Zaległy urlop do końca marca

Przeczytaj także: Prawo pracy na wakacje, czyli o urlopach wypoczynkowych i nie tylko

1. Pracownik powinien rozpocząć urlop przed 31 marca ale….

Urlopu zaległego należy udzielić pracownikom do 31 marca. Termin ten jest dochowany, gdy pracownik rozpoczął urlop przed upływem 31 marca danego roku kalendarzowego, a zakończył już kwietniu.

2. … jeśli nie chce tego zrobić można wysłać na urlop przymusowo

W trudnej sytuacji są ci pracodawcy, których pracownicy nie chcą udać się na urlop wypoczynkowy w marcu uzasadniając to najczęściej innymi pozapracowymi zobowiązaniami, czy dużą ilością pracy. W takiej sytuacji pojawia się pytanie czy na zaległy urlop można wysłać pracownika przymusowo. Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Pierwsze stanowisko mówi, że co do zasady do zaległego urlopu należy stosować ogólne reguły udzielania urlopów, w tym art. 163 § 1 KP, zgodnie z którym pracodawca bierze pod uwagę wniosek urlopowy pracownika - choć nie jest on dla niego wiążący. Oznacza to, że nie można skierować pracownika jednostronnie na urlop i kwestia terminu urlopu powinna być ustalona przez obie strony. Jedyną sytuacją, w której pracodawca może wprost zastosować przymusowy urlop wypoczynkowy (bieżący jak i zaległy) jest okres wypowiedzenia umowy o pracę. Stanowisko to popiera Państwowa Inspekcja Pracy, która jest zdania, że zmuszenie podwładnego do urlopu wypoczynkowego narusza jego prawa i jest niedopuszczalne.

W sprawie tej odmiennie wypowiedział się Sąd Najwyższy, który w wyroku z 24.1.2006 r. (sygn. akt I PK 124/05) uznał, że pracodawca ma prawo zmusić pracownika w pierwszym kwartale nowego roku, by ten wziął zaległy urlop wypoczynkowy. Z orzeczenia tego wynika więc, że można wyznaczyć pracownikowi termin rozpoczęcia zaległego urlopu i rozpocząć naliczanie okresu odpoczynku. Wydaje się zatem, że w przypadku, gdy pracownik nie będzie chciał wykorzystać zaległego urlopu wypoczynkowego i pojawi się w zakładzie w dniu, w którym urlop zaległy został mu udzielony, pracodawca może odsunąć pracownika od świadczenia pracy.

Wręcz pracownikowi informację

Jeśli pracownik sprzeciwia się wykorzystaniu zaległego urlopu do 31 marca należy poinformować go na piśmie o terminie udzielenia mu zaległego urlopu. Termin w takiej sytuacji będzie narzucony jednostronnie przez pracodawcę.

3. GIP wyjaśnił co zrobić z zaległym urlopem „na żądanie”

Swego czasu Główny Inspektorat Pracy wyjaśnił, że obowiązek udzielenia urlopu zaległego nie dotyczy czterech dni urlopu na żądanie. Jak stwierdzono w interpretacji uprawnienie do tego urlopu przysługuje bowiem na dany rok kalendarzowy i w razie niewykorzystania go przez pracownika nie przechodzi na rok następny. Ponieważ udzielenie 4 dni urlopu na żądanie pozostawione zostało poza inicjatywą pracodawcy i poza planem urlopów oraz porozumieniem w sprawie terminu wykorzystania urlopu dni urlopu na żądanie, które wraz z końcem roku tracą swój specyficzny charakter, to zdaniem GIP czterech niewykorzystanych dni urlopu na żądanie można udzielić później. (pismo Departamentu Prawnego Głównego Inspektoratu Pracy o sygn. GPP-110-4560-170/08/PE). Interpretacja ta wywołała dużo kontrowersji, ponieważ do czasu jej pojawienia się przyjmowano, że jeśli np. pracownikowi pozostało 14 dni zaległego, niewykorzystanego urlopu, a pracownik nie korzystał z żadnego dnia „na żądanie”, to w roku bieżącym należy mu udzielić tych 14 dni w zwykłym trybie – najpóźniej do końca marca. Według interpretacji PIP pracodawca ma do udzielenia tylko 10 dni bowiem zasada wykorzystywania zaległych urlopów nie dotyczy niewykorzystanych 4 dni urlopu na żądanie.

Choć interpretacja ta budzi wątpliwości to w przypadku kontroli PIP może okazać się pomocna - zwłaszcza gdy pracownicy mają kilka dni zaległego urlopu.