Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej oraz niektórych innych ustaw

– 3 –
26.06.2014, str. 1) (dalej „rozporządzenie nr 651/2014”).
Rozporządzenie nr 800/2008 było stosowane do dnia 30 czerwca 2014 r.
W perspektywie finansowej na lata 2014-2020 rozporządzenie nr 800/2008 zostało
zastąpione przez rozporządzenie Komisji nr 651/2014. Przepisy ustawy w zakresie
dotyczącym kredytu technologicznego stanowią program pomocowy, dla którego
podstawą prawną w perspektywie 2014-2020 jest rozporządzenie Komisji nr 651/2014.
Programy pomocowe są aktami normatywnymi (np. ustawami), które zawierają
podstawy prawne przyznawania określonego wsparcia przedsiębiorcom i jednocześnie
określają zasady oraz warunki udzielania tego wsparcia. W związku z tym w ustawie
konieczne jest zastąpienie odwołania do rozporządzenia Komisji nr 800/2008
odwołaniem do rozporządzenia Komisji nr 651/2014 określającego rodzaje pomocy za
zgodne z rynkiem wewnętrznym.
– zastąpieniu w pkt 9, w definicji „nowej technologii” pojęcia „usługi badawczo-
rozwojowej” (w rozumieniu Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług określonym w
rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej
Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 207, poz. 1293, z późn. zm.)
pojęciem „wyników prac rozwojowych” i „wyników badań przemysłowych” oraz
dodaniu do definicji wyrazów „w stosunku do dotychczas wytwarzanych na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej”.
Powyższa propozycja zawiera: zmianę w określeniu postaci technologii, która ma na
celu wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych dotyczących materialnej postaci
technologii podlegających dofinansowaniu, a także umożliwienie przedsiębiorcom –
ubiegającym się o kredyt technologiczny – szerszego dostępu do wyników prac
rozwojowych, prowadzonych nie tylko przez jednostki naukowe. Ustawa definiuje
„prace rozwojowe”, odnosząc się do definicji zawartej w ustawie z dnia 30 kwietnia
2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. z 2014 r. poz. 1620, z późn. zm.).
Dotychczasowe pojęcie „usługi badawczo-rozwojowej” zawęża katalog możliwych do
wdrożenia technologii, jedynie do opracowanych technologii, jako usługi na zlecenie
innego podmiotu przez podmiot statutowo świadczący usługi badawczo-rozwojowe.
Nie uwzględnia tym samym wyników np. własnych prac jednostek naukowych, których
prowadzenie wynika bezpośrednio ze statutów tych jednostek. Proponowana zmiana
wpłynie pozytywnie na wzmocnienie współpracy pomiędzy sektorem nauki a
przemysłem, ponieważ przedsiębiorcy będą mogli wdrażać nowe technologie, które
– 4 –
stanowią wyniki prac jednostek naukowych, co będzie miało wpływ na lepszą realizację
celów PO IR.
W dniu 24 lutego 2015 r. została opublikowana ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. o
zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw (Dz. U.
poz. 249), która m.in. wprowadza nowe definicje „prac rozwojowych”, „badań
przemysłowych”. Zmiana ta obowiązuje od maja 2015 r. W związku ze zmianą definicji
„badań przemysłowych” i „prac rozwojowych”, a także faktem, że przedmiotem
dofinansowania niektórych działań PO IG (np. działania 1.4) były projekty obejmujące
prowadzenie zarówno prac rozwojowych, jak i badań przemysłowych, proponuje się
dodanie do definicji „nowej technologii” również „wyników badań przemysłowych”.
Propozycja dodania do definicji wyrazów „w stosunku do dotychczas wytwarzanych na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej” ma na celu wspieranie takich technologii, w
wyniku których na rynek zostaną wprowadzone nowe (lub znacząco ulepszone) towary,
procesy lub usługi, które dotychczas nie były wytwarzane w Polsce. W ramach
„Kredytu na innowacje technologiczne PO IR” nie będą wspierane projekty
innowacyjne jedynie w skali przedsiębiorstwa. Zmiana ta jest analogiczna do zmiany
zaproponowanej w definicji „inwestycji technologicznej” (w art. 2 ust. 1 pkt 4).
Ponadto zdefiniowanie w obowiązującej ustawie technologii jako „usługi badawczo-
rozwojowej” może sugerować, że taka usługa będzie wykonana dopiero w ramach
projektu. Jest to niezgodne z założeniami „Kredytu na innowacje technologiczne”,
zgodnie z którymi instrument ten wspiera proces wdrażania technologii, a nie ich
opracowywanie. Dofinansowanie procesów opracowywania technologii przewidziane
jest w ramach I osi priorytetowej pn. Wsparcie prowadzenia prac B+R przez
przedsiębiorstwa oraz konsorcja naukowo-przemysłowe. Dlatego w projektowanej
ustawie wskazano, że nowa technologia oznacza „wyniki prac rozwojowych” oraz
„wyniki badań przemysłowych”.
Wykreślenie z definicji „nowej technologii” wyrazów „i która nie jest stosowana na
świecie dłużej niż 5 lat” wynika z wprowadzenia w perspektywie finansowej 2014-2020
jednolitego podejścia do sposobu oceny innowacyjności w ramach PO IR.
W badaniu ewaluacyjnym pn. „Metaewaluacja wyników badań ewaluacyjnych
Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007–2013” z 2012 r.
zawarto rekomendację co do konieczności uspójnienia podejścia do definiowania
innowacyjności. Podobnie w badaniu ewaluacyjnym pn. „Ocena realizacji 3, 4, 5 i 6
– 5 –
priorytetu w PO IG w połowie okresu programowania” z 2011 r. we wnioskach
ogólnych zawarto rekomendację: „W przypadku stosowania w kolejnym okresie
programowania kryterium stopnia innowacyjności danego rozwiązania, należałoby
rozważyć opracowanie zmienionej procedury wyboru takich projektów. Powinna ona w
większym stopniu uwzględniać specyfikę poszczególnych branż (być może projekty
powinny być oceniane właśnie w grupach branżowych), a zasady oceny powinny być
mniej mechaniczne, aby na czele listy rankingowej znajdowały się faktycznie projekty
oceniane jako najlepsze. Należy też rozważyć dopracowanie kryterium stopnia
innowacyjności rozwiązania (aby była możliwa jego łatwiejsza weryfikacja) lub
rezygnację z niego na rzecz subiektywnej oceny przez zespoły
oceniających/recenzentów.”
Mając na uwadze powyższe wyniki badań, przyjęto, że w perspektywie finansowej
2014-2020 konieczne jest zastosowanie nowego podejścia do badania innowacyjności, a
więc mniej automatyzmu i parametryzacji w ocenie tego zagadnienia, a większy nacisk
należy położyć na ocenę projektów przez ekspertów - specjalistów z branży.
Dlatego też w Programie Operacyjnym Inteligentny Rozwój na lata 2014-2020 zawarto
postanowienia, zgodnie z którymi w ramach poszczególnych osi, kryteria wyboru
projektów będą formułowane w taki sposób, aby:
• były dostosowane do specyfiki instrumentu wsparcia,
• zapewniały koncentrację wsparcia,
• umożliwiały elastyczne podejście do oceny innowacyjności,
• były dostosowane do specyfiki procesu innowacyjnego charakteryzującego się dużą
nieprzewidywalnością,
• zgodność z wymogami formalnymi nie przeważała nad merytoryką i jakością
ocenianego projektu.
Należy wskazać, że w innych instrumentach inwestycyjnych PO IR ograniczenie
czasowe stosowania technologii nie występuje. W związku z tym w świetle
doświadczeń PO IG oraz postanowień PO IR ograniczenie to („i która nie jest
stosowana na świecie dłużej niż 5 lat”) usunięto także w odniesieniu do „Kredytu na
innowacje technologiczne PO IR”. W „Kredycie na innowacje technologiczne PO IR”
zmiana systemu oceny projektów będzie ukierunkowana na rezultat projektu, co do
którego proponuje się podnieść „poziom nowości” ze „skali przedsiębiorstwa” do „skali
kraju”.
– 6 –
– uchyleniu pkt 16;
Zgodnie z obowiązującą ustawą, zakończenie inwestycji technologicznej w projekcie
oznacza zapłacenie przez przedsiębiorcę realizującego inwestycję technologiczną
wszystkich faktur dokumentujących wydatki poniesione na realizację inwestycji
technologicznej.
Natomiast zgodnie z art. 2 pkt 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady
(UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólne przepisy
dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu
Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju
Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz
ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i
Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylającego rozporządzenie
Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 320, z późn. zm.) (dalej
„rozporządzenie nr 1303/2013”) operację (m.in. projekt – art. 2 pkt 9 rozporządzenia)
uznaje się za zakończoną, jeżeli została ona fizycznie ukończona lub w pełni
zrealizowana, beneficjenci w odniesieniu do operacji dokonali wszystkich powiązanych
płatności oraz otrzymali odpowiedni wkład publiczny.
Równocześnie, we wzorze umowy o dofinansowanie, zatwierdzanym przez Instytucję
Zarządzającą dla Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój na lata 2014-2020 za
zakończenie realizacji projektu uznaje się finansowe rozliczenie wniosku o płatność
końcową rozumianego jako dzień przelewu na rachunek bankowy beneficjenta (w
przypadku, gdy w ramach rozliczenia wniosku o płatność końcową beneficjentowi
przekazywane są środki) lub jako dzień zatwierdzenia wniosku o płatność końcową (w
pozostałych przypadkach). Graniczny termin na dokonanie wszystkich płatności przez
beneficjenta determinowany jest przepisem art. 65 ust. 2 rozporządzenia nr 1303/2013,
zgodnie z którym: „Wydatki kwalifikują się do otrzymania wkładu z EFSI, jeżeli
zostały poniesione przez beneficjenta i zapłacone między dniem przedłożenia Komisji
programu lub dniem 1 stycznia 2014 r., w zależności od tego, która data jest
wcześniejsza, a dniem 31 grudnia 2023 r. (…)”.
Szczegółowy termin zakończenia konkretnego projektu będzie określony w umowie o
wypłatę premii technologicznej, która jest umową o dofinansowanie projektu w
rozumieniu art. 2 pkt 26 lit. a ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji
– 7 –
programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej
2014-2020 (Dz. U. poz. 1146, z późn. zm.). Ponadto zgodnie z art. 41 ust. 2 tej ustawy
wzór umowy o wypłatę premii technologicznej będzie stanowił załącznik do
Regulaminu konkursu.
W art. 3 zmiany polegają na:
– zastąpieniu w ust. 2 odwołania do rozporządzenia Komisji nr 800/2008 odwołaniem
do art. 14 dotyczącego regionalnej pomocy inwestycyjnej oraz art. 18 dotyczącego
pomocy na usługi doradcze na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw rozporządzenia
Komisji nr 651/2014.
Udzielanie kredytu technologicznego oraz premii technologicznej powinno być zgodne
z przepisami rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 oraz zgodne z przepisami
dotyczącymi wydatkowania środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej w
szczególności z:
• rozporządzeniem nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r.;
• rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1301/2013 z dnia 17
grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i
przepisów szczególnych dotyczących celu „Inwestycje na rzecz wzrostu i
zatrudnienia” oraz w sprawie uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1080/2006)
(Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 289);
• ustawą z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885,
z późn. zm.);
• ustawą z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki
spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020.
– uchyleniu w ust. 3 pkt 1-4;
Wykluczone z udzielania pomocy regionalnej sektory zostały literalnie wskazane w
rozporządzeniu Komisji nr 651/2014. W związku z tym w projektowanej ustawie nie
jest zasadne powielanie katalogu sektorów wykluczonych z udzielania pomocy
regionalnej określonego w rozporządzeniu Komisji nr 651/2014.
Zgodnie z art. 1 ust. 4 lit. a rozporządzenia Komisji nr 651/2014 programy pomocowe,
do których to rozporządzenie ma zastosowanie, muszą wykluczać możliwość
wypłacania pomocy indywidualnej przedsiębiorcom, na których ciąży obowiązek
zwrotu pomocy. Obowiązek zwrotu skutkujący takim zakazem powinien wynikać z
wcześniejszej decyzji Komisji uznającej pomoc za niezgodną z prawem i rynkiem