Rządowy projekt ustawy o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów

54
którzy dla rozpoczęcia szkolenia musieli ponieść rzeczywiste koszty – zatrudnienia kadry
wykładowców i instruktorów, wynajęcia sal itp. Organizatorzy szkoleń oferowali bowiem
kandydatom na przewodników miejskich i terenowych oraz pilotów wycieczek odbycie szkolenia
zakończonego wydaniem zaświadczenia uprawniającego do ubiegania się o nadanie
państwowych uprawnień. Zniesienie możliwości nabycia ww. uprawnień może skutkować
żądaniami zwrotu poniesionych kosztów przez kandydatów na przewodników miejskich
i terenowych oraz pilotów wycieczek, a także przez organizatorów szkoleń, skierowanych do
Skarbu Państwa. Umożliwienie zakończenia szkoleń osobom, które rozpoczęły je wcześniej, oraz
umożliwienie przystąpienia do procedury nabycia ww. uprawnień na dotychczasowych zasadach,
poprzez wydłużenie vacatio legis dla wejścia w życie ww. przepisów spowoduje łagodne
przejście pomiędzy starym i nowym stanem prawnym, a jednocześnie nie stoi w sprzeczności
z ideą deregulacji.
W związku z powyższym celowym jest przesunięcie terminu wejścia życie zmian
w ustawie o usługach turystycznych oraz w ustawie – Kodeks wykroczeń w ramach projektu
ustawy o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów – do dnia 1 stycznia
2014 r. (albo 1 rok od dnia ogłoszenia ustawy, ponieważ nie wiadomo, jak długo potrwa proces
legislacyjny w parlamencie i kiedy ustawa zostanie uchwalona).
Deregulacja uprawnień przewodników turystycznych oraz pilotów wycieczek wymusza
zmiany w ustawie z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń. Sankcje kodeksu odnoszące się
obecnie do wykonywania zadań przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek bez
stosownych uprawnień ograniczone zostają do zadań przewodnika górskiego oraz do
prowadzenia szkoleń dla kandydatów na tego przewodnika bez wymaganego rejestru szkoleń.
Podobne ograniczenie będzie dotyczyło wprowadzenia konsumenta w błąd co do posiadania
powyższych uprawnień.

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji
Zawód: komornik (aplikant komorniczy)
Zaproponowane w ustawie zmiany mają na celu zwiększenie dostępu do zawodu
komornika i wiążą się z koniecznością dostosowania zasad zdawania egzaminu konkursowego na

55
aplikację komorniczą do innych egzaminów wstępnych na aplikację przez dostosowanie liczby
punktów warunkujących pozytywną ocenę z egzaminu (podniesienie pułapu punktowego z 90 do
100). W celu ujednolicenia zasad zdawania tego egzaminu i innych egzaminów na aplikację
(adwokacką, radcowską i notarialną) wprowadzono ogłaszanie przygotowanego przez zespół
i zatwierdzonego przez Ministra Sprawiedliwości wykazu tytułów aktów prawnych, z których
wybrane stanowić będą podstawę opracowania pytań testowych na egzamin konkursowy na
aplikację komorniczą. Ponadto skróceniu ulega z pięciu do trzech lat wymóg dotyczący
„stosowania prawa”, w odniesieniu do osób uprawnionych do zdawania egzaminu komorniczego
bez aplikacji komorniczej, analogicznie zresztą jak w ustawie – Prawo o notariacie. Poszerzono
katalog stanowisk, dzięki którym można nabyć uprawnienie do powołania na komornika
sądowego. W projektowanych rozwiązaniach zrezygnowano także z obowiązkowych badań
psychologicznych dla kandydatów na komorników.


Dodatkowo w projekcie proponuje się rezygnację z zamieszczania ogłoszeń o egzaminach
w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim i pozostawienie obowiązku zamieszczania ich tylko
w Biuletynie Informacji Publicznej. Taka forma wydaje się być wystarczającym źródłem
informacji, dodatkowo zapewni zmniejszenie wydatków budżetu państwa. Zmieniony został
również przepis co do terminu ogłoszenia o egzaminie konkursowym i komorniczym. Minister
Sprawiedliwości będzie ogłaszał o egzaminie na co najmniej 90 dni przed terminem każdego
z tych egzaminów.
Ponadto w wyniku likwidacji części ustnej egzaminu komorniczego zmieniony został jego
kształt oraz system oceniania. Zamiast przyznawania punktów za poszczególne zadania,
egzaminatorzy będą wystawiać oceny. Aby otrzymać wynik pozytywny z egzaminu
komorniczego, konieczne będzie otrzymanie ocen pozytywnych z obu zadań pisemnych. Taka
skala ocen jest czytelniejsza zarówno dla egzaminatorów, jak i dla zdających, a poza tym
ujednolica sposób zdawania egzaminu komorniczego i system jego oceny z innymi egzaminami
zawodowymi (adwokackim, radcowskim i notarialnym). Zmianie uległy terminy dotyczące
przekazywania listy aplikantów, którzy ukończyli aplikację komorniczą, oraz zamieszczania
ogłoszenia o egzaminie komorniczym. W związku z likwidacją części ustnej egzaminu
komorniczego konieczne były zmiany przepisów mówiących o przygotowaniu i przeprowadzeniu
tego egzaminu. Wprowadzono również na wzór innych egzaminów prawniczych możliwość

56
odwołania się od uchwały o wyniku egzaminu komorniczego do komisji egzaminacyjnej
II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości.

Ustawa z dnia 18 grudnia 1998 r. o pracownikach sądów i prokuratury
Zawód: urzędnik sądowy i prokuratury
Szczególna rola i zadania wyznaczone w demokratycznym społeczeństwie organom
sprawującym wymiar sprawiedliwości nakazują takie ukształtowanie ich struktur oraz zasad
funkcjonowania, aby powierzone prawem zadania realizowały sprawnie i obiektywnie, a przy
tym w pełni profesjonalnie. Ważnym elementem wpływającym na realizację założonego
w takim kształcie modelu sądownictwa jest obsada personelu administracyjnego sądów
(pracownicy sądów). Wychodząc naprzeciw potrzebom praktyki i postulatom zgłaszanym
zarówno przez przedstawicieli związków zawodowych, samych pracowników, jak

i prawników-praktyków (sędziów, w tym prezesów sądów), zakłada się rezygnację
z ustawowego wymogu, by wszyscy urzędnicy sądowi posiadali wykształcenie wyższe
pierwszego stopnia. Tym samym dopuszcza się możliwość zatrudniania w sądach na
stanowiskach wspomagających pracę pionu orzeczniczego osób z wykształceniem średnim (wraz
ze zdanym egzaminem dojrzałości). Pozwoli to, zwłaszcza w większych ośrodkach miejskich,
zachować swobodę doboru personelu bez zakłócania bieżącego toku pracy instytucji (wymóg
posiadania wyższego wykształcenia na najniższych stanowiskach, szczególnie w
pionie
orzeczniczym, spowodował perturbacje w naborze pracowników – brak było pożądanej liczby
chętnych z
wymaganym wykształceniem wyższym). Należy zaznaczyć, że właściwe
przygotowanie do wykonywania obowiązków oraz weryfikację przydatności do pracy na
stanowiskach wspomagających w sądach pracę pionu orzeczniczego zapewnia odbycie stażu
urzędniczego. Niemniej jednak dotychczasowe doświadczenia i formułowane na ich podstawie
postulaty prezesów sądów wskazują, że obecne rozwiązanie, zakładające staż urzędniczy
trwający aż 12 miesięcy, także wymaga zmiany. W ocenie prezesów sądów 6-miesięczny okres
stażu urzędniczego (zakończonego egzaminem), w trakcie którego pracownik wykonuje
powierzone obowiązki pod opieką doświadczonego pracownika sądu oraz odbywa zajęcia
teoretyczne, byłby wystarczający. Odpowiadając zatem i na te postulaty, przewidziano stosowne
skrócenie przewidzianego w ustawie o pracownikach sądów i prokuratury stażu urzędniczego.

57
Zaproponowane wyżej zmiany w ustawie o pracownikach sądów i prokuratur powodują
konieczność dokonania zmian w art. 2 ustawy z dnia 9 maja 2007 r. o zmianie ustawy
o pracownikach sądów i prokuratury. Uchylony zostaje obowiązek nałożony na urzędników
sądów i prokuratur dotyczący ukończenia studiów pierwszego stopnia i uzyskania tytułu
zawodowego w okresie 10 lat od dnia wejścia w życie wyżej powołanej ustawy,

a przypadku urzędników, którzy ukończyli 40.rok życia i posiadają 15-letni staż pracy w sądzie
lub prokuraturze, obowiązek ukończenia studium zawodowego w Krajowej Szkole Sądownictwa
i Prokuratury. Uchylenie powyższych obowiązków powoduje bezprzedmiotowość przepisu
dotyczącego rozwiązania stosunku pracy z urzędnikiem, który się z nich nie wywiązał, stąd też
konieczność uchylenia ust. 3. Ponadto uchyla się upoważnienie do wydania aktu wykonawczego
dotyczącego organizacji i programu studium zawodowego dla urzędników.
Ponadto powstała potrzeba dodania przepisu przejściowego (art. 37 ust. 2) do projektu ustawy,
odnoszącego się do ewentualnego, trwającego na dzień wejścia w życie tej ustawy studium
zawodowego, organizowanego przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury na podstawie
zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 2010 r. w sprawie studium zawodowego
jako cyklicznej formy doskonalenia zawodowego urzędników sądów i prokuratury (Dz. Urz. MS
2011, Nr 1, poz. 5), które utraci moc z chwilą wejścia w życie ustawy „deregulacyjnej”. Z tego
powodu urzędnicy będący uczestnikami tej formy doskonalenia zawodowego powinni mieć
możliwość dokończenia cyklu szkolenia.

Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej
Zawód: mechanik statkowy żeglugi śródlądowej, przewoźnik żeglugi śródlądowej,
stermotorzysta żeglugi śródlądowej, szyper żeglugi śródlądowej, obserwator radarowy żeglugi
śródlądowej, marynarz motorzysta żeglugi śródlądowej
Deregulacja zawodów w żegludze śródlądowej wiąże się z koniecznością dokonania zmian
w ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej.
Przepis art. 36 wymienionej ustawy zawiera upoważnienie dla ministra właściwego do
spraw transportu do wydania rozporządzenia ustalającego okres praktyki pływania na statkach
żeglugi śródlądowej w charakterze członka załogi, niezbędny do uzyskania patentów oraz

58
świadectw w żegludze śródlądowej. Jednocześnie przepisy art. 36 określają maksymalny czas
praktyki potrzebnej do uzyskania patentu do 48 miesięcy, zaś do uzyskania świadectwa do
21 miesięcy.
Efekty deregulacji zawodów w żegludze śródlądowej wystąpią po zmianie rozporządzenia
Ministra Infrastruktury z dnia 23 stycznia 2003 r. w sprawie kwalifikacji zawodowych i składu
załóg statków żeglugi śródlądowej (Dz. U. Nr 50, poz. 427, z późn. zm.), które w szczegółowy
sposób określa wymagania niezbędne do uzyskania odpowiednich patentów i świadectw
w żegludze śródlądowej.
Należy także wskazać, że deregulacja zawodu marynarza żeglugi śródlądowej wpłynie
pośrednio na deregulację pozostałych zawodów w żegludze śródlądowej, tj.:
1) starszego marynarza żeglugi śródlądowej;
2) bosmana żeglugi śródlądowej;
3) sternika żeglugi śródlądowej
przez skrócenie całkowitej długości praktyki pływania.
Proponowana deregulacja ma na celu wyeliminowanie rozwiązań prawnych, które nie znajdują
uzasadnienia w aktualnej sytuacji przedmiotowego sektora rynku pracy, a stanowią istotne
ograniczenie w jego potencjalnym rozwoju.

Ustawa z dnia 6 lipca 2001 r. o usługach detektywistycznych
Zawód: detektyw
Proponuje się, by dla uzyskania licencji detektywa nie istniał obowiązek zdawania państwowego
egzaminu. W to miejsce wprowadza się wymóg odbycia obowiązkowego szkolenia dla
wykonujących zawód. Utrzymuje się zarazem wymóg niekaralności, zdolności psychicznej,
wywiadu policyjnego oraz wpis do rejestru detektywów. Wprowadzenie proponowanych zmian
w znacznym stopniu ułatwi kandydatom dostęp do pracy w charakterze detektywa oraz zdobycia
kwalifikacji niezbędnych do wykonywania czynności związanych z usługami
detektywistycznymi.