Rządowy projekt ustawy o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów

44
zwiększenie liczby klientów korzystających z pośrednictwa przy zakupie lub sprzedaży
nieruchomości.
2) Zarządca nieruchomości
Analogicznie zmiany jak w przypadku pośrednika nieruchomości zostały zaproponowane
w odniesieniu do zarządcy nieruchomości.

Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia
Zawody: pracownik ochrony fizycznej I stopnia, pracownik ochrony fizycznej II stopnia,
pracownik zabezpieczenia technicznego I stopnia, pracownik zabezpieczenia technicznego
II stopnia
Zaproponowane w ustawie zmiany polegają przede wszystkim na rezygnacji z licencji
i zastąpieniu jej wpisem na odpowiednią listę oraz z podziału tych pracowników na stopnie, od
których uzależnione były dotychczas specjalistyczne uprawnienia. Ze zniesieniem licencji jest
ściśle związana rezygnacja z egzaminu. Egzamin zostaje zastąpiony szkoleniem.
Rezygnując z licencji (w tym drugiego stopnia), zrezygnowano z wymogu posiadania co
najmniej wykształcenia średniego w odniesieniu do pracowników ochrony. Wobec takiego
rozwiązania dobór odpowiedniej kadry do wykonywania specjalistycznych zadań ochrony
spoczywać będzie na przedsiębiorcy zatrudniającym danego pracownika. W innym przypadku,
np. opracowania planu ochrony, zlecający wybierze kwalifikowanego pracownika ochrony, który
zapewni że sporządzony plan zostanie niezwłocznie uzgodniony. O doborze takiego pracownika
nie będzie decydowało wykształcenie, ale posiadane doświadczenie zawodowe oraz opinie
innych zleceniodawców.
Wprowadzenie proponowanych zmian w znacznym stopniu ułatwi kandydatom dostęp do pracy
w charakterze pracownika ochrony oraz zdobycia kwalifikacji niezbędnych do wykonywania
czynności w zakresie stosowania środków przymusu bezpośredniego i broni palnej.
Wprowadzenie zmian w powyższym zakresie będzie niosło za sobą konieczność wzmożenia
kontroli państwa nad przedsiębiorcami wykonującymi działalność gospodarczą w zakresie usług
ochrony osób i mienia. Wprowadzone zostają zatem nowe zasady kontroli działalności
gospodarczej wykonywanej przez przedsiębiorców w zakresie ochrony osób i mienia. Zwolnienie

45
państwa z obowiązku weryfikacji osób dopuszczonych do wykonywania zadań ochrony
z wykorzystaniem środków przymusu bezpośredniego i broni palnej i przekazanie tego
uprawnienia koncesjonowanym przedsiębiorcom musi iść w parze ze zwiększeniem kontroli
(i nadzoru) państwa dotyczącej wykonywania działalności gospodarczej w zakresie usług
ochrony osób i mienia. Ponadto wprowadzenie przepisu zatrudniania w charakterze pracowników
ochrony osób nie karanych za popełnienie przestępstw umyślnych oraz obowiązek zawierania
przez przedsiębiorców umów OC z jednej strony spowoduje wzrost bezpieczeństwa chronionego
mienia, z drugiej zaś zapewni poszkodowanemu obywatelowi rekompensatę za nieuprawnione
działania pracownika ochrony. Ponadto przepisy szczególne nakładają na przedsiębiorców
wykonujących usługi ochrony osób i mienia obowiązki takie, jak: prowadzenie określonej
przepisami prawa dokumentacji (w tym dotyczącej zastosowania wobec obywatela środków
przymusu bezpośredniego i broni palnej), zawierania umów w formie pisemnej. Szybka
i sprawna kontrola, która będzie możliwa bez uprzedniego zawiadamiania przedsiębiorcy
o fakcie zamiaru jej podjęcia, oraz brak możliwości wniesienia sprzeciwu przez przedsiębiorcę co
do podjętych czynności kontrolnych, jak i możliwości jej przeprowadzenia podczas trwania
czynności kontrolnych innego organu, pozwoli w sposób rzetelny ustalić stan faktyczny
dotyczący działalności przedsiębiorcy i zastosować wobec przedsiębiorców naruszających swoją
działalnością bezpieczeństwo obywateli i chronionego przez nich mienia przewidzianych prawem
sankcji administracyjnych. Zaproponowane wyłączenia wynikają ze specyfiki świadczonych
usług przy równoczesnym poszerzeniu dostępu do wykonywania zawodu pracownika ochrony.
Możliwość stosowania takich środków, jak: ujęcie, legitymowanie, stosowanie środków
przymusu bezpośredniego (paralizatory elektryczne, pałki, kajdanki, ręczne miotacze gazu i inne)
oraz broni palnej przez pracowników ochrony wobec obywateli musi podlegać skutecznej
kontroli państwa. Swoboda wykonywania tego rodzaju działalności została już ograniczona
poprzez obowiązek uzyskania koncesji, konsekwentnie zatem powinna ona być kontrolowana na
odmiennych zasadach niż wolna działalność gospodarcza także z tego powodu, że są to usługi
bezpośrednio ingerujące w podstawowe prawa obywatelskie. Pracownik ochrony ma prawo do
naruszenia nietykalności cielesnej obywatela, pozbawienia go wolności, a także użycia takich
środków, które mogą skutkować utratą jego zdrowia i życia.
Należy podkreślić, że w przypadku naruszenia prawa przez przedsiębiorcę ustawowe
zadania organu koncesyjnego do podjęcia skutecznych działań zmierzających do wyjaśnienia

46
sprawy mogą zostać skutecznie sparaliżowane poprzez wniesienie sprzeciwu wobec podjętych
czynności kontrolnych. Wniesiony sprzeciw nawet niezasadny skutecznie sparaliżuje wykonanie
przez organ kontroli działań sprawdzających. Zakaz podejmowania w tym samym czasie więcej
niż jednej kontroli, zważywszy na przedstawione powyżej argumenty oraz fakt, iż organem
upoważnionym do kontroli tej działalności jest wyłącznie Minister Spraw Wewnętrznych,
działający poprzez upoważnionych pracowników lub funkcjonariuszy, należy także uznać za
niezasadny. Tym samym należy podkreślić, że ze względu na specyfikę kontroli polegającą na
sprawdzeniu, czy działalność gospodarcza wykonywana w zakresie ochrony osób i mienia nie
zagraża bezpieczeństwu i obronności państwa i bezpieczeństwu obywateli, takie uprawnienie
organu koncesyjnego wydaje się zasadne.
Ponadto wprowadzenie przepisu umożliwiającego żądania przez organ koncesyjny
udzielania przez instytucje państwowe, samorządowe i społeczne informacji będących w ich
posiadaniu, mających związek z naruszaniem przez przedsiębiorców przepisów prawa,
w znacznym stopniu usprawni zbieranie informacji w tym zakresie przez organ koncesyjny, a co
za tym idzie, także poprawi się bezpieczeństwo obywateli. Jednym z podstawowych obowiązków
organu koncesyjnego zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej jest czuwanie, aby
działalność wykonywana na podstawie koncesji nie stwarzała zagrożenia bezpieczeństwa
państwa i obywateli, co może być podstawą do wydania z urzędu decyzji w sprawie cofnięcia
koncesji. Projektowany przepis umożliwia organowi koncesyjnemu zbadanie kwestii, czy doszło
do naruszenia prawa w taki sposób, że stanowić to może przesłankę do cofnięcia koncesji.
Proponowane zmiany ułatwiają dostęp do wykonywania zawodu pracownika ochrony oraz
pracownika zabezpieczenia technicznego, zachowując konieczną gwarancję nadzoru państwa nad
wykonywaniem przedmiotowej działalności. W wyniku deregulacji przewiduje się wzrost
zatrudnienia w przedmiotowym sektorze rynku pracy, bez szkody dla jakości świadczonych
usług i bezpieczeństwa publicznego. Zwiększy się również odpowiedzialność pracodawców
w zakresie szkolenia i weryfikacji przygotowania do wykonywania zawodu. Z uwagi na
liczebność przedmiotowej grupy zawodowej, rezygnacja z licencji przyniesie znaczące
oszczędności organizacyjno-finansowe po stronie sektora publicznego.
W ramach uzgodnień międzyresortowych do projektu ustawy o ochronie osób i mienia
wpłynęło szereg uwag, które uznane jako zasadne, wpłynęły na kształt proponowanych

47
rozwiązań. I tak przeredagowano art. 17. Zaproponowane zmiany związane są z koniecznością
uporządkowania zapisów dotyczących danych, jakie ma zawierać wniosek. W przedłożonym
projekcie wniosek ma zawierać zaświadczenie, dlatego też zastąpiono wymóg przedłożenia
zaświadczenia informacją, a kopię zaświadczenia dołączono do wykazu wymaganych
dokumentów. Ponadto precyzyjnie wskazano, że w skład osób uprawnionych do reprezentacji
przedsiębiorcy innego niż osoba fizyczna nie mogą wchodzić osoby karane za popełnienie
przestępstw umyślnych. W art. 19 doprecyzowano zapisy dotyczące obowiązków
przedsiębiorców, w szczególności dotyczących sprawowania nadzoru nad wykonywaniem zadań
ochrony przez pracowników ochrony oraz wskazano obowiązkową weryfikację pracowników
oraz osób reprezentujących przedsiębiorcę pod kątem karalności.
Ponadto zmiany w rozdziale 6 – rodki ochrony fizycznej osób i mienia oraz prawa
i obowiązki pracownika ochrony wynikają bezpośrednio z propozycji rezygnacji z obowiązku
posiadania przez kwalifikowanego pracownika ochrony fizycznej dopuszczenia do broni.
Rezygnacja z tego obowiązku z jednej strony w jeszcze większym stopniu ułatwi dostęp do
wykonywania tego zawodu, z drugiej zaś w sposób precyzyjny określi prawa i obowiązki
pracownika ochrony. Pozostawienie zapisu nakładającego na pracownika ochrony obowiązek
uzyskania dopuszczenia do posiadania broni stałoby w sprzeczności z przepisami ustawy o broni
i amunicji, które jednoznacznie stanowią, że o takie dopuszczenie może ubiegać się jedynie
pracownik zatrudniony przez przedsiębiorcę posiadającego status specjalistycznej uzbrojonej
formacji ochronnej.
Rozwiązanie zawarte w art. 26 ust. 3 pkt 1 ustawy związane jest z dopuszczeniem do
wykonywania zawodu kwalifikowanego pracownika ochrony obywateli również innych państw.
Dyspozycja wskazanego powyżej artykułu jest rozwiązaniem na wzór art. 5 ustawy o służbie
cywilnej. Wskazać należy, iż ustawa o ochronie osób i mienia nie wprowadza ograniczeń dla
obywateli innych państw w kwestii wykonywania przez nich zadań pracownika ochrony
niewymagających wpisu na listę kwalifikowanych pracowników ochrony – takim pracownikiem
ochrony może być obywatel każdego państwa mogący legalnie podjąć pracę. Wpis na listę
kwalifikowanych pracowników ochrony pozwala natomiast na wykonywanie zadań na obszarach
podlegających obowiązkowej ochronie. Obszary podlegające obowiązkowej ochronie są to
obszary mające istotne znaczenie dla obronności i bezpieczeństwa państwa oraz ochrony interesu
gospodarczego. Z uwagi na powyższe, osoby wykonujące zadania na tych obszarach muszą

48
podlegać weryfikacji. Istotnym elementem tej weryfikacji jest opinia z miejsca ich zamieszkania,
która obrazuje m.in. przestrzeganie przez nich przepisów prawa. Bez takiej opinii niemożliwe jest
stwierdzenie, iż pracownik ochrony daje gwarancję na wykonywanie ochrony obiektów
podlegających obowiązkowej ochronie w sposób niezagrażający bezpieczeństwu państwa.
Uzyskanie przez właściwe organy stosownych opinii o danym obywatelu możliwe jest jedynie na
obszarze wskazanym w art. 26 ust. 3 pkt 1 projektu ustawy, a więc tylko obywatele wskazanych
państw mogą ubiegać się o wpis na listę kwalifikowanych pracowników ochrony. Obywatele
innych państw mogą natomiast wykonywać zadania pracownika ochrony w zakresach
niewymagających wpisu na listę. Ograniczenia wprowadzone dyspozycją art. 26 ust. 3 pkt 1 są
mniejsze niż ograniczenia wprowadzone dyspozycją art. 5 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej,
bowiem ustawa o służbie cywilnej w ogóle nie dopuszcza cudzoziemców do pracy polegającej na
bezpośrednim lub pośrednim udziale w wykonywaniu funkcji mających na celu ochronę
generalnych interesów państwa. Ustawa o ochronie osób i mienia natomiast w tym obszarze
dopuszcza zatrudnianie określonej grupy cudzoziemców.
Zmiana zaproponowana w art. 26 ust. 7 wskazuje, że osoba ubiegająca się o wpis na listę
kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej ma obowiązek jedynie złożyć oświadczenie,
że ma pełną zdolność do czynności prawnych, nie była skazana prawomocnym wyrokiem za
przestępstwo umyślne i nie toczy się przeciwko niej postępowanie karne o takie przestępstwo.
Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia klauzuli wskazującej, że jest świadomy
odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Klauzule tej treści zostały
wprowadzone do systemu prawnego ustawą z dnia 25 marca 2011 r. o ograniczaniu barier
administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 106, poz. 622, z późn. zm.).
Określono także zasady wykreślenia z listy kwalifikowanych pracowników ochrony. Za
przesłankę do wykreślenia uznano toczenie się przeciwko pracownikowi postępowania karnego
za przestępstwo umyślne. Mimo obowiązującej zasady domniemania niewinności fakt
prowadzenia postępowania karnego uniemożliwia dopuszczenie pracownika ochrony do
możliwości stosowania środków przymusu bezpośredniego i broni. Wykreślenie z listy nie
przekreśla możliwości zatrudnienia tej osoby jako pracownika ochrony niekwalifikowanego, tj.
w obszarze ochrony, gdzie nie występuje konieczność pracy z bronią oraz bez możliwości
stosowania środków przymusu bezpośredniego. Obszar ochrony osób i mienia – gdzie ustawa
wymaga zatrudnienia pracowników kwalifikowanych – jest mocno ograniczony. Zdecydowana