Postępowanie upadłościowe: terminy przedawnienia zobowiązań

Przeczytaj także: Postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu

Pytanie: W 2008 r. sąd umorzył postępowanie likwidacyjne spółki z powodu braku środków na jej prowadzenie. Spółka teraz chce wystąpić do KRS o wykreślenie z rejestru. Jakie są terminy przedawnień zobowiązań wobec wierzycieli?

Odpowiedź: Jeżeli wierzytelność była umieszczona na liście wierzytelności wówczas termin przedawnienia będzie wynosił 10 lat.

Jeśli wobec spółki było prowadzone postępowanie upadłościowe obejmujące likwidację majątku upadłego, które zostało umorzone przez sąd z powodu braku wystarczających środków na zaspokojenie kosztów tego postępowania, to trzeba zwrócić uwagę na kilka kwestii.

1. Zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym zawsze przerywa bieg terminu przedawnienia

Wierzyciel, który chce uczestniczyć w postępowaniu upadłościowym, powinien w terminie oznaczonym w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości zgłosić sędziemu-komisarzowi swoją wierzytelność (art. 236 ust. 1 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze; dalej: puin).

Bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem, powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia (art. 123 § 1 pkt 1 Kodeksu cywilnego). Teoretycy oraz praktycy prawa wyrażają pogląd, że zgłoszenie wierzytelności w toku postępowania upadłościowego jest pewnego, szczególnego rodzaju „sądowym” dochodzeniem wierzytelności i niewątpliwie jest „czynnością przed sądem przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia roszczenia”, co oznacza, iż w wyniku zgłoszenia wierzytelności bieg przedawnienia zostaje przerwany.

2. Po każdym przerwaniu przedawnienie biegnie na nowo (art. 124 § 1 kc)

Artykuł 124 § 1 kc trzeba zastosować również do sytuacji, w której przerwanie biegu przedawnienia następuje wskutek skutecznego zgłoszenia wierzytelności w toku postępowania upadłościowego.

3. Od kiedy termin przedawnienia biegnie od nowa?

Zgodnie z art. 124 § 2 kc, w razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie nie będzie zakończone. Wynika z tego, że bieg przedawnienia, przerwany wskutek zgłoszenia wierzytelności w toku postępowania upadłościowego, rozpocznie się na nowo z chwilą zakończenia tego postępowania. Teoretycy przyjmują, że „zakończenie postępowania” użyte w art. 124 § 2 kc na gruncie prawa upadłościowego (w zakresie upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika) będzie dotyczyło następujących sytuacji:

• umorzenia postępowania upadłościowego (art. 361 puin),
• stwierdzenia zakończenia postępowania upadłościowego (art. 368 puin).

Z dniem uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania upadłościowego bieg przedawnienia rozpocznie się na nowo dla dochodzenia wierzytelności, które zostały zgłoszone w toku postępowania upadłościowego i nie zostały w jego toku zaspokojone.