Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw

Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) składki za ten okres przewidziane w ustawie z dnia
13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Składki te są waloryzowane zgodnie
z zasadami określonymi w ustawie z dnia 13 października 1998 r. i przekazywane do ZUS.
W myśl przepisów art. 5 i 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, z późn. zm.) przy
ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości uwzględnia się m.in. okresy
składkowe. Czynna służba wojskowa w Wojsku Polskim lub okresy jej równorzędne albo okresy
zastępczych form tej służby są okresami składkowymi w rozumieniu przepisów tej ustawy.
Od dnia 1 stycznia 1999 r. wszyscy żołnierze podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom
zdrowotnym na zasadach powszechnych, określonych aktualnie w przepisach ustawy z dnia
27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
(Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027).
W świetle powyższego wprowadzenie służby kontraktowej, w projektowanej formie, nie
wymaga dokonywania zmian w przepisach dotyczących opłacania składek na ubezpieczenie
zdrowotne i społeczne.
Powyższe powoduje natomiast konieczność zmiany brzmienia w art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 9 – 17,
art. 42 ustawy, oraz dodanie w art. 3 ust. 1a i 1b ustawy, a także wprowadzenia przepisów
przejściowych (art. 7 i 8 projektu).
III. Rezygnacja z konieczności określania przez Radę Ministrów liczby stanowisk służbowych
w poszczególnych korpusach kadry zawodowej Sił Zbrojnych oraz przez Ministra Obrony
Narodowej nazw stanowisk służbowych oraz ich liczby wraz z
zaszeregowaniem do
określonego stopnia etatowego, grupy uposażenia oraz korpusu osobowego i grupy osobowej
Funkcjonowanie profesjonalnych Sił Zbrojnych w okresie ich formowania oraz stawiane przed
nimi nowe zadania, wymagają elastycznego reagowania na potrzeby zmian w ich strukturze
w zależności od zagrożeń bezpieczeństwa państwa oraz uczestnictwa Sił Zbrojnych w różnego
rodzaju misjach poza granicami państwa. Dlatego też uwzględniając doświadczenia z kilkuletniego
funkcjonowania dotychczasowych rozwiązań proponuje się odstąpienie od określania nazw
stanowisk służbowych oraz ich liczby wraz z zaszeregowaniem do określonego stopnia etatowego,
grupy uposażenia oraz korpusu osobowego i grupy osobowej.
W tym celu uchyla się w art. 4 ust. 4 i w art. 4 ust. 6 oraz zmienia art. 46 ust. 1 pkt 4 ustawy.
4

IV. Wprowadzenie specjalności wojskowej jako elementu definiującego stanowisko służbowe
Istotnym elementem charakteryzującym stanowisko służbowe, obok wskazania jego nazwy,
określenia stopnia etatowego, grupy uposażenia, korpusu osobowego i grupy osobowej jest również
identyfikacja specjalności wojskowej. Specjalność wojskowa jest tym elementem, który wskazuje
jakie jest przeznaczenie danego stanowiska i jakie zadania żołnierz zajmujący stanowisko o takiej
specjalności będzie realizował. Ma to istotne znaczenie z punktu widzenia budowy właściwych
struktur organizacyjnych jednostek wojskowych oraz optymalnej obsady stanowisk służbowych.
Przewiduje się, że Minister Obrony Narodowej, w drodze rozporządzenia, będzie tworzył i znosił
korpusy osobowe oraz ustalał ich podział na grupy osobowe i specjalności wojskowe.
Powyższe powoduje zmianę w art. 4 ust. 3, art. 6 ust. 1 pkt 3 i art. 34 ustawy.
V. Wprowadzenie wyłącznie administracyjnej formy powstawania stosunku służbowego
zawodowej służby wojskowej pełnionej jako stała
Dotychczasowy system powoływania do zawodowej służby wojskowej stanowi, iż stosunek
służbowy zawodowej służby wojskowej powstaje w drodze powołania do służby decyzją
administracyjną oraz równoległego podpisania kontraktu zawieranego z osobą zgłaszającą się do tej
służby przez właściwy podmiot. Kontrakt ten ma charakter kontraktu na pełnienie służby stałej.
Stworzenie profesjonalnych Sił Zbrojnych, w których służbę wojskową będą pełniły wyłącznie
osoby dobrowolnie zgłaszające się do niej, wymaga stworzenia systemu zachęcającego
i motywującego do wstępowania w szeregi armii. W celu zwiększenia atrakcyjności zawodu
żołnierza zawodowego służby stałej, a tym samym wzmocnienia stabilności zawodowej służby
wojskowej, w projekcie założono, iż stosunek służbowy w zawodowej służbie stałej, w odróżnieniu
od obecnie obowiązującego, powstawał będzie jedynie w drodze decyzji administracyjnej
o powołaniu osoby dobrowolnie zgłaszającej się do tej służby. Powołanie będzie następowało na
czas nieokreślony. ołnierz zawodowy w zasadzie będzie mógł pełnić tę służbę do 60 roku życia,
o ile nie wystąpią okoliczności wskazane w ustawie, powodujące wcześniejsze zwolnienie ze
służby. Ponadto, przyjmuje się, iż żołnierze zawodowi pełniący w dniu wejścia w życie niniejszej
ustawy służbę wojskową na podstawie kontraktu na pełnienie służby stałej z mocy prawa staną się
żołnierzami zawodowymi w służbie stałej.
Powyższe powoduje zmianę w art. 6 w ust. 1 w pkt 1, w art. 9 – 17, art. 20 ust. 1 i 1a, art. 35
ust. 1 i art. 42 ust. 1.
5

VI. Doprecyzowanie niektórych definicji legalnych
Dotychczasowa praktyka działalności kadrowej rodzi konieczność doprecyzowania niektórych
definicji występujących w ustawie:
w definicji karty opisu stanowiska służbowego z dotychczasowej jej treści usunięto wyrazy
„podstawowych obowiązków” odnoszące się do obowiązków realizowanych na stanowisku
służbowym, którego karta dotyczy; wyeliminuje to wątpliwości dotyczące wskazywania zakresu
obowiązków na danym stanowisku służbowym,
w definicji kontraktu przyjmuje się, iż będzie to umowa zawierana między osobą zgłaszającą
chęć pełnienia zawodowej służby wojskowej pełnionej jako kontraktowa a uprawnionym do
podpisania takiej umowy podmiotem,
w definicji określenia „objęcie stanowiska służbowego” doprecyzowano, iż fakt przystąpienia
żołnierza zawodowego do wykonywania obowiązków na stanowisku służbowym określany
będzie w rozkazie dziennym dowódcy jednostki wojskowej,
w celu uniknięcia odsyłania – co ma miejsce na gruncie obowiązującej ustawy pragmatycznej –
do ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej
Polskiej w procesie definiowania, na użytek zmienianej ustawy pragmatycznej terminu
„jednostka wojskowa” wykorzystano elementy opisujące jednostkę wojskową zawarte
w ustawie z dnia 21 listopada 1967 r.
Powyższe powoduje zmianę w art. 6 w pkt 11a, art. 6 pkt 13 i pkt 17 oraz w art. 6 ust. 2 pkt 1
ustawy.
VII. Doprecyzowanie przepisów dotyczących wyłączenia drogi sądowej w sprawach związanych
z kierowaniem żołnierza do wykonywania zadań służbowych w innej jednostce
Brak spójności przepisów normujących kwestie kierowania żołnierzy do wykonywania zadań
służbowych poza jednostką wojskową (art. 47 ustawy), a przepisami wyłączającymi drogę sądową
w sprawach określonych w art. 8 ust. 2 ustawy, rodzi konieczność dokonania odpowiednich zmian
w tym zakresie. Przyjęto, jak stanowi art. 47 ustawy, iż skarga do sądu administracyjnego nie
będzie przysługiwała na decyzję w sprawie skierowania żołnierza do wykonywania zadań
służbowych poza jednostką wojskową.
Powyższe powoduje zmianę w art. 8 w ust. 2 w pkt 4 ustawy.
6

VIII. Obniżenie wymagań kwalifikacyjnych dla osób ubiegających się o powołanie do zawodowej
służby wojskowej
Konieczność rozszerzenia bazy naboru do zawodowej służby wojskowej oraz zaspokojenia –
jak się zakłada – znacznych potrzeb kadrowych w profesjonalnej armii, wymaga stworzenia
warunków umożliwiających zdynamizowanie wstępowania zainteresowanych do służby wojskowej.
Założono, iż minimalnym wymogiem kwalifikacyjnym do służby w korpusie oficerów
zawodowych będzie ukończenie studiów pierwszego stopnia (licencjat, inżynier). Obecnie jest to
poziom studiów drugiego stopnia. Natomiast, aby zostać podoficerem zawodowym – posiadanie
ukończonej szkoły średniej (bez matury). Obecnie wymogiem jest posiadanie matury.
Ukończenie co najmniej gimnazjum jest wymogiem wystarczającym wobec osób, które będą
chciały wstąpić do służby wojskowej w korpusie szeregowych zawodowych.
Projektowane wymogi zapewniają możliwość pozyskiwania kadr o kwalifikacjach,
uwzględniających potrzeby w zakresie wiedzy ogólnej i specjalistycznej na konkretnym stanowisku
służbowym. Rozszerzy to znacznie bazę naboru i pozwoli na właściwe planowanie dalszego
rozwoju służbowego żołnierzy.
Ponadto założono, iż podstawowym źródłem naboru do zawodowej służby wojskowej będzie
służba kandydacka. Jednakże oprócz żołnierzy służby kandydackiej do zawodowej służby
wojskowej powoływani będą również żołnierze rezerwy po spełnieniu określonych wymogów.
Powyższe powoduje konieczność nadania nowego brzmienia art. 11 i 12 ustawy oraz zmianę
w art. 28 i 29, art. 35 oraz art. 36 ustawy.
IX. Zmiana kompetencji podmiotów uprawnionych do powoływania do służby wojskowej
Zakłada się zmianę kompetencji podmiotów uprawnionych do powoływania do zawodowej
służby wojskowej. ołnierzy na stanowiska służbowe zaszeregowane do stopni etatowych
pułkowników (komandorów) i generałów (admirałów) do służby wojskowej powoływał będzie
Minister Obrony Narodowej, pozostałych oficerów do służby wojskowej powoływał będzie
dyrektor departamentu Ministerstwa Obrony Narodowej właściwego do spraw kadr, który decyzje
w tych sprawach wydawał będzie w imieniu Ministra Obrony Narodowej. ołnierzy na stanowiska
służbowe podoficerów i szeregowych powoływali będą Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego
oraz dowódcy rodzajów Sił Zbrojnych, Dowódca Operacyjny Sił Zbrojnych, Szef Inspektoratu
Wsparcia Sił Zbrojnych, Komendant Główny andarmerii Wojskowej i Dowódca Garnizonu
Warszawa. Uprawnionymi do powoływania szeregowych do zawodowej służby wojskowej będą
7

dowódcy jednostek wojskowych zajmujących stanowiska służbowe zaszeregowane do stopnia
etatowego co najmniej pułkownika.
Ponadto zakłada się, iż podoficerów i szeregowych w jednostkach wojskowych
niepodlegających wyżej wskazanym podmiotom do zawodowej służby wojskowej powoływał
będzie dyrektor departamentu Ministerstwa Obrony Narodowej właściwego do spraw kadr, który
decyzje w tych sprawach wydawał będzie w imieniu Ministra Obrony Narodowej.
Przyjęcie powyższego rozwiązania zasadniczo usprawni proces powoływania do służby
wojskowej i skróci niezbędną procedurę. Ponadto, ulokuje kompetencje w tym zakresie na
szczeblach organizacyjnych Sił Zbrojnych odpowiedzialnych za kształtowanie stanów osobowych i
realizację zadań operacyjnych.
Powyższe powoduje nadanie nowego brzmienia art. 10 ustawy.
X.
Uznanie stopni innych służb
W obecnym stanie prawnym nie ma możliwości uznania stopnia uzyskanego w innej służbie
(Policji, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Wywiadu Wojskowego, Służbie
Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Więziennej lub Urzędzie Ochrony Państwa) na gruncie
zawodowej służby wojskowej. Efektem tego jest niemożliwość powoływania osoby posiadającej
określony stopień w wyżej wskazanej służbie do zawodowej służby wojskowej na stanowisko
oznaczone porównywalnym stopniem wojskowym.
Propozycja ta jest kolejnym elementem rozszerzenia bazy naboru do zawodowej służby
wojskowej oraz uwzględnienia dorobku służbowego funkcjonariuszy służb mundurowych lub osób
posiadających określony stopień służbowy. Zakłada się, na zasadzie wzajemności, że osoba
powoływana do zawodowej służby wojskowej, a posiadająca określony stopień policyjny, Straży
Granicznej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego albo Agencji Wywiadu, Biura Ochrony Rządu,
Służby Kontrwywiadu Wojskowego albo Służby Wywiadu Wojskowego, Państwowej Straży
Pożarnej, Służby Więziennej lub Urzędu Ochrony Państwa, wyznaczana będzie na stanowisko
służbowe zaszeregowane do równorzędnego stopnia wojskowego jak posiadany stopień
w odpowiedniej służbie.
Rada Ministrów w drodze rozporządzenia określi, jakie stopnie policyjne, Straży Granicznej,
Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
8