Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw

Przyjęto, iż w przypadku gdy urlop wychowawczy będzie trwał do 12 miesięcy, żołnierz
zawodowy będzie pozostawał na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym. Natomiast
w przypadku dłuższego okresu urlopu wychowawczego żołnierza zawodowego będzie przenosiło
się do rezerwy kadrowej bez prawa do wynagrodzenia i innych należności pieniężnych.
Po zakończeniu lub zrezygnowaniu przez żołnierza zawodowego z urlopu wychowawczego
w czasie jego trwania, jeżeli nie będzie możliwości wyznaczenia na stanowisko służbowe,
pozostawiany on będzie w rezerwie kadrowej na okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ale już
z prawem do należności pieniężnych.
Ponadto, okresu urlopu wychowawczego trwającego ponad trzy lata, w czasie pełnienia
zawodowej służby wojskowej, nie będzie się zaliczać do okresów, od których uzależnione jest
nabycie prawa do emerytury, na podstawie ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu
emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 66, z późn. zm.).
Natomiast wskazany powyżej okres urlopu wychowawczego uprawniałby do wzrostu podstawy
wymiaru emerytury o 0,7 %.
Należy podkreślić, że proponowane rozwiązanie wychodzi naprzeciw wnioskom
i oczekiwaniom żołnierzy zawodowych, w szczególności żołnierzy zawodowych – kobiet, i będzie
stanowiło istotny instrument w kształtowaniu właściwych postaw na rzecz ochrony rodzin
wojskowych. Stanowi ono także optymalne zrównoważenie potrzeb Sił Zbrojnych oraz niezbędnej
pomocy rodzinom żołnierzy zawodowych wychowującym małe dzieci.
Powyższe powoduje dodanie art. 65a i art. 111a oraz zmianę w art. 45 ust. 1 ustawy.
XXIX. Zmiany niektórych uprawnień w zakresie ochrony zdrowia żołnierzy zawodowych
Zakłada się, że żołnierze zawodowi będą objęci corocznymi bezpłatnymi badaniami
profilaktycznymi, na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r.
o służbie medycyny pracy (Dz. U. Nr 96, poz. 593, z późn. zm.).
ołnierzom zawodowym w trakcie szkoleń i ćwiczeń poligonowych (rejsów) przysługiwały
będą bezpłatne świadczenia zdrowotne i bezpłatne zaopatrzenie w leki dopuszczone do obrotu na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, objęte wykazami leków podstawowych i uzupełniających,
o których mowa w art. 36 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027) i w leki
recepturowe, w rozumieniu art. 5 pkt 11 tej ustawy, a także w leki umieszczone w wykazie
produktów leczniczych oznaczonych symbolem OTC i wyrobów medycznych wydawanych
bezpłatnie osobom uprawnionym, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Ministra Obrony
19

Narodowej wydanego na podstawie art. 69b ust. 4 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r.
o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416,
z późn. zm.).
Finansowanie bezpłatnego zaopatrzenia żołnierzy zawodowych w produkty lecznicze i wyroby
medyczne następowało będzie z części budżetu państwa, której dysponentem jest Minister Obrony
Narodowej. Ponadto, żołnierzom zawodowym przysługiwały będą bezpłatne świadczenia
stomatologiczne oraz bezpłatne szczepienia ochronne – finansowane z budżetu państwa, z części,
której dysponentem jest Minister Obrony Narodowej.
Przewiduje się, że zakres świadczeń stomatologicznych oraz wykaz szczepień ochronnych dla
żołnierzy zawodowych określi Minister Obrony Narodowej w drodze rozporządzeń.
Powyższe powoduje zmianę art. 67 oraz dodanie art. 67a i 67b ustawy.
XXX. Wprowadzenie dodatku motywacyjnego dla podoficerów i szeregowych zawodowych
Obowiązujące obecnie zasady ustalania wysokości uposażeń zasadniczych żołnierzy
zawodowych zajmujących stanowiska służbowe przewidziane dla oficerów, różnicują stawki
uposażenia zasadniczego w ramach stanowisk oznaczonych takim samym stopniem etatowym – np.
w grupie stanowisk przewidzianych dla oficerów starszych, dla każdego stopnia etatowego
przewidziano po cztery grupy uposażenia.
W przypadku stanowisk służbowych przeznaczonych dla podoficerów i szeregowych
funkcjonuje natomiast zasada, że jedynym wyznacznikiem wysokości uposażenia zasadniczego
tych żołnierzy jest stopień etatowy zajmowanego stanowiska służbowego – dla każdego stopnia
etatowego, przewidziano tylko jedną grupę uposażenia. Ogranicza to podoficerom i szeregowym
zawodowym możliwości uzyskania wyższego uposażenia zasadniczego w ramach pełnienia służby
na stanowiskach zaszeregowanych do tego samego stopnia etatowego.
W związku z powyższym przewiduje się wprowadzenie do sytemu uposażeń żołnierzy nowego
stałego dodatku motywacyjnego, którym zostaliby objęci podoficerowie i szeregowi. Proponowany
dodatek połączy w sobie możliwość bodźcowego oddziaływania na żołnierzy zawodowych
w
kierunku co najmniej dobrego wykonywania obowiązków służbowych oraz podnoszenia
posiadanych przez żołnierzy zawodowych kwalifikacji – co spowoduje otrzymywanie wyższych
uposażeń, bez konieczności zmiany stanowiska służbowego (tzw. awans poziomy). Warunkiem
otrzymania tego dodatku będzie bowiem otrzymanie bardzo dobrej oceny w opinii służbowej oraz
uzyskanie klasy kwalifikacyjnej w specjalności wojskowej właściwej dla zajmowanego stanowiska
służbowego. Zakłada się, że dodatek ten będzie przyznawany żołnierzowi zawodowemu po raz
20

pierwszy po wydaniu opinii służbowej, nie wcześniej jednak niż po trzech latach pełnienia
zawodowej służby wojskowej. Szczegółowe warunki otrzymywania tego dodatku oraz jego
wysokość – wzorem aktualnie funkcjonujących dodatków specjalnych i służbowych – będą
określone w rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej w sprawie dodatków do uposażenia
zasadniczego żołnierzy zawodowych.
Jednocześnie należy podkreślić, że projektowany dodatek stanowi element motywacyjnego
systemu uposażeń dla żołnierzy w czynnej służbie wojskowej, którego opracowanie
i wprowadzenie przewiduje „Program profesjonalizacji Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej na
lata 2008 – 2010” przyjęty przez Radę Ministrów na posiedzeniu w dniu 5 sierpnia 2008 r.
Powyższe powoduje dodanie w art. 80 ust. 1a ustawy.
XXXI. Pozostałe zmiany proponowane dotyczące uposażenia i innych należności pieniężnych
żołnierzy
Mają one charakter porządkujący, a także zmierzają do ustawowego określenia (aktualnie
funkcjonujących na poziomie aktów wykonawczych) świadczeń pieniężnych przysługujących
żołnierzom.
Proponuje się wyłączenie dodatku za rozłąkę oraz zwrotu kosztów dojazdów z miejsca
zamieszkania do miejsca pełnienia służby z pakietu należności przysługujących żołnierzom
zawodowym z tytułu przeniesienia służbowego (aktualnie należności te są uregulowane
w rozporządzeniu w sprawie należności żołnierzy za przeniesienia i podróże służbowe)
i wprowadzenie ich do świadczeń o charakterze socjalno-bytowym. Aktualne umiejscowienie tych
należności pieniężnych, jako należności związanych z przeniesieniem służbowym powoduje, że
prawo do nich przysługuje żołnierzom zawodowym, którzy pozostają w rozłące z rodziną, bądź
dojeżdżają do miejsca pełnienia służby w wyniku przeniesienia służbowego.
Dodatkowo proponuje się określenie na poziomie ustawowym zakresu świadczeń
przysługujących żołnierzom z tytułu odbywania podróży służbowej oraz pełnienia służby poza
granicami państwa.
Projekt ustawy przewiduje także uproszczenie aktualnych zasad przyznawania i wypłaty
gratyfikacji urlopowej oraz prawa do bezpłatnego przejazdu raz w roku do określonej miejscowości
w kraju, poprzez połączenie obu tych świadczeń pieniężnych, bowiem krąg osób, którym
przysługują te należności pieniężne oraz zasady ich wypłaty są identyczne. Należy przy tym
podkreślić, że prawo do tych świadczeń przysługuje wyłącznie żołnierzowi zawodowemu,
natomiast członkowie rodziny są uwzględniani przy ustalaniu ich wysokości. Propozycja zmiany
21

w art. 72 ust. 3 ustawy uporządkuje sprawę wysokości należnego żołnierzowi uposażenia,
w miesiącu w którym został on powołany do zawodowej służby wojskowej. Zmiana treści art. 75
ust. 3 ustawy uwzględnia potrzebę ustalania trybu dochodzenia przez żołnierza odsetek od
nieterminowo wypłaconych należności pieniężnych (aktualne orzecznictwo sądów
administracyjnych wskazuje, że jest to sprawa cywilna, natomiast Sądu Najwyższego – że jest to
sprawa administracyjna). W projekcie zaproponowano przyjęcie trybu administracyjnego, bowiem
wszystkie sprawy z zakresu uposażeń są sprawami administracyjnymi. Zmiany art. 82 i art. 94 oraz
art. 95 ustawy stanowią dostosowanie zasad wypłaty dodatkowego uposażenia rocznego oraz
należności z tytułu zwolnienia do nowych form pełnienia zawodowej służby wojskowej (stałej
i kontraktowej).
Omawiana propozycja odnosi się także do zmiany art. 102 ustawy o służbie wojskowej
żołnierzy zawodowych, poprzez określenie – na poziomie ustawy – należności pieniężnych
przysługujących żołnierzom zawodowym pełniącym służbę poza granicami państwa, a także
określenie zasad ich wypłaty. Aktualnie bowiem problematyka ta jest regulowana w rozporządzeniu
Ministra Obrony Narodowej z dnia 16 czerwca 2004 r. w sprawie należności pieniężnych żołnierzy
zawodowych pełniących służbę poza granicami państwa (Dz. U. Nr 162, poz. 1698, z późn. zm.).
Należy podkreślić, że przepisy ustawy nie przewidują przyznania żołnierzom zawodowym
pełniącym służbę poza granicami państwa jakichkolwiek nowych uprawnień w stosunku do
aktualnie przewidzianych w przywołanym rozporządzeniu. Zamieszczona w projekcie ustawy
propozycja jest odpowiedzią na postulaty wskazujące, że zakres świadczeń oraz zasady ich wpłaty
powinny zostać określone na poziomie ustawy.
Powyższe powoduje zmianę art. 68, art. 72, art. 73 – 75, art. 80 – 83, art. 86 i 87, art. 94 – 96,
art. 102 jak również uchylenie art. 77 ustawy.
XXXII. Zmiana kompetencji podmiotów właściwych do wypowiadania stosunku służbowego
Zmiany w zakresie kompetencji podmiotów właściwych do powoływania do zawodowej
służby wojskowej, o których mowa w art. 10 ustawy, implikuje konieczność zmiany przepisów
normujących właściwość podmiotów do wypowiadania stosunku służbowego zawodowej służby
wojskowej. Zakłada się, że kompetencje w zakresie wypowiadania stosunku służbowego będą
posiadały następujące podmioty: Minister Obrony Narodowej – w odniesieniu do żołnierzy
w stopniu generałów (admirałów) i pułkowników (komandorów); dyrektor departamentu
Ministerstwa Obrony Narodowej właściwego do spraw kadr – w odniesieniu do pozostałych
oficerów oraz podoficerów i szeregowych zawodowych, ale tylko w tych jednostkach, które nie
22

podlegają niżej wymienionym podmiotom, tj.: Szefowi Sztabu Generalnego Wojska Polskiego,
dowódcom rodzajów Sił Zbrojnych, Dowódcy Operacyjnemu Sił Zbrojnych, Szefowi Inspektoratu
Wsparcia Sił Zbrojnych, Komendantowi Głównemu andarmerii Wojskowej, Dowódcy Garnizonu
Warszawa – w odniesieniu do podoficerów zawodowych oraz dowódcy jednostek wojskowych
– w odniesieniu do szeregowych zawodowych pełniących służbę w dowodzonych przez nich
jednostkach wojskowych.
Powyższe wpływa również na konieczność zmiany przepisów określających podmiot właściwy
do wydania rozkazu personalnego o zwolnieniu żołnierza zawodowego z zawodowej służby
wojskowej. Zostały one unormowane w sposób analogiczny jak powyżej.
W celu wyeliminowania problemów związanych z terminem doręczania żołnierzom
zawodowym wypowiedzenia stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej w przypadku
rozformowania jednostki wojskowej lub zmniejszenia jej stanu etatowego albo likwidacji
stanowiska służbowego, które żołnierz zajmuje, proponuje się, że w takich przypadkach doręczenie
wypowiedzenia stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej będzie możliwe przed
terminem rozformowania jednostki wojskowej lub zmniejszenia jej stanu etatowego albo likwidacji
stanowiska służbowego, które żołnierz zajmuje, określonym w dokumencie etatowym, z tym że
bieg terminu wypowiedzenia rozpoczynał się będzie od dnia następującego po dniu rozformowania
jednostki wojskowej lub zmniejszenia jej stanu etatowego albo likwidacji stanowiska służbowego,
które żołnierz zajmował.
Omawiane zmiany powodują konieczność zmiany art. 114 ust. 4 oraz dodania w art. 114 ust. 7
i 8, a także zmiany w art. 115 ust. 1 i 2 ustawy.
XXXIII. Zmiany w zakresie doradztwa zawodowego, przekwalifikowania i pośrednictwa pracy
Projektowane rozwiązania mają na celu udzielenie pomocy żołnierzom zawodowym
zwalnianym z zawodowej służby wojskowej w zakresie przystosowania się i zatrudnienia w ramach
„cywilnego” rynku pracy.
Zakłada się, że żołnierz zawodowy zwolniony z zawodowej służby wojskowej z powodu
określonego w art. 111 pkt 3, 8, 9 i 10 oraz art. 112 ust. 1 pkt 3 – 5 ustawy, który pełnił zawodową
służbę wojskową co najmniej przez 10 lat, ze wzglądu na szczególny charakter wykształcenia,
doświadczenia wojskowego i wiedzy specjalistycznej będzie korzystał z
pierwszeństwa
w zatrudnianiu na stanowiskach związanych z obronnością kraju w administracji publicznej
i urzędach organów samorządu terytorialnego. Uprawnienie to w pierwszej kolejności przysługiwać
będzie byłym żołnierzom zawodowym skierowanym do pełnienia służby wojskowej poza granicami
23