Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy

Druk nr 909

Warszawa, 21 listopada 2012 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-119-12




Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej




Szanowna Pani Marszałek
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

- o zmianie ustawy - Kodeks pracy z
projektem aktu wykonawczego.

Projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej.
W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w
tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister Pracy i
Polityki Społecznej.

Z poważaniem

(-) Donald Tusk

Projekt

U S T A W A
z dnia
o zmianie ustawy – Kodeks pracy)

Art. 1. W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21,
poz. 94, z późn. zm.)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w
art.
1552 § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. Jeżeli okres, o którym mowa w § 1 pkt 1 i 3 – 6, przypada po nabyciu przez
pracownika prawa do urlopu w danym roku kalendarzowym, wymiar urlopu pracownika
powracającego do pracy w ciągu tego samego roku kalendarzowego ulega
proporcjonalnemu obniżeniu, chyba że przed rozpoczęciem tego okresu pracownik
wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze.”;
2)
art. 186 otrzymuje brzmienie:
„Art. 186. § 1. Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu
wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Do
sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia.
§ 2. Wymiar urlopu wychowawczego wynosi do 36 miesięcy. Urlop jest udzielany
na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 4. roku życia.

1) Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia postanowień dyrektywy Rady 2010/18/UE
z dnia 8 marca 2010 r. w sprawie wdrożenia zmienionego porozumienia ramowego dotyczącego urlopu
rodzicielskiego zawartego przez BUSINESSEUROPE, UEAPME, CEEP i ETUC oraz uchylającej
dyrektywę 96/34/WE (Dz. Urz. UE L 68 z 18.3.2010, str. 13).
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668
i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127
i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111,
poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135,
poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608 i Nr 213,
poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407, z 2005 r.
Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz. 732 i Nr 167, poz. 1398, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711,
Nr 133, poz. 935, Nr 217, poz. 1587 i Nr 221, poz. 1615, z 2007 r. Nr 64, poz. 426, Nr 89, poz. 589, Nr 176,
poz. 1239, Nr 181, poz. 1288 i Nr 225, poz. 1672, z 2008 r. Nr 93, poz. 586, Nr 116, poz. 740, Nr 223,
poz. 1460 i Nr 237, poz. 1654, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 56, poz. 458, Nr 58, poz. 485, Nr 98, poz. 817,
Nr 99, poz. 825, Nr 115, poz. 958, Nr 157, poz. 1241 i Nr 219, poz. 1704, z 2010 r. Nr 105, poz. 655,
Nr 135, poz. 912, Nr 182, poz. 1228, Nr 224, poz. 1459, Nr 249, poz. 1655 i Nr 254, poz. 1700, z 2011 r.
Nr 36, poz. 181, Nr 63, poz. 322, Nr 80, poz. 432, Nr 144, poz. 855, Nr 149, poz. 887 i Nr 232, poz. 1378
oraz z 2012 r. poz. 908 i 1110.
– 2 –
§ 3. Jeżeli
z
powodu
stanu
zdrowia
potwierdzonego
orzeczeniem
o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej opieki
pracownika, niezależnie od urlopu, o którym mowa w § 2, może być udzielony urlop
wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy, jednak na okres nie dłuższy niż
do ukończenia przez dziecko 18. roku życia.
§ 4. Każdemu z rodziców lub opiekunów dziecka przysługuje wyłączne prawo
do jednego miesiąca urlopu wychowawczego z wymiaru urlopu określonego w § 2 i 3.
Prawa tego nie można przenieść na drugiego z rodziców lub opiekunów dziecka.
§ 5. Skorzystanie z urlopu wychowawczego w wymiarze co najmniej jednego
miesiąca oznacza wykorzystanie przez rodzica lub opiekuna dziecka urlopu, o którym
mowa w § 4.
§ 6. Rodzice lub opiekunowie dziecka mogą jednocześnie korzystać z urlopu
wychowawczego przez okres nieprzekraczający 4 miesięcy.
§ 7. Urlopu wychowawczego udziela się na wniosek pracownika.
§ 8. Urlop wychowawczy może być wykorzystany najwyżej w 5 częściach.”;
3) w
art.
1862 § 3 otrzymuje brzmienie:
„§ 3. Przepis § 2 stosuje się także w razie stwierdzenia przez pracodawcę,
że z urlopu wychowawczego korzystają w tym samym czasie oboje rodzice lub
opiekunowie dziecka; nie dotyczy to przypadku określonego w art. 186 § 6.”;
4) art.
1866 otrzymuje brzmienie:
„Art. 1866. Minister właściwy do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowe warunki udzielania urlopu wychowawczego, w tym formę i termin
złożenia wniosku w sprawie udzielenia urlopu, biorąc pod uwagę potrzebę zapewnienia
normalnego toku pracy w zakładzie pracy oraz uwzględniając dodatkowe wymagania
dotyczące wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego, w przypadkach określonych
w art. 186 § 3 i 6.”;
5) art.
1891 otrzymuje brzmienie:
„Art. 1891. Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni,
z uprawnień określonych w art. 148 pkt 3, art. 178 § 2, art. 1821 § 1, art. 186 § 1 – 3,
art. 1867 § 1 i art. 188 może korzystać jedno z nich.”;
6)
po art. 293 dodaje się art. 2931 w brzmieniu:
„Art. 2931. Bieg przedawnienia roszczenia o urlop wypoczynkowy nie rozpoczyna
się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na czas korzystania z urlopu wychowawczego.”.
– 3 –
Art. 2. 1. Rodzice lub opiekunowie dziecka, którzy do dnia wejścia w życie ustawy
jednocześnie korzystali z urlopu wychowawczego na dane dziecko, od dnia wejścia w życie
ustawy mają prawo do jednoczesnego korzystania z takiego urlopu w wymiarze stanowiącym
różnicę między wymiarem określonym w art. 186 § 6 ustawy zmienianej w art. 1,
w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, a wymiarem urlopu wychowawczego
wykorzystanym jednocześnie na dane dziecko.
2. Rodzice lub opiekunowie dziecka, którzy do dnia wejścia w życie ustawy korzystali
z urlopu wychowawczego na dane dziecko w częściach, od dnia wejścia w życie ustawy mają
prawo do wykorzystania takiego urlopu w liczbie części stanowiącej różnicę między liczbą
części określoną w art. 186 § 8 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą
ustawą, a liczbą części urlopu wychowawczego wykorzystaną na dane dziecko.
Art. 3. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 1866 ustawy
zmienianej w art. 1 zachowują moc do dnia wejścia w życie nowych przepisów
wykonawczych wydanych na podstawie art. 1866 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu
nadanym niniejszą ustawą, nie dłużej jednak niż przez okres 6 miesięcy od dnia wejścia
w życie niniejszej ustawy.
Art. 4. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.

















11/07rch

UZASADNIENIE

1.
Konieczność nowelizacji przepisów Kodeksu pracy dotyczących urlopu
wychowawczego w zakresie przedstawionym w projekcie związana jest z:
1) wejściem w życie dyrektywy Rady 2010/18/UE z dnia 8 marca 2010 r.
w sprawie wdrożenia zmienionego porozumienia ramowego dotyczącego
urlopu rodzicielskiego zawartego przez BUSINESSEUROPE, UEAPME,
CEEP i ETUC oraz uchylającej dyrektywę 96/34/WE (Dz. Urz. UE L 68
z
18.3.2010, str. 13). Zgodnie z klauzulą 2 porozumienia ramowego,
minimalny wymiar urlopu rodzicielskiego, przysługujący indywidualnie
każdemu z rodziców, został zwiększony z trzech do czterech miesięcy.
W odniesieniu do sposobu korzystania z prawa do urlopu rodzicielskiego
określono, że prawo do co najmniej jednego z czterech miesięcy urlopu
rodzicielskiego powinno zostać przyznane bez możliwości jego
przenoszenia/przeniesienia pomiędzy rodzicami. Wskazano również, że
zasady odnoszące się do części urlopu, której nie można przenieść, należy
określić na szczeblu krajowym z uwzględnieniem już obowiązujących
przepisów,
2) orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia
22

kwietnia 2010 r. w sprawie C-486/08 Zentralbetriebsrat der
LandeskrankenhäuserTirols. Trybunał orzekł w nim m.in., że klauzulę 2 pkt 6
porozumienia ramowego w sprawie urlopu rodzicielskiego, wdrożonego
dyrektywą 96/34/WE, należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się
ona przepisowi krajowemu, zgodnie z którym pracownicy, którzy korzystają
z prawa do urlopu rodzicielskiego w wymiarze dwóch lat, tracą po jego
zakończeniu prawo do corocznego płatnego urlopu za rok poprzedzający
narodziny dziecka. W tym kontekście Trybunał wskazał również, że
uprawnienia nabyte lub nabywane przez pracownika w chwili rozpoczęcia
urlopu rodzicielskiego zachowane są w niezmienionej formie do zakończenia
urlopu rodzicielskiego i mają zastosowanie po zakończeniu tego urlopu, przy
czym pojęcie uprawnień nabytych lub nabywanych należy rozumieć jako
obejmujące całość praw i korzyści, w formie pieniężnej i w naturze,
wynikających bezpośrednio lub pośrednio ze stosunku pracy, na które