Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw

pełni ani regulacji właściwej dla urzędników mianowanych służby cywilnej, ani regulacjom
właściwym dla sędziów i prokuratorów, do pragmatyk służbowych których odwoływano się
przy tworzeniu Ustawy.
Proponowane wprowadzenie wymogu uzyskania zgody Prezesa Prokuratorii Generalnej, o
której mowa wyżej, skutkować będzie możliwością efektywnej kontroli nad dodatkowym
zatrudnieniem i zajęciami zarobkowymi radców i starszych radców oraz nad tym, na rzecz
jakich podmiotów (np. konkurencyjnych) je świadczą. Tym samym Prezes Prokuratorii
Generalnej otrzyma narzędzie prawne do skutecznego niedopuszczenia do podejmowania
przez radcę i starszego radcę takiego zatrudnienia i zajęcia, które jest niepożądane z punktu
widzenia interesu Skarbu Państwa, lub zadań wykonywanych przez Prokuratorię Generalną
Skarbu Państwa.
Z uwagi na brzmienie art. 21 ust. 2 Ustawy, zgodnie z którym Prezes i Wiceprezesi
Prokuratorii Generalnej nie mogą prowadzić działalności zarobkowej, z wyjątkiem
działalności naukowej, naukowo-dydaktycznej, dydaktycznej i publicystycznej nie zachodzi
potrzeba regulacji ww. kwestii w odniesieniu do kierownictwa Prokuratorii Generalnej, gdyż
w stosunku do nich nowy art. 38 ustawy nie będzie miał zastosowania.
Proponowana zmiana art. 38 Ustawy może wywołać zagrożenie tzw. interesów w toku. Z tego
względu konieczne było doprecyzowanie przepisów przejściowych w tej materii
gwarantujących zakończenie umów zawartych przez radcę oraz wyznaczających termin ich
rozwiązania. Z tego względu w art. 4 wprowadzono ust. 4 stanowiący stosowny okres
przejściowy.
Zmiana art. 42 ust. 7 Ustawy zmierza do wprowadzenia nowego, bardziej kompleksowego
modelu oceny kwalifikacyjnej radców i starszych radców Prokuratorii Generalnej. Zmiana
powyższego przepisu polega na rozszerzeniu delegacji ustawowej Ministra Skarbu Państwa
do wydania rozporządzenia wykonawczego. Nowy przepis art. 42 ust. 7 Ustawy nawiązuje do
określonych w art. 34 Ustawy kryteriów oceny radców, tj. staranności, rzetelności i
terminowości. Sformułowano także wytyczne dot. trybu dokonywania oceny przez nakazanie
w rozporządzeniu wykonawczym uwzględnienia takich przesłanek, jak obiektywizm i
porównywalność ocen. W przedmiotowym przepisie nie wskazano na konieczność
uregulowania w rozporządzeniu wzorów stosowanych dokumentów, bowiem nie mają one
istotnego waloru regulacyjnego, tj. nie dotyczą praw i obowiązków ocenianych. Wzory
dokumentów może określić Prezes Prokuratorii Generalnej przez akt kierownictwa
wewnętrznego.
22
Z uwagi na rangę zmian przepisu art. 42 ust. 7 Ustawy upoważniającego do wydania
rozporządzenia w sprawie oceny kwalifikacyjnej radców i starszych radców Prokuratorii
Generalnej konieczne było wprowadzenie przepisu przejściowego, który w odniesieniu do
oceny kwalifikacyjnej za okres poprzedzający wejście w życie nowych przepisów (nowych
kryteriów oceny), nakazuje stosowanie przepisów obowiązujących w tym okresie. Stosowny
przepis przejściowy przewidziano w art. 5 ustawy.
W związku z nowelizacją art. 11 ust. 5–7 Ustawy konieczne jest również znowelizowanie
art. 43 ust. 1a Ustawy, który reguluje uprawnienie radcy i starszego radcy Prokuratorii
Generalnej wykonującego czynności zastępstwa procesowego do dodatkowego
wynagrodzenia w wysokości nie niższej niż 65% kosztów zastępstwa procesowego
zasądzonych lub przyznanych na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej albo na
rzecz Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie, w której czynności te były przez niego
wykonywane, jeżeli koszty te zostały ściągnięte od strony przeciwnej. Ze względu na nową
regulację art. 8c i art. 11 ust. 5–7 Ustawy konieczne było w przedmiotowym przepisie
odesłanie do art. 11 ust. 7 Ustawy. Skutkiem powyższego radca i starszy radca Prokuratorii
Generalnej wykonujący czynności zastępstwa procesowego w sprawach dotyczących
niektórych kategorii państwowych osób prawnych, o których mowa w art. 8c ust. 1, będzie
uprawniony do dodatkowego wynagrodzenia w wysokości nie niższej niż 65% kosztów
zastępstwa procesowego w tej sprawie po spełnieniu przesłanek z art. 11 ust. 7 Ustawy.
Z kolei zmiana art. 52 Ustawy jest uzasadniona potrzebą uelastycznienia zatrudnienia w
Prokuratorii Generalnej. Proponuje się nadać nowe brzmienie art. 52 ust. 4, zgodnie z którym
rozwiązanie stosunku pracy z radcą (starszym radcą) może nastąpić z zachowaniem
trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia w razie reorganizacji w Prokuratorii Generalnej, w
tym polegającej na likwidacji stanowiska pracy ze względu na zmniejszenie liczby
prowadzonych spraw przez Prokuratorię Generalną lub zmianie struktury organizacyjnej,
jeżeli przeniesienie na inne stanowisko służbowe nie jest możliwe. Zmiana ta pozwoli na
kształtowanie liczby zatrudnionych radców i starszych radców w sposób adekwatny do skali
wykonywanych zadań. Obecne brzmienie tego przepisu wymaga zmian obowiązujących
aktów prawnych (np. statutu czy rozporządzenia wykonawczego) oraz zgody radcy na
przeniesienie na inne stanowisko służbowe. Rozwiązanie takie jest nieelastyczne i utrudnia
prowadzenie racjonalnej polityki kadrowej dostosowanej do liczby zadań realizowanych
przez Prokuratorię Generalną. Wprowadzone rozwiązanie precyzuje pojęcie przesłanki
„reorganizacji”, wskazując, że pojęcie to obejmuje zarówno likwidację stanowiska pracy
23
wynikającą ze zmniejszenia liczby prowadzonych spraw, jak i zmiany struktury
organizacyjnej w Urzędzie lub jego komórkach organizacyjnych. Jednocześnie rezygnacja z
wymogu uzyskania zgody radcy jest zasadna ze względu na zbytnią restrykcyjność
dotychczasowego rozwiązania dla pracodawcy, która mogłaby w praktyce znacząco utrudniać
stosowanie przepisu. Proponowane brzmienie przepisu stanowi kompromis między
zapewnieniem pracodawcy w miarę elastycznego narzędzia prowadzonej polityki kadrowej, a
zachowaniem gwarancji zatrudnienia wynikającej ze statusu radców mianowanych.
Zmiana art. 52 ust. 5 Ustawy ma wyłącznie charakter porządkowy wynikający z
wprowadzenia nowego brzmienia art. 52 ust. 4 Ustawy. Obecnie obowiązujący art. 52 ust. 5
Ustawy ma identyczne brzmienie. Przepis ten istnieje w polskim porządku prawnym od
wejścia w życie Ustawy.
W projekcie zaproponowano również zmiany w procedurze dotyczącej postępowania
dyscyplinarnego jakiemu podlegają radcowie i starsi radcowie Prokuratorii Generalnej.
Zmiany te wynikają z doświadczeń uzyskanych w prowadzonych dotychczas
postępowaniach. Zmiany te mają na celu doprecyzowanie niektórych obowiązujących
przepisów, jak również wprowadzenie regulacji, których nie przewidziano dotychczas. Ich
szczegółowe omówienie znajduje się poniżej.
Zmiana art. 58 ust. 2 oraz art. 64 ust. 2 Ustawy dotyczy wskazania jako sądu właściwego w
sprawach odwołań wynikających z postępowania dyscyplinarnego sądu właściwego ze
względu na siedzibę Głównego Urzędu Prokuratorii Generalnej w miejsce dotychczasowej
właściwości ustalanej według miejsca zamieszkania radcy. Projektowana zmiana właściwości
sądu rozpatrującego zażalenie na decyzję Prezesa Prokuratorii Generalnej o zwieszeniu radcy
w czynnościach służbowych oraz odwołanie od orzeczenia komisji dyscyplinarnej II instancji
ma na celu dostosowanie przepisów do sytuacji faktycznej działalności Urzędu. Obecnie
funkcjonuje Główny Urząd Prokuratorii Generalnej mający siedzibę w m.st. Warszawie. Nie
zostały natomiast utworzone oddziały Prokuratorii Generalnej. Specyfika pracy w
Prokuratorii Generalnej nakazuje przyjęcie, że radcowie i starsi radcowie świadczący pracę w
Głównym Urzędzie Prokuratorii Generalnej mają miejsce zamieszkania w okręgu
właściwości Sądu Apelacyjnego w Warszawie. Zatem wskazanie tego sądu jako właściwego
do rozpoznania wskazanych powyżej środków zaskarżenia jest uzasadnione.

24
Zmiana dotycząca art. 57 ust. 2 Ustawy dotyczy wydłużenia z 1 do 3 miesięcy okresu
przewidzianego na przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego przez Rzecznika
Dyscyplinarnego. Dotychczasowe rozwiązanie przewidujące okres 1 miesiąca stwarzało
problemy natury organizacyjnej zarówno dla radcy (starszego radcy), którego postępowanie
dotyczy jak również samego Rzecznika Dyscyplinarnego, z uwagi na równoczesne
wykonywanie czynności zawodowych. Ponadto w sprawach dyscyplinarnych niejednokrotnie
zachodzi konieczność dokonania przeglądu akt spraw prowadzonych przez danego radcę
(starszego radcę), czy też przesłuchania świadków na okoliczności związane z daną sprawą.
W związku ze zmianą w art. 57 ust. 2 Ustawy okresu przedawnienia przewinienia
dyscyplinarnego z okresu 1 miesiąca na okres 3 miesięcy konieczne było ustanowienie
przepisu przejściowego dotyczącego stosowania obecnego terminu przedawnienia w stosunku
do czynów popełnionych przed dniem wejścia w życie projektowanej nowelizacji – art. 6
ust. 2 ustawy.
Dodanie ust. 3 i 4 w art. 57 Ustawy ma na celu określenie okresu karalności przewinień
dyscyplinarnych, który do tej pory nie był wskazany. Wprowadzenie takiej regulacji jest
zasadne z punktu widzenia zasady demokratycznego państwa prawa. Konieczne jest w
szczególności doprecyzowanie relacji okresu karalności przewinienia dyscyplinarnego
zawierającego znamiona przestępstwa do okresu karalności tego przestępstwa. Wprowadzenie
jasnych reguł przedawnienia karalności przewinienia dyscyplinarnego zwiększy pewność
sytuacji prawnej obwinionych radców w toku postępowania dyscyplinarnego.
Zmiany dotyczące art. 58 Ustawy mają na celu doprecyzowanie kwestii zawieszenia radcy i
starszego radcy w czynnościach zawodowych w czasie prowadzenia postępowania
wyjaśniającego i dyscyplinarnego oraz obowiązku obniżenia wynagrodzenia zawieszonemu
radcy lub starszemu radcy. Z uwagi na rangę tych regulacji ich doprecyzowanie ma istotne
znaczenie dla sytuacji prawnej obwinionego.
Zmiana w art. 60 Ustawy (dodanie nowego ust. 3a) dotyczy wyraźnego wskazania prawa dla
Prezesa Prokuratorii Generalnej do uzyskania od Rzecznika Dyscyplinarnego informacji o
treści rozstrzygnięć podjętych przez rzecznika dyscyplinarnego i komisję dyscyplinarną.
Prezes Prokuratorii Generalnej będzie miał też prawo otrzymywać od rzecznika
dyscyplinarnego odpisy orzeczeń i protokołów posiedzeń, jeżeli są one w posiadaniu
rzecznika dyscyplinarnego. Dotychczas uprawnienie to nie wynikało wprost z przepisów
ustawy i było wywodzone z roli Rzecznika Dyscyplinarnego w postępowaniu oraz faktu, że o
wszczęciu postępowania dyscyplinarnego decyduje Prezes Prokuratorii Generalnej.
25
Wprowadzone rozwiązanie zapewnia też gwarancję niezakłóconego przebiegu postępowania
dyscyplinarnego z uwagi na fakt, że uprawnienie Prezesa Prokuratorii Generalnej dotyczy
wyłącznie rozstrzygnięć, które zostały już wcześniej wydane. Z kolei zmiana art. 60 ust. 4
pkt 4 Ustawy dotyczy rozszerzenia uprawnień Rzecznika Dyscyplinarnego o możliwość
złożenia odwołania od orzeczenia Komisji Dyscyplinarnej I i II instancji, a nie jak dotychczas
wyłącznie orzeczenia Komisji Dyscyplinarnej I instancji. Zmiana ta jest konieczna dla
zapewnienia równości stron postępowania dyscyplinarnego. Skoro obwinionemu przysługuje
takie prawo to powinna je mieć także druga strona procesu (Rzecznik Dyscyplinarny).
Proponowany art. 60a Ustawy dotyczy wprowadzenia regulacji w zakresie formalnego
zakończenia postępowania wyjaśniającego w przypadku braku podstaw do sporządzenia
wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego. W takim przypadku Rzecznik
Dyscyplinarny wyda postanowienie o umorzeniu postępowania wyjaśniającego, od którego
nie przysługuje odwołanie. Ustanowienie formy prawnej zakończenia postępowania
wyjaśniającego jest niezbędne. Ze względów systemowych konieczne jest określenie tej
kwestii, inaczej występowałaby luka prawna i stan niepewności prawnej po stronie radcy,
którego dotyczy postępowanie wyjaśniające.
Zmiana w art. 61 ust. 3 Ustawy ma na celu wskazanie terminu, po upływie którego
przewodniczący wyznacza obrońcę z urzędu oraz okresu w jakim obrońca ma wykonywać
swoje obowiązki. Uzupełnienie regulacji w tym zakresie jest konieczne ze względów
systemowych. Przepisy innych postępowań regulują kwestie okresu wykonywania czynności
przez obrońcę, stąd konieczne jest analogiczne uregulowanie tej kwestii w odniesieniu do
radców i starszych radców Prokuratorii Generalnej.
Proponowany ust. 5a w art. 61 Ustawy dotyczy usprawnienia postępowania, w którym
ustanowiono obrońcę. Przewiduje się, że w przypadku stawienia się obrońcy na rozprawie i
usprawiedliwionego niestawiennictwa obwinionego można podejmować czynności w
postępowaniu, przy czym zamknięcie rozprawy jest możliwe wyłącznie wtedy, gdy
obwiniony został wcześniej wysłuchany na rozprawie albo pouczony na rozprawie o prawie
do złożenia wyjaśnień nie skorzystał z tego prawa. Zastosowane rozwiązanie ma na celu
przeciwdziałanie przypadkom przedłużania postępowania dyscyplinarnego przez
niestawiennictwo obwinionego, zapewniając jednocześnie obwinionemu możliwość
przedstawienia swojego stanowiska w sprawie, złożenia wyjaśnień oraz pouczenia go o
wcześniej wspomnianych uprawnieniach.

26