Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji oraz ustawy - Prawo ochrony środowiska

beneficjentowi kredytu na realizację programu lub projektu. Z uwagi na fakt, że zadania
Krajowego operatora wykonuje NFOŚiGW, możliwe jest udzielanie wsparcia beneficjentom
w ramach zgłoszonych przez NFOŚiGW programów pomocowych w zakresie udzielania
pomocy publicznej bez konieczności tworzenia od podstaw nowego programu pomocowego
i uruchamiania procedury jego notyfikowania Komisji Europejskiej.
Ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. nakłada na beneficjentów obowiązki związane z:
1) monitorowaniem osiągniętych efektów związanych z redukcją emisji gazów
cieplarnianych i sporządzaniem rocznego raportu określającego osiągnięte efekty,
2) sporządzeniem sprawozdania z wydatkowanych środków uzyskanych z Rachunku
klimatycznego oraz postępów w realizacji programu lub projektu zgodnie z załączonym
do umowy harmonogramem.
Raport dotyczący redukcji emisji gazów cieplarnianych podlega weryfikacji przez jednostkę
uprawnioną w zakresie zgodności informacji w nim zawartych ze stanem faktycznym.
Z obowiązku weryfikacji raportu zwolnieni są beneficjenci w sytuacji, gdy:
1) kwota udzielonego wsparcia finansowego nie przekroczyła równowartości 25 tys. euro
lub
2) szacunkowa wielkość osiągniętych efektów związanych z redukcją emisji gazów
cieplarnianych nie przekroczy 20 tys. ton ekwiwalentu dwutlenku węgla rocznie.
Krajowy operator może żądać niezwłocznego zwrotu całości lub części środków na
Rachunek klimatyczny lub zawiesić wypłatę kolejnych należności przewidzianych
harmonogramem, jeżeli w wyniku przeprowadzonej kontroli lub na podstawie sprawozdania
przekazanego przez beneficjenta, stwierdzi nieprawidłowości polegające na wykorzystaniu
środków otrzymanych z Rachunku klimatycznego niezgodnie z warunkami określonymi
w umowie o udzielenie dotacji.
W oparciu o dane i informacje uzyskane z raportów i sprawozdań przedkładanych
przez beneficjentów Krajowy operator przygotowuje sprawozdania dotyczące wdrażanych
projektów i programów oraz osiągniętych przy ich udziale efektów związanych z redukcją
emisji gazów cieplarnianych. Sprawozdania te Krajowy operator przedkłada ministrowi
właściwemu do spraw środowiska do dnia 31 maja każdego roku.
Do końca 2011 r. zostało podpisanych 7 umów sprzedaży jednostek przyznanej emisji:
dwie z Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju (EBOR) działającym na rzecz Hiszpanii
oraz Irlandii, dwie z prywatnymi podmiotami japońskimi oraz jedna z japońską organizacją
4

rządową NEDO, dwie z Międzynarodowym Bankiem Odbudowy i Rozwoju (Bankiem
Światowym).
Zgodnie z postanowieniami umów sprzedaży jednostek przyznanej emisji, wpływy
z powyższych transakcji są przeznaczone na realizację poniższych programów priorytetowych
NFOŚiGW:
1) System zielonych inwestycji – Część 1 – zarządzanie energią w budynkach
użyteczności publicznej (umowa z EBOR działającym na rzecz Irlandii, dwie umowy
z prywatnymi podmiotami japońskimi, umowa z NEDO oraz dwie umowy z Bankiem
Światowym),
2) System zielonych inwestycji – Część 2 – biogazownie rolnicze (umowy z EBOR
działającym na rzecz Hiszpanii oraz Irlandii),
3) System zielonych inwestycji – Część 3 – elektrociepłownie i ciepłownie na biomasę,
(umowy z EBOR działającym na rzecz Hiszpanii oraz Irlandii),
4) System zielonych inwestycji – Część 4 – budowa i przebudowa sieci
elektroenergetycznych w celu podłączenia odnawialnych źródeł energii wiatrowej
(umowa z EBOR działającym na rzecz Hiszpanii),
5) System zielonych inwestycji – Część 5 – zarządzanie energią w budynkach wybranych
podmiotów sektora finansów publicznych (umowa z NEDO).

Proponowane zmiany
Na podstawie doświadczeń w realizacji Krajowego systemu zielonych inwestycji
proponuje się:
1) zmniejszyć obciążenia organizacyjne i finansowe beneficjentów w zakresie
sprawozdawczości z postępów w realizacji programu lub projektu oraz osiągniętych
efektów związanych z uniknięciem lub redukcją emisji gazów cieplarnianych,
w odniesieniu do programów i projektów dofinansowywanych ze środków
zgromadzonych na Rachunku klimatycznym,
2) ujednolicić system monitorowania efektów związanych z uniknięciem lub redukcją
emisji gazów cieplarnianych w ramach Krajowego systemu zielonych inwestycji oraz
uprościć system monitorowania wydatkowania przez beneficjentów środków
uzyskanych z Rachunku klimatycznego i postępów w realizacji programów i projektów
5

dofinansowanych ze środków zgromadzonych na tym rachunku – podmiotem
odpowiedzialnym za monitorowanie będzie Krajowy operator,
3) dopuścić możliwość refinansowania ze środków zgromadzonych na Rachunku
klimatycznym kosztów poniesionych przez NFOŚiGW oraz WFOŚiGW ze środków
własnych na realizację programów lub projektów w obszarach, o których mowa
w art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 17 lipca 2009 r.,
4) wprowadzić podział programów lub projektów pozytywnie ocenionych (wstępnie
wybranych) przez Krajowego operatora na podstawowe i rezerwowe – w przypadku
przekroczenia dostępnej alokacji środków, określonej dla danego naboru programów
lub projektów, pochodzącej ze środków zgromadzonych na Rachunku klimatycznym,
5) umożliwić udzielanie finansowania dotacyjnego programom lub projektom
rezerwowym ze środków zgromadzonych na Rachunku klimatycznym oraz innych
środków NFOŚiGW,
6) wprowadzić możliwość przekazywania przez NFOŚiGW oraz WFOŚiGW środków
innych niż wpływy pochodzące ze sprzedaży jednostek Kioto do rezerwy budżetu
państwa w celu finansowania zadań państwowych jednostek budżetowych,
obejmujących realizację programów i projektów w obszarach, o których mowa w art. 22
ust. 2 ustawy z dnia 17 lipca 2009 r.,
7) doprecyzować, iż NFOŚiGW może udzielać dofinansowania ze środków innych niż
zgromadzone na Rachunku klimatycznym na uzupełnienie wkładu własnego
beneficjenta, w celu finansowego domknięcia programu lub projektu,
8) wykorzystać do realizacji programów lub projektów w ramach Krajowego systemu
zielonych inwestycji istniejące programy pomocy publicznej.

W celu realizacji powyższych zamierzeń zaproponowano następujące rozwiązania
legislacyjne:

Art. 1 zawiera zmiany do ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. W tym zakresie przewidywana jest:
1) zmiana brzmienia art. 3 ust. 2 pkt 5 ustawy, która ma charakter redakcyjny,
dostosowujący do zmian wprowadzonych w art. 40,
2) zmiana brzmienia art. 3 ust. 4 ustawy, która wynika z potrzeby doprecyzowania
zakresu zestawień informacji i raportów sporządzanych przez Krajowy ośrodek
6

bilansowania i zarządzania emisjami (Krajowy ośrodek). Obowiązek sporządzania
przez Krajowy ośrodek zestawień informacji i raportów w obszarach tematycznych
wskazanych w art. 3 ust. 3 ma swoje odzwierciedlenie w przepisach szczególnych,
natomiast nowa propozycja brzmienia ust. 4 wskazuje na możliwość sporządzania
przedmiotowych zestawień informacji i raportów w innych niż wskazane w ust. 3
obszarach, na potrzeby organów administracji publicznej, organizacji samorządu
gospodarczego oraz organizacji pracodawców,
3) zmiana brzmienia art. 3 ust. 5 i 6 ustawy, która wynika z braku potrzeby określenia
listy zestawień informacji i raportów, o których mowa w ust. 3. Aktualnie obowiązek
sporządzania przedmiotowych zestawień informacji i raportów wynika z przepisów
odrębnych ustaw oraz aktów wykonawczych, w szczególności z przepisów
dotyczących statystyki publicznej, ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy z dnia
17 lipca 2009 r. Jednocześnie zasadne jest wprowadzenie, poprzez delegację do
wydania rozporządzenia, możliwości nałożenia na Krajowy ośrodek dodatkowego
obowiązku sporządzania zestawień informacji i raportów, innych niż określone
w art. 3 ust. 3 ustawy, które Krajowy ośrodek sporządzałby nieodpłatnie
i w określonych w rozporządzeniu terminach na potrzeby organów administracji
publicznej,
4) zmiana brzmienia art. 18 ust. 2 ustawy oraz uchylenie ust. 6 i 7; Zmiana proponowana
jest w związku z negocjacjami na forum międzynarodowym Ramowej Konwencji
w sprawie zmian klimatu oraz Protokołu z Kioto, dotyczącymi m.in. możliwości
przenoszenia jednostek Kioto (szczególnie AAU) na kolejny okres rozliczeniowy.
W związku ze zbliżającym się zakończeniem okresu obowiązywania Protokołu
z Kioto konieczne jest rozszerzenie katalogu działań, któremu podlegają jednostki
Kioto,
5) propozycja dodania do ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. art. 19a oraz zmiana w art. 23
ust. 1 mają na celu uregulowanie kwestii przekazywania środków ze sprzedaży
jednostek Kioto, także innych niż AAU, na rachunek bankowy NFOŚiGW, w tym na
rachunek wyodrębniony lub wyodrębnione subkonto tego rachunku. Przepisy art. 19a
znajdą się w Rozdziale 6 ustawy z dnia 17 lipca 2009 r., dotyczącym obrotu
wszystkimi jednostkami Kioto, a więc nie tylko obrotu jednostkami przyznanej emisji.
Celem wprowadzenia tego przepisu jest stworzenie rozwiązań umożliwiających
przeznaczanie wpływów z umów sprzedaży jednostek Kioto – także całości albo
7

części wpływów z umów sprzedaży jednostek przyznanej emisji, jeżeli umowy te nie
nakładałyby warunku przekazania środków na Rachunek klimatyczny albo jego
subkonto – na finansowanie celów z zakresu ochrony środowiska i gospodarki
wodnej, określonych w art. 400a ust. 1 i w art. 410e ust. 1 ustawy – Prawo ochrony
środowiska, oraz gospodarowanie tymi środkami zgodnie z regułami określonymi
w tytule VII, dziale II, rozdziale 4 tej ustawy. Natomiast przeznaczanie wpływów
z umów sprzedaży jednostek przyznanej emisji, przekazywanych na Rachunek
klimatyczny albo jego subkonto, odbywałoby się z uwzględnieniem przepisów
rozdziału 7 ustawy z dnia 17 lipca 2009 r., odnoszących się do Krajowego systemu
zielonych inwestycji.
Zaproponowane zmiany mają na celu wyraźne rozgraniczenie wpływów
pochodzących ze sprzedaży AAU, które mają wpływać na Rachunek klimatyczny
i mają być przeznaczane na realizację programów lub projektów w ramach Krajowego
systemu zielonych inwestycji, od wpływów z umów sprzedaży jednostek przyznanej
emisji, jednostek poświadczonej redukcji emisji, jednostek redukcji emisji oraz
jednostek pochłaniania, które mają być przekazywane na inny rachunek bankowy
NFOŚiGW, niebędący Rachunkiem klimatycznym, i przeznaczane na finansowanie
celów z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej określonych w art. 400a
ust. 1 i w art. 410e ust. 1 ustawy – Prawo ochrony środowiska,
6) zmiana brzmienia art. 22 ust. 1 ustawy, która ma na celu wprowadzenie możliwości
przeznaczania środków gromadzonych na Rachunku klimatycznym także na
refinansowanie NFOŚiGW oraz WFOŚiGW kosztów związanych z przeznaczaniem
innych środków niż wpływy pochodzące ze sprzedaży jednostek Kioto na
dofinansowanie programów lub projektów z zakresu ochrony środowiska,
realizowanych w obszarach, o których mowa w art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 17 lipca
2009 r., w tym kosztów związanych z przekazaniem środków na dochody budżetu
państwa (do rezerwy) w celu dofinansowania zadań realizowanych przez państwowe
jednostki budżetowe, obejmujących realizację tych programów lub projektów.
Umożliwi to refinansowanie środkami zgromadzonymi na Rachunku klimatycznym
kosztów całkowitego lub częściowego „zazielenienia” danego programu lub projektu,
dokonanego już przez NFOŚiGW lub WFOŚiGW ze środków własnych,
7) zmiana brzmienia art. 23 ust. 2 ustawy, która jest konsekwencją wprowadzenia
możliwości przeznaczenia środków zgromadzonych na Rachunku klimatycznym na
8