Przerwa w pracy a dodatkowe wynagrodzenie

Przeczytaj także: Jakie wynagrodzenie za pracę w niedziele i święta?

W jakiej sprawie orzekł Sąd?

Pracodawca – Polskie Koleje Państwowe - wypłacał wynagrodzenie pracownikom kolei za świadczenie pracy i za czas oczekiwania załogi pociągowej. Pracownik PKP zatrudniony na stanowisku maszynisty zaskarżył pracodawcę do sądu z powodu braku dodatkowej gratyfikacji twierdząc, że za czas oczekiwania należy się dodatek wynagrodzeniowy, który powinien być naliczany jak za urlop wypoczynkowy.

Powód w swym stanowisku powołał się na rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. (Dz.U. nr 62, poz. 289 z późn. zm.). w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy. Zgodnie z § 5 tego rozporządzenia, przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym, że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.

Sądy I i II instancji w swoich wyrokach stwierdziły, że pracownik PKP źle zrozumiał rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej. Zgodnie orzekły, że przepisy kodeksu pracy (art. 128 § 1) wykazują jednoznacznie – czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy.

Tak, więc obowiązkiem pracownika jest przestrzeganie czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy, a co za tym idzie pracownik jest obowiązany wykonywać pracę i polecenia pracodawcy. Obowiązkiem pracownika jest także gotowość do podjęcia pracy, gdy obecnie on jej nie wykonuje np. z powodu oczekiwania na przydział pracy lub chwilowego przestoju. Sędziowie orzekli, że takie oczekiwanie na pracę nie stanowi podstawy prawnej do wypłacenia przez PKP dodatkowego wynagrodzenia. Pracownik nie zgadzając się z orzeczeniem sądu I i II instancji złożył kasację do Sądu Najwyższego.

Sąd Najwyższy w powyższej sprawie (sygn. akt I PK 84/07) oddalił skargę. Tak jak sądy I i II instancji wskazał, że obowiązkiem pracownika PKP zatrudnionego na stanowisku maszynisty jest przestrzeganie przepisów pracowniczych, które wykazują, iż czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy (art. 128.§1 k.p). SN podkreślił, że czas wykonywania pracy jest to czas od rozpoczęcia pracy aż do końca dniówki roboczej. W przypadku pracy jako maszynista do czasu tego wlicza się nie tylko rzeczywiste świadczenie pracy, ale także dojazd maszynisty do miejsca przyjęcia pociągu, powrót a także czas oczekiwania na jego przydzielenie, czy czas odebrania i rozliczenia się z dyżuru. Tak, więc owego pracownika obowiązuje praca według ustalonego rozkładu czasu pracy PKP, bo jest to normalny czas pracy. Roszczenie powoda o dodatkowe gratyfikacje z faktu niewykonywania pracy jest niezasadne. Pracownikowi przysługuje za ten czas wynagrodzenie na zasadach ogólnych.


Inne przerwy w pracy, które wlicza się do czasu pracy:

• czas, gdy pracownik był do niej gotów, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy albo z powodu przestoju (por. art. 81 k.p.),
• przerwy na posiłek (por. art. 120 k.p.),
• przerwy z tytułu pracy w warunkach szczególnie szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia (por. art. 145 k.p.),
• przerwy na karmienie dziecka piersią (por. art. 187 k.p.),
• czas nauki pracownika młodocianego (por. art. 202 § 3 k.p.),
• czas szkolenia w zakresie bhp (por. art. 237 § 3 k.p.),
• czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzaniem badań okresowych i kontrolnych w godzinach pracy (por. art. 229 § 3 k.p.)