Godziny nadliczbowe ryzykiem dla pracodawcy

Przeczytaj także: Dodatek za nadgodziny dobowe

Co w zamian?

Za pracę w nadgodzinach przysługuje wynagrodzenie oraz dodatek w wysokości od 50 do 100 % wynagrodzenia. Alternatywą wobec dodatku jest czas wolny od pracy. Jego ilość zależy od tego czy jest udzielany na wniosek pracownika, czy z inicjatywy pracodawcy. W pierwszym przypadku udziela się go w wysokości odpowiadającej liczbie godzin nadliczbowych przepracowanych przez pracownika, zaś w drugim, w wymiarze o połowę większym.

Menedżerowie nie mają dodatku za nadliczbowe?

Zgodnie z literalnym brzmieniem Kp osoby zarządzające w imieniu pracodawcy zakładem pracy i kierownicy nie mają prawa do dodatku. Sformułowanie w razie konieczności oznacza, że jeżeli pracownik zarządzający stale pracuje w nadgodzinach, to przysługuje mu prawo do wynagrodzenia. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy: Powodowane względami organizacyjnymi, stałe wykonywanie pracy ponad normę czasu pracy przez pracownika zajmującego stanowisko kierownicze nie pozbawia go prawa do dodatkowego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych. (wyrok z 14.12.2004 r., II PK 106/04).

Odpowiedzialność karna

Systematyczne przekraczanie dopuszczalnej ilości nadgodzin, niewypłacalnie pracownikowi dodatku za godziny nadliczbowe może rodzić odpowiedzialność karną. Wykroczenie z art. 281 pkt 5 Kp i z art. 282 § 1 Kp jest penalizowane karą grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł. Każde naruszenie któregokolwiek z przepisów należących do przepisów o czasie pracy wyczerpuje znamiona wykroczenia. Należy przyjąć, że naruszenie przepisów mówiących np. o dodatkach za pracę w godzinach nadliczbowych (…) jest wykroczeniem z art. 281 pkt 5.3 Może wchodzić w grę przestępstwo określone w art. 218 § 1 Kodeksu karnego podlegające grzywnie w maksymalnej wysokości do 1.080.000 zł, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Wynikające ze stosunku pracy uprawnienia pracownicze mogą mieć różny charakter. Należą do nich przede wszystkim te, które wynikają bezpośrednio z kodeksu pracy, a więc na przykład (…) prawo do wypoczynku, w szczególności prawo do dni wolnych od pracy, zagwarantowanego maksymalnego czasu pracy (…) Katalog uprawnień pracowniczych związanych ze stosunkiem pracy jest bardzo szeroki, a powyższe wyliczenie ma jedynie przykładowy charakter.