Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Warszawa, 11 lutego 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-16(3)/09

Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
poselskiego projektu ustawy


- o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze
Karnym oraz o zmianie niektórych innych
ustaw (druk nr 1280).


Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra
Sprawiedliwości do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac
parlamentarnych.


(-) Donald Tusk


Stanowisko Rządu

do poselskiego projektu ustawy – o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze
Karnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw
(druk sejmowy nr 1280)




Poselski projekt ustawy - o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym
oraz zmianie niektórych innych ustaw ma na celu zapewnienie lepszej ochrony
małoletnich przed pedofilami i osobami skłonnymi do przemocy.
Dla realizacji tego celu projektodawcy przewidują nowelizację ustaw
normujących wykonywanie zawodów związanych z wychowaniem, edukacją
leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi w taki sposób, aby skazanie za
określone przestępstwa stanowiło ujemną przesłankę wykonywania zawodu.
W ocenie projektodawców zmiany umożliwią pracodawcom zatrudniającym
pracowników prowadzących działalność we wskazanych płaszczyznach, sprawdzenie,
czy w przeszłości nie byli karani za przestępstwa seksualne lub związane
z zastosowaniem przemocy, popełnione na szkodę dzieci.
Przedstawiona intencja, jako co do zasady słuszna, zasługuje na akceptację.
Projektowana zmiana ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze
Karnym (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 292) rozszerza krąg podmiotów uprawnionych
do uzyskania informacji o osobach, których dane osobowe zgromadzone zostały
w Rejestrze. Art. 1 pkt 1 projektowanej ustawy zawiera propozycję dodania w art. 6
ust. 1 ustawy zmienianej przepisu wskazującego podmioty korzystające ze świadczeń
wolontariusza, w zakresie w jakim wykonywanie świadczenia uzależnione jest od
ustawowego wymogu jego niekaralności.
Zmianę tę uznać należy za słuszną z uwagi na to, że podmioty korzystające ze
świadczeń wolontariusza nie mieszczą się w grupie podmiotów określonych w art. 6
ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym.
Powyższa zmiana, połączona z zaproponowaną w art. 6 projektu nowelizacją
ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, pozwoli wszystkim
podmiotom korzystającym ze świadczeń wolontariuszy na uzyskanie stosownych
informacji z Krajowego Rejestru Karnego.
Zwrócić należy jednocześnie uwagę, że art. 1 ust. 2 projektu, poprzez zmianę
w art. 24 ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym, powoduje wyłączenie ze
zwolnienia z opłaty podmiotów określonych w art. 6 ust. 1 pkt 12 powołanej ustawy.
W uzasadnieniu do projektowanej ustawy brak natomiast wyjaśnienia wskazanej
zmiany.
Podzielić należy stanowisko w zakresie sposobu realizacji zamierzonego przez
projektodawców celu, jakim jest wzmocnienie ochrony małoletnich poprzez
nowelizację ustaw normujących wykonywanie zawodów związanych z wychowaniem,
leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi tak, aby skazanie za określone
przestępstwa stanowiło ujemną przesłankę wykonywania zawodu.
Weryfikacja kandydatów, oparta o określone w sposób czytelny kryterium,
wydaje się właściwym sposobem działania. Osoba ubiegająca się o dopuszczenie do
pracy lub świadczenia usług, charakteryzujących się kontaktami z dziećmi, przed
przystąpieniem do nich powinna podlegać rzetelnemu sprawdzeniu pod kątem
eliminacji tych kandydatów, którzy mogliby stanowić potencjalne zagrożenie dla
dzieci.
Zatem proponowane uzależnienie nawiązania stosunku pracy, podjęcia innej
pracy zarobkowej, bądź świadczenia usług przez wolontariusza związanych ze stałym
i bezpośrednim kontaktem z małoletnimi, od niekaralności za określone przestępstwa,
w pełni zasługuje na podzielenie.
Zwrócenia uwagi wymagają rozwiązania proponowane w art. 2 i 7 projektu
Pierwsze z nich dotyczy projektowanego art. 92 a ust. 1a ustawy z dnia 7
września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256 , poz. 2572, z późn. zm.
), który wprowadza wymóg niekaralności za określone przestępstwa wychowawców

2
w placówkach organizujących wypoczynek m.in. w formie kolonii
i obozów, o których mowa w ust. 1. Tymczasem przepis art. 92 ust. 1 powołanej
ustawy nie wskazuje, jakie podmioty uprawnione są do organizowania wskazanych
w nim form wypoczynku.
W myśl art. 3 tej ustawy przez „placówkę” należy rozumieć: placówki oświatowo -
wychowawcze, w tym szkolne schroniska młodzieżowe, umożliwiające rozwijanie
zainteresowań i uzdolnień oraz korzystanie z różnych form wypoczynku i organizacji
czasu wolnego, młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki
socjoterapii oraz specjalne ośrodki szkolno – wychowawcze, placówki zapewniające
opiekę

i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego
zamieszkania, biblioteki pedagogiczne.
Zatem projektowany przepis w obecnym brzmieniu nie dotyczy innych
podmiotów, objętych systemem oświaty zgodnie z art. 2 wymienionej ustawy jak np.
szkoły.
Zauważyć jednocześnie należy, iż organizatorami wypoczynku mogą być
podmioty spoza systemu oświaty np. organizatorzy turystyki wymienieni w ustawie
z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 223, poz.
2268, z późn. zm.).
Ujemne przesłanki wykonywania funkcji wychowawcy, w odniesieniu do form
wypoczynku organizowanego przez te podmioty, zawarte są w art. 8 projektowanej
ustawy.
Należy także wyrazić wątpliwość, czy proponowana redakcja, koncentrująca się
na organizatorach wypoczynku w sposób dostateczny zapewni wyeliminowanie osób
karanych za określone przestępstwa z grona opiekunów na obozach, koloniach
i innych formach wypoczynku. Należałoby rozważyć wersję projektowanego przepisu
92a ust.1a w brzmieniu: „W czasie wypoczynku organizowanego w formach, o
których mowa w ust. 1, uczniami mogą opiekować się wyłącznie osoby niekarane za
przestępstwa (…).”.
Rozwiązanie polegające na dokonaniu zmiany w obrębie ustawy o pomocy
społecznej ( Dz. U. z 2008 r. Nr 115 , poz. 728 ) dotyczy dodania art. 87b,

3
wprowadzające jako warunek zatrudnienia wychowawcy, związanego ze stałymi
i bezpośrednimi kontaktami z osobą małoletnią, w placówce opiekuńczo –
wychowawczej, jego niekaralność za określone przestępstwa.
Zauważyć należy, że projektowany przepis nie uwzględnia osób pozostających
w stałym i bezpośrednim kontakcie z osobą małoletnią, zatrudnionych w pozostałych
jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej.
W związku z tym rozważenia wymaga rozszerzenie projektowanego zakazu na
wykonywanie określonej działalności przez pracowników wszystkich jednostek
organizacyjnych pomocy społeczne.
Proponowane rozwiązania uzależniają, w myśl projektowanego art. 8,

nawiązanie stosunku pracy i świadczenia usług od uzyskania z Krajowego Rejestru
Karnego informacji o niekaralności kandydata za przestępstwa przeciwko wolności
seksualnej i obyczajności, przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece, inne przestępstwa
popełnione z użyciem przemocy, jak również przestępstwa określone w rozdziale 7
ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz.
1485, z późn. zm.).
Proponowany katalog przestępstw, za które karalność stanowi negatywną
przesłankę zatrudnienia, wymienia przestępstwa przeciwko wolności seksualnej
i obyczajności, przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece, inne przestępstwa
popełnione z użyciem przemocy, ja również przestępstwa określone w rozdziale 7
ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.
Nie kwestionując przedmiotowego zakresu przytoczonego katalogu na uwagę
zasługuje rozważenie celowości zawężenia projektowanego zakazu do skazanych za
przestępstwa z użyciem przemocy wobec osoby, poprzez wyłączenie zakazu
podejmowania aktywności zawodowej w niektórych jej płaszczyznach wobec
sprawców przestępstw z użyciem przemocy wobec rzeczy. Podobnie na rozważenie
zasługuje kwestia wyłączenia z kategorii przestępstw przeciwko rodzinie

i opiece np. przestępstwa bigamii, za które skazanie zdaje się nie mieć wpływu na
zatrudnienie lub świadczenie związane ze stałymi i bezpośrednimi kontaktami z osobą
małoletnią.

4