Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz niektórych innych ustaw

3) proponuje się przyjęcie, że limit wpłat na IKE w kolejnym roku nie może być
niższy niż w roku poprzednim (art. 1 pkt 3 lit. b projektu ustawy);
4) proponuje się również uelastycznienie zasad zwrotu i wypłaty z IKE przez
umożliwienie częściowego zwrotu i wypłaty w ratach;
5) zmiany w ustawie o IKE oraz w ustawie o PPE mają na celu również
zwiększenie wewnętrznej spójności i logiczności jej przepisów.
Ad 1. Propozycja zwiększenia rocznego limitu kwoty wpłat na IKE do kwoty
równej trzykrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia
miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok oznacza, że
obecny limit zwiększyłby się dwukrotnie. Wpłynie to na zwiększenie
środków gromadzonych na IKE, co w konsekwencji spowoduje
zwiększenie kapitału mającego uzupełnić świadczenia osiągnięte
z obowiązkowego systemu emerytalnego. Proponuje się również
zmianę art. 25 ust. 4 ustawy o PPE, w myśl którego, w obecnym jego
brzmieniu, suma składek dodatkowych wniesionych przez uczestnika
do jednego programu w ciągu roku kalendarzowego nie może
przekroczyć trzykrotności kwoty odpowiadającej maksymalnej
wysokości kwoty wpłaty na IKE. Stąd proponuje się określenie, że
suma składek dodatkowych nie może przekroczyć 4,5-krotności
prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego
w gospodarce narodowej na dany rok. Jednocześnie określono, że
w przypadku gdy kwota ustalona w powyższy sposób będzie niższa
od kwoty ogłoszonej w poprzednim roku kalendarzowym, wówczas
obowiązuje kwota ogłoszona w poprzednim roku kalendarzowym
(art. 3 pkt 2 lit. a projektu ustawy). Obecnie limit ten równy jest
trzykrotności limitu IKE, a więc maksymalny roczny pułap sumy
składek dodatkowych wpłaconych do programu osiąga poziom

4,5-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesię-
cznego w
gospodarce narodowej na dany rok i w przypadku
podniesienia limitu wpłat na IKE bez dokonania tej zmiany

2
nastąpiłoby znaczne zwiększenie rocznego pułapu sumy składek
dodatkowych, a i tak obecnie jest on wyższy od projektowanej
wysokości limitu wpłat na IKE. Stosownie do tej zmiany, proponuje
się upoważnienie ministra właściwego do spraw zabezpieczenia
społecznego do ogłaszania w drodze obwieszczenia wysokości kwoty
stanowiącej maksymalny roczny pułap sumy składek dodatkowych,
które mogą być wpłacone do programu (art. 3 pkt 2 lit. b projektu
ustawy).
Ad 2 i 3. Proponowana zmiana, opisana w art. 1 pkt 3 lit. a projektu ustawy,
umożliwia ustalanie kwoty limitu wpłat na IKE nie tylko
w oparciu o wysokość prognozowanego przeciętnego wynagro-
dzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok,
określonego w ustawie budżetowej, ale również w oparciu o jej
projekt, tak jak jest to obecnie, w przypadku ustalania rocznej
podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe
(art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych) (Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74, z późn.
zm.).
Wyżej opisana propozycja zmiany, jak również rozwiązanie
zaproponowane w art. 1 pkt 3 lit. b projektu ustawy mają na celu
uniknięcie w przyszłości sytuacji jaka miała już miejsce
w przeszłości – limit wpłat na IKE obowiązujący w 2006 r. wynosił
3521 zł i był niższy o 114 zł od limitu wpłat na IKE,
obowiązującego w 2005 r. Powodem tego było nie ogłoszenie
ustawy budżetowej do końca roku kalendarzowego. Wtedy kwota
limitu, zgodnie z ustawą o IKE, została określona w oparciu
o wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w trzecim
kwartale roku poprzedzającego rok, na który ogłaszany był limit
wpłat, a więc w oparciu o kwotę niższą. Dlatego w art. 1 pkt 3
lit.
b projektu ustawy proponuje się zmianę, w myśl której

3
w

przypadku gdy kwota ustalona zgodnie z projektowanym
brzmieniem art. 13 ust. 1 ustawy o IKE będzie niższa od kwoty
ogłoszonej w poprzednim roku kalendarzowym, wówczas
obowiązuje kwota wpłat na IKE ogłoszona w poprzednim roku
kalendarzowym. Zmiana opisana w pkt 3 lit. b będzie miała
znaczenie w sytuacji, gdy w terminie, w którym minister właściwy
do spraw zabezpieczenia społecznego obowiązany jest do wydania
obwieszczenia określającego kwotę limitu wpłat na IKE, projekt
ustawy budżetowej nie zostanie sporządzony bądź, co jest jednak
mało prawdopodobne, projektowana wysokość wynagrodzenia
spowodowałaby ustalenie limitu na niższym, niż w poprzednim
roku, poziomie.
Ad
4. Zgodnie z obowiązującą ustawą o IKE oszczędzający nie ma
możliwości wycofania części zgromadzonych oszczędności, jest
obowiązany wycofać całość środków znajdujących się na IKE. Taka
regulacja zniechęca potencjalnych oszczędzających do IKE, gdyż nie
mają oni możliwości skorzystania z części zgromadzonego kapitału
w sytuacji, gdy jest to konieczne ze względu na np. sytuację losową.
Również obecnie obowiązujące przepisy ustawy o IKE zakładają tylko
wypłatę całej sumy zgromadzonych środków. Proponuje się zatem
uelastycznienie zasad zwrotu i wypłaty z IKE przez umożliwienie
częściowego zwrotu i wypłaty w ratach. Projekt zawiera propozycję,
aby bez rozwiązywania umowy był możliwy częściowy zwrot
środków, pod warunkiem zapłacenia od nich podatku od dochodów
kapitałowych. Również proponowana regulacja umożliwi wypłatę
zgromadzonego kapitału w ratach po osiągnięciu wieku 60 lat lub
w pozostałych przypadkach określonych ustawą, co będzie w pełni
odpowiadać zasadzie przeznaczenia środków z IKE na cele
emerytalne. Oszczędzający sam zdecyduje, czy wypłata ma być
jednorazowa czy w ratach.

4
Konsekwencją wprowadzenia zmian umożliwiających oszczędza-
jącemu częściowy zwrot środków zgromadzonych na IKE jest:
– zmiana zawartej w art. 2 pkt 15 ustawy o IKE definicji zwrotu,
przez dodanie po wyrazie „ wycofanie” wyrazu „całości” (art. 1 pkt
1 lit. b projektu ustawy);
– dodanie w art. 2 pkt 15a ustawy o IKE definicji „częściowego
zwrotu” (art. 1 pkt 1 lit. c projektu ustawy);
– uchylenie ust. 2 w art. 15 ustawy o IKE, gdyż pozostawienie tego
przepisu doprowadziłoby do nierównego traktowania
oszczędzających – w zakresie postępowania ze środkami
pozostałymi na IKE. Inaczej byłby potraktowany oszczędzający
będący zastawcą, a inaczej oszczędzający, który dokonał
częściowego zwrotu. Zgodnie z nowelizacją, jeżeli po zaspokojeniu
wierzytelności zabezpieczonej zastawem ze środków
zgromadzonych na IKE, pozostaną na tym koncie środki, to
oszczędzający będzie mógł kontynuować oszczędzanie, a nie jak
dotychczas środki te były zwracane oszczędzającemu (art. 1 pkt 4
projektu ustawy);
– odpowiednia zmiana brzmienia art. 9 ust. 1 pkt 7 ustawy o IKE
oraz dodanie pkt 7a (art. 1 pkt 2 lit. a i b projektu ustawy). W art. 9
ust. 1 ustawy o IKE wymienione zostały te elementy umowy, które
umowa o prowadzenie IKE powinna określać. Ponieważ, zgodnie
z art. 9 ust. 1 pkt 7 ustawy o IKE, w umowie należy określić
„termin dokonania wypłaty, wypłaty transferowej oraz zwrotu”,
zmiana zawarta w projektowanej regulacji, związana z wpro-
wadzeniem możliwości częściowego zwrotu środków zgro-
madzonych na IKE, oznacza, że w umowie należy określić
również termin dokonania częściowego zwrotu oraz, w myśl
zmiany proponowanej w dodawanym pkt 7a, warunki wypłaty

5
w ratach, w tym liczbę rat, w przypadku dokonywania wypłaty
w ratach ;
– dodanie w art. 37 ustawy o IKE ust. 1a i ust. 11 (art. 1 pkt 9 lit. a i c
projektu ustawy);
– uchylenie ust. 9 w art. 37 ustawy o IKE. Art. 37 ust. 9 stanowi, że
przedmiotem zwrotu może być wyłącznie całość środków
zgromadzonych na IKE. Nie uchylenie tego przepisu spo-
wodowałoby wewnętrzną sprzeczność norm występującą w obrębie
tego samego aktu prawnego. Norma ta jest nieaktualna wobec
możliwości dokonania częściowego zwrotu (art. 1 pkt 9 lit. b
projektu ustawy);
– dokonanie zmian w art. 30a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.
o podatku dochodowym od osób fizycznych, w wyniku których
zmianie ulega brzmienie ust. 1 pkt 10 oraz ust. 8. Przepis w
obecnie obowiązującym brzmieniu przewiduje pobieranie
zryczałtowanego podatku od dochodu oszczędzającego na
indywidualnym koncie emerytalnym tylko z tytułu zwrotu.
Ponieważ projekt wprowadza możliwość częściowego zwrotu
środków zgromadzonych na IKE dokonanie zmian opisanych w art.
2 pkt 1 i 2 projektu ustawy jest konieczne. Zmiany te określają, że
zryczałtowany podatek dochodowy pobierany jest również od
częściowego zwrotu oraz określają sposób w jaki ustalany jest
dochód z tytułu częściowego zwrotu.
Konsekwencją wprowadzenia zmian umożliwiających
oszczędzającemu wypłatę w ratach jest:
– zmiana brzmienia definicji wypłaty zawartej w art. 2 pkt 13 ustawy
o IKE przez wyjaśnienie, że pod pojęciem wypłata rozumie się
zarówno wypłatę jednorazową, jak i wypłatę w ratach (art. 1 pkt 1
lit. a projektu ustawy);

6