Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy o Policji

2) w art. 200:
a) po § 3 dodaje się § 3a i § 3b w brzmieniu:


„§ 3a. Zakłady psychiatryczne wykonujące środek zabezpieczający przewidziany
w art. 95a Kodeksu karnego w postaci umieszczenia w zakładzie zamkniętym, organizowane
są jako zakłady dysponujące warunkami wzmocnionego zabezpieczenia.
§ 3b. rodek zabezpieczający przewidziany w art. 95a Kodeksu karnego w postaci
skierowania na leczenie ambulatoryjne, wykonuje się w zakładach ambulatoryjnych.”,

b) § 4 otrzymuje brzmienie:
„§ 4. Zakłady, o których mowa w § 2 pkt 1 i 2, § 3, § 3a i § 3b podlegają właściwej
jednostce samorządu terytorialnego.”;


3) w art. 201:

a) po § 2 dodaje się § 2a – 2c w brzmieniu:
„§
2a.
Wykonując orzeczenie o zastosowaniu środka zabezpieczającego
określonego w art. 95a Kodeksu karnego, sąd, po zasięgnięciu opinii, odpowiedniej
w
sprawach seksuologii sądowej, jednostki organizacyjnej utworzonej przez ministra
właściwego do spraw zdrowia, wskazuje zakład, o którym mowa w art. 200 § 3a albo 3b,
i przesyła odpis orzeczenia, wraz z poleceniem doprowadzenia sprawcy, właściwej jednostce
Policji lub właściwemu organowi wojskowemu, a odpis orzeczenia i polecenie przyjęcia
– kierownikowi właściwego zakładu zamkniętego.


§ 2b. W przypadku skierowania sprawcy na leczenie ambulatoryjne, odpis
orzeczenia, o którym mowa w § 2a, sąd przesyła właściwej jednostce Policji lub właściwemu
organowi wojskowemu i kierownikowi zakładu ambulatoryjnego.
§ 2c. W przypadku uchylania się sprawcy od leczenia, w szczególności w razie
niestawiennictwa sprawcy w zakładzie ambulatoryjnym w wyznaczonym terminie, kierownik
zakładu niezwłocznie zawiadamia o tym właściwą jednostkę Policji lub właściwy organ
wojskowy. Policja lub właściwy organ wojskowy zatrzymuje sprawcę i w ciągu 48 godzin od
chwili zatrzymania przekazuje go do dyspozycji sądu. Od zatrzymania można odstąpić, jeżeli
niestawiennictwo nastąpiło z przyczyn losowych, niezależnych od sprawcy. Zatrzymanego
należy zwolnić, jeżeli w ciągu 24 godzin od przekazania go do dyspozycji sądu nie doręczono
mu zarządzenia o umieszczeniu w zakładzie zamkniętym.”,



5

b) dodaje się § 5 i 6 w brzmieniu:


„§ 5. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z Ministrem
Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wykaz zakładów ambulatoryjnych
przeznaczonych do wykonywania środków zabezpieczających określonych w art. 95a
Kodeksu karnego, tryb i sposób zawiadamiania Policji lub organu wojskowego o uchylaniu
się sprawcy od leczenia oraz warunki wystąpienia do sądu o zmianę sposobu wykonywania
środka zabezpieczającego, o którym mowa w art. 95a Kodeksu karnego, mając na uwadze w
szczególności poddanie sprawcy właściwemu leczeniu lub terapii, przeciwdziałanie
zachowaniom sprawcy zagrażającym życiu i zdrowiu innych osób lub powodującym
niszczenie przedmiotów znacznej wartości oraz zapewnienie sprawnego wykonywania
orzeczonego środka.


§ 6. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z Ministrem
Sprawiedliwości, określi, w drodze rozporządzenia, wykaz zakładów zamkniętych
przeznaczonych do wykonywania środków zabezpieczających orzeczonych wobec skazanych
za przestępstwa skierowane przeciwko wolności seksualnej, a także ich pojemność i warunki
zabezpieczenia oraz warunki wystąpienia do sądu o zmianę sposobu wykonywania środka
zabezpieczającego, o którym mowa w art. 95a Kodeksu karnego, mając na uwadze
w szczególności poddanie sprawcy umieszczonego w zamkniętym zakładzie właściwemu
leczeniu lub terapii, przeciwdziałanie zachowaniom sprawcy zagrażającym życiu i zdrowiu
innych osób lub powodującym niszczenie przedmiotów znacznej wartości oraz zapobieżenie
samowolnemu oddaleniu się sprawcy stwarzającego zagrożenie poza zakładem.”.

Art. 4. W ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277,
z późn. zm.) art. 19 w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2)
określonych w art. 134, art. 135 § 1, art. 136 § 1, art. 156 § 1 i 3, art. 163
§ 1 i 3, art. 164 § 1, art. 165 § 1 i 3, art. 166, art. 167, art. 173 § 1 i 3, art. 189, art. 200,
art. 202a, art. 204 § 4, art. 223, art. 228 § 1 i 3-5, art. 229 § 1 i 3-5, art. 230 § 1, art. 230a § 1,
art. 231 § 2, art. 232, art. 245, art. 246, art. 252 § 1-3, art. 253, art. 258, art. 269, art. 280-282,
art. 285 § 1, art. 286 § 1, art. 296 § 1-3, art. 296a § 1, 2 i 4, art. 296b § 1 i 2, art. 299 § 1-6
oraz w art. 310 § 1, 2 i 4 Kodeksu karnego,”.


4) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 57, poz. 390, Nr 120, poz. 818, Nr 140,
poz. 981 i Nr 165, poz. 1170 oraz z 2008 r. Nr 86, poz. 521.


6
Art. 5. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 203 § 5 ustawy,
o której mowa w art. 2, zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych
wydanych na podstawie art. 203 § 5 ustawy, o której mowa w art. 2 w brzmieniu nadanym
niniejszą ustawą, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej
ustawy.

Art. 6. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.



39-10-aa

7

U Z A S A D N I E N I E


Celem projektowanej ustawy jest zaostrzenie odpowiedzialności sprawców
przestępstw o podłożu seksualnym, popełnianych wobec osób małoletnich poniżej 15 roku
życia, jak również wobec osób najbliższych, określonych w art. 201 k.k. Jednocześnie projekt
przewiduje zwiększenie skuteczności działań, podejmowanych wobec sprawców tego typu
przestępstw, zmierzających do poddania ich terapii tonizującej przestępcze zachowania
seksualne.
Konieczne jest bowiem zapewnienie właściwego postępowania ze sprawcami czynów
zabronionych skazanych za przestępstwo skierowane przeciwko wolności seksualnej,
popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych. Projekt posługuje się
pojęciem „zaburzenia preferencji seksualnych”, które jest zdefiniowane w Międzynarodowej
Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych – ICD 10 ustalonej przez
wiatową Organizację Zdrowia. Zaburzenia preferencji seksualnych oznaczone są kodem
F.65. Istotne jest jednolite określenie populacji skazanych z art. 197 – 203 Kodeksu karnego.
Funkcjonujące aktualnie określenie „zakłócenie czynności psychicznych o podłożu
seksualnym, inne niż choroba psychiczna” może budzić wątpliwości w sferze orzeczniczej.
Zaburzenia preferencji seksualnych są zaburzeniami psychicznymi w rozumieniu art. 3
ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535,
z późn. zm.).
Szczególny sposób postępowania dotyczył będzie sprawców czynów określonych
w projektowanym art. 197 § 3 pkt 2 i 3 Kodeksu karnego, to jest osób, które dopuściły się
zbrodni zgwałcenia wobec małoletniego poniżej lat 15 albo wobec osoby najbliższej,
wymienionej w dyspozycji art. 201 k.k.
Celem projektowanej instytucji, związanej z wprowadzeniem nowego rodzaju środka
zabezpieczającego w postaci obligatoryjnego umieszczenia skazanego w
ośrodku
prowadzącym terapię farmakologiczną i psychoterapię zmierzającą do obniżenia popędu
seksualnego albo skierowania go na leczenie ambulatoryjne w celu przeprowadzenia takiej
terapii, jest zmniejszenie prawdopodobieństwa popełniania kolejnych czynów zabronionych
o takim charakterze. Należy przy tym zaznaczyć, że sprawcy przestępstw przeciwko wolności
seksualnej i obyczajności stwarzają wysokie ryzyko powrotu do przestępstwa, a przez to
wymagają specjalistycznych oddziaływań korygujących w trakcie wykonywania kary
pozbawienia wolności i właściwego leczenia oraz dozoru po jej odbyciu.
Podkreślenia wymaga również fakt, że zakresem podmiotowym projektowanej
regulacji objęci będą wyłącznie sprawcy, którzy w chwili dokonywania czynu zabronionego
nie byli niepoczytalni, ani nie stwierdzono u nich choroby psychicznej. Sprawcy, u których
w toku postępowania karnego stwierdzono niepoczytalność określoną w art. 31 §1 k.k.,
podlegają bowiem zasadom określonym w art. 94 k.k. i obejmowani są w ramach
orzeczonego
środka zabezpieczającego leczeniem w zamkniętych zakładach
psychiatrycznych, jeżeli spełnione są kumulatywne warunki do orzeczenia takiego środka.

Skala zjawiska przestępczości przeciwko wolności seksualnej w okresie ostatnich
kilku lat jest na tyle duża, że wymaga podjęcia zdecydowanych działań.
Na gruncie obowiązującego obecnie art. 95a § 1 k.k., skazując sprawcę na karę
pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo
skierowane przeciwko wolności seksualnej, popełnione w związku z zakłóceniem jego
czynności psychicznych o podłożu seksualnym, innym niż choroba psychiczna, sąd może
orzec, po odbyciu tej kary, umieszczenie sprawcy w zakładzie zamkniętym albo skierowanie
go na leczenie ambulatoryjne. Zgodnie z § 2 powołanego przepisu, potrzebę wykonywania
orzeczonego środka, sąd ustala w okresie do 6 miesięcy przed przewidywanym warunkowym
zwolnieniem lub przed wykonaniem kary.
Istniejące uregulowanie uznać należy za niewystarczające dla skutecznej realizacji
podstawowych zasad postępowania karnego, którego celem jest trafne zastosowanie środków
przewidzianych w prawie karnym oraz ujawnianie okoliczności sprzyjających popełnieniu
przestępstwa dla osiągnięcia zadań nie tylko w zwalczaniu przestępstw, lecz również
w zapobieganiu im oraz w umacnianiu poszanowania prawa i zasad współżycia społecznego,
przy uwzględnieniu prawnie chronionych interesów pokrzywdzonego.
W szczególności stwierdzić należy, że przepisy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r.
– Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90, poz. 557, z późn. zm.) nie zawierają
szczegółowych regulacji, które określałyby zasady postępowania terapeutycznego wobec
rozważanej grupy sprawców czynów zabronionych.
Obecnie szpitalne, zamknięte lecznictwo psychiatryczne oraz psychiatryczna opieka
ambulatoryjna nie są przystosowane pod względem infrastruktury, wystarczających zasobów
kadrowych, programowych i finansowych, do realizowania zadań związanych z pro-
wadzeniem terapii sprawców przestępstw skierowanych przeciwko wolności seksualnej.

2