Rządowy projekt ustawy o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów

64
Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym
Zawody: dyplomowany bibliotekarz, dyplomowany pracownik dokumentacji i informacji
naukowej
Projektowana zmiana przenosi na pracodawców kompetencje dotyczące określania
warunków, jakie powinien spełniać kandydat do pracy, formy i trybu postępowania
kwalifikacyjnego czy warunków awansowania. Likwidacja wymagań odnośnie do stażu, skróci
okres między ukończeniem studiów a możliwością podjęcia pracy w bibliotece uczelnianej na
stanowiskach objętych obecnie regulacjami ministra właściwego do spraw szkolnictwa
wyższego. Proponowane rozwiązanie powinno być zachętą dla wydziałów uczelni prowadzących
studia z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej, a także innych kierunków
związanych z historią i archiwistyką, które ściśle współpracują z bibliotekami uczelnianymi, by
w procesie dostosowywania programów studiów do wymogów związanych z wdrożeniem
Krajowych Ram Kwalifikacji w większym stopniu uwzględniły praktykę związaną z pracą
biblioteczną lub informacją naukową, archiwalną lub muzealną. W trosce o zachowanie
akademickiego prestiżu dyplomowanego bibliotekarza i dyplomowanego pracownika dokumentacji
i informacji naukowej, nowelizacja ustawy nakłada na uczelnie obowiązek określenia w statutach
uczelni dodatkowych kwalifikacji oczekiwanych od kandydatów do zawodu.
Jednocześnie w celu zapewnienia spójności w zakresie zawodu bibliotekarza
dyplomowanego, niezbędna jest zmiana art. 29 w ustawie z dnia 27 czerwca 1997 r.
o
bibliotekach. Celem uregulowania stanowisk bibliotekarzy dyplomowanych w ustawie
o bibliotekach było utrzymanie podobnych wymogów kwalifikacyjnych bibliotekarzy
dyplomowanych zatrudnionych w różnych typach bibliotek, w tym w bibliotekach naukowych,
a także utrzymanie prestiżu stanowiska naukowego w bibliotekach publicznych. Jednakże analiza
stanu prawnego wykazała konieczność nowelizacji art. 29 tej ustawy, ponieważ biblioteki
publiczne, poza bibliotekami naukowymi, ze względu na ich charakter i specyfikę działalności,
nie wymagają jednak kwalifikacji zawodowych związanych z działalnością badawczą,
publikacyjną czy dydaktyczną. Utrzymanie regulacji stanowisk bibliotekarzy dyplomowanych
w ustawie o bibliotekach, w związku z obniżeniem wymogów kwalifikacyjnych na stanowiskach
bibliotekarzy dyplomowanych w ustawie – Prawo o szkolnictwie wyższym, tym bardziej

65
przestało być zasadne. Ponadto projektowana zmiana przenosi na pracodawców kompetencje
dotyczące potwierdzania kwalifikacji pracownika.

Ustawa z dnia 15 czerwca 2007 r. o licencji syndyka
Zawód: syndyk
Projektowane w ustawie zmiany polegają na rezygnacji z wymogu uzyskania zaświadczenia
z Rejestru Dłużników Niewypłacalnych przez kandydatów na syndyków oraz odstąpieniu od
obowiązku przedstawiania przez nich zaświadczeń: lekarskiego i psychologicznego.
Projektowane rozwiązania umożliwiają jednak Ministrowi Sprawiedliwości zasięganie
z Krajowego Rejestru Sądowego informacji, czy osoba ubiegająca się o licencję syndyka jest
wpisana do rejestru dłużników niewypłacalnych.
Ponadto – w celu likwidowania barier – zrezygnowano z obligatoryjnego zawieszenia
licencji syndyka w przypadku wniesienia przeciw osobie posiadającej licencję subsydiarnego
aktu oskarżenia, wprowadzając możliwość dokonania takiego zawieszenia przez Ministra
Sprawiedliwości.
Obecnie w Ministerstwie Sprawiedliwości trwają prace nad nowelizacją ustawy – Prawo
upadłościowe i naprawcze, w trakcie których zostaną ponownie rozważone zasady nabywania
uprawnień syndyka.

Ustawa z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie
Zawody: trener klasy drugiej, trener klasy pierwszej, trener klasy mistrzowskiej, instruktor sportu
Istota deregulacji (dereglamentacji) polega na oddaniu rynkowi danych usług uprawnienia do
określenia wymogów kwalifikacyjnych dla osób świadczących daną usługę. W przypadku trenera
i instruktora sportu założeniem jest, by funkcję taką przejęły polskie związki sportowe,
ustanawiając autonomiczne systemy licencyjne oparte na kluczu kompetencji i umiejętności
niezbędnych do prowadzenia szkolenia w danym sporcie. Wówczas od sposobu ukształtowania
systemów licencyjnych przez polskie związki sportowe zależeć będzie jakość szkolenia oraz
rzeczywista dostępność zawodów trenera i instruktora sportu. Wymogi kwalifikacyjne określone

66
w sposób zbyt wymagający będą bowiem skutkować ciągłym ograniczeniem dostępu do zawodu,
natomiast określone w sposób zbyt liberalny mogą prowadzić do obniżenia jakości szkolenia
w danym sporcie. Nie należy zapominać też o tym, że w niektórych sportach (np. w piłce nożnej)
wykształcono już niezależne ramy kwalifikacji dla trenerów czy instruktorów (np. system licencji
trenerskich PZPN i UEFA). Jest to gwarancja dostosowania procesu szkolenia trenerów do
faktycznych oczekiwań ze strony pracodawców.
Należy też pamiętać, w związku z przedmiotem regulacji ustawy o sporcie, że obowiązkiem
trenersko-instruktorskim w zakresie prowadzenia zajęć zorganizowanych w zakresie sportu są
objęte wyłącznie związki sportowe oraz kluby sportowe uczestniczące we współzawodnictwie
organizowanym przez polski związek sportowy. Oznacza to, że w obecnym brzmieniu ustawy
obowiązek ten nie dotyczy klubów i zajęć w zakresie sportu prowadzonych poza
współzawodnictwem sportowym organizowanym przez polski związek sportowy (w tym np.
licznych szkół sztuk walki), co jest równoznaczne z faktem, że nie zostaną one również objęte
projektowanymi zmianami.
Projektowana regulacja uchyla wymogi kwalifikacyjne dotyczące zawodów trenera

i instruktora sportu. Zgodnie z ustawą o sporcie trenerem lub instruktorem sportu mogła zostać
osoba, która ukończyła specjalistyczny kurs w danym sporcie i zdała egzamin końcowy lub
ukończyła studia wyższe w obszarze kształcenia umożliwiającym uzyskanie specjalistycznej
wiedzy i umiejętności trenerskich lub instruktorskich, posiadała wykształcenie na poziomie co
najmniej średnim (instruktor sportu) lub co najmniej świadectwo dojrzałości (trener).
Ustanowienie barier wykonywania zawodu trenera oraz instruktora sportu na podstawie
obowiązujących obecnie przepisów ustawy o sporcie nie spełnia kryterium ochrony interesu
publicznego. Jest natomiast ograniczeniem konkurencji i zbędnym utrudnieniem dla kandydatów
do tych zawodów.
Projektowana ustawa określa, iż trenerem lub instruktorem sportu w sportach, w których
działają polskie związki sportowe, może być osoba, która ukończyła 18 lat, posiada

co najmniej wykształcenie średnie, wykonuje zadania trenera lub instruktora sportu, określone
w
dalszych postanowieniach ustawy, posiada wiedzę, doświadczenie i umiejętności
do wykonywania zadań trenera lub instruktora sportu oraz nie była skazana za przestępstwa
enumeratywnie wymienione w art. 41 ustawy o sporcie. Do zadań trenera lub instruktora sportu
należy zaś prowadzenie zorganizowanych zajęć w zakresie sportu w związku sportowym oraz

67
w klubie sportowym uczestniczącym we współzawodnictwie organizowanym przez polski
związek sportowy oraz przekazywanie aktualnej wiedzy teoretycznej i praktycznej z zakresu
treningu sportowego i współzawodnictwa sportowego w danym sporcie.
Projektowane rozwiązania spowodują, że dostęp do zawodów trenera oraz instruktora
sportu będzie łatwiejszy. Zredukują również obciążenia administracyjne przez likwidację
procedury ubiegania się o uzyskanie zgody ministra właściwego do spraw kultury fizycznej na
prowadzenie specjalistycznych kursów trenerów i instruktorów sportu. Zgodnie

z przepisami ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie, uchylonymi projektowaną regulacją,
prowadzenie tych kursów wymagało uzyskania zgody ministra właściwego do spraw kultury
fizycznej. W celu zwiększenia bezpieczeństwa osób uczestniczących w różnego rodzaju
aktywności sportowej do projektu ustawy wprowadzono w tym zakresie obowiązkowe
ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej trenerów, instruktorów sportu lub podmiotów
zatrudniających wyżej wymienione osoby.
Ze zmianami w ustawie o sporcie związana jest zmiana w ustawie z dnia 11 września
2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Ma ona charakter dostosowawczy,
wynikający z rezygnacji z wymogów posiadania określonych, ustawowych kwalifikacji
zawodowych trenera oraz instruktora sportu.

Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami
Zawody: instruktor nauki jazdy, egzaminator osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania
pojazdem i osób poddawanych kontrolnemu sprawdzaniu kwalifikacji
Przedmiotowa zmiana ma na celu zniesienie wymogu wykształcenia (dotychczas
obowiązywał wymóg co najmniej średniego wykształcenia) w odniesieniu do instruktorów nauki
jazdy oraz skrócenie okresu posiadania prawa jazdy wymaganego od instruktora uprawnionego
do ubiegania się o uzyskanie uprawnienia do kierowania określoną kategorią pojazdów.
Przedmiotowa zmiana wynika z faktu, iż dyrektywa 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego
i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy nie określa wymogów dotyczących
instruktora nauki jazdy, pozostawiając tym samym możliwość swobodnego decydowania
o kryteriach dopuszczenia do wykonywania zawodu przez ustawodawcę krajowego.

68
W związku z powyższym, dla zawodu instruktora określono minimalne wymagania
niezbędne do odpowiedzialnego, bezpiecznego i efektywnego prowadzenia nauki jazdy osób
ubiegających się o uprawnienie do kierowania pojazdami. Przyjęto założenie, że nie jest
niezbędnym wymogiem legitymowanie się przez instruktora nauki jazdy wykształceniem
średnim, gdyż takie wykształcenie nie wpływa na jakość szkolenia przyszłych kierowców.
Szkolenie kierowców w aspekcie praktycznym opiera się przede wszystkim na umiejętnościach
i doświadczeniu zawodowym instruktora zdobytych w związku z samodzielnym prowadzeniem
przez niego pojazdów, a przede wszystkim podczas praktycznego szkolenia i pracy
z kandydatami na kierowców. Wydaje się więc w pełni uzasadnione otwarcie tego zawodu dla
kierowców zawodowych posiadających np. wykształcenie zawodowe, zwłaszcza że i tak będą oni
w dalszym ciągu zobowiązani do zdania stosownego egzaminu.
Analogiczne zmiany dotyczą także zawodu egzaminatora. Załącznik nr IV do dyrektywy
2006/126/WE, określający minimalne standardy obowiązujące osoby przeprowadzające
praktyczne egzaminy z kierowania pojazdem, w pkt 2 reguluje ogólne warunki stawiane
egzaminatorom. Istnieje w nim rozróżnienie na osoby przeprowadzające egzamin na prawo jazdy
kategorii B oraz osoby przeprowadzające egzamin na prawo jazdy innych kategorii. Natomiast
nie ma analogicznego rozróżnienia na gruncie obowiązującego obecnie polskiego prawa, co
skutkuje m. in. tym, że egzaminator musi legitymować się co najmniej 6-letnim okresem
posiadania prawa jazdy kategorii B, podczas gdy w załączniku nr IV w pkt 2.1 lit. a wskazano
jedynie okres 3 lat. Ponadto w załączniku nr IV w pkt 2.1 lit. d oraz w pkt 2.2 lit. d przez
odesłanie do decyzji Rady 85/368/EWG z dnia 16 lipca 1985 r. w sprawie porównywania
kwalifikacji wynikających z kształcenia zawodowego między państwami członkowskimi
Wspólnoty Europejskiej, określono wykształcenie zawodowe egzaminatorów na poziomie 3.
Załącznik do ww. decyzji stanowi, że na poziomie 3 nie jest wymagane nawet wykształcenie
średnie, a wykształcenie wyższe to poziom 5. Dlatego też, w celu zlikwidowania nadregulacji,
ustawa przewiduje wprowadzenie zamiast wykształcenia wyższego jedynie wykształcenia
średniego oraz skraca okres posiadania prawa jazdy kategorii B.
W związku z powyższym, dla zawodu egzaminatora określono minimalne wymagania
zgodnie z ww. dyrektywą 2006/126/WE.