w szczególności dotyczących zakresu zobowiązań oraz organów
państwowych, na rzecz których realizowane były obowiązki związane z obronnością,
bezpieczeństwem państwa oraz bezpieczeństwem i porządkiem publicznym. Proponowane
zmiany mają na celu uniknięcie wymienionych wyżej problemów interpretacyjnych.

7
Przepisy znowelizowanego działu VIII ustawy określają warunki dostępu i utrwalania oraz
rodzaje danych podlegających retencji, których jednoznaczne i szczegółowe określenie
nastąpi w drodze rozporządzenia. Przepisy te określają jako podstawowy sposób realizacji
obowiązków w zakresie zapewnienia warunków dostępu i utrwalania z zachowaniem
wymagań określonych w rozporządzeniu, o którym mowa w art. 179 ust. 12.
Ponadto przewidziano fakultatywną możliwość zapewnienia warunków dostępu i utrwalania
za pomocą interfejsów na zasadach określonych w umowach zawartych przez uprawnione
podmioty z przedsiębiorcą telekomunikacyjnym. Umowa może określać współudział stron
w
kosztach zastosowania interfejsów. Proponowane przepisy nie zawierają rozwiązań
szczegółowych, w zakresie ochrony danych, wykraczających poza ochronę tajemnicy
telekomunikacyjnej, gdyż wymogi szczegółowe w zakresie niezbędnym do zastosowania przy
wykonywaniu obowiązków określonych w dziale VIII, a w szczególności w art. 179 i 180a
zależą od przyjętego sposobu realizacji ww. zadań i są określone przepisami odrębnymi,
w tym w szczególności przepisami ustawy o ochronie informacji niejawnych i ustawy
o ochronie danych osobowych. Przepisy tych ustaw mają zastosowanie niezależnie od
minimalnego standardu zabezpieczenia danych telekomunikacyjnych, określonego w dziale
VII ustawy.
Art. 176 otrzymał brzmienie, które w swojej treści zawiera obecnie obowiązujący art. 179
ust. 1.
Dodany został nowy artykuł art. 176a, który wprowadza definicję sytuacji szczególnych
zagrożeń, której wprowadzenie postulowało
środowisko przedsiębiorców
telekomunikacyjnych. Zaproponowana definicja jest oparta na siatce pojęciowej zaczerpniętej
z ustawy o zarządzaniu kryzysowym oraz z ustaw o stanach nadzwyczajnych i uwzględnia
również sytuacje związane z awariami technicznymi i uszkodzeniami infrastruktury
telekomunikacyjnej przedsiębiorcy. W ust. 2 ograniczono zakres zawartości planów
wykluczając z niego obszary tematyczne określone w poprzednich przepisach w art. 176
ust. 2 pkt 4 oraz częściowo art. 176 ust. 2 pkt 7 (priorytety). W znowelizowanych przepisach
ujęto, poza aspektami związanymi ze świadczeniem usług telekomunikacyjnych, także
problematykę dostarczania sieci z uwzględnieniem pierwszeństwa dla podmiotów
koordynujących, podmiotów zarządzania kryzysowego, służb ustawowo powołanych do
niesienia pomocy, podmiotów realizujących zadania na rzecz obronności, bezpieczeństwa
państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego, bardzo istotną, a niestety pominiętą
w przepisach dotychczasowych.
W art. 176a ust. 3 wskazano organy, z którymi przedsiębiorca telekomunikacyjny uzgadnia
zawartość planu działań w sytuacjach szczególnych zagrożeń.

Nowy przepis art. 176a ust. 4 określa, w którym momencie przedsiębiorca praktycznie
podejmuje działania określone w planie i od jakich organów uzyskuje ewentualną informację
o wystąpieniu sytuacji szczególnych zagrożeń. Wprowadzenie przepisu było postulowane
przez środowisko przedsiębiorców.
W art. 176a ust. 5 rozszerzono delegację do wydania rozporządzenia o określenie organów
dokonujących uzgodnień planów przedsiębiorców. Zmieniono także delegację w zakresie
określenia przedsiębiorców i rodzajów działalności telekomunikacyjnej niepodlegających
obowiązkowi sporządzenia planu. Uchylenie art. 177 ust. 1 i 2 spowodowane jest małą
czytelnością i brakiem jednoznaczności przepisów dotychczasowych, rezygnacją
z wprowadzania do przepisów ustawowych obowiązków z zakresu świadczenia usług
o określonych priorytetach, spowodowaną brakiem technicznej standaryzacji w tym zakresie

8
oraz praktycznym brakiem możliwości wydania rozporządzenia, delegacja do wydania
którego znajdowała się w art. 177 ust. 2. Najistotniejszy przepis dotychczasowego art. 177
ust. 1 znajduje swoje odzwierciedlenie w nowym art. 176a ust. 5, w którym łącznie
z przepisem art. 176a ust. 2 pkt 3 określa, jakie podmioty i służby oraz w jaki sposób
wskazane, będą podmiotami i służbami, dla których realizowane jest świadczenie usług
i dostarczania sieci, a także utrzymania ciągłości i ich odtwarzanie, z uwzględnieniem
pierwszeństwa.
W art. 177 dokonano zmian redakcyjnych w związku z uchyleniem ust. 1 i 2.
W art. 177 ust. 6 została zawarta delegacja do wydania rozporządzenia przez Radę Ministrów,
które ureguluje tryb nieodpłatnego udostępniania w sytuacji szczególnego zagrożenia
przedsiębiorcom telekomunikacyjnym oraz podmiotom i służbom wykonującym zadania
w zakresie ratownictwa, niesienia pomocy ludności, zarządzania kryzysowego, a także
zadania na rzecz obronności, bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku
publicznego, urządzeń nadawczych lub nadawczo-odbiorczych przez podmioty niebędące
przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi.

Zmiana art. 178 ust. 1 pkt 1 jest konsekwencją zmian w art. 176 i 177.
Nowe brzmienie art. 178 ust. 2 jest podyktowane tym, że w przepisach dotychczasowych
określono zbyt wąski i zamknięty katalog podmiotów mogących występować z wnioskiem do
Prezesa UKE o wydanie decyzji określonych w art. 178 ust. 1. W sytuacjach szczególnych
zagrożeń podmiotami takimi mogą być także podmioty koordynujące działania ratownicze,
podmioty właściwe w sprawach zarządzania kryzysowego oraz służby ustawowo powołane
do niesienia pomocy.
W art. 178 ust. 2 został zaprojektowany nowy przepis, który umożliwia ogłoszenie decyzji
Prezesa UKE w formie ustnej oraz odstąpienie od uzasadnienia decyzji. Stosownie do art. 14
§ 2 K.p.a. sprawy mogą być załatwiane ustnie, gdy przemawia za tym interes strony,
a przepis prawa nie stoi temu na przeszkodzie – zdaniem autorów komentarzy do K.p.a.
wyrażenie: „gdy przemawia za tym interes strony” należałoby uważać za równoznaczne pod
względem swojego sensu z wyrażeniem: „gdy strona na to się zgadza”. Treść „oświadczenia”
strony co do zgody musi mieć charakter wyraźny. Wyrażenia zgody nie można
domniemywać. W sytuacji istnienia jakichkolwiek wątpliwości a zwłaszcza, gdy w ocenie
organu za ustnym załatwieniem sprawy przemawia interes strony, organ jest obowiązany
zwrócić się do strony o jej stanowisko. Brak zgody nakłada na organ administracji publicznej
obowiązek zastosowania formy pisemnej. W przypadku ustnego załatwienia sprawy treść
oraz istotne motywy takiego załatwienia powinny być utrwalone w aktach w formie protokołu
lub podpisanej przez stronę adnotacji. W uchwale sędziów NSA z dnia 13 października
1997 r. (FPK 13/97, ONSA 1998, nr 1, poz. 70) stwierdzono, że „ogłoszenie ustne decyzji
administracyjnej, jako wyjątek od zasady pisemności, wymaga utrwalenia tej czynności na
piśmie w drodze sporządzenia protokołu (art. 67 § 2 pkt 5 K.p.a.), który powinien
odpowiadać wymaganiom art. 68 i 107 K.p.a. w zakresie koniecznych elementów decyzji”.
Składniki decyzji administracyjnej określa art. 107 § 1 K.p.a. Wobec braku wyraźnego
postanowienia w tej kwestii należy przyjąć, że powyższy przepis ma zastosowanie do decyzji
pisemnych i decyzji ogłoszonych ustnie, z tym że w odniesieniu do decyzji ustnych niektóre
wymagania określone w art. 107 § 1 z natury rzeczy nie będą mogły być spełnione, np. podpis
osoby upoważnionej do wydania decyzji. Art. 107 § 1 K.p.a. do niezbędnych elementów
decyzji zalicza uzasadnienie faktyczne i prawne. Od uzasadnienia decyzji można odstąpić
w dwóch przypadkach – gdy decyzja uwzględnia w całości żądanie strony (nie dotyczy to
jednak decyzji rozstrzygających sporne interesy stron oraz decyzji wydanych na skutek

9
odwołania) oraz gdy z dotychczasowych przepisów ustawowych wynikała możliwość
zaniechania lub ograniczenia uzasadnienia ze względu na interes bezpieczeństwa państwa lub
porządek publiczny. Niestety w przypadku decyzji wydawanych przez Prezesa UKE na
podstawie art. 178 ustawy – Prawo telekomunikacyjne nie ma możliwości rezygnacji
z uzasadnienia. Aby takie rozwiązanie było możliwe został wprowadzony do projektu przepis
zezwalający na odstąpienie od uzasadnienia. W projektowanym art. 178 ust. 2 dopuszczono
odstąpienie od uzasadnienia decyzji w całości lub w części, jeżeli wymagają tego względy
obronności lub bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego.
W art. 178 ust. 3 zawarto zamknięty katalog organów, które mogą dysponować
urządzeniami, których zastosowanie ma na celu uniemożliwienie na określonym obszarze
telekomunikacji z zastrzeżeniem, że przypadki i zasady ich użycia zostaną określone
w przepisach odrębnych.
W ustawach kompetencyjnych uprawnionych podmiotów zostały zawarte przepisy
materialne sankcjonujące używanie urządzeń uniemożliwiających telekomunikację, przypadki
i zasady ich zastosowania, a także obowiązek poinformowania o ich użyciu Prezesa Urzędu
Komunikacji Elektronicznej.

Jednocześnie przepis dotychczasowy mówiący jedynie o uniemożliwieniu połączeń
telefonicznych nie był możliwy do wykonania z powodów technicznych.
Uchylenie ust. 1 w art. 179 jest związane z przebudową całego rozdziału VIII. Uchylenie
ust. 1 jest podyktowane zbędnością tego przepisu. Przepis ten w istocie wskazywał jedynie na
obowiązek wykonywania zadań w zakresie obronności, bezpieczeństwa państwa,
bezpieczeństwa i porządku publicznego, określonych w ustawie i przepisach odrębnych.
Przepis art. 179 ust. 1 został przeniesiony z niewielkimi zmianami do oddzielnej jednostki
redakcyjnej, tj. art. 176.
Zmiany wprowadzone w art. 179 ust. 3 mają na celu ujednolicenie siatki pojęciowej
stosowanej w ustawie – Prawo telekomunikacyjne i w ustawach kompetencyjnych
precyzujących zadania organów państwowych posiadających uprawnienia do prowadzenia
kontroli operacyjnej w telekomunikacji. W tym względzie wprowadzono w ust. 3 pojęcie
„warunków dostępu i utrwalania” oraz „przekazów telekomunikacyjnych”, zdefiniowane na
podstawie pojęć użytych w ustawach kompetencyjnych. Dodatkowo dokonano zmiany przez
ukierunkowanie wskazania przez uprawnione podmioty „użytkownika końcowego” w miejsce
występującego w poprzedniej redakcji art. 179 ust. 3 wskazania „treści i danych”, co było
organizacyjnie i technicznie niemożliwe. W związku z niejasnością, którą powodowało
poprzednie określenie podmiotów uprawnionych, szczególnie w kontekście jednoczesnego
i wzajemnie niezależnego dostępu, przyjęto rozwiązanie definiujące jako „uprawnione
podmioty” Policję, Straż Graniczną, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służbę
Kontrwywiadu Wojskowego, andarmerię Wojskową, Centralne Biuro Antykorupcyjne
i wywiad skarbowy. Dodano również wyrazy „urządzenia końcowego”, które mają na celu
ujednolicenie i doprecyzowanie zasad współpracy uprawnionych podmiotów
z przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi, które wynikają zarówno z przepisów ustawy –
Prawo telekomunikacyjne, jak i ustaw kompetencyjnych uprawnionych podmiotów.
Nowy art. 179 ust. 3a zastępuje uchylony art. 179 ust. 5.
Został wprowadzony nowy art. 179 ust. 3b, który ze względów legislacyjnych został
wyodrębniony z art. 179 ust. 3.

10
W art. 179 ust. 4 wprowadzono jako podstawowy sposób realizacji obowiązków przez
przedsiębiorcę telekomunikacyjnego przez zapewnienie warunków dostępu i utrwalania
z zachowaniem wymagań określonych w rozporządzeniu, o którym mowa w art. 179 ust. 12.

W art. 179 ust. 4a wprowadzono jako fakultatywny sposób realizacji przedmiotowych
obowiązków – sposób oparty na interfejsach przygotowywanych przez przedsiębiorcę –
zlokalizowanych w miejscach obejmowanych przez sieć przedsiębiorcy telekomunikacyjnego
i wskazanych przez uprawnione podmioty, na zasadach określonych w umowach zawartych
przez uprawnione podmioty z przedsiębiorcą telekomunikacyjnym. Umowa może określać
współudział stron w kosztach zastosowania interfejsów.
Zgodnie z art. 179 ust. 4b interfejsy powinny umożliwić uprawnionym podmiotom dostęp do
przekazów telekomunikacyjnych i danych bez udziału pracowników przedsiębiorcy
telekomunikacyjnego.
Przepis art. 179 ust. 4c dopuszcza wspólne przygotowanie interfejsu przez kilku
przedsiębiorców. Szczegół wspólnego przygotowania interfejsów zostaną zawarte
w umowach. Przed zawarciem umowy przedsiębiorcy telekomunikacyjni uzgadniają warunki
techniczne i eksploatacyjne z uprawnionymi podmiotami.
Został uchylony art. 179 ust. 5 ze względu na zmianę terminologii użytej w dziale VIII
i dostosowanie do pozostałych przepisów z tej jednostki redakcyjnej.
W art. 179 ust. 6 zawarto znowelizowany przepis dotyczący zawieszenia obowiązku
zapewnienia warunków dostępu i utrwalania treści przekazów telekomunikacyjnych i danych
związanych z tymi przekazami, określonych w ustawie, po wyrażeniu zgody podmiotów
uprawnionych. W związku z niejasnościami interpretacyjnymi zrezygnowano z pojęcia
„odroczenia terminu”, natomiast wprowadzono możliwość czasowego zawieszenia, w całości
lub w części, obowiązku zapewnienia warunków dostępu i utrwalania, które będzie mogło
być zastosowane wyłącznie na czas określony, nie dłuższy niż 6 miesięcy, w szczególnie
uzasadnionych przypadkach, na wniosek zainteresowanego przedsiębiorcy
telekomunikacyjnego. Istotą rozwiązania wprowadzającego cezurę czasową, w przypadku
wydawania przez Prezesa UKE decyzji zawieszających wykonanie przez przedsiębiorców
telekomunikacyjnych obowiązków na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa, jest
konieczność ograniczenia działań przedsiębiorców polegających na stałym odraczaniu
i faktycznym braku wykonywania nałożonych na nich – już w 2004 r. – przez ustawodawcę
obowiązków. Zgodnie z zaproponowaną zmianą, Prezes UKE zostałby wyposażony
w harmonogram osiągnięcia przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego pełnej zdolności do
wykonywania obowiązku i mógłby na tej podstawie w sposób bardziej efektywny, przy
pomocy instrumentów ustawowych, egzekwować jego wykonanie.

W art. 179 ust. 6a zostało przewidziane wyłączenie, które powoduje że zapisów art. 179 ust. 6
nie stosuje się do przedsiębiorcy telekomunikacyjnego rozpoczynającego działalność
telekomunikacyjną lub rozpoczynającego świadczenie nowej usługi telekomunikacyjnej.
W art. 179 ust. 6b został określony przypadek gdy przedsiębiorca telekomunikacyjny złożył
wniosek lub został zawieszony obowiązek zapewnienia warunków dostępu i utrwalania,
jednakże jest zobowiązany do realizacji ww. obowiązków w zakresie posiadanych możliwości
technicznych, organizacyjnych i finansowych.
W art. 179 ust. 7 zostało wprowadzone rozwiązanie, które minimalizuje koszty po stronie
przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, polegającego na umożliwieniu outsourcingu obowiązku
z art. 179 ust. 3 na podmiot wyspecjalizowany w świadczeniu tego typu usług, którym jest

11