Prawa autorskie a praca na etat
2008-10-12 03:46
Przeczytaj także: Ustawa o prawach autorskich poprawiona
Pracownicze utwory naukowe
Przepisy ustawy nieco inaczej traktują dzieła naukowe, tworzone przez pracowników instytucji naukowych. A mianowicie, instytucji naukowej przysługuje pierwszeństwo opublikowania utworu naukowego pracownika, który stworzył ten utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy. W tym przypadku prawa majątkowe nie przechodzą jednak na pracodawcę, który dysponuje jedynie prawem do pierwszej publikacji utworu pracowniczego. Natomiast prawo do wynagrodzenia z tego tytułu leży po stronie twórcy.
Co istotne, pierwszeństwo publikacji jest ograniczone czasowo. Jeżeli bowiem w ciągu sześciu miesięcy od dostarczenia utworu pracodawca nie zawarł z twórcą umowy o wydanie utworu albo jeżeli w okresie dwóch lat od daty przyjęcia utwór nie został opublikowany, pierwszeństwo opublikowania wygasa (art. 14 ust. 1 ustawy).
Instytucja naukowa jako pracodawca ma również prawo aby, bez odrębnego wynagrodzenia, korzystać z materiału naukowego zawartego w utworze pracowniczym oraz udostępniać ten utwór osobom trzecim, Musi to jednak wynikać z uzgodnionego przeznaczenia utworu lub zostać postanowione w umowie (art. 14 ust. 2 ustawy).
Pracownicze programy komputerowe
Odrębnym przepisom ustawy podlegają również programy komputerowe tworzone przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy. W tym przypadku, o ile umowa nie stanowi inaczej, prawa majątkowe do programu komputerowego przysługują pracodawcy (art. 74 ust. 3 ustawy), który może swobodnie korzystać z utworu i rozporządzać nim na wszystkich polach eksploatacji. Ustawodawca nie uzależnia tu przejścia tych praw od oświadczenia o przyjęciu utworu przez pracodawcę. Prawa majątkowe przysługują więc przełożonemu z mocy prawa.
Pracodawca posiadający autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego może (art. 74 ust. 4 ustawy):
- trwałe lub czasowo zwielokrotniać program komputerowy w całości lub w części przy zastosowaniu jakichkolwiek środków i w jakiejkolwiek formie; w zakresie, w którym dla wprowadzania, wyświetlania, stosowania, przekazywania i przechowywania programu komputerowego niezbędne jest jego zwielokrotnienie, czynności te wymagają zgody uprawnionego;
- tłumaczyć, przystosowywać, dokonywać zmian układu lub jakichkolwiek innych zmian w programie komputerowym, z zachowaniem praw osoby, która tych zmian dokonała;
- rozpowszechniać, w tym użyczać lub najmować, program komputerowy lub jego kopię.
Ograniczenia, które ustawodawca przewidział w odniesieniu do praw autorskich pracowników tworzących programy komputerowe, wynikają w głównej mierze ze specyfiki i przeznaczenia tego rodzaju dzieł. Nie ma jednak przeszkód, aby w umowie znalazło się miejsce dla zapisów, które sprawią, że sytuacja pracownika będzie korzystniejsza.
WAŻNE!
Pracownik, który w czasie pracy stworzył utwór niewynikający z jego obowiązków wobec pracodawcy, zachowuje do niego pełnię praw autorskich, w tym również i majątkowych. I to bez względu na to, że utwór powstawał w czasie pracy czy z wykorzystaniem sprzętu firmowego. Fakt, że pracownik naruszył tu obowiązki pracownicze nie ma znaczenia w odniesieniu do praw autorskich. Takie postępowanie może jednak narazić pracownika na karę, włącznie z rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 52 § 1 pkt 1 K.p.).
oprac. : Aleksandra Baranowska-Skimina / eGospodarka.pl
Przeczytaj także
-
Prawa autorskie: ochrona coraz większa
-
Autorskie prawa majątkowe pracownika: program komputerowy
-
Ochrona własności intelektualnej wg KE
-
Prawa autorskie w erze sztucznej inteligencji: jakie wyzwania?
-
Czy interfejs podlega ochronie prawnej jako część programu komputerowego?
-
Sztuczna inteligencja w świetle prawa autorskiego
-
Twórczość sztucznej inteligencji a ochrona praw autorskich
-
Prawa autorskie do programu komputerowego: 6 kluczowych kwestii
-
Prawo własności intelektualnej ważne również dla przedsiębiorcy