Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o scalaniu i wymianie gruntów

Druk nr 827

Warszawa, 6 lipca 2012 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja









Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej




Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o zmianie ustawy o scalaniu i wymianie
gruntów.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Józefa Rackiego.



(-) Krzysztof Borkowski; (-) Jan Bury; (-) Marek Gos; (-) Jarosław
Górczyński; (-) Eugeniusz Tomasz Grzeszczak; (-) Stanisław Kalemba;
(-) Mieczysław Kasprzak; (-) Eugeniusz Kłopotek; (-) Jan Łopata;
(-) Mieczysław Marcin Łuczak; (-) Krystyna Ozga; (-) Mirosław Pawlak;
(-) Janusz
Piechociński; (-)
Józef Racki;
(-)
Zbigniew
Sosnowski;
(-) Franciszek Jerzy Stefaniuk; (-) Andrzej Sztorc; (-) Piotr Walkowski;
(-) Zbigniew Włodkowski; (-) Piotr Zgorzelski; (-) Stanisław elichowski.
projekt
USTAWA
z dnia…………………2012 r.
o zmianie ustawy o scalaniu i wymianie gruntów


Art.
1.
W ustawie z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów

(Dz. U. z 2003 r. Nr 178, poz. 1749, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 1 ust. 2:
a)
pkt 5 otrzymuje brzmienie:
„5) uczestniku scalenia - rozumie się przez to właściciela lub użytkownika gruntu
położonego na obszarze scalenia oraz inwestora, a w przypadku gruntów stanowiących
własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego także podmiot
gospodarujący tymi gruntami;”,
b)
dodaje się pkt 10 w brzmieniu:
„10) inwestorze – rozumie się przez to podmiot realizujący inwestycję celu publicznego na
gruntach, o których mowa w pkt 1.”;
2) w art. 2:
a) uchyla się ust. 2,
b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Wydzielenie gruntów zabudowanych w wyniku scalenia gruntów innemu uczestnikowi
scalenia jest dopuszczalne tylko za zgodą tego uczestnika scalenia oraz za zgodą
dotychczasowego właściciela i pod warunkiem rozbiórki lub przeniesienia przez niego
zabudowań w oznaczonym terminie, albo wyrażenia zgody na dokonanie rozliczenia
wartości zabudowań w gotówce lub w innej formie.”,
c) dodaje się ust. 3a w brzmieniu:
„3a. Zmiana granic nieruchomości zabudowanej może być dokonywana w trakcie scalenia
gruntów bez zgody, o której mowa w ust. 3, pod warunkiem, że nie pogorszy to warunków
użytkowania takiej nieruchomości, w szczególności dostępu do budynków.”;
3) w art. 3 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Postępowanie scaleniowe, postępowanie wymienne oraz zagospodarowanie
poscaleniowe przeprowadza i wykonuje starosta jako zadanie z zakresu administracji
rządowej finansowane ze środków budżetu państwa, z zastrzeżeniem ust. 5-7 oraz art. 4 ust.
2 i 3. Organem wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego
w stosunku do starosty w sprawach z tego zakresu jest wojewoda.”;
4) w art. 4:
a) w ust. 1 dodaje się pkt 4 i 5 w brzmieniu:
„4) o scalenie wystąpi inwestor, którego działalność spowodowała lub spowoduje skutki, o
których mowa w pkt 2;
„5) o scalenie wystąpi organ właściwy w zakresie ochrony przyrody w przypadku gdy
korzystanie z gruntów objętych ochroną zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i
zwierząt lub siedlisk przyrody stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone.”,
b) dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
„2. Koszty prac scaleniowych i zagospodarowania poscaleniowego pokrywa:
1) inwestor, który wystąpi o scalenie gruntów;
2) organ właściwy w zakresie ochrony przyrody, który wystąpi o scalenie gruntów.”;
5) w art. 5 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. Przepisy art. 3 ust. 1 i 3 oraz art. 4 ust. 3 mają zastosowanie również przy wymianie
gruntów.”;
6) w art. 8:
a)
ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Uczestnik scalenia lub wymiany, z zastrzeżeniem art. 8 ust. 2 oraz

art. 17 ust. 2, otrzymuje grunty o równej wartości szacunkowej w zamian za grunty
dotychczas posiadane.”,
b)
ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Jeżeli wydzielenie gruntów o równej wartości szacunkowej jest technicznie niemożliwe
lub gospodarczo nieuzasadnione za równą wartość szacunkową uważa się również wartość
o różnicy nieprzekraczającej 3 %.”,
c)
ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Na zgodny wniosek zainteresowanych uczestników scalenia można im wydzielić grunty
o innej wartości szacunkowej stosując dopłaty.”;
7) w art. 17:
a)
ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Grunty niezbędne na cele miejscowej użyteczności publicznej, pod ulice i drogi
publiczne oraz na wykonanie i utrzymanie albo przewidziane do takiego wykonania i
utrzymania urządzeń melioracji wodnych podstawowych, wydziela się z gruntów Zasobu
Własności Rolnej Skarbu Państwa.”,
b)
w ust. 2 po zdaniu pierwszym dodaje się zdanie:
„Uczestnicy scalenia w drodze uchwały wybierają cele miejscowej użyteczności publicznej
oraz określają procentową wielkość zmniejszenia wartości należnych im gruntów.”;
8) w art. 33:
a)
dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1;
b) dodaje się ust. 2 w brzmieniu:
„2. Do postępowań nadzwyczajnych dotyczących wzruszenia decyzji ostatecznych, nie
stosuje się art. 145, 154, 155 i 156 Kodeksu postępowania administracyjnego, jeżeli
wniosek został złożony po upływie 5 lat od dnia, w którym decyzja o zatwierdzeniu
projektu scalenia lub wymiany gruntów stała się ostateczna.”

Art. 2. 1. Postępowanie scaleniowe lub wymienne prowadzone w dniu wejścia w życie
ustawy podlega zakończeniu na podstawie dotychczasowych przepisów.

Art. 3. Postępowania administracyjne, o których mowa w art. 1 pkt 8, podlegają umorzeniu
jeżeli upłynęło 5 lat od dnia, w którym decyzja o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany
gruntów stała się ostateczna.

Art. 4. Samorządowe kolegia odwoławcze na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego,
w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, przekażą wojewodzie
dokumentację związaną z toczącymi się postępowaniami administracyjnymi.

Art. 5. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.









UZASADNIENIE

Przepisy obecnie obowiązującej ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu
i wymianie gruntów (Dz. U. z 2003 r. Nr 178, poz. 1749) tworzą nadal realne możliwości
prowadzenia prac mających na celu głównie poprawę struktury obszarowej gospodarstw
rolnych i wraz z zagospodarowaniem poscaleniowym spotykają się z powszechną aprobatą
wnioskujących o takie prace rolników. Oznacza to, że takie scalenia określane mianem scaleń
strukturalnych winny być dalej prowadzone głównie na obszarach charakteryzujących się
rozdrobnieniem
i rozproszeniem gruntów poszczególnych gospodarstw rolnych, przy wykorzystaniu m.in.
środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.
Brak jest natomiast przepisów umożliwiających skuteczne prowadzenie prac
scaleniowych z urzędu w przypadkach, gdy działania różnego rodzaju inwestorów

z zakresu systemów infrastruktury, głównie technicznej, powodują znaczącą ingerencję w
rolniczą przestrzeń produkcyjną. Co prawda w dotychczas obowiązującym stanie prawnym
postępowanie scaleniowe może być wszczęte z urzędu m.in. jeżeli ukształtowanie rozłogów
gruntów na projektowanym obszarze scalenia wskutek działalności przemysłowej, przebiegu
istniejących lub budowanych dróg publicznych, kolei, rurociągów naziemnych oraz zbiorników
wodnych lub urządzeń melioracji wodnych zostało lub zostanie znacznie pogorszone, ale brak
jest obowiązku nakładania na inwestora takich działań w procesie scaleniowym. Jedynie w
przypadku prowadzenia scalenia gruntów w związku z budową autostrady określono, że koszty
wykonania scalenia i wymiany gruntów oraz zagospodarowania poscaleniowego gruntów
pokrywa Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (art. 4 ust. 2). Oznacza to, że w
przypadku inwestycji celu publicznego, innych niż autostrady, koszty scalenia gruntów
pokrywane byłyby ze środków budżetu państwa zaplanowanych w Dziale 010 Rolnictwo i
Łowiectwo. Obecnie obowiązujące przepisy wykluczają możliwość wydatkowania środków
EFRROW na operacje dotyczące scaleń infrastrukturalnych.
Należy zauważyć, że pojęcie „inwestor” występuje w obowiązujących ustawach
specjalnych, np. „specustawa” drogowa, przeciwpowodziowa, kolejowa, itd. Na mocy
niektórych z tych ustaw inwestor może nabywać, w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa albo
jednostki samorządu terytorialnego, nieruchomości poza obszarem inwestycji w celu
dokonania ich zamiany na nieruchomości położone na tym obszarze lub wydzielania ich na
tym obszarze w postępowaniu scaleniowo-wymiennym.
Proponowane zmiany (art. 1 ust. 2 pkt 10) wprowadzają pojęcie „inwestora”, przez
którego rozumie się jednostkę samorządu terytorialnego lub inny podmiot realizujący
inwestycję celu publicznego oraz włączają inwestora do grona uczestników scalenia (art. 1 ust.