Rządowy projekt ustawy o postępowaniu kompensacyjnym w podmiotach o szczególnym znaczeniu dla polskiego przemysłu stoczniowego

OCENA SKUTKÓW REGULACJI


1. Podmioty, na które oddziałuje projektowana ustawa

Projekt dotyczy spółek: Stocznia Gdynia S.A. i Stocznia Szczecińska Nowa Spółka z o.o.
oraz spółek zależnych. Projekt oddziałuje również na ministra właściwego do spraw Skarbu
Państwa, Prezesa Agencji Rozwoju Przemysłu, urzędy pracy, wierzycieli cywilnych
i publicznoprawnych stoczni, a także dysponentów państwowych funduszy celowych.

2. Wyniki przeprowadzonych konsultacji

Projekt ustawy był przedmiotem konsultacji pomiędzy stroną rządową a następującymi
organizacjami związkowymi działającymi przy Stoczni Szczecińskiej Nowa Sp. z o.o., tj.:
WZZPGM „Stoczniowiec”, NSZZ „Solidarność”, NSZZ „Solidarność’80”, ZOZ NSZZ
„Solidarność’80” oraz przy Stoczni Gdynia S.A., tj.: WZZPGM Stoczni Gdynia S.A., NSZZ
„Solidarność”, ZZ „Stoczniowiec”. Konsultacje miały na celu omówienie ze stroną
społeczną przepisów projektowanej ustawy dotyczącej Stoczni Szczecińskiej Nowa Sp. z o.o.
i Stoczni Gdynia S.A. w świetle decyzji Komisji Europejskiej z dnia 6 listopada 2008 r. w
sprawie pomocy państwa udzielonej przez Polskę dla Stoczni Szczecińskiej oraz Stoczni
Gdynia. Obszary tematyczne obejmowały kwestie dotyczące zarządzania majątkiem stoczni
w okresie obowiązywania ustawy oraz zabezpieczenia społecznego pracowników przemysłu
stoczniowego. Strony ustaliły m.in. zakres przedmiotowy programu ochrony pracowników,
w tym: kwestie wynagrodzeń, możliwości zatrudnienia zgodnie z art. 231 Kodeksu pracy,
Program Dobrowolnych Odejść, odszkodowań końcowych, a także możliwości przekazania
pracownikom środków niezapłaconych przez pracodawcę w ramach składek do OFE, jak
również możliwości skorzystania ze świadczenia przedemerytalnego. Strony uzgodniły
również zakres podmiotowy programu ochrony, według którego program obejmuje także
pracowników spółek zależnych od stoczni. Jednym z głównych rezultatów konsultacji było
określenie wysokości kwot odszkodowań dla pracowników w zależności od stażu

1
stoczniowego. Strony określiły także program zwolnień monitorowanych, jako instrumentu
wspierającego program dobrowolnych odejść (PDO), oraz czas jego obowiązywania.

3. Wyniki analizy wpływu projektowanej ustawy na sektor finansów publicznych, w tym
budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego

W Stoczni Gdynia S.A. na dzień 31 października 2008 r. zobowiązania oraz należności
publicznoprawne ogółem wraz z odsetkami wynosiły około 449.605.000 zł, w tym m.in.:
z tytułu składki na ubezpieczenie społeczne wynosiły około 356.308.000 zł, z tytułu składki
na Fundusz Gwarantowanych wiadczeń Pracowniczych i na Fundusz Pracy wynosiły około
25.733.000 zł, należności z tytułu wobec Urzędu Skarbowego wynosiły około 8.900.000 zł,
z tytułu składek na PFRON wynosiły około 13.887.000. Dodatkowo zobowiązania wobec
Urzędu Miasta i Gminy z tytułu podatku od nieruchomości i z tytułu podatku od wieczystego
użytkowania wynosiły około 68.945.000 zł. Zaległe opłaty z tytułu ochrony środowiska
wynosiły około 1.579.000 zł.
W Stoczni Szczecińskiej Nowa Sp. z o.o. na dzień 25.11.2008 r. występują zobowiązania
z tytułu wieczystego użytkowania gruntów Skarbu Państwa, które wraz z odsetkami wynoszą
około 2.586.181 zł oraz z tytułu podatku od nieruchomości do Urzędu Miasta, które wraz z
odsetkami wynoszą około 3.168.227 zł.
Wejście w życie projektu ustawy spowoduje, że kompensacja obejmie powyższe
zobowiązania publicznoprawne stoczni, które będą podlegały zaspokojeniu z kwot
uzyskanych ze sprzedaży składników majątkowych stoczni, a także z odsetek od tych kwot.
Jeżeli w wyniku podziału powyższej kwoty przeznaczonej na zaspokojenie wierzytelności
i należności nie zapewni ona spłaty zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie emerytalne
w kwocie umożliwiającej dokonanie w pełnej wysokości wpłat do otwartych funduszy
emerytalnych, to brakujące środki, w świetle ustawy, uzupełni się ze środków Funduszu
Gwarantowanych wiadczeń Pracowniczych w kwocie należności głównej, nie większej
jednak niż 7,3 % podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne powiększonej
o odsetki za zwłokę, naliczone do dnia zapłaty. W Stoczni Gdynia S.A. wielkość zadłużenia
z tytułu składki płaconej przez ubezpieczonego wynosi około 93.000.000 zł. Stocznia
Szczecińska Nowa Sp. z o.o. w tym zakresie nie posiada zaległości.


2
Szacuje się że maksymalna kwota wydatków w zakresie kosztów postępowania
kompensacyjnego takich jak opłaty, koszty sądowe i administracyjne, koszty ogłoszeń
i obwieszczeń, koszty zastępstwa procesowego oraz wydatki niezbędne dla osiągnięcia celu
postępowania, tj. m.in. wydatki na utrzymanie w ruchu przedsiębiorstwa stoczni w zakresie
niezbędnym dla ochrony wartości składników majątkowych stoczni, które w świetle projektu
zapisów ustawy mają być finansowane ze środków Funduszu Restrukturyzacji
Przedsiębiorców będą na poziomie nie przenoszącym kwoty 540.000.000 zł. Ostatecznie jej
wielkość może ulec pomniejszeniu w przypadku pozytywnych decyzji KUKE dla Stoczni
Gdynia S.A. Wydatki, o których mowa, stosownie do art. 124 ust. 3 w związku z art. 110
ust. 1 pkt 1 projektowanej ustawy, będą zwracane w pierwszym rzędzie po sprzedaży
aktywów stoczni. Ich uzupełnieniem mogą być także środki uzyskiwane w toku działalności
stoczni. Kwota wydatkowana na koszty postępowania, w tym utrzymanie przedsiębiorstwa w
ruchu, będzie podlegała zwrotowi, na zasadach ogólnych, po zakończeniu postępowania.

Biorąc pod uwagę liczbę pracowników objętych programem ochrony pracowników w Stoczni
Gdynia S.A., Stoczni Szczecińskiej Nowa Sp. z o.o. oraz w spółkach zależnych, tj. 9 232
pracowników, przewiduje się, że według szacunków łączna kwota odszkodowań może się
wahać w przedziale od 465.399.794 zł do 650.689.973 zł, w zależności od założonych
scenariuszy realizacji programu ochrony pracowników. W wariancie I przy założeniu, że
100 % pracowników stoczni i spółek zależnych skorzysta z odszkodowań w dniu 1 lutego
2009 roku łączna kwota odszkodowań i wynagrodzeń wyniesie około 465.399.794 zł.
W wariancie II przy założeniu, że w okresie od grudnia 2008 roku do maja 2009 roku
zatrudnienie nie ulegnie zmianie i będzie na poziomie 100% i wszyscy pracownicy stoczni
i spółek zależnych skorzystają z odszkodowań z końcem maja 2009 roku, łączna kwota
odszkodowań i wynagrodzeń wyniesie około 650.689.973 zł. W wariancie III przy założeniu,
że w styczniu 2009 roku zatrudnienie wynosi nadal 100 %, a w okresie luty-maj 2009 roku
zatrudnionych jest 30 % pracowników stoczni i spółek zależnych i wszyscy pracownicy
korzystają z odszkodowań, łączna kwota odszkodowań i wynagrodzeń wyniesie około
520.986.850 zł. W wariancie IV przy założeniu, że w styczniu 2009 roku zatrudnienie wynosi
nadal 100 %, a w okresie luty-maj 2009 roku zatrudnionych jest 50 % pracowników stoczni
i spółek zależnych i wszyscy pracownicy korzystają z odszkodowań, łączna kwota
odszkodowań i wynagrodzeń wyniesie około 558.044.885 zł.
rednia wysokość
odszkodowań w obu stoczniach wraz ze spółkami zależnymi oscyluje wokół kwoty 40.376 zł.

3
Szacunkowy łączny koszt ewentualnych świadczeń pokrywanych z Funduszu Pracy,
wypłacany pracownikom od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy do dnia
podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej, wyniesie do
141.360.384 zł, przy założeniu, że zgodnie z propozycją Komisji Trójstronnej minimalne
wynagrodzenie w 2009 roku wyniesie 1.276 zł brutto i że skorzystają z programu wszyscy
uprawnieni, tj. 9 232 pracowników.

4. Wpływ projektowanej ustawy na rynek pracy

Projekt ustawy określa warunki, zasady i tryb ochrony praw pracowników stoczni. Po dniu
wszczęcia postępowania kompensacyjnego pracownicy zachowują prawo do
dotychczasowego wynagrodzenia za pracę stanowiącego równowartość ekwiwalentu za urlop
wypoczynkowy obliczonego na dzień 31 października 2008 r. Stosunki pracy wygasają
najpóźniej w dniu 31 maja 2009 r.
Ochroną zostaną objęte wszystkie osoby zatrudnione w stoczni nie później niż do
31 października 2008 r., na podstawie umowy o pracę, z wyjątkiem osób, które są
zatrudnione na stanowiskach prezesa i członków zarządu stoczni, posiadają uprawnienia do
emerytury albo uprawnienia do renty z tytułu niezdolności do pracy, zatrudnione na okres
próbny i zatrudnione na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, oraz
osób przebywających na urlopie bezpłatnym udzielonym na podstawie art. 174 lub art. 174¹
ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy. Programem ochrony praw pracowników,
z uwzględnieniem warunków przewidzianych w projekcie ustawy, objęci są także wszyscy
pracownicy stoczni zatrudnieni w stoczni na podstawie umowy o pracę po dniu
31 października 2008 r., a przed dniem wszczęcia postępowania kompensacyjnego, jeżeli
bezpośrednio przed dniem nawiązania stosunku pracy ze stocznią byli pracownikami spółki,
w której do stoczni należy ponad 50% akcji lub udziałów i której podstawowym,
realizowanym, przedmiotem działalności jest świadczenie usług na rzecz stoczni. Objęcie
pracownika programem ochrony uzależnione jest od złożenia przez pracownika oferty
rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem stron - na wezwanie zarządcy kompensacji,
w zamian za wypłatę jednorazowego odszkodowania pieniężnego w kwocie:


1) 20 000 złotych – należnej pracownikom, których ogólny okres zatrudnienia
w przedsiębiorstwie morskiej stoczni produkcyjnej nie przekracza 5 lat,

4
2) 30 000 złotych - należnej pracownikom, których ogólny okres zatrudnienia
w przedsiębiorstwie morskiej stoczni produkcyjnej wynosi więcej niż 5 lat, lecz mniej niż
10 lat,
3) 45 000 złotych - należnej pracownikom, których ogólny okres zatrudnienia
w przedsiębiorstwie morskiej stoczni produkcyjnej wynosi więcej niż 10 lat, lecz mniej
niż 25 lat,
4) 60 000 złotych - należnej pracownikom, których ogólny okres zatrudnienia
w przedsiębiorstwie morskiej stoczni produkcyjnej wynosi więcej niż 25 lat.
Pracownicy, którzy nie złożyli oferty w odpowiedzi na pierwsze wezwanie, a złożyli taką
ofertę w odpowiedzi na drugie wezwanie zarządcy kompensacji, otrzymają odszkodowanie w
wysokości 80 % kwoty, o której mowa powyżej, ustalonej dla odpowiedniego przedziału
ogólnego okresu zatrudnienia pracownika w przedsiębiorstwie morskiej stoczni produkcyjnej.

Pracownicy stoczni objęci programem dobrowolnych odejść, którzy nie złożyli oferty
albo złożyli ją po wyznaczonym w projekcie ustawy terminie, o ile nie podlegają wskazanym
w projekcie ustawy wyłączeniom, przysługuje odszkodowanie w kwocie stanowiącej 50 %
kwoty, przysługującej określonemu pracownikowi w przypadku złożenia oferty w
odpowiedzi na pierwsze wezwanie zarządcy kompensacji. Pracownik, któremu wypłacono
odszkodowanie nie nabywa uprawnień do zasiłku dla bezrobotnych z tytułu utraty pracy
w stoczni. Pracownicy stoczni, w okresie trwania stosunku pracy po wszczęciu postępowania
kompensacyjnego oraz po rozwiązaniu lub wygaśnięciu tego stosunku pracy, są objęci, przez
okres 6 miesięcy, programem zwolnień monitorowanych w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, o ile nie
podejmą w tym okresie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub działalności
gospodarczej. W zakres działań realizowanych w formie programu wchodzą: udzielanie
pomocy w zakresie usług pośrednictwa pracy, doradztwa gospodarczego, szkoleń, organizacji
staży, pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy, udzielaniu dotacji na podejmowanie
działalności gospodarczej, dofinansowanie pracodawców w zakresie tworzenia miejsc pracy.
Ponadto projekt ustawy przewiduje, iż uczestnik programu zwolnień monitorowanych
otrzymuje miesięczne świadczenie z tytułu uczestnictwa w programie wypłacane ze środków
Funduszu Pracy do czasu podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, nie dłużej
jednakże niż przez 6 miesięcy od dnia rozwiązania lub ustania stosunku pracy, w wysokości
równej wynagrodzeniu pracownika, obliczonemu jako ekwiwalent za urlop wypoczynkowy
na dzień 31 października 2008 r., jednakże nie wyższej niż 200 % minimalnego

5