Odszkodowanie od Skarbu Państwa – poradnik

Przeczytaj także: Nowelizacja kodeksu cywilnego: odszkodowanie od państwa

Jeżeli wydanie prejudykatu nie jest obligatoryjne mamy przeważnie 3 lata na dochodzenie odszkodowania liczone od dnia wydania wadliwej decyzji czy wyroku. W przypadku braku obligu do co prejudykatu należy ustalić też, kiedy nastąpiła szkoda, gdyż nie zawsze pojawia się ona w bezpośrednim następstwie ogłoszenia spornego orzeczenia – dopowiada reprezentant kancelarii CWW. Powód winien także wskazać orzeczenie, które jest podstawą żądania, udowodnić wyczerpanie przysługujących środków prawnych, jak również wykazać poniesioną szkodę i jej rozmiar oraz udowodnić adekwatny związek przyczynowy między nimi a działaniem bądź zaniechaniem statio fisci Skarbu Państwa.

Od szkody do wyroku – przewodnik po drodze sądowej

By rozpocząć sądowe starania o odszkodowanie, w pierwszej kolejności należy przygotować odpowiedni pozew. Kodeks postępowania cywilnego jasno określa, jakie warunki powinien on spełniać, by stać się pismem procesowym. Mianowicie pozew musi zawierać:

• oznaczenie sądu, do którego kierowane jest pismo,
• imię i nazwisko lub nazwę stron oraz ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników,
• oznaczenie rodzaju pisma,
• osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności,
• podpis strony bądź jej przedstawiciela ustawowego czy pełnomocnika,
• wymienienie załączników.

Z tak przygotowanym pozwem można rozpocząć dochodzenie odszkodowania przed sądem powszechnym, pozywając Skarb Państwa. Jednak warunkiem skuteczności powództwa jest wyczerpanie uprzednio przysługujących środków prawnych, jak wniesienie apelacji czy zażalenia – podkreśla przedstawiciel Kancelarii Radców Prawnych i Adwokatów CWW. W przypadku przysługiwania skargi o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem (np. na prawomocny wyrok sądu drugiej instancji kończący postępowanie w sprawie lub postanowienie co do istoty sprawy kończące postępowanie w drugiej instancji w postępowaniu nieprocesowym) należy uprzednio zatroszczyć się o prejudykat. Natomiast gdy skarga nie przysługuje, naprawienia szkody dochodzi się przed miejscowym sądem okręgowym. Warto również spodziewać się zastępstwa procesowego Skarbu Państwa przez Prokuratorię Generalną.

Śladem zwycięzców – przykłady wygranych spraw

Jak przyznaje prawnik z kancelarii CWW, postępowania odszkodowawcze przeciwko Skarbowi Państwa należą do trudnych i długotrwałych spraw. Dlatego w interesie poszkodowanego jest jak najlepsze dowodowe przygotowanie się do sądowej batalii. O tym, że właściwie dobrana argumentacja i przekonujący materiał dowodowy mogą przechylić szalę zwycięstwa na korzyść poszkodowanego świadczą głośne i w rezultacie wygrane procesy sądowe Spółki Centrozap (dziś Ideon) czy MDI. Centrozap doznał szkody majątkowej, ale i wizerunkowej wskutek błędnych decyzji urzędników skarbowych przeprowadzających kontrolę podatkową w firmie. Pierwsza z nich miała miejsce w 1994 roku, a powództwo Centrozapu przeciwko Skarbowi Państwa doczekało się pierwszego wyroku dopiero w 2008 roku. Po apelacji Prokuratorii Generalnej Sąd Apelacyjny w Katowicach w 2009 roku zmienił wyrok sądu okręgowego, by w 2012 roku sąd pierwszej instancji znów przyznał spółce blisko 50 mln zł odszkodowania wraz z odsetkami. Podobnie spółka MDI reprezentowana przed sądem przez wrocławską kancelarię CWW w styczniu 2013 roku usłyszała przychylny dla siebie wyrok zasądzenia ponad 28 mln zł odszkodowania od Skarbu Państwa (wraz z odsetkami kwota sięga 47 mln zł). Tym samym Sąd Apelacyjny we Wrocławiu potwierdził wyrok z 2010 roku w tej sprawie, kiedy udowodniono, że błędne i podejmowane z naruszeniem prawa decyzje Urzędu Kontroli Skarbowej doprowadziły do upadłości JTT Coputer S.A., której akcjonariuszem była spółka MDI. Jak widać nie ma spraw beznadziejnych, a jedynie trudne do wygrania. Warto wiec pójść śladem tych, którzy zdołali pokonać państwową machinę.