Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw

kwalifikacyjne, tj. trzecia, druga, pierwsza i mistrzowska. Posiadanie przez żołnierza odpowiedniej
klasy kwalifikacyjnej będzie dawało możliwość do ubiegania się o przyznanie przez niego
określonego dodatku pieniężnego, co będzie stanowiło realną zachętę do podejmowania czynności
związanych z podnoszeniem swojego poziomu wyszkolenia i wiedzy specjalistycznej na
zajmowanym stanowisku służbowym. Wysokość i zasady przyznawania tego dodatku zostaną
określone w rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej w sprawie dodatków do uposażenia
zasadniczego żołnierzy zawodowych.
Powyższe powoduje dodanie art. 46a ustawy.
XXI. Rozszerzenie uprawnień do kierowania żołnierzy zawodowych do wykonywania zadań
służbowych poza jednostką wojskową
Dotychczasowe przepisy normujące kwestie kierowania żołnierzy zawodowych do
wykonywania zadań służbowych w innej jednostce wojskowej przyznają te kompetencje dowódcy
jednostki wojskowej wyłącznie na okres do trzech miesięcy. W celu zapewnienia możliwości
skierowania żołnierza do innej jednostki na dłuższy okres proponuje się, aby mogło to następować
na czas nie dłuższy niż sześć miesięcy w ciągu roku kalendarzowego. Projektowane rozwiązanie
tworzyłoby warunki do czasowego angażowania żołnierza zawodowego w przedsięwzięcia
służbowe – zgodnie z potrzebami Sił Zbrojnych, których czas trwania przekracza okres kwartału
i mieści się w granicach do pół roku, z
pozostawieniem na stanowisku służbowym
w
dotychczasowej jednostce wojskowej. Zapewniłoby to trwałość kadencji na stanowisku
służbowym przy jednoczesnym wykorzystaniu zasady dyspozycyjności żołnierza zawodowego.
Powyższe powoduje zmianę w art. 47 ust. 1 ustawy.
XXII. Doprecyzowanie przepisów w zakresie prowadzenia ewidencji wojskowej
Bardzo istotne znaczenie dla prowadzenia ewidencji wojskowej ma kwestia jej odtwarzania
w przypadku zniszczenia lub zaginięcia. Brak procedur określających postępowanie w takich
sytuacjach rodzi szereg problemów. Proponuje się, aby reguły postępowania w
zakresie
odtwarzania ewidencji wojskowej określił Minister Obrony Narodowej w drodze rozporządzenia.
Uregulowanie to będzie miało miejsce na gruncie rozporządzenia o prowadzeniu ewidencji
wojskowej żołnierzy zawodowych.
Ponadto z uwagi na to, iż adres zamieszkania żołnierza zawodowego nie zawsze jest tożsamy
z
jego adresem zameldowania, proponuje się rozszerzenie zakresu prowadzonej ewidencji
14

wojskowej o ten element. Zapewni to kompletność danych niezbędnych na potrzeby prowadzenia
tej ewidencji.
Powyższe powoduje zmianę art. 48 ust. 4 i ust. 8 pkt 2 oraz dodanie ust. 7a ustawy.
XXIII. Upoważnienie Ministra Obrony Narodowej do określenia sposobu dokumentowania
otrzymanej przez żołnierza oceny niedostatecznej lub nieprzystąpienia do sprawdzianu
sprawności fizycznej
Z uwagi na fakt, że zgodnie z art. 111 pkt 6a ustawy, otrzymanie w dwóch kolejnych latach
oceny niedostatecznej ze sprawdzianu sprawności fizycznej lub nieprzystąpienie w dwóch
kolejnych latach do tego sprawdzianu, chyba że został zwolniony z tego sprawdzianu na podstawie
art. 50a ust. 3, stanowi przesłankę obligatoryjnego zwolnienia z zawodowej służby wojskowej. Za
niezbędne uważa się precyzyjne określenie w rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej,
wydawanym na podstawie art. 50a ust. 6 ustawy, sposobu dokumentowania otrzymywanej przez
żołnierza oceny niedostatecznej oraz nieprzystąpienia do tego sprawdzianu z przyczyn innych niż
określone w art. 50a ust. 3. Regulacja ta ujednolici postępowanie podmiotów w zakresie
dokumentowania wyników sprawdzianów sprawności fizycznej i zapewni realną ochronę
uprawnień żołnierzy zawodowych w razie wystąpienia wad dokumentacyjnych w przedmiotowym
obszarze.
Powyższe powoduje zmianę art. 50a ust. 6 ustawy.
XXIV. Doprecyzowanie i uszczegółowienie przepisów dotyczących zasad zwrotu kosztów pomocy
udzielonej przez właściwe podmioty w związku z pobieraniem nauki lub skierowaniem
żołnierza na naukę w przypadku zwolnienia z zawodowej służby wojskowej z przyczyn
leżących po stronie zwalnianego żołnierza
Proponowana zamiana uwzględnia wprowadzone art. 1 pkt 46 lit. c ustawy z dnia 24 sierpnia
2007 r. o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz o zmianie niektórych
innych ustaw (Dz. U. Nr 176, poz. 1242) nowe przesłanki obligatoryjnego zwolnienia z zawodowej
służby wojskowej, którymi są:
otrzymanie w dwóch kolejnych latach oceny niedostatecznej ze sprawdzianu sprawności
fizycznej lub nieprzystąpienie w dwóch kolejnych latach do tego sprawdzianu,
niezłożenie w nakazanym terminie oświadczenia o stanie majątkowym,
złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia lustracyjnego.
15

Proponuje się, iż również te przesłanki zwolnienia z zawodowej służby wojskowej powinny
implikować obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez wojsko w związku z podnoszeniem
przez żołnierza zawodowego kwalifikacji. Proponowane rozwiązanie zapewni spójność przepisów
prawa dotyczących zasad zwrotu kosztów pomocy udzielonej przez właściwe podmioty
w
przypadku zwolnienia z zawodowej służby wojskowej z
przyczyn leżących po stronie
zwalnianego żołnierza zawodowego.
Ponadto proponuje się, aby rozporządzenie wydawane przez Ministra Obrony Narodowej na
podstawie art. 55 ust. 2 ustawy, zgodnie ze wskazówkami Rządowego Centrum Legislacji,
określało m.in. rodzaje (a nie formy) udzielanej pomocy oraz rodzaje i tryb (nie formy) nauki, na
którą żołnierz zawodowy może być skierowany.
Powyższe powoduje zmianę art. 52 ust. 5, art. 54 ust. 1 oraz art. 55 ust. 2.
XXV. Uszczegółowienie przepisów dotyczących pracy zarobkowej lub prowadzenia działalności
gospodarczej przez żołnierzy zawodowych
Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 56 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie
wojskowej żołnierzy zawodowych, żołnierzowi zawodowemu nie wolno podejmować
(jakiejkolwiek) pracy zarobkowej i prowadzić działalności gospodarczej, tzn. zarówno w ramach
stosunku pracy (na podstawie umowy o pracę), jak również działalności w innych formach, w tym
przewidywanych przez Kodeks cywilny i Kodeks spółek handlowych. Zakaz ten dotyczy
podejmowania pracy zarobkowej w jednostce, w której żołnierz zajmuje stanowisko służbowe,
w jednostce podległej, jak również poza takimi jednostkami.
Tylko pod określonymi w ust. 3 art. 56 warunkami dowódca jednostki wojskowej, w której
żołnierz zawodowy zajmuje stanowisko służbowe, może zezwolić żołnierzowi na wykonywanie
pracy zarobkowej lub prowadzenie działalności gospodarczej. Jednocześnie ustawa enumeratywnie
wymienia warunki, jakim musi ona odpowiadać, aby możliwe było udzielenie zezwolenia na jej
wykonywanie. Do warunków tych należą: niekolidowanie z wykonywaniem zadań służbowych
przez żołnierza, (dodatni) wpływ na podwyższanie jego kwalifikacji i nienaruszanie prestiżu
zawodu żołnierza zawodowego. Warunkiem takim jest również to, aby prowadzona działalność
gospodarcza lub działalność podmiotu, u którego będzie świadczona praca, nie dotyczyła wyrobów,
o których mowa w przepisach w sprawie klasyfikacji wyrobów obronnych oraz dostaw, robót
budowlanych i usług, przeznaczonych na zamówienie jednostek wojskowych. Dowódca jednostki
wojskowej, udzielając takiego zezwolenia, ma obowiązek zbadania i rozstrzygnięcia czy zachodzą
wymienione ustawowe warunki.
16

Jak wykazuje praktyka, jest wręcz regułą, że żołnierze zawodowi nie podejmują pracy
zarobkowej w jednostkach, w których zajmują stanowisko służbowe, bowiem jest to oceniane przez
dowódców jako naruszające ustawowy warunek niekolidowania pracy z wykonywaniem zadań
służbowych przez żołnierza. Ponadto prowadzi do finansowania uposażeń żołnierzy zawodowych i
ich wynagrodzeń z tytułu podjęcia pracy zarobkowej ze środków budżetowych, co mogłoby być
postrzegane w kategoriach naruszenia prawa lub dyscypliny finansów publicznych. Istnieją
sytuacje, w których, z uwagi na specyficzną organizację realizacji zadań i sposób ich finansowania,
dowódcy kierując się wątpliwościami odmawiają wydania zezwolenia żołnierzom na wykonywanie
pracy zarobkowej, chociaż z punktu widzenia potrzeb danej jednostki byłoby to możliwe i celowe.
Dlatego też przewidziano projektowany przepis art. 56 ust. 3a jednoznacznie dopuszczający
(poprzez użycie wyrazu „może”) wykonywanie pracy zarobkowej w tej samej lub podległej
jednostce wojskowej, w której żołnierz pełni służbę, niebędącej jednostką budżetową, na podstawie
innego tytułu niż umowa o pracę.
Projektowane rozwiązanie zapewniłoby możliwość podejmowania i kontynuowania pracy
zarobkowej przez żołnierzy zawodowych pełniących zawodową służbę wojskową w jednostkach
organizacyjnych niefinansowanych bezpośrednio ze środków budżetowych (uczelnie wojskowe,
placówki naukowo-badawcze, instytuty, jednostki badawczo-rozwojowe, samodzielne publiczne
zakłady opieki zdrowotnej itp.). Pozwoli to na utrzymanie na dotychczasowym poziomie
zaangażowania żołnierzy zawodowych w
szczególności w
działalność naukowo-badawczą
i dydaktyczną.
Jednocześnie zakłada się wprowadzenie możliwości wskazywania przez Ministra Obrony
Narodowej żołnierzy zawodowych do składów rad nadzorczych lub rad naukowych podmiotów
zaliczonych na podstawie odrębnych przepisów do przemysłowego potencjału obronnego,
z wyłączeniem zarządów spółek prawa handlowego. Powyższe jest nieodzowne ze względu na
konieczność uzupełniania składu tych organów o osoby posiadające odpowiednią wiedzę
i kwalifikacje, co w sposób właściwy zapewni ochronę interesów Skarbu Państwa.
Powyższe powoduje zmianę art. 56 ust. 2 oraz dodanie w art. 56 ust. 3a ustawy, jak również
nadanie treści art. 57 nowego brzmienia.
XXVI. Uszczegółowienie przepisów normujących czas służby żołnierzy zawodowych
Projektowany przepis art. 60 ma na celu wyeliminowanie dotychczasowych wątpliwości
interpretacyjnych. Utrzymując dotychczasowe zasady, że wymiar czasu służby żołnierzy
zawodowych jest określony ich zadaniami służbowymi oraz że zadania służbowe żołnierzy
17

zawodowych powinny być ustalane przez przełożonych w sposób pozwalający na ich wykonywanie
w ramach czterdziestu godzin służby w tygodniu i wykonywanie zadań służbowych nie może
przekraczać przeciętnie czterdziestu ośmiu godzin w tygodniu, w czteromiesięcznym okresie
rozliczeniowym, doprecyzowuje uprawnienia związane z zasadą, że w zamian za czas służby
przekraczający czterdzieści godzin służby w tygodniu żołnierzowi zawodowemu przysługuje czas
wolny od służby w takim samym wymiarze.
Doprecyzowano również kwestie dotyczące prawa do 24-godzinnego nieprzerwanego
odpoczynku w okresie siedmiu dni oraz sprawy dotyczące obowiązku prowadzenia ewidencji czasu
służby potwierdzającej wykonywanie przez żołnierza zadań ponad określoną normę.
Powyższe powoduje zmianę w art. 60 ust. 2 i 3 oraz dodanie ust. 4a ustawy.
XXVII. Wprowadzenie urlopu aklimatyzacyjnego dla żołnierzy powracających z misji
Celem projektowanych rozwiązań jest wprowadzenie urlopu aklimatyzacyjnego,
przysługującego żołnierzowi zawodowemu skierowanemu do służby poza granicami państwa, po
zakończeniu służby w ramach skierowania, w wymiarze jednego dnia roboczego za każde
rozpoczęte 10 dni pełnienia służby poza granicami państwa. Przewiduje się przy tym, że wymiar
urlopu aklimatyzacyjnego nie może przekroczyć 22 dni roboczych. Urlop ten zastąpi urlop
zdrowotny, określony w art. 24 ust. 7 pkt 4 nowelizowanej ustawy. Zapewni to wyraźne
i jednoznaczne odróżnienie powyższego urlopu od urlopu zdrowotnego, o którym mowa w art. 62
ust. 8 pkt 1 ustawy.
Powyższe powoduje dodanie w art. 62 ust. 7a oraz zmianę w art. 64 w ust. 1 w pkt 3, a także
uchylenie pkt 4 w art. 24 w ust. 7 ustawy.
XXVIII. Wprowadzenie urlopu wychowawczego dla żołnierzy zawodowych
Rozwiązanie to ma charakter prorodzinny, a jego celem jest ochrona macierzyństwa
i rodzicielstwa.
Propozycja zakłada, iż żołnierz zawodowy będzie miał prawo do urlopu wychowawczego na
zasadach określonych w Kodeksie pracy. Obecnie pragmatyka służbowa żołnierzy zawodowych nie
określa takiego urlopu. ołnierzowi zawodowemu korzystającemu z urlopu wychowawczego nie
będzie wypłacane uposażenie i inne należności pieniężne, za wyjątkiem należności określonych
w art. 83, art. 85 i art. 94 – 98 ustawy. W tym czasie będą mu przysługiwały świadczenia określone
w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139,
poz. 992, z późn. zm.).
18