Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o paszach

3) drastyczny deficyt białka paszowego w kraju;
4) zakłócenie ciągło ci zaopatrzenia surowcowego przemysłu paszowego i produkcji
pasz przemysłowych;
5) osłabienie pozycji krajowych producentów zwierząt na rynku Unii Europejskiej na
skutek konieczno ci stosowania dro szych pasz konwencjonalnych, przy jednoczesnym
utrzymaniu importu produktów pochodzenia zwierzęcego (mięso, mleko, jaja)
wytworzonych od zwierząt karmionych paszami GMO.
Natomiast odroczenie terminu wej cia w ycie zakazu o kolejne 4 lata, tj. do dnia 1
stycznia 2017 r., umo liwi:
1) analizę wyników badań prowadzonych w latach 2008-2011 przez polskie instytuty
naukowo-badawcze ze szczególnym uwzględnieniem nawet mało istotnych
statystycznie ró nic pomiędzy paszami GMO, a ich konwencjonalnymi odpowiednikami;
2) przeprowadzenie dodatkowych testów laboratoryjnych niezbędnych w celu
wyja nienia etiologii zmian w tkankach i narządach badanych zwierząt oraz wykluczenie
skarmiania paszami GMO jako przyczynę ich powstania;
3) ocenę wyników przeprowadzonych badań przez inne niezale ne jednostki
naukowe;
4) oszacowanie mo liwo ci substytucji pasz GMO komponentami krajowymi;
5) zastąpienie w ywieniu zwierząt genetycznie modyfikowanych komponentów
białkowych mączkami zwierzęcymi, których przywrócenie do stosowania jako
komponenty paszowe jest w trakcie procedowania na szczeblu unijnym; Minister
Rolnictwa i Rozwoju Wsi na spotkaniu ministrów rolnictwa państw członkowskich Unii
Europejskiej, które odbyło się w lutym 2011 r., wnioskował o przyspieszenie prac
merytorycznych i legislacyjnych dotyczących zniesienia zakazu i mo liwo ci krzy owego
wykorzystania przetworzonych białek zwierzęcych w ywieniu drobiu i wiń; zniesienie
zakazu i mo liwo ć krzy owego skarmiania korzystnie wpłynie na opłacalno ć produkcji
zwierzęcej, jednocze nie uniezale niając polskich hodowców od drogich,
importowanych pasz genetycznie modyfikowanych.
Celem projektowanej ustawy jest utrzymanie konkurencyjno ci sektora paszowego w
Polsce w stosunku do podmiotów działających na rynku wspólnotowym.
10
Projektowana ustawa nie będzie miała wpływu na sektor finansów publicznych, w
tym bud et państwa i bud ety jednostek samorządu terytorialnego.
Proponuje się, aby projektowana ustawa weszła w ycie z dniem 1 stycznia 2013 r.,
a więc z dniem, w którym według obowiązujących przepisów ma wej ć w ycie zakaz
wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania w ywieniu zwierząt pasz
genetycznie zmodyfikowanych i organizmów genetycznie zmodyfikowanych
przeznaczonych do u ytku paszowego. Aby bowiem odroczyć termin wej cia w ycie
tego zakazu zmiana art. 65, w którym ten termin został ustanowiony, powinna wej ć w
ycie najpó niej w tym dniu.
Projekt nie był poddany konsultacjom, o których mowa w art. 34 Regulaminu Sejmu.
Jednak e temat pasz GMO i organizmów genetycznie zmodyfikowanych
przeznaczonych do u ytku paszowego był przedmiotem konferencji i debaty, które
ukazały dwa ró ne stanowiska. Pierwsza opcja przeciwna GMO reprezentowana przez
ekologów i rodowiska prezentujące ideę „Polska wolna od GMO” w uprawie i produkcji
pasz. Natomiast przeciwne stanowisko prezentowane przez producentów pasz,
hodowców zwierząt i przetwórców produktów pochodzenia zwierzęcego polega na
zniesieniu zakazu stosowania w ywieniu zwierząt pasz genetycznie zmodyfikowanych i
organizmów genetycznie zmodyfikowanych przeznaczonych do u ytku paszowego.
Powy sze podyktowane jest deficytem białka paszowego w Polsce w ilo ci ca 1 mln ton.
adne z państw członkowskich UE nie wprowadziło zakazu stosowania GMO w
ywieniu zwierząt. W związku z powy szym wej cie w ycie takiego zakazu w Polsce
spowoduje napływ do naszego kraju produktów pochodzenia zwierzęcego
pochodzących od zwierząt karmionych paszami GM. W tym miejscu nale y podkre lić,
e nie jest mo liwe stwierdzenie powy szego faktu tj. stosowania GMO w ywieniu
zwierząt na podstawie badań mięsa, mleka i jaj.

11

Warszawa, 11 maja 2012 r.
BAS-WAPEiM-1111/12

Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o paszach (przedstawiciel wnioskodawców: poseł
Artur Dunin)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2012 r. poz. 32)
sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt ustawy przewiduje zmianę art. 65 ustawy z dnia 22 lipca 2006 r.
o paszach (Dz. U. Nr 144, poz. 1045, ze zmianami). Zmiana zakłada
przesunięcie terminu wejścia w życie (z dnia 1 stycznia 2013 r. na dzień 1
stycznia 2017 r.):
- zakazu wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania w żywieniu
zwierząt pasz genetycznie zmodyfikowanych oraz organizmów genetycznie
zmodyfikowanych przeznaczonych do użytku paszowego,
- przepisu karnego, przewidującego karę grzywny za naruszenie tego
zakazu.
Proponowana ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2013 r.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
Biorąc po uwagę treść projektu ustawy należy wskazać rozporządzenie
(WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r.
w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Dz. Urz. UE L 268 z
18.10.2003 r., str. 1, ze zmianami; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne
rozdz. 13, t. 32, str. 432). Rozporządzenie ustanawia unijne procedury
zatwierdzania i nadzoru oraz etykietowania genetycznie zmodyfikowanej
żywności i paszy. Przewiduje m.in. wydawanie zezwoleń na wprowadzenie do
obrotu, używanie lub przetwarzanie paszy genetycznie zmodyfikowanej
(artykuły 15 – 19 rozporządzenia). Zezwolenie wydane zgodnie z
rozporządzeniem obowiązuje w całej Unii przez 10 lat i jest odnawiane zgodnie
z jego przepisami.
3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Proponowana zmiana art. 65 ustawy o paszach zakłada przesunięcie
terminu wejścia w życie przepisów art. 15 ust. 1 pkt 4 oraz art. 53 ust. 1 pkt 5
ustawy o paszach w zakresie dotyczącym art. 15 ust. 1 pkt 4 tej ustawy. Zgodnie
z projektem przepisy te weszłyby w życie 1 stycznia 2017 r. (zamiast – jak jest
według obowiązującego stanu prawnego – 1 stycznia 2013 r.). Przepis art. 15
ust. 1 pkt 4 ustawy ustanawia zakaz wytwarzania, wprowadzania do obrotu i
stosowania w żywieniu zwierząt pasz genetycznie zmodyfikowanych oraz
organizmów genetycznie zmodyfikowanych przeznaczonych do użytku
paszowego. Przepis art. 53 ust. 1 pkt 5 przewiduje karę grzywny za
wytworzenie, wprowadzenie do obrotu, stosowanie w żywieniu zwierząt pasz
genetycznie zmodyfikowanych oraz organizmów genetycznie
zmodyfikowanych przeznaczonych do użytku paszowego.
Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 organizmy genetycznie
zmodyfikowane przeznaczone do użytku paszowego, pasze zawierające lub
składające się z organizmów genetycznie zmodyfikowanych oraz pasze
wyprodukowane z takich organizmów mogą być wprowadzane do obrotu,
używane lub przetwarzane na podstawie zezwolenia unijnego (zob. w
szczególności art. 16 ust. 5, art. 19 ust. 5 oraz art. 20 rozporządzenia). Państwo
członkowskie nie może zakazać podmiotowi posiadającemu takie zezwolenie
wprowadzania do obrotu czy stosowania w żywieniu zwierząt paszy genetycznie
zmodyfikowanej albo organizmów genetycznie zmodyfikowanych
przeznaczonych do użytku paszowego. Wobec tego zakaz wytwarzania,
wprowadzania do obrotu i stosowania w żywieniu zwierząt pasz genetycznie
zmodyfikowanych oraz organizmów genetycznie zmodyfikowanych
przeznaczonych do użytku paszowego, określony w art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy o
paszach, należy ocenić jako sprzeczny z rozporządzeniem. Proponowane w
projekcie opóźnienie terminu wejścia w życie zakazu nie uchyla sprzeczności
przepisu art. 15 ust. 1 pkt 4 z prawem UE. Podmioty funkcjonujące na rynku,
posiadające lub starające się o zezwolenie zgodnie z rozporządzeniem1, nie
mogą być ograniczane regulacjami prawa krajowego modyfikującymi treść lub
termin obowiązywania uprawnień wynikających z takiego zezwolenia.
Wskazane wyżej zastrzeżenia odnoszące się do zakazu (i terminu jego
wejścia w życie), zawartego w art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy, dotyczą także
przepisu karnego, przewidującego karę grzywny za naruszenie tego zakazu (art.
53 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 15 pkt 4 ustawy).
Należy zwrócić uwagę, że zmiana art. 65 ustawy o paszach – o treści
analogicznej do zmiany zaproponowanej w opiniowanym projekcie – była
przedmiotem prac legislacyjnych Sejmu VI kadencji. Zmiana przewidywała
wówczas przesunięcie terminu wejścia w życie zakazu określonego w art. 15
ust. 1 pkt 4 ustawy o paszach z dnia 12 sierpnia 2008 r. na dzień 1 stycznia 2012

1 Zezwolenie jest wydawane na 10 lat, z możliwością jego odnowienia (art. 19 ust. 5 rozporządzenia).

2
r. (zob. rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o paszach; druk nr 581).2 W
opinii Sekretarza Komitetu Integracji Europejskiej o zgodności rządowego
projektu z prawem UE stwierdzono wówczas, że wydłużenie vacatio legis nie
usuwa niezgodności i nie zapobiegnie kontynuowaniu postępowania przeciwko
Polsce przed Trybunałem Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich. Przesłanką
wszczęcia postępowania w trybie art. 226 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę
Europejską (obecnie art. 258 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej) jest
naruszenie zobowiązania traktatowego i możliwość przypisania tego naruszenia
państwu. Nie ma przy tym znaczenia, że skutek naruszenia jeszcze nie nastąpił i
zaktualizuje się po upływie vacatio legis.3 Zgodność ustawy o paszach z
prawem UE można zapewnić jedynie poprzez całkowite uchylenie zakazu
przewidzianego w art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy.4
Przytoczoną wyżej opinię Sekretarza KIE należy uznać za zasadną, a
zawartą w niej argumentację za aktualną również w odniesieniu do projektu
objętego niniejszą opinią.
Pomimo stanowiska RM, zakaz nie został uchylony. Wskutek
niezastosowania się Polski do opinii Komisji Europejskiej, 21 czerwca 2011 r.
Komisja wniosła skargę przeciw Rzeczypospolitej Polskiej do Trybunału
Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Komisja żąda w niej stwierdzenia, że
poprzez wprowadzenie zakazu wytwarzania, wprowadzania do obrotu i
stosowania w żywieniu zwierząt w Polsce pasz genetycznie zmodyfikowanych
oraz organizmów genetycznie zmodyfikowanych przeznaczonych do użytku
paszowego Rzeczpospolita Polska uchybiła zobowiązaniom, które ciążą na niej
na mocy art. 16 ust. 5, 19, 20 i 34 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie
genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy.5 Skarga została wniesiona mimo
przedłużenia – do dnia 1 stycznia 2013 r. – vacatio legis przepisu zawierającego
zakaz sprzeczny z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003.
Opiniowany projekt nie przewiduje uchylenia kwestionowanego zakazu,
a jedynie opóźnienie terminu jego wejścia w życie. Proponowana regulacja nie
zmienia istoty naruszenia prawa UE – nie eliminuje postanowienia sprzecznego
z rozrządzeniem unijnym. Projekt jest sprzeczny z prawem UE.

4. Konkluzja
Projekt ustawy o zmianie ustawy o paszach przewiduje utrzymanie w
prawie polskim zakazu wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania w
żywieniu zwierząt pasz genetycznie zmodyfikowanych oraz organizmów

2 W trakcie prac legislacyjnych termin ten przesunięto jeszcze o rok i w ustawie przyjęto ostatecznie termin 1
stycznia 2013 r. (ustawa z dnia 26 czerwca 2008 r. o zmianie ustawy o paszach, Dz. U. Nr 144, poz. 899).
3 Zob. wyrok Trybunału z dnia 21 września 1999 r. w sprawie C-392/96 Komisja p. Irlandii (Zb. 1999
s. I-5901).
4 Przepis art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy o paszach był przedmiotem zarzutów formalnych i następnie uzasadnionej
opinii Komisji Europejskiej (naruszenie nr 2006/2455). W odpowiedzi na uzasadnioną opinię polski rząd 21
stycznia 2008 r. złożył zobowiązanie do uchylenia zakazu w terminie do dnia 12 sierpnia 2008 r.
5 Sprawa C-313/11 (Dz. Urz. UE C 525 z 27.8.2011 r., str. 23).

3