Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw

procesowego.
Prezes Rady Ministrów
1 organ centralnej
Konstytucja RP
Możliwość
wydawania
administracji rządowej (Dz. U. z 1997 r. Nr 78 Prokuratorii Generalnej poleceń
poz. 483, z późn. zm.)
w zakresie wykonywania
Ustawa o Radzie Ministrów zastępstwa
procesowego
(Dz. U. z 2012 r. poz. 392 t.j. niektórych państwowych osób
z późń. zm.)
prawnych.
Możliwość

zwolnienia Prokuratorii
Generalnej z powyższego
obowiązku.
5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji
W okresie grudzień 2013 r. – maj 2014 r. przeprowadzono konsultacje z Prokuratorią Generalną.

Następnie, po zgłoszeniu projektu do Wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów projekt został opublikowany na stronie
internetowej Ministerstwa Skarbu Państwa oraz Rządowego Centrum Legislacji. Projekt poddano uzgodnieniom
międzyresortowym oraz opiniowaniu (Sąd Najwyższy, Krajowa Rada Sądownictwa oraz Prokuratoria Generalna) w okresie
czerwiec–sierpień 2014 r. W wykonaniu ustaleń z posiedzenia Stałego Komitetu Rady Ministrów z dnia 9 października
2014 r. dokonano dalszych uzgodnień w październiku 2014 r. Następnie w wykonaniu ustaleń z posiedzenia Stałego
Komitetu Rady Ministrów z dnia 6 listopada 2014 r. przeprowadzono dalsze uzgodnienia z Rządowym Centrum Legislacji
oraz Prokuratorią Generalną. Nowelizacja w zakresie zastępstwa procesowego niektórych państwowych osób prawnych
przez Prokuratorię Generalną była przedmiotem uzgodnień, które miały miejsce między Rządowym Centrum Legislacji,
Prokuratorią Generalną i Ministrem Skarbu Państwa w okresie kwiecień–maj 2015 r., w trakcie których ustalono brzmienie
nowych przepisów. Kwestie podatkowe powyższej zmiany były przedmiotem roboczych konsultacji z Ministrem Finansów
w okresie kwiecień–maj 2015 r. Ostatecznie uwzględniono większość zgłoszonych uwag.
6. Wpływ na sektor finansów publicznych
(ceny stałe z 2013 r.)
Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [mln zł]
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Łącznie (0–10)
Dochody ogółem
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
budżet państwa
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0


JST
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
pozostałe jednostki
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
(oddzielnie)
Wydatki ogółem
0
-1,8 -1,8 -1,8 -1,8 -1,8 -1,8 -1,8 -1,8
-1,8
-1,8
-18
budżet państwa
0
-1,8 -1,8 -1,8 -1,8 -1,8 -1,8 -1,8 -1,8
-1,8
-1,8
-18
JST
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
pozostałe jednostki
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
(oddzielnie)
Saldo ogółem
0
-1,8 -1,8 -1,8 -1,8 -1,8 -1,8 -1,8 -1,8
-1,8
-1,8
-18
budżet państwa
0
-1,8 -1,8 -1,8 -1,8 -1,8 -1,8 -1,8 -1,8
-1,8
-1,8
-18
JST
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
pozostałe jedn. (oddzielnie)
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

Źródła finansowania
Brak – brak ujemnych skutków finansowych dla budżetu państwa.

Dodatkowe informacje,
Według danych Prokuratorii Generalnej, po wejściu w życie nowelizacji dokonanej dnia
w tym wskazanie
19 marca 2009 r., nastąpił znaczny wzrost nowych spraw, w których zastępstwo procesowe
źródeł danych i
Skarbu Państwa wykonuje Prokuratoria Generalna. Jednakże z danych szacunkowych wynika,
przyjętych do obliczeń że znaczący udział nowych spraw to tzw. sprawy rutynowe, tj. sprawy o małej istotności i
założeń
ryzyku z punktu widzenia ochrony praw i interesów Skarbu Państwa, sprawy jednorodne lub o
stabilnej linii orzeczniczej. Wśród spraw wpływających corocznie do Prokuratorii Generalnej
sprawy te stanowią ok. 40% wszystkich nowych spraw. Przykładowo, w 2012 r. na 4709
nowych spraw ok.1900 stanowiły tzw. rutynowe, a w 2013 r. wśród 4330 nowych spraw było
ok. 1700 rutynowych. Większość z ww. kategorii spraw stanowiły sprawy z powództwa osób
37
fizycznych odbywających karę pozbawienia wolności w zakładach karnych.

Zmniejszenie liczby prowadzonych przez Prokuratorię Generalną spraw rutynowych i o
stabilnej linii orzeczniczej wskutek skorzystania z instrumentu przekazywania spraw
określonego w nowej regulacji art. 8b ustawy umożliwi Prokuratorii Generalnej
skoncentrowanie się na prowadzeniu spraw istotnych dla ochrony interesów Skarbu Państwa
(np. o skomplikowanym stanie faktycznym i prawnym, precedensowych, o wysokiej wartości
przedmiotu sporu itp.), co powinno skutkować zwiększeniem skuteczności zastępstwa
procesowego Skarbu Państwa. Wyższa skuteczność ochrony praw i interesów Skarbu Państwa
powinna przełożyć się na mniejszą liczbę przegranych spraw cywilnych i zmniejszenie kwoty
odszkodowań oraz kosztów postępowań, które musi ponosić Skarb Państwa. Podanie
dokładnej kwoty dot. zmniejszenia odszkodowań oraz kosztów postępowań zasądzanych od
Skarbu Państwa nie jest możliwe z uwagi na fakt, że dotyczy ona przyszłych spraw.

Państwowe jednostki organizacyjne, którym zostaną przez Prokuratorię Generalną przekazane
sprawy rutynowe i o ustabilizowanej linii orzeczniczej już obecnie wykonują czynności
procesowe w sprawach cywilnych jako materialnoprawni reprezentanci Skarbu Państwa przed
sądami rejonowymi i posiadają zasoby kadrowe umożliwiające obsługę postępowań
sądowych. Co więcej, pracownicy poszczególnych stationes fisci przygotowują dla
Prokuratorii Generalnej stanowisko merytoryczne w sprawie oraz materiał dowodowy na
potrzeby sprawy. Ponadto, przekazywanie spraw przez Prokuratorię Generalną rozłoży się na
kilkaset różnych państwowych jednostek organizacyjnych w dłuższym okresie czasu, zależnie
od liczby i rodzajów wpływających spraw.

Poniższa tabela pokazuje potencjalne skutki wejścia w życie ustawy dla poszczególnych
stationes fisci w skali roku:
Państwowa
jednostka Liczba nowych spraw
Liczba nowych spraw w
organizacyjna (statio fisci)
w Prokuratorii Generalnej
Prokuratorii Generalnej w
w 2013 r. –
wg 2013
r.
o
wartości
Sprawozdania z działalności przedmiotu sprawy nie
Prokuratorii Generalnej za przekraczającej 300 000 zł –
2013 r.
wg danych przekazanych
(W nawiasie podano liczbę przez Prokuratorię Generalną
stationes fisci na które w dniu 04.09.2014 r., tj.
przypada dana liczba
sprawy
mogące
zostać
spraw.)
przekazane przez
Prokuratorię Generalną z
urzędu.
(W nawiasie podano średnią
liczbę spraw o wartości
przedmiotu sprawy nie-
przekraczającej 300 000 zł
przypadającą na jedno statio
fisci danej kategorii.)
Służba Więzienna, areszty 1696
897
śledcze i zakłady karne
(157, w tym Centralny (5,71 sprawy na jedno statio
Zarząd Służby Więziennej, fisci)
69 aresztów śledczych i 87
zakładów karnych)
Sądy
911
299
(325, w tym Sąd Najwyższy; (0,92 sprawy na jedno statio
298 sądów powszechnych: fisci)
11
apelacyjnych, 45
okręgowych i 242 rejonowe;
17 sądów administracyjnych:
Naczelny
Sąd
Administracyjny i 16
wojewódzkich; 9 sądów
wojskowych: 2 okręgowe i 7
garnizonowych)
38
Ministrowie łącznie
419
86
(17 Ministrów kierujących (5,05 sprawy na jedno statio
działami
administracji fisci)
rządowej)
Minister Obrony Narodowej
147
27
Minister Sprawiedliwości
66
19
Minister Skarbu Państwa
52
8
Minister Zdrowia
29
7
Minister Gospodarki
27
7
Minister Rolnictwa i
17
2
Rozwoju Wsi
Minister Infrastruktury i
18
1
Rozwoju
Minister Sportu i Turystyki
12
0
Minister Finansów
12
4
Minister Spraw
10
0
Wewnętrznych
Minister Pracy i Polityki 10
4
Społecznej
Minister Środowiska
6
4
Minister Nauki i Szkolnictwa 3
1
Wyższego
Minister Kultury i
2
1
Dziedzictwa Narodowego
Prezydenci miast (zadania z
349
89
zakresu administracji
(66 miast na prawach (1,34 sprawy na jedno statio
rządowej)
powiatu)
fisci)
Organy skarbowe
266
35
(422, w tym 16 izb (0,08 sprawy na jedno statio
skarbowych i 406 innych fisci)
jednostek – urzędy skarbowe
i biura krajowej informacji
podatkowej)
Wojewodowie
217
49
(16 wojewodów)
(3,06 sprawy na jedno statio
fisci)
Generalna Dyrekcja Dróg฀
192
1
Krajowych฀i Autostrad
(centrala i 16 oddziałów (0,05 sprawy na jedno statio
wojewódzkich)
fisci)
Starostowie (zadania z
152
35
zakresu administracji
(314 powiatów)
(0,11 sprawy na jedno statio
rządowej)
fisci)
Jednostki prokuratury
142
22
(426, w tym 414
(0,05 sprawy na jedno statio
powszechnych: Prokuratura fisci)
Generalna, 11 prokuratur
apelacyjnych, 45 prokuratur
okręgowych i 357 prokuratur
rejonowych; 12 wojskowych:
Naczelna Prokuratura
Wojskowa, 2 wojskowe
okręgowe i 9 wojskowych
garnizonowych)
Jednostki policji
111
16
(Komeda
Główna,
16 (poniżej 1 sprawy na jedno
komend wojewódzkich,
statio fisci)
Komenda Stołeczna, 5 szkół,
Centralne Laboratorium
Kryminalistyczne i jednostki
39
podległe – komendy i
komisariaty)
Jednostki Lasów
89
4
Państwowych
(448, w tym Dyrekcja (ok. 0,01 sprawy na jedno
Generalna Lasów
statio fisci)
Państwowych, 17 dyrekcji
regionalnych i 430
nadleśnictw)
Uwagi: Dane orientacyjne. W zestawieniu nie uwzględniono spraw w walutach obcych. Liczba
spraw określona na podstawie podmiotu reprezentującego Skarb Państwa nie musi być
tożsama z liczbą spraw zarejestrowanych w Prokuratorii Generalnej w 2013 r. ze względu na
możliwość występowania dwóch lub więcej stationes fisci w jednej sprawie.

Jak widać z powyższych danych liczba spraw podlegających potencjalnemu przekazaniu
poszczególnym kategoriom stationes fisci nie jest znacząca w stosunku do liczby stationes
fisci danej kategorii. Dla przykładu przy założeniu przejęcia 897 nowych spraw rocznie
wyłącznie przez jednostki służby więziennej wzrost liczby prowadzonych spraw wyniesie
ok. 5 w skali roku na jednostkę organizacyjną. Jest to wartość znikoma. Przy tak niewielkim
wzroście prowadzonych spraw nie jest uzasadnione zatrudnianie nowych pracowników do ich
obsługi – sprawy mogą zostać przydzielone dotychczasowym pracownikom lub można
ewentualnie dokonać przesunięcia pracowników lub zadań w ramach istniejącej struktury
urzędu. Dla porównania należy wskazać, że na 1 radcę w Prokuratorii Generalnej przypadało
średnio na dzień 31.12.2013 r. 79 spraw sądowych w toku. Z kolei w Ministerstwie Skarbu
Państwa na 1 pracownika przypadało w 2013 r. około 167 spraw sądowych w toku.

Roczna oszczędność finansowa dla budżetu państwa wynikająca z przyjęcia ustawy szacowana
jest na około 1,8 miliona złotych (co w ciągu 10 lat daje łącznie maksymalnie 18 mln zł).
Powyższe wyliczenie jest oparte na przyjęciu redukcji około 10% łącznej kwoty wydatków na
wynagrodzenia w związku ze spadkiem liczby spraw prowadzonych przez Prokuratorię
Generalną w wyniku przekazania ich innym stationes fisci skutkującym redukcją zatrudnienia
w tym Urzędzie. Przy założeniu, że na koniec 2013 r. wydatki z tytułu wynagrodzeń
pracowników Prokuratorii Generalnej i pochodnych od tych wynagrodzeń wyniosły
18 310 457 zł roczna oszczędność z tego tytułu wynosić może około 1,8 mln zł. Ostateczna
kwota możliwych do uzyskania oszczędności będzie zależała od przyjętej przez Prokuratorię
Generalną polityki przekazywania spraw oraz polityki kadrowej.

W zakresie pomocy prawnej niektórym państwowym osobom prawnym liczba spraw, które
będą z tego tytułu wpływały do Prokuratorii Generalnej rocznie jest obecnie niemożliwa do
oszacowania. Wskazać jednak należy, że będą to sytuacje wyjątkowe, uzależnione od
polecenia Prezesa Rady Ministrów w sytuacjach wymagających ochrony ważnych praw i
interesów dotyczących mienia państwowego. W związku z powyższym brak jest możliwości
dokładnego oszacowania wpływu tej zmiany na budżet Prokuratorii Generalnej.
Projektodawca zakłada, że Prokuratoria Generalna będzie w stanie obsłużyć nieznaczną liczbę
nowych spraw bez konieczności zwiększania zatrudnienia.

Projekt nie zakłada konieczności podjęcia dodatkowego finansowania nowych zadań z budżetu
państwa.

Źródła danych:
Sprawozdania z działalności Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, w tym za 2013 r.
Zestawienie danych przekazane przez Prokuratorię Generalną w dniu 04.09.2014 r.
Informacje przekazane przez Centralny Zarząd Służby Więziennej.
Mały Rocznik Statystyczny Polski 2014 r., wyd. Główny Urząd Statystyczny.
Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 19.03.2013 r. w sprawie wykazu jednostek
organizacyjnych podległych Ministrowi Sprawiedliwości lub przez niego nadzorowanych.
Strona internetowa Ministerstwa Finansów.
Strona internetowa Komedy Głównej Policji.
Strona internetowa Lasów Państwowych.
Strona internetowa Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.
Dane własne Ministerstwa Skarbu Państwa.
40
7. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz na
rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe
Skutki
Czas w latach od wejścia w życie zmian
0
1
2
3
5
10
Łącznie (0–10)
W ujęciu
duże przedsiębiorstwa
0
0
0
0
0
0
0
pieniężnym
sektor mikro-, małych i
0
0
0
0
0
0
0
(w mln zł,
średnich
ceny stałe z
przedsiębiorstw

2013 r.)
rodzina, obywatele oraz
0
0
0
0
0
0
0
gospodarstwa domowe
W ujęciu
duże przedsiębiorstwa
Nie dotyczy.
niepieniężnym
sektor mikro-, małych i
Nie dotyczy.
średnich
przedsiębiorstw
rodzina, obywatele oraz
Nie dotyczy.
gospodarstwa domowe
Dodatkowe informacje,
Projekt nie wpływa na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie
w tym wskazanie
przedsiębiorstw oraz na rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe.
źródeł danych i

przyjętych do obliczeń
założeń


8. Zmiana obciążeń regulacyjnych (w tym obowiązków informacyjnych) wynikających z projektu
nie dotyczy
Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie
tak
wymaganymi przez UE (szczegóły w odwróconej tabeli
nie
zgodności).
nie dotyczy
zmniejszenie liczby dokumentów
zwiększenie liczby dokumentów
zmniejszenie liczby procedur
zwiększenie liczby procedur
skrócenie czasu na załatwienie sprawy
wydłużenie czasu na załatwienie sprawy
inne: przekazanie zadań między państwowymi
inne:
jednostkami
organizacyjnymi
nieposiadającymi
osobowości prawnej w zakresie podejmowania
czynności procesowych w sprawach cywilnych o
rutynowym charakterze oraz
o stabilnej linii
orzeczniczej. Możliwość zastępowania niektórych
państwowych osób prawnych przez Prokuratorię
Generalną w postępowaniu sądowym.
Wprowadzane obciążenia są przystosowane do ich
tak
elektronizacji.
nie
nie dotyczy

Komentarz: Proponowana regulacja umożliwia Prokuratorii Generalnej przekazanie części prowadzonych dotychczas
spraw cywilnych na rzecz państwowych jednostek organizacyjnych reprezentujących Skarb Państwa. Spowoduje to
zmianę podmiotów dokonujących czynności procesowych, choć zmiana ta nie spowoduje zmiany liczby prowadzonych
spraw sądowych z udziałem Skarbu Państwa. Zmiana podmiotu prowadzącego sprawę będzie skutkowała obowiązkiem
poinformowania o tym właściwego sądu. Zmniejszenie liczby prowadzonych spraw rutynowych i o stabilnej linii
orzeczniczej umożliwi Prokuratorii Generalnej skoncentrowanie się na prowadzeniu spraw istotnych dla ochrony
interesów Skarbu Państwa (np. o skomplikowanym stanie faktycznym i prawnym, precedensowych, o wysokiej wartości
przedmiotu sporu itp.). Ustawa także rozszerzy kompetencje Prokuratorii Generalnej o możliwość zastępowania
niektórych państwowych osób prawnych. Nowelizacja spowoduje również rozszerzenie kompetencji Prezesa Rady
Ministrów o wydawanie poleceń Prokuratorii Generalnej w zakresie zastępowania niektórych państwowych osób
prawnych.
Proponowana regulacja spowoduje zmianę zakresu obowiązków po stronie Prezesa Prokuratorii Generalnej,
radców i starszych radców Prokuratorii Generalnej w zakresie postępowań o wyrażenie zgody przez Prezesa Prokuratorii
Generalnej na dodatkowe zajęcie zarobkowe. Ponadto, nowa regulacja spowoduje konieczność wydania przez Prezesa
41